Βίντεο: ένα άστατο αλογόνο

Το άστατο (At) είναι το χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό Ζ=85 και ανήκει στην ομάδα των αλογόνων – μαζί με τα φθόριο, χλώριο, βρώμιο, ιώδιο (και τενέσιο) – στον περιοδικό πίνακα των στοιχείων βρίσκεται κάτω από το ιώδιο.

Η ονομασία του προέρχεται – προφανώς – από την ελληνική λέξη άστατος.

Πρόκειται για ένα ασταθές ραδιενεργό στοιχείο. Το μακροβιότερο ισότοπό του με μαζικό αριθμό 210, έχει χρόνο ημιζωής 8,1 ώρες και εκπέμπει ακτινοβολία α και β⁺. Προκύπτει στο εσωτερικό της Γης σε ελάχιστη ποσότητα από ραδιενεργές διασπάσεις βαρύτερων στοιχείων και και μετά από μερικές ώρες διασπάται. Γι αυτό, παρότι είχε προβλεφτεί η ύπαρξή του από τον Μεντελέγιεφ, δημιουργήθηκε στο εργαστήριο το 1940. Ο Μεντελέγιεφ το είχε ονομάσει εκα-ιώδιο. (Τα προθέματα eka- , μαζί με τα dvi- και tri- , τα ονόματα των ψηφίων 1, 2 και 3 στα σανσκριτικά, χρησιμοποιούνταν από τον Mendeleev για την προσωρινή ονομασία στοιχείων που δεν είχαν ανακαλυφθεί).

Το άστατο παρασκευάστηκε σε επιταχυντή από τους  Dale R. Carson, K.R. MacKenzie και Emilio Segrè, βομβαρδίζοντας το στοιχείο βισμούθιο (Ζ=83) με σωματίδια α (πυρήνες ηλίου). Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην εξέταση του θυρεοειδή αδένα αντί του ραδιενεργού ιωδίου-131, αλλά η ακτινοβολία του είναι πιο επικίνδυνη σε σχέση με του ιωδίου-131.

Στο βίντεο που ακολουθεί ο καθηγητής Martyn Poliakoff μας παρουσιάζει το στοιχείο άστατο:

ΠΕΡΙ ΧΡΟΝΟΥ....

Μπορούμε να συλλάβουμε εννοιολογικά τον χρόνο ή είναι ένα θεμελιακό κατηγόρημα της γλώσσας μας, στο οποίο δεν μπορεί να δοθούν οριστικές απαντήσεις; Πώς μετασχηματίζει η υποκειμενική σύλληψη του χρόνου την ίδια τη φύση του; Είναι πράγματι ο χρόνος υπαρκτός ή είναι μια επινόηση της συνείδησής μας; Τα ερωτήματα και οι στοχασμοί για τον χρόνο θα συνοδεύουν τον άνθρωπο στο κοινό ταξίδι τους και θα παραμένουν στοιχεία διαρκούς προβληματισμού και προκλητικής έρευνας.

Ας δούμε όμως μερικά σημεία του ζητήματός μας.  

α) Παραδοσιακή προσέγγιση

Πέραν της κοινής και συστηματικής προσπάθειας για μια γενική και ενοποιητική θεωρία του χρόνου, κάθε άνθρωπος καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του είναι αντιμέτωπος με το ζήτημα του χρόνου άλλοτε με αέρα υπεροχής απέναντί του, άλλοτε με μάλλον μια ουδέτερη στάση και άλλοτε με ένα κλίμα φοβίας. Γιατί η σχέση μας με το χρόνο συναρτάται και με το δικό μας χρόνο, το χρόνο ζωής, μας αλλά και με το «χρονική φάση» της στιγμής μας. Μήπως λοιπόν όλη αυτή η αλληλοσυνάρτηση δηλώνει την αυτοτέλεια του χρόνου και την αυτοαναφορικότητά του και εμείς απλώς θεωρούμε ότι συμμετέχουμε σε ένα παιχνίδι που απλώς είναι φαντασιακό;

Αλλιώς βιώνουμε το χρόνο στη διάφορες περιόδους της ηλικίας μας. Στην παιδική και εφηβική ηλικία παίζουμε με το χρόνο αδιαφορώντας γι' αυτόν ή μάλλον για το πέρασμά του. Εδώ ο άνθρωπος πλημμυρίζει τον εαυτό του με όνειρα, με φαντασιώσεις και με σχεδιασμούς και η συνεχής διαστολή όλων αυτών εμφανίζει το μέλλον πολύ μακρινό, το εμφανίζει να έρχεται πολύ αργά, και ο χρόνος τελικά τρέχει πολύ αργά. Γι’ αυτό και η παιδική ηλικία στο ψυχολογικό μας κόσμο εμφανίζεται να είναι πολύ μεγάλη, να έχει τα πιο ανεξίτηλα γεγονότα και να αποτελεί τη μήτρα της εφ' όλης της ζωής μας μνήμης και νοσταλγίας, να διαστέλλεται δηλαδή ακόμα και σ’ ύστερο χρόνο αφού μέσω της νοσταλγίας μας ξανά και ξανά ανασυσταίνεται στο φαντασιακό μας στερέωμα. Στην παιδική ηλικία ο άνθρωπος βλέπει τον χρόνο στην ανατολή του, το χρώμα του είναι ροδόχροο, το στερέωμά του είναι όλο και πιο φωτεινό. Ο χρόνος έχει πολύ μέλλον, γι' αυτό και δεν μάς ανησυχεί. Ο χρόνος είναι ποιητής της ζωής μας και του εαυτού μας, αφού μόνο αυτός μπορεί να ξεδιπλώσει τις εν δυνάμει πτυχές της όλης προσωπικής ιστορίας μας. Εδώ τον θέλουμε και τον αγαπούμε να έρχεται και να μας κουβαλήσει τις άγνωστες όψεις του εαυτού μας.

      Στη μέση ηλικία, τα πράγματα μετασχηματίζονται˙ ο χρόνος αποκτά άλλο πρόσωπο, πιο πραγματιστικό, πιο αντικειμενικό. Εδώ το μέλλον μας ζυγιάζεται με το παρελθόν μας. Στον κόσμο της φαντασίας μας τα όνειρά μας αντισταθμίζονται από της μνήμης τους αστερισμούς και η επαγγελματική μας ενασχόληση συνήθως ωθεί το χρόνο να έρχεται όλο και πιο γρήγορα, να έρχεται το Σάββατο πιο γρήγορα, οι διακοπές επίσης, και τελικά και η ίδια η συνταξιοδότηση και η εργασιακή και δημιουργική μας αποκαθήλωση . Ο αλλοτριωτικός χαρακτήρας της εργασίας δεν αλλοιώνει μόνο αυτή καθεαυτή την αξία και τη δημιουργικότητα της εργασίας, αλλά λειτουργεί και παραπλανητικά στην ψυχολογική μας εικόνα που έχουμε για τον χρόνο καλώντας τον να κυλάει στο ποτάμι του όλο και πιο γρήγορα. Στη μέση ηλικία ο χρόνος μεσουρανεί, η φωτεινότητά του κρύβει μέσα της και τη σκοτεινότητά του και τα πρώτα σύννεφα στον κόσμο των φαντασιώσεων θα εμφανιστούν. Αρκούν μόνο κάποια απλά σημάδια (μια ρυτίδα, κάποιες άσπρες τρίχες, η δυσκολία στην ανάσα του ανηφορικού δρόμου, η άμβλυνση των αισθήσεων στο παιχνίδι του έρωτα), για να μάς εισάγουν στο πεδίο των υπαρξιακών προβληματισμών. Ο χρόνος τώρα δεν έχει μόνο μέλλον, έχει και παρελθόν˙το έφτιαξε μειώνοντας το μέλλον μας. Η δημιουργία κάνει όλο και περισσότερο παρέα με τη φθορά και εμείς διαπιστώνουμε ότι το βάθος των σημαντικών και καθοριστικών επιλογών μας γίνεται όλο και μικρότερο και οι διορθώσεις των λαθών (στην επιλογή συντρόφου, στην επαγγελματική σταδιοδρομία κλπ) είναι όλο και πιο επιφανειακές και επίπλαστες. Τώρα δεν κοιτάζουμε μόνο μπροστά μας αλλά και πίσω μας.

