Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου 2012

ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΜΕ ΤΟ ΚΑΠΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

Είναι γνωστό οτι το ΚΑΠΗ διοργανώνει μικρούς κυρίως απογευματινούς περιπάτους σε κοντινά σημεία της Αττικής. Ένας καφές, μια πορτοκαλάδα, μια βόλτα και αρκετή κουβεντούλα ο σκοπός αυτών των μικρών εκδρομών.
Μια τέτοια έγινε την περασμένη εβδομάδα. Μικρή η συμμετοχή από τα μέλη. Η εκδρομή αυτή έγινε με προορισμό το Λαύριο, ιστορικό σημείο και καθόλου τυχαία η επιλογή.
Σ' αυτόν, λοιπόν, τον περίπατο παρουσιάστηκε και η ιστορία του Λαυρίου με συντομία αλλά με περιεκτικότητα.
Παρακολουθήσαμε τα γεγονότα και διαπιστώσαμε ότι σ' αυτούς περιπάτους είναι ευκαιρία να αναζωογονηθεί και η ιστορία μας, καλή ή κακή. Γεγονότα που δεν πρέπει να ξεχνούμε. Χρειάζεται, όμως, μεράκι, ενδιαφέρον και λίγη δουλειά.
Η κ. Σεντούκα, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού Κοινωνικής Υπηρεσίας  βρέθηκε και συνόδευσε εκεί και παρουσίασε σε συντομία την ιστορία του Λαυρίου. Μας την έστειλαν συμμετέχοντες στην εκδρομή, συνοδευόμενη με πολλά θετικά σχόλια, με φωτογραφίες και με ευχές να γίνονται οι εκδρομές και πηγή γνώσης.
Παρουσιάζουμε εδώ το ιστορικό του Λαυρίου όπως αναφέρθηκε και παρουσιάστηκε στον περίπατο μαζί με φωτογραφίες, ευχόμενοι κι εμείς σ' αυτούς τους περιπάτους να ενθαρρύνονται αυτές οι πρωτοβουλίες ώστε να διατηρούνται η ιστορία και τα γεγονότα ζωντανά.
Συγχαρητήρια σε όλους και στις άλλες ακόμη καλύτερα.








ΛΑΥΡΙΟ


Το Λαύριο είναι μια μικρή πόλη στο νοτιοανατολικό μέρος της Αττικής γνωστό από την κλασσική αρχαιότητα για την εξόρυξη ασημιού . Η μεταλλευτική δραστηριότητα ξεκινά πριν το 3000 π.χ

Η Λαυρεωτική γη έχει έδαφος άνυδρο και άγονο αλλά το υπέδαφός της είναι πλούσιο σε μεταλλεύματα . Η μεγάλη ποικιλία αυτών των μεταλλευμάτων κάνουν τη Λαυρεωτική μια από τις πιο αξιόλογες μεταλλοφόρες περιοχές της γης ,είναι δε παγκοσμίως μία από τις τρεις περιοχές του πλανήτη με τα αρχαιότερα μεταλλεία , οι άλλες δύο βρίσκονται στην Ινδία και στην Ισπανία .

Η λέξη λαύρα στα αρχαία ελληνικά σημαίνει υπόγεια στοά , πέρασμα ,έτσι λοιπόν από το τοπωνύμιο Λαύριο γνωρίζουμε ότι από την αρχαιότητα ήταν ο τόπος των μεταλλευτικών στοών . Υπάρχει μάλιστα αμερικανική πόλη με μεταλλεία χαλκού στην πολιτεία Μίτσιγκαν που φέρει το όνoμα Laurium δηλαδή Λαύριο .

Το Λαύριο συνδέθηκε με την ιστορική πορεία και ακμή της Αρχαίας Αθήνας . Τα μεταλλεία ήταν ιδιοκτησία της πόλης των Αθηνών και νοικιάζονταν σε εργολάβους για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και σταθερό ποσό οι δε σκλάβοι μισθώνονταν αποκλειστικά . Η Αθήνα χρησιμοποιώντας άργυρο από τα μεταλλεία του Λαυρίου έκοψε ασημένια νομίσματα τις περίφημες Λαυρεωτικές Γλαύκες . Τα αθηναϊκά τετράδραχμα έφεραν την κεφαλή της Αθηνάς από τη μία πλευρά και τη γλαύκη από την άλλη. Τα νομίσματα αυτά χάρη στην καθαρότητα του λαυρεωτικού αργύρου είχαν σταθερή αγοραστική αξία και εθεωρούντο στην αρχαιότητα από τα πιο ισχυρά διεθνή νομίσματα .

