Τα Σεπτεμβριανά (1955)

Το πογκρόμ που εξαπέλυσε ο τουρκικός όχλος, υπό την καθοδήγηση της κυβέρνησης Μεντερές, εναντίον της πολυπληθούς και ευημερούσας ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης στις 6 & 7 Σεπτεμβρίου 1955. Με τον όρο «Σεπτεμβριανά» εννοούμε το πογκρόμ που εξαπέλυσε ο τουρκικός όχλος, υπό την καθοδήγηση της κυβέρνησης Μεντερές, εναντίον της πολυπληθούς και ευημερούσας ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου 1955. Αποτέλεσμα, οι 100.000 Έλληνες που ζούσαν εκείνη την περίοδο στην Πόλη να συρρικνωθούν σταδιακά και σήμερα μόλις και μετά βίας να ξεπερνούν τις 2.000.

Το 1955 τη γειτονική μας χώρα κυβερνούσε ο Αντνάν Μεντερές -ένας «πρώιμος Ερντογάν»- και το Δημοκρατικό Κόμμα. Ο Μεντερές έπαιζε αρκετά το μουσουλμανικό χαρτί, προκαλώντας εκνευρισμό στο κεμαλικό κατεστημένο της χώρας. Το αποδεικνύουν και τα χιλιάδες τζαμιά που κτίστηκαν επί πρωθυπουργίας του. Η οικονομική κατάσταση στην Τουρκία δεν ήταν ανθηρή, ενώ ο εθνικιστικός πυρετός ανέβαινε, καθώς οι Ελληνοκύπριοι διεκδικούσαν την ένωση της μεγαλονήσου με την Ελλάδα. Ήταν μια καλή αφορμή για τους τούρκους ηγέτες να αποσπάσουν την κοινή γνώμη από τα προβλήματά της, στρέφοντάς την κατά της ελληνικής μειονότητας που ευημερούσε. Στις 28 Αυγούστου 1955 ο Μεντερές ισχυρίστηκε δημόσια ότι οι Ελληνοκύπριοι σχεδίαζαν σφαγές κατά των Τουρκοκυπρίων. Η αφορμή για το Πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης δόθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου, με την έκρηξη ενός αυτοσχέδιου μηχανισμού στο Τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, που στεγαζόταν και στεγάζεται και σήμερα στο σπίτι, όπου γεννήθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Ως δράστης συνελήφθη από τις ελληνικές αρχές ο Οκτάι Εγκίν, ένας μουσουλμάνος σπουδαστής από την Κομοτηνή, που αργότερα περιεβλήθη το φωτοστέφανο του ήρωα. Τιμήθηκε στην Τουρκία και διορίστηκε κυβερνήτης σε επαρχία. Χρόνια αργότερα σε μία συνέντευξή του στην «Ελευθεροτυπία» αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με το συμβάν και θεώρησε τον εαυτό του θύμα των ελληνικών αρχών. Από την έκρηξη στο σπίτι του Ατατούρκ προκλήθηκαν μόνο μικρές υλικές ζημίες στις τζαμαρίες του κτιρίου, αλλά οι τουρκικές εφημερίδες εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός, μεγαλοποιώντας και διαστρεβλώνοντάς το, κατόπιν κυβερνητικών οδηγιών. Πρωτοσέλιδοι τίτλοι, όπως «Έλληνες τρομοκράτες κατέστρεψαν το πατρικό σπίτι του Ατατούρκ» της «Ισταμπούλ Εξπρές» και δημοσίευση μιας σειράς από παραποιημένες φωτογραφίες του συμβάντος, προκάλεσαν «αυθόρμητες» διαδηλώσεις στην Πλατεία Ταξίμ το απόγευμα της ίδιας μέρας.