      Στη τρίτη ηλικία είμαστε αρκετά «διαβασμένοι», αν και αυτό δεν μπορεί να είναι στοιχείο ανατροπής στην ντετερμινιστικά εξελισσόμενη σχέση μας με το χρόνο. Η τρίτη ηλικία χάνει τη βιολογική της αξία από την κοινωνική της απαξία. Ουσιαστικά δεν την θέλουμε την τρίτη ηλικία και προσπαθούμε να την στριμώξουμε ή να την εξοβελίσουμε. Τώρα ο χρόνος έχει κυρίως μια όψη, το παρελθόν, και τα λιγοστά όνειρά μας παίρνουν και αυτά τη μορφή θύμησης παρασυρόμενα από τη γενική τάση. Εδώ χρόνος είναι φόβητρο, δύσκολα λέμε ακόμα και τον αριθμό των εν ζωή χρόνων μας. Τώρα η ροή του χρόνου έχει γίνει ορμητική και τίποτα δεν μπορεί να αναιρέσει το κλίμα φοβίας και της βαριάς σκιάς του θανάτου ή του τέλους της ζωής μας. Η δεκαετία της ηλικίας των 60 - 70 ετών δεν έχει την ίδια διάρκεια με τη δεκαετία της ηλικίας 20 - 30 ετών σε καμιά περίπτωση. Τώρα η έννοια του μέλλοντος είναι μια θεωρητική έννοια και η σκιά του λυκόφωτος εγκαθίσταται όλο και πιο πολύ στο στερέωμα των συλλογισμών μας και των ανησυχιών μας.

β) «Αιρετική» προσέγγιση

Οι σχέσεις του ανθρώπου με το χρόνο ήταν και είναι μια πολύ περίεργη υπόθεση. Εδώ και αιώνες όσο βαστάει η ιστορία της ανθρωπότητας προσπαθούμε να κατανοήσουμε τη φύση του χρόνου επιμερίζοντας και πολλαπλασιάζοντας τα εργαλεία με τα οποία τον μελετούμε ή απλά τον προσεγγίζουμε. Η επιστήμη σηκώνει το κύριο βάρος σ’ αυτή την προσπάθεια, αν και η φιλοσοφία επιμένει ότι ο δικός της δρόμος είναι πιο στέρεος, έστω και αν εκείνος της επιστήμης - ως περισσότερο εργαλειακός και διαχειρίσιμος - εμφανίζεται ως πιο ορθολογικός και πιο αποτελεσματικός.

Η πρόσληψη του χρόνου εξαρτάται και από την ψυχολογική μας κατάσταση. Τα γεγονότα που συνοδεύονται από ένταση και από αγωνία - κρίσιμες εξετάσεις, επαγγελματική αποκατάσταση, ερωτική διέγερση - συμπυκνώνουν τη ροή του χρόνου και η αίσθησή μας για το χρόνο είναι αρκούντως διαφορετική από ό,τι η συνήθης ήρεμη κατάστασή μας. Αλλά και στην ιστορία της ανθρωπότητας η αίσθηση του χρόνου είναι διαφορετική. Άλλη η έννοια του χρόνου στην αγροτική και βουκολική ζωή, άλλη στη βιομηχανική περίοδο και άλλη στη αναδυόμενη μεταμοντέρνα εποχή.

      Οι σημερινές κοινωνίες της μεταβιομηχανικής εποχής έχουν οργανώσει όλη τη λειτουργία τους με βάση το χρόνο. Το ρολόι ρυθμίζει με έναν τρόπο απόλυτο την καθημερινή μας ζωή αλλά και όλη μας τη ζωή γενικά, έτσι όπως σε κάθε φάση της ηλικίας μας την αντιλαμβανόμαστε και την οργανώνουμε. Σήμερα ζούμε σε εποχές ταχύτητας, σε εποχές που ο χρόνος τρέχει διαφορετικά από ό,τι πριν. Πρέπει να είμαστε διαρκώς οργανωμένοι με βάση την κλίμακα του χρόνου, να ετοιμάζουμε διαρκώς το μέλλον μας χάνοντας όλο και πιο πολύ την εικόνα του παρόντος. Ο πολιτισμός μας επικαθορίζεται από την γρήγορη κίνηση. Για να προλάβεις τη ροή των πραγμάτων, των όλο και πιο έντονων απαιτήσεων της καταναλωτικής μας βουλιμίας, πρέπει να ζεις τις μελλοντικές κάθε φορά στιγμές. Ο χρόνος είναι συμφυής με το άγχος!

      Ο αντικειμενικός χρόνος μπορεί να είναι υπαρκτός και άκαμπτος, αλλά εμείς βιώνουμε την υποκειμενική πρόσληψή του. Ζούμε τον προσωπικό μας, τον ψυχολογικό χρόνο που είναι διαρκώς μεταβαλλόμενος ανάλογα με τις απαιτήσεις της ζωής και μόνιμα συστελλόμενος όσο τρέχει η δική του γραμμική ροή! Οι σχέσεις μας με το χρόνο εξαρτώνται και από τη στάση και την αντίληψη που έχουμε διαμορφώσει για τη ζωή και τον εαυτό μας. Οι σχέσεις αυτές ποικίλλουν ανάλογα με το μορφωτικό φορτίο, τη φιλοσοφική μας αντίληψη και τη γενικότερη κουλτούρα μας.

      Ίσως όλα αυτά να είναι αρκετά συμβατά με μια φαινομενική πραγματικότητα που έχει επιβληθεί από τις αισθήσεις μας και που έχει αποκτήσει τη μορφή μια γενικευμένης και συνολικής προκατάληψής μας όσον αφορά τη φύση του χρόνου. Σαν ένα κύμα της θάλασσας είναι ο χρόνος, που νομίζουμε ότι έρχεται και παρέρχεται (ως μέλλον και παρελθόν), ενώ το περιεχόμενό του είναι το ίδιο. Ίσως να πρέπει να βγούμε έξω απ’ αυτό το πλαίσιο και να αναλογιστούμε στο ερώτημα - δίλημμα του Αϊνστάιν: «ο χρόνος είναι πραγματικός ή μια αυταπάτη μας;». Μια τέτοια θεώρηση ανανεώνεται σήμερα από τους θεωρητικούς φυσικούς που ισχυρίζονται ότι χρόνος είναι μόνο το παρόν και ότι το παρελθόν και το μέλλον είναι μια θεωρία! Ίσως και να μην είναι τόσο εξωπραγματική μια τέτοια θεώρηση όσο φαίνεται σε μια πρόχειρη ματιά. Αρκεί να σκεφτούμε ότι όταν ο άνθρωπος φτάνει στο τέλος της ζωής του και στοχαζόμενος επί του όλου φαινομένου της, συχνά εκτιμά ότι όλη η ζωή ήταν μία στιγμή!