Σημαντικό γεγονός στην ιστορία του Λαυρίου ήταν η επανάσταση των δούλων της Λαυρεωτικής το 413 Π.Χ κατά τη διάρκεια της Σπαρτιατικής κατάληψης της Δεκελείας . Στο διάστημα αυτό οι Αθηναίοι αναγκάστηκαν να κόψουν χάλκινα νομίσματα .

Την εποχή του Πεισίστρατου τα έσοδα από την εκμετάλλευση των μεταλλείων διατέθηκαν για δημόσια έργα, με τις μεταρρυθμίσεις δε του Κλεισθένη , τα μεταλλεία κρατικοποιήθηκαν .

Μετά τη μάχη του Μαραθώνα ο Θεμιστοκλής μιλώντας στη Βουλή έπεισε τους Αθηναίους να διαθέσουν το εισόδημα που προερχόταν από τα ορυχεία για την κατασκευή 200σίων πλοίων (τα ξύλινα τείχη κατά το Μαντείο των Δελφών ) που έφερε τη νίκη του Αθηναϊκού πολεμικού ναυτικού κατά του Περσικού στη ναυμαχία της Σαλαμίνος .

Η εκμετάλλευση των ορυχείων διατηρήθηκε μέχρι τον 2ο αιώνα Π.Χ οπότε και εγκαταλείφθηκαν.

Το 1864 ο ιταλός Σερπιέρι κατασκευάζει μία εταιρεία γαλλο-ιταλικών συμφερόντων η οποία εξασφάλισε από την ελληνική πολιτεία το δικαίωμα εκμετάλλευσης της περιοχής .Η εταιρεία εξαγοράστηκε από την Ελληνική Εταιρεία των Μεταλλείων του Λαυρίου που ίδρυσε ο Ανδρέας Συγγρός το 1873 μετά από συνεννόηση με την ελληνική κυβέρνηση ώστε να λυθεί η διαμάχη του ελληνικού κράτους με τη γαλλο-ιταλική εταιρεία , ένα ζήτημα που έμεινε γνωστό ως Λαυρεωτικά ή Λαυρεωτικό ζήτημα . Τα επόμενα χρόνια δραστηριοποιήθηκαν στην περιοχή κυρίως η Ελληνική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου του Ανδρέα Συγγρού και η Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου με σκοπό την εξόρυξη μολύβδου, μαγνησίου, καδμίου, ψευδαργύρου, και αργύρου. Μακροβιότερη υπήρξε η Γαλλική η οποία λειτούργησε έως το 1992 .

Διαπιστώνουμε ότι κάθε εποχή έχει το δουλοπάροικό της .Έτσι λοιπόν οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία δουλεύουν νύχτα μέρα κάτω από τη γη με ελάχιστη αμοιβή και φυσικά χωρίς καμία υγειονομική περίθαλψη και σύνταξη. Με το χρόνο καθίστανται άχρηστοι και πετιούνται στο δρόμο .Τα δε κρούσματα νεοπλασιών των πνευμόνων από το νέφος μολύβδου πληθαίνουν . Η εταιρεία φρόντισε ώστε τα χρήματα που έπαιρναν να είχαν αντίκρισμα μόνο σε μαγαζιά της ώστε και πάλι αυτά τα ψίχουλα να γυρνούν σε αυτήν. Ακολουθούν πολλές απεργίες εκ των οποίων οι σημαντικότερες ήταν του 1896 του1906 και του 1929.



Περισσότεροι από 1800 μεταλλεργάτες συμμετέχουν στην απεργία του 1896 με αιτήματα την: αύξηση του μεροκάματου , έργα για την ασφάλεια εργασίας , κατάργηση της εργασίας την Κυριακή , πληρωμή από την εταιρεία και όχι από τους εργολάβους , ιδρυση νοσοκομείου και φαρμακείου . Θύματα τέσσερις απεργοί , όλοι οι φύλακες της εταιρείας πλην ενός και μεταμφιεσμένοι σε εργάτες φυγαδεύτηκαν ο Σερπιέρι και δύο μηχανικοί . Πραγματοποιείται η δίκη 15 απεργών αθωώνονται και επανέρχονται στην εργασία τους χωρίς όρους . Κοντά στους χώρους εργασίας εγκαταστάθηκε μόνιμα στρατιωτικό σώμα για να αποτρέψει νέες εργατικές εξεγέρσεις .