Στις 5 το απόγευμα, το μαινόμενο πλήθος των 50.000 ατόμων στράφηκε κατά των ελληνικών περιουσιών στη συνοικία Πέραν. Οι λεηλασίες κράτησαν μέχρι τις πρωινές ώρες της 7ης Σεπτεμβρίου, όταν επενέβη ο Στρατός, καθώς η κατάσταση κινδύνευε να τεθεί εκτός ελέγχου. Μέχρι τότε, οι αρχές παρέμειναν απαθείς, όταν δεν διευκόλυναν τους πλιατσικολόγους στο έργο. Ο μηχανισμός του Δημοκρατικού Κόμματος, που ήλεγχε τα συνδικάτα, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στα έκτροπα. Μεγάλος αριθμός διαδηλωτών μεταφέρθηκε από τη Δυτική Μικρά Ασία δωρεάν, αντί αμοιβής 6 δολαρίων, που ουδέποτε τους δόθηκε. 4.000 ταξί τους μετέφεραν στον χώρο των ταραχών, ενώ φορτηγά του Δήμου της Κωνσταντινούπολης είχαν αναπτυχθεί σε επίκαιρα σημεία της Πόλης, φορτωμένα με τσεκούρια, φτυάρια, ρόπαλα, αξίνες, σφυριά, σιδερένιους λοστούς και μπιτόνια βενζίνης, απαραίτητα σύνεργα για τον όχλο των επιδρομέων, που επέπεσε επί των ελληνικών καταστημάτων με τα συνθήματα «Θάνατος στους γκιαούρηδες», «Σπάστε, γκρεμίστε, είναι γκιαούρης», «Σφάξτε του έλληνες προδότες», «Κάτω η Ευρώπη» και «Εμπρός να βαδίσουμε κατά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης». Την οργή του όχλου δεν γλύτωσαν και κάποια καταστήματα αρμενικής και εβραϊκής ιδιοκτησίας. Άνδρες και γυναίκες βιάστηκαν και σύμφωνα με τη μαρτυρία του γνωστού τούρκου συγγραφέα Αζίζ Νεσίν, πολλοί ιερείς εξαναγκάστηκαν να υποστούν περιτομή, με θύμα ένα αρμένιο παπά. 16 Έλληνες έχασαν τη ζωή τους και 32 τραυματίστηκαν. Έκτροπα κατά των Ελλήνων δεν έγιναν μόνο στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και στη Σμύρνη. Το πρωί της 7ης Σεπτεμβρίου τούρκοι εθνικιστές έκαψαν το ελληνικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση της Σμύρνης. Στη συνέχεια, κατέστρεψαν το νεόκτιστο εκκλησάκι της Αγίας Φωτεινής, ενώ λεηλάτησαν σπίτια ελλήνων στρατιωτικών, που υπηρετούσαν στο Στρατηγείο του ΝΑΤΟ. Ο Οικ. Πατριάρχης Αθηναγόρας στα ερείπια του ναού του Αγίου Κωνσταντίνου, Κωνσταντινούπολη. Ο πρωθυπουργός Μεντερές σε δηλώσεις του ισχυρίστηκε ότι το πογκρόμ κατά των Ελλήνων ήταν έργο των κομμουνιστών. Ένας ισχυρισμός που κατέπεσε αυτοστιγμεί και από τις αναφορές των ξένων πρεσβειών στην Άγκυρα προς τις κυβερνήσεις τους, που επισήμαιναν τις μεγάλες ευθύνες των τουρκικών αρχών. Η κυβέρνηση Παπάγου προσπάθησε να διεθνοποιήσει το θέμα, αλλά χωρίς σημαντικά αποτελέσματα. Αμερικανοί και Βρετανοί δεν ήταν διατεθειμένοι να ασκήσουν πιέσεις στην Τουρκία, πολύτιμο σύμμαχό τους κατά