      Πάντως ανεξάρτητα από την αίσθησή μας και τη σχέση μας με το χρόνο, ίσως είναι καλύτερα να συζητήσουμε μαζί με το χρόνο και το περιεχόμενο και νόημα της ζωής μας, γιατί η όποια πρόσληψη του χρόνου έχουμε συναρτάται και από την ποιότητα και τη γεύση της ζωής μας αλλά και από την αυτοαπεικόνιση του εαυτού μας . Θεωρώ ότι ίσως οι έννοιες «χρόνος» - «ζωή» - «άνθρωπος» - «εαυτός μας» να είναι δικό μας ανθρώπινο δημιούργημα και ότι αυτές οι έννοιες ίσως να συνθέτουν μια ενιαία και αδιαίρετη έννοια που μόνο ως τέτοια μπορεί να μάς αποκαλυφθεί. Θεωρώ ότι όλη αυτή η συζήτηση δεν είναι υπόθεση μόνο της επιστήμης και της φιλοσοφίας – που ερίζουν ακόμα και στη μεθοδολογική προσέγγιση του χρόνου – αλλά υπόθεση κάθε ανθρώπου και ότι προκειμένου να κατανοήσουμε τη φύση του χρόνου – αν τελικά είναι αυτόνομος και αντικειμενικός – οφείλουμε ως προϋπόθεση να δώσουμε μια ικανοποιητική απάντηση στο γενικότερο ερώτημα: γιατί ζούμε.

      Oφείλουμε να υποτάξουμε την έννοια του χρόνου και την όποια θεώρησή της και πρόσληψή της σε μια πιο βασική έννοια για εμάς, στο υπαρξιακό μας ερώτημα και στην αναζήτηση νοήματος της ζωής μας! Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση μάς οδηγεί στα μονοπάτια του χρόνου, στα μονοπάτια που εμείς είμαστε απλώς σκιές και δεν μπορούμε να κατανοήσουμε το είναι μας και να γευθούμε τον εαυτό μας.

ΤΑΦΟΣ 4600 ΕΤΩΝ

   ΤΑΦΟΣ 4600 ΕΤΩΝ

Ένας τάφος 4.600 ετών στην κεντρική Γερμανία, στην περιοχή Εουλάου της Σαξονίας-Aνχαλτ, ο οποίος περιέχει τα απομεινάρια δύο ενηλίκων και των δύο παιδιών τους, ηλικίας 8-9 και 4-5 ετών, παρέχει τις αρχαιότερες μέχρι σήμερα γενετικές ενδείξεις ότι ακόμα και οι προϊστορικές φυλές απέδιδαν μεγάλη σημασία στην μονάδα της οικογένειας.

Σύμφωνα με τα πρακτορεία Reuters και Associated Press και την ηλεκτρονική υπηρεσία Live Science, ερευνητές από το αυστραλιανό πανεπιστήμιο της Αδελαϊδας και το βρετανικό πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, που έκαναν τη σχετική επιστημονική δημοσίευση στο περιοδικό «Πρακτικά» της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, χρησιμοποίησαν ανάλυση DNA και άλλες τεχνικές για να προσδιορίσουν ότι επρόκειτο όντως για οικογένεια, που μάλιστα είχε τοποθετηθεί πλαγιαστά στον τάφο έτσι ώστε τα μέλη της να αντικρίζουν και να αγκαλιάζουν το ένα το άλλο (η μητέρα το ένα παιδί και ο πατέρας το άλλο), μια ασυνήθιστη πρακτική στο νεολιθικό πολιτισμό.

«Η ενότητα στο θάνατο υποδεικνύει και την ενότητα στη ζωή» δήλωσαν οι ερευνητές, που εκτιμούν ότι ανακάλυψαν την αρχαιότερη αυθεντική κλασική «πυρηνική» οικογένεια της προϊστορικής εποχής.

Τα τέσσερα μέλη της οικογένειας είχαν ταφεί σε ένα τάφο, ο οποίος συνολικά περιείχε 13 άτομα, που όλα είχαν ταφεί ταυτόχρονα. Αρκετά ακόμα άτομα είχαν ταφεί πλαγιαστά πρόσωπο με πρόσωπο, με τα χέρια τους αγκαλιασμένα. Οι ηλικίες τους ποικίλουν από νεογέννητα μέχρι ενήλικους 30 ετών ή και περισσότερο.

Η επιστημονική έρευνα έδειξε ότι πολλοί είχαν υποστεί σοβαρά τραύματα στο κρανίο και στα χέρια και πιθανώς ήσαν θύματα κάποιας βίαιης επιδρομής, από την οποία προσπάθησαν να προστατευθούν. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο θάνατός τους ήταν άμεσος και προήλθε από κτυπήματα από πέτρινα τσεκούρια και βέλη. Επίσης εκτιμούν ότι όσοι επιβίωσαν από την επίθεση, επέστρεψαν αργότερα για κάνουν την ταφή των νεκρών.

Αν και έχουν βρεθεί αρκετά εργαλεία και άλλα απομεινάρια από τη Λίθινη Εποχή, υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία για τις κοινωνικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων τότε. Μια ανάλυση των δοντιών της οικογένειας, με βάση την ποσότητα των ισοτόπων στροντίου, τα οποία μετά το φαγητό σταδιακά ενσωματώνονται στα δόντια και άρα μπορούν να δείξουν από ποιες περιοχές προερχόταν η τροφή κάποιου, διαφώτισε περισσότερο τις συνήθειες των ανθρώπων της Λίθινης Εποχής.

Έδειξε ότι οι γυναίκες στην παιδική τους ηλικία προέρχονταν από διαφορετικές περιοχές, σε σχέση με τους άνδρες και τα παιδιά, πράγμα που αποτελεί ένδειξη ότι οι άνδρες επέλεγαν γυναίκες από πιο μακρινά μέρη για να αποφύγουν την επιμειξία και παράλληλα να δημιουργήσουν συγγενικές συμμαχίες με άλλες κοινότητες. Συνεπώς αποτελούσε έθιμο η γυναίκα να ακολουθεί τον άνδρα της στο δικό του μέρος διαμονής. 

ΦΩΤΟ ΧΩΡΙΣ ΛΟΓΙΑ...

                                                ΧΩΡΙΣ  ΛΟΓΙΑ...

Τηγανητές πατάτες στο διάστημα

Πείραμα του ΑΠΘ σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας

Θα μπορούσαν οι αστροναύτες να έχουν μια μερίδα ζεστές τηγανητές πατάτες στο διάστημα; Και γιατί το φαινόμενο του τηγανίσματος, δηλαδή το βράσιμο πατάτας σε καυτό ελαιόλαδο, να απασχολήσει την επιστημονική κοινότητα; Η απάντηση είναι «ναι, μπορούμε να τηγανίσουμε εξίσου και σε έλλειψη βαρύτητας», κάτι που αν ακούγεται ευνόητο για τις γήινες διαδικασίες, ήταν -λόγω της βαρύτητας- «γρίφος» σε ό,τι αφορά το Διάστημα.

Η τετραμελής ομάδα του τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, που συμμετέχει επί σειρά ετών στα γνωστά πειράματα παραβολικών πτήσεων (σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), επέστρεψε πριν δύο μέρες από το Μπορντό της Γαλλίας, με απαντήσεις σε δύο πειραματισμούς: στο φαινόμενο του βρασμού σε πορώδη μέσα και στο τηγάνισμα πατάτας.

Στο πρώτο πείραμα χρησιμοποιήθηκαν πορώδη υλικά, κεραμικά και μεταλλικά, σε συνθήκες βρασμού σε έλλειψη βαρύτητας, προκειμένου να διαπιστωθεί η συμπεριφορά τους στην αλλαγή θερμότητας. Τα συμπεράσματα έχουν εφαρμογή σε μια σειρά από βιομηχανικές εφαρμογές, καθώς θα μπορέσουν να παραχθούν αποδοτικότερα συστήματα ψύξης ηλεκτρονικών μηχανημάτων, που αφορούν ηλεκτρονικούς υπολογιστές, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, αεροσκάφη, δορυφόρους κ.α., όπως εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο επικεφαλής της ομάδας του τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, καθηγητής Θεόδωρος Καραπάντσιος.