Το 1906 ξεκινά νέα απεργία . Απολογισμός : Δύο εργάτες νεκροί , πολλοί τραυματίες , συλλήψεις , δίκες και αύξηση τελικά του μεροκάματου κατά μία πεντάρα .

Η απεργία του 1929 διήρκεσε 48 ημέρες με αποτέλεσμα τη δολοφονία ενός μεταλλωρύχου , τον τραυματισμό και τη σύλληψη πολλών εργατών . Τερματίζει στις 16 Μαρτίου 1929 με νίκη των απεργών . Απελευθερώθηκαν οι κρατούμενοι , ιδρύθηκε ταμείο συντάξεων και το μεροκάματο αυξήθηκε κατά 10% .

Το εργοστάσιο της εταιρείας στον Κυπριανό του Λαυρίου μετά τη διακοπή της λειτουργίας αγοράστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και κηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο . Σε αυτό δημιουργήθηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου .

Το Λαύριο είναι η πρώτη ελληνική πόλη που χρησιμοποίησε το τηλέφωνο το 1882 και η πρώτη που ηλεκτροφωτίστηκε με λάμπες βολταϊκού τόξου το 1887 . Το 1885 η Ελληνική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου κατασκεύασε σιδηροδρομική γραμμή που συνέδεε την Αθήνα με το Λαύριο . Η αφετηρία του σιδηροδρόμου ήταν στην πλατεία Λαυρίου επί της 3ης Σεπτεμβρίου και κατέληγε στο κέντρο της πόλης του Λαυρίου δίπλα στο σημερινό Ηρώο και λειτούργησε έως το 1957. Υπήρξε μία ανθηρή βιομηχανική πόλη με πλήθος βιομηχανιών όμως μετά το οριστική κλείσιμο των μεταλλείων γύρω στο 1980 και των περισσότερων βιομηχανιών συνέπεια της αποβιομηχανοποίησης της χώρας πέρασε μία περίοδος οικονομικής κρίσης και αυξημένης ανεργίας .

Και σήμερα πρωτοπορεί αφού φιλοξενεί την πρώτη βάση υδροπλάνων στη νότια Ελλάδα .

Η οικονομική ανάπτυξη της περιοχής είχε σημαντικές περιβαλλοντικές συνέπειες. Λόγω της παντελούς έλλειψης μέτρων για το περιβάλλον επήλθε καταστροφή της οποίας τα αποτελέσματα και οι συνέπειες είναι ορατές ακόμα και σήμερα . Στα παράλια της πόλης στοιβάζονται εκατομμύρια τόνοι επεξεργασμένου υλικού και υπάρχει μεγάλη συσσώρευση βαρέων στοιχείων στο έδαφος όπως αρσενικού , τα οποία απαγορεύουν την καλλιέργεια της γης .

Μετά την επίσκεψή μας στο Λαύριο με τα μέλη της Λέσχης Φιλίας διαπιστώσαμε ότι και σήμερα πρωτοπορεί αφού δημιούργησε μια μαρίνα που μπορεί να εξυπηρετήσει και να φιλοξενήσει με ασφάλεια πολλά σκάφη και κατασκεύασε την πρώτη βάση υδροπλάνων στη νότια Ελλάδα .

Η πόλη ομορφαίνει και ζωντανεύει , τα χαμηλά σπίτια και η θάλασσα ενώνουν τον ορίζοντα ,το άγαλμα του Σερπιέρη ξαναστήθηκε , το μνημείο των μεταλλωρύχων μας θυμίζει τα θύματα των αγώνων για ανθρώπινες συνθήκες εργασίας , ενώ το παλιό ρολόϊ μας επαναφέρει στην πραγματικότητα και η περαντζάδα στο λιμάνι του Λαυρίου καλά κρατεί .

Επιμέλεια

Κατερίνα Σεντούκα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Συνήγορος του Πολίτη: Χορήγηση αποκλειστικής θέσης στάθμευσης σε δημότη με αναπηρία

Πολίτης με αναπηρία διαμαρτυρήθηκε για την ανάκληση απόφασης χορήγησης αποκλειστικής θέσης στάθμευσης από δήμο, στον οποίο είναι δημότης, δι...