τη διάρκεια του «Ψυχρού Πολέμου». Οι νατοϊκοί σύμμαχοί μας είπαν ξεκάθαρα να ξεχάσουμε το συμβάν. Μόνο το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών από τους διεθνείς οργανισμούς απαίτησε από την Τουρκία εξηγήσεις για την καταστροφή του 90% των ορθόδοξων ναών στην Κωνσταντινούπολη. Πάντως, τον Αύγουστο του 1995 η αμερικανική Γερουσία με απόφασή της κάλεσε τον Πρόεδρο Κλίντον να ανακηρύξει την 6η Σεπτεμβρίου Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Πογκρόμ. Το Πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης προκάλεσε: τον θάνατο 16 Ελλήνων και τον τραυματισμό 32 τον θάνατο ενός Αρμένιου τον βιασμό 12 Ελληνίδων τον βιασμό αδιευκρίνιστου αριθμού ανδρών (εξαναγκάστηκαν να υποστούν περιτομή) την καταστροφή: 4.348 εμπορικών καταστημάτων, 110 ξενοδοχείων, 27 φαρμακείων, 23 σχολείων, 21 εργοστασίων, 73 εκκλησιών, περίπου 1000 κατοικιών, όλα ελληνικής ιδιοκτησίας. Το οικονομικό κόστος των ζημιών ανήλθε σε 150 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με διεθνείς οργανισμούς, ενώ η ελληνική κυβέρνηση τις υπολόγισε σε 500.000.000 δολάρια. Η οικονομική αιμορραγία και ο φόβος ανάγκασαν χιλιάδες έλληνες ομογενείς να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα. Αργότερα, το τουρκικό κράτος διά του προέδρου Τζελάλ Μπαγιάρ υποσχέθηκε αποζημίωση για την καταστροφή των ελληνικών περιουσιών. Στην καλύτερη των περιπτώσεων δεν ξεπέρασε το 20% των απαιτήσεών τους, με δεδομένο ότι τα περιουσιακά τους στοιχεία είχαν υποτιμηθεί δραματικά. Πολλές λεπτομέρειες για τα Σεπτεμβριανά ήλθαν στο φως το 1961, κατά τη διάρκεια της δίκης για εσχάτη προδοσία του ανατραπέντος από τους στρατιωτικούς πρωθυπουργού Αντνάν Μεντερές, ο οποίος τελικά δεν γλύτωσε από την αγχόνη. Πολύτιμα στοιχεία προσκομίζει και το βιβλίο του διαπρεπούς ελληνοαμερικανού βυζαντινολόγου Σπύρου Βρυώνη «The Mechanism of catastrophe: The Turkish Pogrom οf September 6-7, 1955 and the destruction of Greek Community of Istambul (Greekworks.com, New York, 2005). Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles/169 © SanSimera.gr

Ο αληθινός Οπενχάιμερ

Με αφορμή την ταινία με τον ομόνυμο τίτλο και αφορά την προσωπικότητα του μεγάλου επιστήμονα φυσικού Οπενχάϊμερ δίνουμε μια συνέντευξη που δόθηκε από την πρόεδρο της Αμερικανικής επιτροπής ατομικής ενέργειας, Σίνθια Κέλι. Ποιος ήταν «ο πατέρας της ατομικής βόμβας» και πώς τον κρίνει η Ιστορία; Η πρόεδρος του Atomic Heritage Foundation στην Ουάσιγκτον, Σίνθια Κέλι, απαντά.