«Ο βρασμός είναι η βασική διεργασία που απορροφά μεγάλες ποσότητες θερμότητας, ακαριαία και σε μικρές διατάξεις, δηλαδή έχουμε γρηγορότερη επαγωγή θερμότητας και με λιγότερο κόστος» είπε χαρακτηριστικά.

Συγγενικό του πειράματος αυτού είναι και το τηγάνισμα της πατάτας σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Ήταν άξιο απορίας μέχρι σήμερα, αν η διάχυση – οι φυσαλίδες που ξεκολλούν από την πατάτα κατά το τηγάνισμα και ανεβαίνουν στην επιφάνεια, λόγω άνωσης από την βαρύτητα – λειτουργεί εξίσου και σε έλλειψη βαρύτητας. Σε αυτή την περίπτωση οι φυσαλίδες εκτινάσσονται στο λάδι και έτσι το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Με άλλα λόγια οι μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στο διάστημα θα μπορούν να γεύονται τηγανητά εδέσματα κατά την μακροχρόνια παραμονή τους μακριά από τη γη.

Ενδιαφέρον της NASA και της ESA για τις τηγανητές πατάτες

Η προηγούμενη μακροχρόνια εμπειρία της ομάδας Χημείας του ΑΠΘ, γύρω από τη συμπεριφορά των φυσαλίδων στο διάστημα, δεν θα μπορούσε να την αφήσει μακριά από τις αγαπημένες απολαύσεις των αστροναυτών. Μια από αυτές, όπως οι ίδιοι έχουν αναφέρει για όσα θα ήθελαν να μπορούν να τρώνε κατά την διάρκεια μεγάλης διάρκειας αποστολών τους, είναι οι τηγανητές πατάτες. Έτσι οι μεγάλοι διαστημικοί οργανισμοί, NASA και ESA, άρχισαν να στρέφουν το ενδιαφέρον προς την κατεύθυνση της ικανοποίησης πλέον ορισμένων επιθυμιών του προσωπικού τους, ιδιαίτερα μάλιστα όταν ελπίζουν ότι κάποτε στο μέλλον οι επανδρωμένες αποστολές θα αφορούν «κοινούς ανθρώπους».

Ήδη γίνονται πειράματα πάνω στο ψήσιμο του καφέ και έπονται αντίστοιχα για το ψωμί και την μπύρα, ενώ και ο ρουχισμός των αστροναυτών με άνετα και επαρκή υφάσματα για χρήση εντός και εκτός διαστημοπλοίων, βρίσκεται στις προτεραιότητες των επιστημονικών ομάδων.

«Όταν για παράδειγμα μια αποστολή στον ‘Αρη μπορεί να διαρκέσει το λιγότερο 1,5 με 2 χρόνια, σε ένα εχθρικό περιβάλλον και χωρίς σίγουρη επιστροφή, το ψυχολογικό κομμάτι των επανδρωμένων αποστολών είναι πολύ σημαντικό. Ωφελούν, λοιπόν, όλα όσα θυμίζουν τις γήινες συνήθειες και συνθήκες» εξήγησε ο κ.Καραπάντσιος. Εξάλλου, πρόσθεσε ότι οι διαστημικοί οργανισμοί θα ήθελαν να παρατείνουν την παραμονή των αστροναυτών σε τόσο δαπανηρές αποστολές, για οικονομικούς λόγους.

Πάντως, για όσους το κίνητρο αυτό ακούγεται μικρό, το τηγάνισμα πατάτας στο διάστημα, έχει και πρακτικά οφέλη στην γήινη καθημερινότητα, καθώς η καλύτερη κατανόηση του φαινομένου, οδηγεί στην παραγωγή αποτελεσματικότερων φριτέζων, οικιακών και βιομηχανικών.

Η ESA, οι παραβολικές πτήσεις και το ΑΠΘ

Η ομάδα του τμήματος Χημείας του ΑΠΘ συμμετείχε στην 66η καμπανιά παραβολικών πτήσεων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Πρόκειται για ειδικές πτήσεις με ειδικά διαμορφωμένο αεροσκάφος Airbus A310 το όποιο ανεβαίνει σε ύψος 10 χιλιομέτρων, σβήνει τον κινητήρα του και «βουτά» για περίπου μισό λεπτό, καλύπτοντας απόσταση σχεδόν 2 χιλιόμετρων. Κατά τη διάρκεια της πτώσης δημιουργούνται συνθήκες έλλειψης βαρύτητας μέσα στο αεροσκάφος. Σε εκείνο το χρονικό διάστημα γίνονται πειράματα από τους επιβαίνοντες επιστήμονες, στις ειδικές διατάξεις που έχουν φέρει από τα πανεπιστήμια τους και έχουν εγκαταστήσει στο εσωτερικό του αεροσκάφους. Οι πτήσεις έχουν διάρκεια τρεις ήμερες. Κάθε ημέρα γίνονται 31 συνεχόμενες βουτιές και πραγματοποιούνται πειράματα σε κάθε βουτιά του αεροσκάφους μέσα στο μισό λεπτό που δεν υπάρχει βαρύτητα.

Είναι η 10η φορά που το τμήμα Χημείας του ΑΠΘ συμμετέχει με πειράματα σε παραβολικές πτήσεις της ESA και είναι η μόνη ελληνική ομάδα που κάνει τέτοια πειράματα, στο πλαίσιο ερευνητικών έργων χρηματοδοτούμενων από τον ΕΟΔ.

πηγή: www.amna.gr – https://www.auth.gr/it/node/24078

ΦΩΤΟ

                                     Η  ΚΟΣΜΙΚΗ  ΠΑΡΑΛΙΑ  1

                                          Η ΚΟΣΜΙΚΗ ΠΑΡΑΛΙΑ 2

                                         ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ. Η ΡΕΜΑΤΙΑ

                                                 ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 

Κι άλλο βαρυτικό κύμα ανίχνευσε το LIGO

Η ανίχνευση έγινε στις 4 Ιανουαρίου του 2017 και γι αυτό το νέο βαρυτικό γεγονός ονομάστηκε GW170104
(νεώτερη ενημέρωση)
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ερευνητικής ομάδας του LIGO που έγινε σήμερα, το βαρυτικό κύμα φαίνεται ότι προκλήθηκε από τη σύγκρουση δυο μαύρων τρυπών 31,2 ηλιακών μαζών η μια και 19,4 ηλιακών μαζών η άλλη. Το αποτέλεσμα ήταν ο σχηματισμός μιας μεγαλύτερης μαύρης τρύπας περίπου 48,7 ηλιακών μαζών. Υπενθυμίζεται ότι το LIGO είχε μέχρι τώρα ανιχνεύσει 3 φορές βαρυτικά κύματα μέσα σε 4 μήνες – αλλά το ένα από αυτά τα γεγονότα δεν ικανοποιούσε τις προδιαγραφές για επίσημη ανακοίνωση.