ΟΤζούλιους Ρόμπερτ Οπενχάιμερ ήταν ένα αουτσάιντερ που προκάλεσε έκπληξη όταν ανέλαβε τη διεύθυνση του Προγράμματος Μανχάταν στο εργαστήριο του Λος Άλαμος. Και όμως, έφερε εις πέρας την αποστολή που οδήγησε στη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, στις 6 Αυγούστου 1945, και τρεις ημέρες αργότερα στη ρίψη της ατομικής βόμβας στο Ναγκασάκι. Στη συνέχεια, βέβαια, προσπάθησε να πείσει τον Αμερικανό πρόεδρο Χάρι Τρούμαν για την ανάγκη διεθνούς ελέγχου της διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Ήταν όμως αργά. Ατομική βόμβα είχε πέσει ήδη δύο φορές στην Ιαπωνία και είχε πλέον αρχίσει η κούρσα των εξοπλισμών ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην ΕΣΣΔ. Η πρόεδρος του Atomic Heritage Foundation στην Ουάσιγκτον, Σίνθια Κέλι, σκιαγραφεί το προφίλ του Οπενχάιμερ, περιγράφει τις συνθήκες που πλαισίωσαν τα ιστορικά γεγονότα στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και επιχειρεί να αξιολογήσει πόσο υψηλός είναι σήμερα ο κίνδυνος της πυρηνικής απειλής. Ποιος ήταν ο ρόλος του Οπενχάιμερ στη διαμόρφωση της πυρηνικής πολιτικής των ΗΠΑ; Αφού διηύθυνε το εργαστήριο του Λος Άλαμος την περίοδο του Προγράμματος Μανχάταν (σ.σ. το απόρρητο πρόγραμμα παραγωγής πυρηνικών όπλων που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τις ΗΠΑ, σε συνεργασία με τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο), ο Οπενχάιμερ έγινε γνωστός ως «ο πατέρας της ατομικής βόμβας». Ωστόσο, στη συνέχεια ο Οπενχάιμερ αντιτάχθηκε στην ανάπτυξη της βόμβας υδρογόνου και ο ρόλος του στη διαμόρφωση της αμερικανικής πυρηνικής πολιτικής τερματίστηκε απότομα το 1954. Τη χρονιά εκείνη αποβλήθηκε από τις συζητήσεις που αφορούσαν την αμερικανική πολιτική στα πυρηνικά όπλα, καθώς η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας του στέρησε την πρόσβαση σε απόρρητες πληροφορίες με ψήφους 2 έναντι 1. Έτσι, δεν μπορούσε πλέον να εγείρει αντιρρήσεις γι’ αυτό που μετεξελίχθηκε σε κούρσα εξοπλισμών μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Ο Οπενχάιμερ πίστευε τότε ότι στον πυρηνικό πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές. Χρησιμοποιούσε το παράδειγμα δύο σκορπιών σε ένα μπουκάλι, όπου ο ένας μπορεί να σκοτώσει τον άλλο, αλλά μόνο ρισκάροντας τη ζωή του. Το 1954, οι ΗΠΑ κατείχαν περίπου 300 πυρηνικά όπλα. Έως το τέλος του 20ού αιώνα, το οπλοστάσιο των αμερικανικών πυρηνικών όπλων ανήλθε σε περίπου 30.000, αριθμό τον οποίο ακολούθησε και η Σοβιετική Ένωση. Μερικές εκατοντάδες ήταν υπεραρκετά για να αφανίσουν το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Στις 16 Δεκεμβρίου 2022, η υπουργός Ενέργειας Τζένιφερ Γκράνχολμ ανέτρεψε την απόφαση της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας. Καθώς έρχονται στο φως περισσότερα στοιχεία, δήλωσε ότι το υπουργείο της «έχει καθήκον να αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια και να τιμήσει τη βαθιά συνεισφορά του δρος Οπενχάιμερ στην εθνική μας άμυνα και στην ανάπτυξη της επιστήμης γενικότερα». Είναι μια πολύ καθυστερημένη δικαίωση. Πώς ήταν ως προσωπικότητα; Ένας σύνθετος, χαρισματικός άνθρωπος. Ένα παιδί-θαύμα. Έγινε δεκτός στο Χάρβαρντ σε ηλικία 16 ετών. Ενδιαφερόταν για τη λογοτεχνία και την ποίηση, και μιλούσε άπταιστα έξι ή επτά γλώσσες. Μετά το Χάρβαρντ, απέκτησε το διδακτορικό του στη θεωρητική φυσική στο Γκέτινγκεν. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ και στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, και ίδρυσε την πρώτη Σχολή Θεωρητικής Φυσικής στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1930. Είχε λαμπρό αλλά ανήσυχο μυαλό. Είχε βαθιές και πολύπλευρες γνώσεις, αλλά δεν επικεντρώθηκε αρκετά σε κάποιο αντικείμενο ώστε να τιμηθεί με το βραβείο Νομπέλ. Χωρίς Νομπέλ και με μικρή διοικητική εμπειρία, ο Οπενχάιμερ δεν ήταν η προφανής επιλογή για να διευθύνει το εργαστήριο επιστημονικής έρευνας του Προγράμματος Μανχάταν. Η υποψηφιότητά του για τη θέση αυτή ήταν αμφιλεγόμενη, μεταξύ άλλων, και για τις σχέσεις του με μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος – συμπεριλαμβανομένων της συζύγου του Κίτι και του αδελφού του Φρανκ, ο οποίος ήταν επίσης φυσικός. Τον Σεπτέμβριο του 1942, η διεύθυνση του Προγράμματος Μανχάταν για το Σώμα Μηχανικών του στρατού ανατέθηκε στον στρατηγό Λέσλι Γκρόουβς. Επρόκειτο για ένα πληθωρικό άτομο, με εξαιρετική ικανότητα στο να ανιχνεύει προσωπικότητες. Εκείνος διέκρινε ότι η διάνοια και η προσωπική φιλοδοξία του Οπενχάιμερ θα ήταν καθοριστικές για την επιτυχία του πρότζεκτ και τον επέλεξε. Ως καθηγητής πριν από τον πόλεμο, ο Οπενχάιμερ ήταν περιστασιακά σκληρός με ανθρώπους που έκαναν λάθη ή διατύπωναν μια αφελή ερώτηση. Στο Λος Άλαμος δεν υποτιμούσε τους άλλους, αντιθέτως προώθησε τη συλλογικότητα και τη συνεργασία. Ο φυσικός του Προγράμματος Μανχάταν, Φίλιπ Μόρισον, έχει δηλώσει χαρακτηριστικά ότι κανείς άλλος δεν θα μπορούσε να πετύχει αυτό που κατάφερε ο Οπενχάιμερ, καθοδηγώντας πολλές ιδιαίτερες προσωπικότητες ώστε να συνεργαστούν. Ακόμη και ο ορκισμένος εχθρός του, Έντουαρντ Τέλερ, συμφώνησε πως ο Οπενχάιμερ ήταν ο καλύτερος διευθυντής εργαστηρίου που είχε γνωρίσει ποτέ. Πώς ήταν οι σχέσεις του Οπενχάιμερ με τον Τρούμαν; Τι ξέρουμε για τη συνεργασία τους; Δεν είχαν συναντηθεί πριν από τις 25 Οκτωβρίου 1945, περίπου έξι εβδομάδες μετά το τέλος του πολέμου. Ο Οπενχάιμερ ήλπιζε να πείσει τον Τρούμαν να προωθήσει τον διεθνή έλεγχο των πυρηνικών υλικών και διεργασιών. Αλλά ο Τρούμαν δεν ήθελε να εγκαταλείψει το πυρηνικό προβάδισμα των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι της Σοβιετικής Ένωσης. Στην πραγματικότητα, είπε στον Οπενχάιμερ ότι πίστευε πως οι Σοβιετικοί δεν θα αποκτούσαν ποτέ δική τους ατομική βόμβα. Αυτό έκανε τον Οπενχάιμερ να συνειδητοποιήσει πως ο Τρούμαν δεν καταλάβαινε ότι οι γνώσεις φυσικής πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η παραγωγή της ατομικής βόμβας ήταν ευρέως γνωστές και ότι οι Σοβιετικοί θα μπορούσαν πιθανώς να παραγάγουν μία, σε πέντε έως δέκα χρόνια. Οι Σοβιετικοί πραγματοποίησαν τελικά την πρώτη τους επιτυχημένη δοκιμή ατομικής βόμβας τον Αύγουστο του 1949, τέσσερα χρόνια αργότερα. Όταν ο Οπενχάιμερ είπε ότι είχε «αίμα στα χέρια του», ο Τρούμαν εξοργίστηκε και τον αντέκρουσε λέγοντας ότι το αίμα ήταν στα δικά του χέρια – από τους Ιάπωνες που πέθαναν στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Στη συνέχεια, ο Τρούμαν είπε ότι δεν ήθελε να ξαναδεί αυτόν τον «επιστήμονα που κλαίει σαν μωρό». Ως ιστορικός, πώς αξιολογείτε σήμερα την επιλογή των ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν την ατομική βόμβα; Μετά τη δοκιμή Τρίνιτι, στις 16 Ιουλίου 1945 (σ.σ. η πρώτη πυρηνική δοκιμή στην Ιστορία, που πραγματοποιήθηκε στο Νέο Μεξικό), ο Τρούμαν ήξερε πλέον ότι οι ατομικές βόμβες θα λειτουργούσαν. Με τους συμβούλους του σκέφτηκαν ότι η ρίψη των βομβών θα έδινε τέλος στον πόλεμο χωρίς μια δαπανηρή συμμαχική εισβολή στην Ιαπωνία. Για να πιέσει τη χώρα να παραδοθεί, ο Τρούμαν απείλησε την Ιαπωνία με «άμεση και απόλυτη καταστροφή», εάν δεν το έκανε. Όμως, δεν εκτίμησαν την κατάσταση στην Ιαπωνία. Παρότι η χώρα ήταν σε μεγάλο βαθμό ηττημένη και στα πρόθυρα του λιμού, οι ναύαρχοι και οι στρατηγοί του αυτοκράτορα Χιροχίτο αρνήθηκαν να παραδοθούν ακόμη και μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα. Οι φανατικοί του ιαπωνικού στρατού οργάνωναν πραξικόπημα. Οι Μεγάλοι Έξι, το ανώτατο συμβούλιο για τη διεύθυνση του πολέμου, δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε συμφωνία. Εν τω μεταξύ, η δεύτερη βόμβα έπεσε στο Ναγκασάκι, ενώ σχεδόν ταυτόχρονα οι Σοβιετικοί έμπαιναν στον πόλεμο, εισβάλλοντας στη Μαντζουρία. Δεδομένης της επιδείνωσης της κατάστασης, ο αυτοκράτορας Χιροχίτο ανέτρεψε την ισοψηφία των Μεγάλων Έξι σε σχέση με την αποδοχή ή μη των συμμαχικών όρων. Έτσι, οι Μεγάλοι Έξι συνέταξαν ένα διάγγελμα το οποίο ο Χιροχίτο ηχογράφησε για να μεταδοθεί την επόμενη ημέρα, 15 Αυγούστου 1945. Η Ιστορία είναι γεμάτη από ερωτήσεις «τι θα γινόταν αν…». Ωστόσο, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν ο Χιροχίτο και οι Μεγάλοι Έξι θα είχαν συμφωνήσει να παραδοθούν χωρίς τη χρήση των ατομικών βομβών. Όπως ανέφερε ο Χιροχίτο στο μήνυμά του προς τον ιαπωνικό λαό, οι βόμβες ήταν κομβικός παράγοντας: «Ο εχθρός έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί μια νέα, την πιο σκληρή βόμβα, η δύναμη της οποίας να κάνει ζημιά είναι πράγματι ανυπολόγιστη». Εάν η Ιαπωνία συνέχιζε να πολεμά, συνέχισε, αυτό «δεν θα οδηγούσε μόνο στην τελική κατάρρευση και στην εξάλειψη του ιαπωνικού έθνους, θα οδηγούσε επίσης στην πλήρη εξαφάνιση του ανθρώπινου πολιτισμού». Κατά τη δική σας εκτίμηση, πόσο σοβαρή είναι σήμερα η πυρηνική απειλή; Δυστυχώς, ο κίνδυνος