Το σήμα που ανίχνευσε το LIGO

Η πηγή του συγκεκριμένου σήματος βρίσκεται σε απόσταση περίπου 880 Mpc. Σύμφωνα με τον Vagelford (ΕΔΩ), ένα από τα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά του σήματος αυτού είναι ότι τα σπιν των αρχικών μελανών οπών μάλλον δεν ήταν προσανατολισμένα στην ίδια κατεύθυνση. Άλλο ένα επιπλέον αποτέλεσμα από την ανίχνευση του GW170104 είναι ότι το σήμα αυτό θέτει ισχυρότερους περιορισμούς στη μάζα του βαρυτονίου.
Το βαρυτόνιο είναι ο φορέας της βαρυτικής αλληλεπίδρασης, όπως το φωτόνιο είναι ο φορέας της ηλεκτρομαγνητικής αλληλεπίδρασης. Η δημοσίευση αναφέρει ότι τώρα η μάζα του βαρυτονίου υπολογίζεται ≤ 7,7×10⁻²³ eV/c². Το βαρυτικό κύμα GW170104 σε κάθε περίπτωση είναι σύμφωνο με την γενική θεωρία της σχετικότητας.

(κλικ πάνω στην εικόνα για μεγέθυνση) Τα χαρακτηριστικά των τριών βαρυτικών γεγονότων που ανιχνεύθηκαν και ανακοινώθηκαν επίσημα από το LIGO. Το GW170104 που ανακοινώθηκε σήμερα είναι και το πιο μακρινό.

Στο βίντεο που ακολουθεί γίνεται σύγκριση των βαρυτικών γεγονότων GW150914 και GW170104:

Προς το παρόν, διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ: www.ligo.caltech.edu , ΕΔΩ: ligo.org/science και ΕΔΩ: www.quantamagazine.org

Η επιστημονική δημοσίευση έχει τίτλο: «GW170104: Observation of a 50-Solar-Mass Binary Black Hole Coalescence at Redshift 0.2» .
Η δημοσίευση αυτή δίνει οριστική απάντηση σε διάφορους κακεντρεχείς που διέδιδαν πως τα «βαρυτικά κύματα» που ανίχνευσε το LIGO ήταν απλοί σεισμοί!

To LIGO αποκαλύπτει μια νέα κατηγορία μαύρων τρυπών που έχουν μεγαλύτερες μάζες από τις μαύρες τρύπες που είχαν ανακαλυφθεί παλαιότερα από έρευνες με ακτίνες Χ (μωβ). Φαίνονται οι τρεις επίσημα επιβεβαιωμένες ανιχνεύσεις από το LIGO, GW150914, GW151226, GW170104, και η LVT151012 που δεν ικανοποιούσε τις προδιαγραφές για επίσημη ανακοίνωση.

ΦΩΤΟ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΑΤΑΣΕΙΣ, ΝΕΟ ΘΥΜΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ

Όλα μπορεί να τα περιμένει κανείς από το σάπιο πολιτικό σύστημα. Όσοι πιστεύουν ακόμη στην διαμορφωθείσα πολιτική κατάσταση στην χώρα αυταπατάται, δυστυχώς.
Κι εμείς πιστεύαμε κάποτε και αγωνιστήκαμε με ιδανικά και υψηλούς στόχους, για το καλό της πατρίδας, της πονεμένης και πολύπαθης χώρας.
Σχετικά γρήγορα και όχι αναίμακτα καταλάβαμε πως τίποτα δεν αλλάζει από υγιείς και αγνές δυνάμεις.
Τελευταία διαπιστώσαμε ότι ακόμη μια φορά ένας επιτυχημένος θεσμός, αυτός των πανελληνίων εξετάσεων μπήκε στο στόχαστρο της πολιτικής σκοπιμότητας.
Η νέα ηγεσία του υπουργείου και όχι μόνο, έθεσε  στόχο την άλωση ενός διαχρονικά επιτυχημένου συστήματος, αυτό των εξετάσεων για την εισαγωγή των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Με το πρόσχημα ότι το σύστημα ευνοεί την παπαγαλία αποδομούν ταχύτατα το στέρεα, ακλόνητα και θεμελιωδώς χτισμένο σύστημα των εξετάσεων.
Αυτό το σύστημα γέννησε σπουδαίους επιστήμονες όλα τα χρόνια ακόμη και από πριν την μεταπολίτευση.  Κανείς και ποτέ δεν αμφισβήτησε την αντικειμενικότητα, το αδιάβλητο και το υψηλού επιπέδου περιεχόμενο των θεμάτων στις εξετάσεις.
Όσοι παρακολουθούν από κοντά την εξέλιξη της ποιότητας των θεμάτων από επιστημονικής πλευράς αλλά και από ευρηματικότητα γνωρίζουν πολύ καλά αυτά που αναφέρονται σ΄αυτές τις γραμμές.
Αρκεί να αναφέρω ότι τα τελευταία χρόνια τα θέματα των εξετάσεων αποτελούν αφορμή να γραφούν νέα βιβλία, νέες μελέτες και νέες ασκήσεις πλουτίζοντας το ήδη ευρύτατο πεδίο αυτό της Ελληνικής βιβλιογραφίας.
Κι ενώ αναμέναμε να εξεταστεί το σύστημα από την σκοπιά της ποιότητας της δουλειάς στα σχολεία. η πολιτική ηγεσία παρεμβαίνει άγρια, βάναυσα με επιχειρήματα που και η ίδια ποτέ δεν πίστεψε να εμφανίσει στους Έλληνες  εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις!!!!
Κανένας λόγος γιατί ο μαθητής καταφεύγει στο φροντιστήριο. Ποιος τον οδηγεί εκεί; Το φροντιστήριο; Έτσι ισχυρίζεται, βέβαια, η πολιτική ηγεσία.
Η μεταρρύθμιση για εκείνους είναι η κατάργηση των εξετάσεων χωρίς καμιά αλλαγή στην ποιότητα της εκπαίδευσης στα σχολεία. Οι ίδιοι καθηγητές, οι ίδιοι δάσκαλοι, τα ίδια βιβλία, οι ίδιες μέθοδοι, χωρίς κατάρτιση των διδασκόντων, χωρίς την ανανέωση του εκπαιδευτικού προσωπικού.
Η τυπικότητα και μόνο αυτή.
Φάνηκε η διάθεση της ηγεσίας του υπουργείου από την ΄΄γενναία΄΄ μείωση του αριθμού των αναπληρωτών καθηγητών  συγχωνεύοντας ειδικότητες διδασκόντων. Ο μαθηματικός θα διδάξει την φυσική ή ο βιολόγος την χημεία ή ο φυσικός την βιολογία, ο ιστορικός την αρχαία Ελληνική γλώσσα.
Κι όταν οι επιστημονικοί σύλλογοι διαμαρτυρήθηκαν για την ισοπέδωση των ειδικοτήτων η πολιτική ηγεσία σιώπησε. Αυτή είναι η μεταρρύθμιση.
Πολλές φορές και στο παρελθόν το πολιτικό σύστημα επιχείρησε να αλλάξει το σύστημα χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένος στόχος. Πάντα επιχειρούσε αντιγράφοντας άλλα συστήματα, κυρίως της Γαλλίας και της Βρετανίας ή της Γερμανίας. Η προσπάθεια μίμησης του εκπαιδευτικού συστήματος άλλων κρατών απέτυχε παταγωδώς. Θα θυμίσω το 1979 με Πρωθυπουργό τον Γ. Ράλλη, το 1985-86 με τον Γ. Αρσένη, το 1989 με τις συνεχείς απεργίες και πρωταγωνιστή τον Γ. Παπανδρέου.
Όλες οι προσπάθειες οδήγησαν τα πράγματα προς το χειρότερο.
Παρ΄όλα αυτά το σύστημα των εξετάσεων έστεκε άξια απέναντι στην οδυνηρή πολλές φορές προσπάθειες των παιδιών.  Έστεκε εκεί στέλνοντας το μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις ότι αδικία δεν θα σταθεί, ότι ο καλός, ο διαβασμένος, ο αγωνιστής, ο αποφασισμένος, ο ορθά οργανωμένος και προγραμματισμένος από τα πρώτα βήματα της εκπαιδευτικής του ζωής είναι βέβαιο ότι θα βρεθεί στα φοιτητικά έδρανα, στα πρόθυρα της επιστημονικής του καριέρας.
Μήπως υπήρξε μαθητής που πέρασε την δοκιμασία αυτή χωρίς να το αξίζει;
Αυτό το σύστημα γέννησε κορυφές της επιστήμης σε παγκόσμια κλίμακα, σπουδαίους ερευνητές, εξαιρετικούς ειστήμονες για τους οποίους οι Έλληνες βιώθουν περήφανοι. Αυτό το σύστημα ανέδειξε ακόμη κι αυτούς που διαχειρίζονται την πολιτική κατάσταση.
Σειρά επιστημόνων μπορούμε να αναφέρουμε, που δυστυχώς για την χώρα έφυγαν από την πατρίδα και προσφέρουν τις επιστημονικές υπηρεσίες τους σε άλλες χώρες!!
Έφυγαν όχι γιατί το σύστημα των εξετάσεων ήταν αποτυχημένο αλλά γιατί το πολιτικό σύστημα είναι αποτυχημένο και που δυστρυχώς δεν θα διορθωθεί ποτέ.
Ποιος δεν γνωρίζει σήμερα ότι όσοι φοιτητές φεύγουν με σκοπό την συνέχιση των σπουδών τους σε ξένες χώρες δεν πρωταγωνιστούν στα ξένα πανεπιστήμια;
Ή μήπως πρέπει να αναφέρουμε τις θέσεις που καταλαμβάνει κάθε χρόνο η χώρα στις εξετάσεις σε Ολυμπιάδες της επιστήμης;
Κι όμως ακόμη μια φορά το σύστημα των εξετάσεων βρίσκεται στα νύχια αδίστακτων σφαγέων, λες και αυτό είναι υπεύθυνο για την κατάντια στην εκπαίδευση ή για όλα υπεύθυνη είναι η....παραπαιδεία.....
Όπως στην δεκαετία του 1980 το πολιτικό σύστημα παραπλανούσε τους μαθητές ότι ΄΄ΚΑΤΑΡΓΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΈΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ΄΄  στα πανεπιστήμια έτσι και τώρα το αδίστακτο αυτό πολιτικό σύστημα με νέα δυναμική με περίσσιο θράσος παραπλανά και πάλι τους μαθητές και τις οικογένειες λέγοντας ότι καταργούνται οι εξετάσεις στα πανεπιστήμια.
Τι θράσος, τι ψεύδος!!!
Ας διαβάσει κάθε οικογένεια τις εισηγήσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, που ανέλαβαν τις μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση και θα κατανοήσει αμέσως τα παιχνίδια που παίζονται στην πλάτη της Ελληνικής οικογένειας. Οι μισοί εξ αυτών των στελεχών έχουν ήδη παραιτηθεί, έχουν απομακρυνθεί από τις θέσεις τους. Ακόμη και στα υψηλότερα επίπεδα της πολιτικής ιεραρχίας υπήρξαν απομακρύνσεις. Ακριβώς τα ίδια με αυτά που συνέβαιναν στην δεκαετία του 1980.
Βέβαια το σημερινό πολιτικό σύστημα δεν παρεμβαίνει μόνο στις εξετάσεις αλλά και σε κάθε τομέα της εκπαιδευτικής διαδιακασίας. Όμως έχει εκπαιδευτεί να αλλάζει θέσεις όταν διαπιστώνουν λάθη, τα οποία εντόπιζαν νωρίτερα οι επιστημονικοί φορείς. Δείτε την νέα τροπολογία που κατατέθηκε σήμερα επαναφέροντας τις εσωτερικές διαδιακασίες αναφορικά με το πανεπιστημιακό άσυλο και πολλά άλλα. Αυτά αποτελούσαν αρχές της σημερινής κυβέρνησης, χάριν των οποίων οι καταλήψεις και οι ξυλοδαρμοί περίσσευαν στο παρελθόν.
Δεν περισσεύει, όμως, η ντροπή και η σοβαρότητα.
Δυστυχώς για την χώρα, το σάπιο πολιτικό σύστημα εξακολουθεί να την παρασύρει μακριά από τον δρόμο που της ανήκει.
Ευτυχώς, για μερικούς τουλάχιστον, Έλληνες έχουν κατανοήσει πλήρως τι κρύβει αυτό το σύστημα.
Ευτυχώς που είμαστε στους τελευταίους και ευχόμαστε να βρεθούν κι άλλοι μαζί μας, να αγνωστούμε από άλλα μετερύζια να βρεθεί η χώρα στον δρόμο της προόδου. Εκεί είμασταν εμείς, εκεί εξακολουθούμε να κινούμαστε, μακριά από την δημοσιότητα και τους προβολείς.
Υπάρχουν άνθρωποι που αγωνίζονται αληθινά γι΄αυτή την εκπαιδευτική αλλαγή.
Είμαστε παρόντες!!