φαίνεται υψηλότερος από κάθε άλλη φορά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Με τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ρωσία χρησιμοποιεί ρητορική με απειλές για τη χρήση πυρηνικών όπλων. Επιπλέον, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε σχέδια για τοποθέτηση μη στρατηγικών πυρηνικών όπλων στη Λευκορωσία. Η μεταφορά πυρηνικών όπλων στη Λευκορωσία απειλεί όχι μόνο την Ουκρανία αλλά ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα. Από τη διάσκεψη αναθεώρησης της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, το 2020, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία αναβαθμίζουν τα οπλοστάσια πυρηνικών όπλων τους, υπό τον χαρακτηρισμό «εκσυγχρονισμός». Επιπλέον, η νέα συνθήκη START, η τελευταία εναπομείνασα συνθήκη μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για τα πυρηνικά όπλα, λήγει στις 4 Φεβρουαρίου 2026, ενώ από τον Φεβρουάριο του 2023, η Ρωσία έχει αναστείλει τη συμμετοχή της. Η συνθήκη επιτρέπει σε κάθε χώρα να επιθεωρεί τα πυρηνικά οπλοστάσια της άλλης, για να εξακριβώνει ότι τηρείται η συμφωνία για τα όπλα. Απαιτεί ακόμη τακτική επικοινωνία μεταξύ των δύο χωρών για την αποφυγή παρερμηνειών ή ατυχημάτων. Η αναστολή αυτών των ανταλλαγών αυξάνει τον κίνδυνο εσκεμμένης ή τυχαίας χρήσης πυρηνικών όπλων. Όλες αυτές οι εξελίξεις είναι ανησυχητικές.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ ΜΕ ΘΥΜΗΣΕΣ!!

Το χαμένο κείμενο του Πτολεμαίου για το «μετεωροσκόπιο»

Το κείμενο είχε γραφεί σε περγαμηνή που αργότερα διαγράφηκε και χρησιμοποιήθηκε σε άσχετο χειρόγραφο.

Διάγραμμα του μετεωροσκοπίου Έπειτα από σχεδόν δύο χιλιετίες στην αφάνεια, χαμένο κείμενο του Κλαύδιου Πτολεμαίου που κρυβόταν σε παλίμψηστη περγαμηνή αποκρυπτογραφήθηκε χάρη στην τεχνολογία. Το κείμενο, μια πραγματεία του αρχαίου αστρονόμου για τη χρήση ενός επιστημονικού οργάνου που ονομαζόταν μετεωροσκόπιο, είχε γραφεί σε περγαμηνή που αργότερα διαγράφηκε και χρησιμοποιήθηκε σε άσχετο χειρόγραφο, αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν σήμερα παλίμψηστο. Η πολύτιμη περγαμηνή φυλάσσεται σήμερα στην Αμβροσιανή Βιβλιοθήκη του Μιλάνου. Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος, ελληνο-ρωμαίος μαθηματικός, αστρονόμος και γεωγράφος που γεννήθηκε στην Αίγυπτο το 100 μ.Χ., έγραψε μια σειρά σημαντικών πραγματειών για επιστημονικά θέματα, όπως Η Μεγίστη (ή Αλμαγέστη) και Γεωγραφική Υφήγησις. Το νέο κείμενο που έρχεται στο φως περιγράφει τη χρήση του μετεωροσκοπίου για αστρονομικές παρατηρήσεις και υπολογισμούς, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στο Archive for History of Exact Sciences. Το κείμενο κατάφερε να διαβάσει ομάδα ερευνητών που χρησιμοποίησε ειδική κάμερα και λογισμικό επεξεργασίας εικόνων για να ξεχωρίσει τα σβησμένα γράμματα στην παλιά περγαμηνή. «Το [κείμενο για το] Μετεωροσκόπιο γράφτηκε στα ελληνικά σε φύλλα περγαμηνής. Δύο αιώνες