Η μουσική από τις συγκρούσεις των σωματιδίων στο CERN

Σε παλαιότερη ανάρτηση («Η μουσική των σωματιδίων που ανιχνεύονται στον LHC«) είχαμε αναφερθεί στο πρόγραμμα Quantizer το οποίο μεταφράζει τα γεγονότα που συλλέγει ο ανιχνευτής ATLAS στο CERN, σε μελωδίες techno, jazz, pop και rock. Το πρόγραμμα κατασκευάστηκε από την Juliana Cherston, φοιτήτρια στο Media Lab του MIT, και υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Ewan Hill, υποψήφιο διδάκτορα από το πανεπιστήμιο της Victoria.

To Quantizer χρησιμοποιεί τα δεδομένα που ανεβάζει στο διαδίκτυο ο ανιχνευτής ATLAS, ταυτόχρονα με την εξέλιξη του πειράματος. Ανάλογα με το είδος των σωματιδίων, την ενέργειά τους, την κατανομή τους στο χώρο κ.ο.κ. τα δεδομένα μετατρέπονται σε μουσικές νότες.
Ακούστε ένα δείγμα αυτής της μουσικής:

To ίδιο σύστημα θα χρησιμοποιήσουν και οι ερευνητές του Διεπιστημονικού Κέντρου Ερευνών για Μουσική από Υπολογιστές (ICCMR) του Πανεπιστημίου του Plymouth, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Μέσων (Media Lab) στο ΜΙΤ και τον ανιχνευτή ATLAS στο CERN. Στόχος τους η μετατροπή των δεδομένων των συγκρούσεων των σωματιδίων στον μεγάλο επιταχυντή του CERN  σε μουσική για πιάνο.

Διαβάστε επίσης: Μια σύνθεση τζαζ από το σύστημα εξωπλανητών ΤRAPPIST-1

Οι ερευνητές του Plymouth θα συνεργαστούν με τον πιανίστα Derek Wang από την μουσική σχολή Juilliard στην Νέα Υόρκη, ο οποίος θα παρουσιάσει μια νέα σύνθεση για πιάνο και ηλεκτρονικά με τίτλο «Ασθενής Δύναμη» (το όνομα μιας από τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις στη φύση), πιθανώς την άνοιξη του 2018.

Παρεμπιπτόντως, ας ακούσουμε τον Derek Wang να παίζει στο πιάνο Mozart:

πηγή: https://www.plymouth.ac.uk/news/could-particles-and-pianos-combine-to-provide-greater-understanding-of-the-laws-of-physics

Ο ΠΡΩΙΝΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ

                                    Ο ΠΡΩΙΝΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ......ΣΤΟ  ΒΟΥΝΟ  ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ

Η ΒΙΟΛΟΓΟΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΓΑΠΑΚΗ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΙΟ ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ

Η Ελληνοαμερικανίδα Χριστίνα Αγαπάκη σπούδασε Βιολογία στο Χάρβαρντ και θέλει ν’ ανακαλύψει νέους δημιουργικούς τρόπους χρήσης της βιοτεχνολογίας με την βοήθεια της Gingko Bioworks. Το περιοδικό Wired την κατέταξε στους πιο ελπιδοφόρους επιστήμονες.

Γεννημένη στην Βοστώνη από έλληνες γονείς η Χριστίνα Αγαπάκη ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην Βιολογία στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Ομως το μυαλό της έβλεπε την επιστήμη γενικότερα με άλλο μάτι. Συνεργάστηκε με το εργαστήριο Επιστήμης και Τέχνης του πανεπιστημίου του Λος Αντζελες ενώ επίσης εργάστηκε στο Art Center College of Designs στην Καλιφόρνια. Μέσα από αυτές τις εμπειρίες ήθελε, όπως η ίδια λέει, να ανακαλύψει νέους δημιουργικούς τρόπους χρήσης της βιοτεχνολογίας και τρόπους για να επικοινωνήσει τα επιτεύγματα αυτού του νέου κόσμου. Εκεί, ανάμεσα στα άλλα, έκανε μαθήματα σε σχεδιαστές και βιομοριακούς μηχανικούς ενώ επίσης δημιούργησε μόνη της ένα τυρί από βακτήρια του ανθρώπινου σώματος.

Επέστρεψε στην Βοστώνη και μπήκε στην ομάδα μιας νέας αλλά ανερχόμενης εταιρείας βιοτεχνολογίας, της Gingko Bioworks. H εταιρεία εμπορεύεται οργανισμούς (μικρόβια, βακτήρια, μύκητες) κατά παραγγελία για διαφόρων ειδών χρήσεις. Οι ερευνητές της δημιουργούν οργανισμούς για χρήση σε ζυμώσεις, στην παραγωγή καλλυντικών κ.α. Η Αγαπάκη έχει τον ρόλο του γεφυροποιού στους τομείς της ανάπτυξης αυτών των οργανισμών, στο τεχνικό κομμάτι δηλαδή και στην εμπορική τους εκμετάλλευση.

Συνεργάζεται με πελάτες της εταιρείας (εμπορικές εταιρείες σε διάφορους τομείς) με τους οποίους συζητά το πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς για να αυξήσουν την ποιότητα και την διάρκεια ζωής των προϊόντων τους μειώνοντας ταυτόχρονα το κόστος παραγωγής τους και άρα την τελική τιμή πώλησης.

Πρόσφατα το περιοδικό Wired που γνωρίζει καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο τις τάσεις στον χώρο της τεχνολογίας παρουσίασε μια λίστα με τους πιο ελπιδοφόρους και πιο υποσχόμενους νέους επιστήμονες. Η Χριστίνα Αγαπάκη ήταν ανάμεσα σε αυτούς.

«Είχα αποφασίσει ότι θα ασχοληθώ με την Βιολογία η οποία κατά βάση επικεντρώνεται σε εφαρμογές στην Ιατρική, την Φαρμακευτική και τους σχετικούς τομείς. Ομως ένας καθηγητής μου στο πανεπιστήμιο μου μίλησε για την συνθετική βιολογία και μου άνοιξε τους ορίζοντες εξηγώντας μου ότι η συνθετική βιολογία έχει ανεξάντλητες εφαρμογές. Στην δημιουργία νέων υλικών κάθε είδους, στα αυτοκίνητα, σε ενεργειακά συστήματα και σε πολλούς άλλους τομείς. Ηταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα προοπτική και αποφάσισα να ακολουθήσω αυτό τον δρόμο».

«Η εταιρεία μου ειτουργεί και με τους δύο τρόπους. Εμείς μπορεί να έχουμε μια ιδέα για την δημιουργία ενός οργανισμού με κάποιες δυνατότητες χωρίς να έχουμε στο μυαλό μας κάποιο συγκεκριμένο προϊόν. Στην συνέχεια συζητάμε με διάφορες εταιρείες αν και πώς πιθανώς θα μπορούσαν να αξιοποιήσουμε αυτό τον οργανισμό και αν καταλήξουμε κάπου προχωράμε. Τις περισσότερες φορές πάντως έρχονται εταιρείες που ζητούν κάτι συγκεκριμένο. Μπορεί  όμως να έρθει και κάποια εταιρεία χωρίς συγκεκριμένη πρόταση αλλά απλώς να ενδιαφέρεται να συνεργαστούμε. Συζητάμε μαζί τους και μετά από συζήτηση για τις ανάγκες και τους στόχους τους βρίσκουμε κάποια λύση».

Ενα από τα εργαστήρια της Gingko Bioworks

Οπως φαίνεται η φαντασία των στελεχών της αγοράς είναι κάποιες φορές πολύ πιο… μπροστά ακόμη και από εκείνη των επιστημόνων αφού κάποιες φορές τα αιτήματα που δέχεται η Gingko Bioworks είναι άκρως φουτουριστικά.

«Κατά την διάρκεια συζητήσεων μια εταιρεία μας ζήτησε να φτιάξουμε μικροοργανισμούς που να μπορούν να μετατραπούν μόνοι τους σε παπούτσια!».

Θα μπορούσε όμως να γίνει κάτι τέτοιο; Η ελληνοαμερικανίδα επιστήμονας δίνει την απάντηση.

«Αυτή την στιγμή με τα σημερινά τεχνολογικά δεδομένα δεν μπορεί να γίνει αλλά θεωρητικά μπορεί να συμβεί. Σίγουρα πάντως δεν μπορώ να το αποκλείσω οπότε ποιος ξέρει μπορεί στο μέλλον να φοράμε «ζωντανά» παπούτσια. Πάντως υπάρχει σε εξέλιξη έρευνα για την ανάπτυξη ενδυμάτων που θα περιέχουν μικροοργανισμούς οι οποίοι θα επιτρέπουν στα ρούχα αυτά να αυτοκαθαρίζονται από την σκόνη ή άλλους παράγοντες που θα πέσουν πάνω τους και θα τα λερώσουν. Μια από αυτές τις έρευνες γίνεται στο MIT».

Η Gingko Bioworks δραστηριοποείται περισσότερο με την δημιουργία οργανισμών που σχετίζονται με την παραγωγή οσμών και αφορούν κυρίως τις βιομηχανίες αρωμάτων, τροφίμων. Ομως οι δυνατότητες και εφαρμογές της συνθετικής βιολογίας είναι κυριολεκτικά ανεξάντλητες. Η Χριστίνα Αγαπάκη αποκαλύπτει τι ετοιμάζεται στα εργαστήρια της εταιρείας της.

«Πράγματι οι εφαρμογές είναι ανεξάντλητες. Δεσμεύομαι αυτή την στιγμή για να αναφέρω κάποια συγκεκριμένα projects που τρέχουμε αλλά μπορώ να πω ότι υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη ενζύμων τα οποία θα αλλάζουν και θα βελτιώνουν το χρώμα, την υφή, την οσμή και την γεύση διαφόρων  προϊόντων και όχι μόνο στον τομέα των τροφίμων. Υπάρχουν σκέψεις για την ανάπτυξη μικροοργανισμών σε αγροτικά προϊόντα, στην ανακύκλωση, στον καθαρισμό του νερού και γενικότερα στην προσπάθεια διατήρησης ενός καθαρού περιβάλλοντος. Υπάρχουν ακόμη και σκέψεις για την ανάπτυξη βακτηρίων που θα είναι χρήσιμα στον οργανισμό, βακτηρίων για την καλή λειτουργία του στομάχου ή για την προστασία του δέρματος».

Σύμφωνα με την ελληνοαμερικανίδα επιστήμονα η διαδικασία δημιουργίας ενός μικροοργανισμού δεν είναι μια εύκολη υπόθεση.

«Σε γενικές γραμμές απαιτείται χρονικό διάστημα δύο ετών. Ενα έτος για την ανάπτυξη του οργανισμού και ένα για τα πειράματα της λειτουργίας του. Είναι ένα μεγάλο χρονικό διάστημα αλλά όσο καιρό γίνεται η ανάπτυξη του οργανισμού προετοιμάζουμε την αγορά για την έλευση του οπότε δημιουργούμε το περιβάλλον για να μην θεωρηθεί κάτι “παλιό”. Εχουμε κατά νου αυτή την παράμετρο της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης και στην διάρκεια της ανάπτυξης και εξέλιξης του οργανισμού κάνουμε τις απαραίτητες αναβαθμίσεις και τροποποιήσεις αν χρειάζεται ώστε όταν το παρουσιάσουμε να είναι κάτι πραγματικά νέο και καινοτόμο».

Ενα ερώτημα που προκύπτει είναι αν αυτοί οι οργανισμοί ειδικά εκείνοι που μπαίνουν στα τρόφιμα είναι ασφαλείς για την υγεία. Η Χριστίνα Αγαπάκη διαβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει κάποιος κίνδυνος.

«Οι οργανισμοί που δημιουργούμε είναι απόλυτα ασφαλείς αφού στην ουσία αυτό που καταλήγει στο τρόφιμο δεν είναι ο ίδιος ο ζωντανός οργανισμός αυτός κάθε αυτός αλλά κάποια χημική ουσία που παρήγαγε την οποία απομονώνουμε και χρησιμοποιούμε».

To μηχάνημα στο οποίο δημιουργούνται οι μικροοργανισμοί (Gingko Bioworks)

Η ελληνοαμερικανίδα επιστήμονας βλέπει ένα κοντινό μέλλον που στα περισσότερα καταναλωτικά προϊόντα θα εμπεριέχονται οργανισμοί βγαλμένοι από τα εργαστήρια της συνθετικής βιολογίας.

«Ναι νομίζω ότι κάπου εκεί οδεύουμε. Στα περισσότερα προϊόντα θα υπάρχουν είτε ζωντανοί οργανισμοί είτε κάποιες χημικές ουσίες που θα παράγουν οι οργανισμοί είτε η παρουσία τους θα υπάρχει με κάποιο άλλο τρόπο. Αυτό νομίζω ότι θα έχει θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον αφού οι οργανισμοί αυτοί είναι “οικολογικοί”. Θα κάνουν την ίδια δουλειά που κάνουν άλλοι παράγοντες σήμερα η χρήση και επεξεργασία των οποίων καταστρέφει το φυσικό περιβάλλον και είναι ενεργοβόροι».

Τι μπορεί να παρακινεί όμως την Χριστίνα Αγαπάκη; Η ίδια μιλάει για τους στόχους της αλλά και το αν υπάρχει κάποιο «ιερό δισκοπότηρο» στην συνθετική βιολογία.

«Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει ένα “ιερό δισκοπότηρο” αλλά πολλά, ένα σε κάθε τομέα. Αλλος θα είναι ο απόλυτος στόχος στον φαρμακευτικό τομέα, άλλος σε εκείνο των τροφίμων, άλλος σε εκείνον του περιβάλλοντος κοκ. Αυτό που εμένα με παρακινεί και με αποτελεί σταθερό στόχο μου είναι να χρησιμοποιήσουμε την βιολογία και ειδικότερα την συνθετική βιολογία για να δημιουργούμε ενδιαφέροντα προϊόντα και γενικότερα πράγματα που θα βοηθούν το κοινωνικό σύνολο».

Πηγή

Ο Χαμπλ και το βραβείο Νόμπελ

Έντγουιν Χαμπλ

Ο Edwin Powel Hubble (1889-1953) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους αστρονόμους του 20ου αιώνα. Τέσσερις είναι κυριότερες συνεισφορές του Ηubble στην αστρονομία:
1. Το σύστημα ταξινόμησης γαλαξιών που φέρει το όνομά του Hubble, σε ένα διάγραμμα που περιλαμβάνει σπειροειδείς, ραβδωτούς και ελλειπτικούς γαλαξίες και μοιάζει με διαπασών.
2. Την ανακάλυψη των Κηφείδων στον γαλαξία NGC 6822 (ή γαλαξίας του Μπάρναρντ), και την αντίστοιχη εργασία του στους γαλαξίες M31(ή γαλαξίας της Ανδρομέδας3) και M33 (ή γαλαξίας του Τριγώνου), που έδωσαν απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την φύση των γαλαξιών.
3. Την ανακάλυψη της ομοιογενούς κατανομής των γαλαξιών και
4. Την σχέση μεταξύ της ταχύτητας-απόστασης των γαλαξιών που είναι γνωστή ως νόμος του Hubble, το φυσικό συμπέρασμα του οποίου είναι πως το σύμπαν διαστέλλεται.

Ο Edwin Hubble κατά τη διάρκεια της ζωής του τιμήθηκε με διάφορα βραβεία για την επιστημονική συνεισφορά του, χωρίς όμως να λάβει το υπέρτατο βραβείο, ένα Νόμπελ Φυσικής. Σύμφωνα με φήμες –  που αναφέρονται συχνά σε βιβλία εκλαϊκευμένης αστρονομίας και στην wikipedia – η επιτροπή των βραβείων Νόμπελ, το 1953, αποφάσισε να απονείμει το βραβείο Νόμπελ Φυσικής στον Hubble. Όμως ο Hubble, πέθανε λίγο πριν την ανακοίνωση, κι έτσι δεδομένου ότι το βραβείο δεν απονέμεται σε επιστήμονα που δεν βρίσκεται εν ζωή, χάθηκε η ευκαιρία να τιμηθεί για πρώτη φορά – μέχρι το 1953 – με το βραβείο Νόμπελ ένας αστρονόμος.

Η εντύπωση που επικρατούσε μέχρι τώρα ήταν πως η τύχη έπαιξε ένα άσχημο παιχνίδι στερώντας το βραβείο Νόμπελ Φυσικής σε έναν από τους μεγαλύτερους αστρονόμους της σύγχρονης ιστορίας δεδομένου ότι, εκ των υστέρων, φαίνεται αυτονόητο πως ο Hubble άξιζε το Νόμπελ Φυσικής.

Ο Kohji Tsumura διερεύνησε το ζήτημα [λεπτομέρειες εδώ: Verification of the anecdote about Edwin Hubble and the Nobel Prize] και διαπίστωσε πως ο  Edwin Hubble το 1953 ήταν πράγματι υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ Φυσικής. Όμως, η επιτροπή αξιολόγησης κατέληξε στο συμπέρασμα πως το ερευνητικό έργο του Hubble στην αστρονομία δεν άξιζε το βραβείο. Με λίγα λόγια οι αξιολογητές δεν αντιλήφθηκαν την σπουδαιότητα των ανακαλύψεων ενός επιστήμονα που άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το σύμπαν. Πρόκειται για ένα συνηθισμένο συμβάν στην επιστημονική εξέλιξη.

Για την ιστορία το βραβείο Νόμπελ Φυσικής για το έτος 1953 δόθηκε στον Frederik Zernike για την εφεύρεση του μικροσκοπίου αντίθεσης φάσης.