αργότερα διαγράφηκε για να γραφτεί στα λατινικά το χειρόγραφο Ετυμολογίαι του Ισιδώρου της Σεβίλλης» δήλωσε στο Ars Technica ο Αλεξάντερ Τζόουνς, καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. «Αυτού του είδους η ανακύκλωση ήταν συνήθης πρακτική τον Μεσαίωνα, καθώς η περγαμηνή ήταν πολύ ακριβή» εξήγησε. Από τις 30 ανακυκλωμένες σελίδες που εξέτασαν ο Τζόους και οι συνεργάτες του, οι 12 αντιστοιχούσαν στο Μετεωροσκόπιο, ενώ οι υπόλοιπες περιείχαν αποσπάσματα ενός άλλου έργου του Πτολεμαίου με τίτλο Ανάλημμα, το οποίο αποκρυπτογραφήθηκε το 1895. Η προηγούμενη απόπειρα να αποκρυπτογραφηθεί το παλίμψηστο χρονολογείται στις αρχές του 19ου αιώνα, είπε ο Τζόουνς. «Ο καρδινάλιος Άνγκελο Μάι, ο οποίος ανακάλυψε ότι το χειρόγραφο περιείχε επιστημονικά κείμενα, χρησιμοποίησε χημικά ελπίζοντας ότι θα αναδείκνυαν τα αχνά ίχνη μελανιού. Αυτές οι σελίδες είναι σήμερα μεγάλα καφέ τετράγωνα όπου δεν βλέπεις σχεδόν τίποτα. Η νέα τεχνολογία έκανε θαύματα για να επαναφέρει τα ίχνη». Ο Τζόουνς και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν κάμερα των 240 megapixels που λειτουργεί σε 13 επιμέρους μήκη κύματος, από το υπεριώδες μέχρι το ορατό και το υπέρυθρο. «Φωτίσαμε τις σελίδες του παλίμψηστου με υπεριώδες και λευκό ορατό φως. Χρησιμοποιώντας τα φίλτρα της κάμερας, μετρήσαμε την αλληλεπίδραση του φωτός σε διάφορα βάθη μέσα στην περγαμηνή. Η αλληλεπίδραση αυτή ήταν διαφορετική για κάθε μήκος κύματος». Στη συνέχεια οι ερευνητές χρησιμοποίησαν λογισμικό της εταιρείας Lumiere Technology για να ξεχωρίσουν τους αχνούς ελληνικούς χαρακτήρες σε 1.650 εικόνες της περγαμηνής. Μετά την αποκρυπρογράφηση, οι ερευνητές συνέδεσαν το κείμενο με τον Κλαύδιο Πτολεμαίο. «Δεδομένου ότι είμαι ειδικός στον Πτολεμαίο, γνώριζα τις γλωσσικές του ιδιαιτερότητες που εμφανίζονται σε αυτό το κείμενο. Αν και υπάρχουν κι άλλα πειστήρια, το ισχυρότερο ήταν μια σελίδα όπου ο συγγραφέας δίνει νέα ονόματα σε γωνίες της αστρονομίας και περιγράφει τα προηγούμενα ονόματά τους. Αυτό ταιριάζει ακριβώς με απόσπασμα διαφορετικού βιβλίου του Πτολεμαίου όπου χρησιμοποιείται η ίδια ορολογία» εξήγησε ο καθηγητής. Το κείμενο, είπε, περιγράφει πώς το μετεωροσκόπιο μπορούσε να χρησιμοποιηθεί περίπου σαν αστρολάβος για να μετρήσει γωνιακές συντεταγμένες και να εντοπίζει πλανήτες στον νυχτερινό ουρανό. Οι κινητοί τροχοί του οργάνου περιστρέφονταν έτσι ώστε ο πλανήτης να εμφανίζεται πάνω σε μια συγκεκριμένη θέση πάνω τους. «Στη συνέχεια, οι γωνίες διαβάζονται σε διαβαθμισμένη κλίμακα που είχε χαραχτεί στους δακτυλίους» είπε ο Τζόουνς. Εκτός του ότι μετρούσε γωνιακές συντεταγμένες, το μετεωροσκόπιο λειτουργούσε και ως υπολογιστής, καθώς ο χειριστής «μπορούσε να γυρίζει τους δακτυλίους σύμφωνα με γνωστά δεδομένα, όπως το γεωγραφικό μήκος και πλάτος δύο πόλεων, και να διαβάζει τη γωνία που αναπαριστά το μήκος της συντομότερης δυνατής διαδρομής από τη μια πόλη στην άλλη» ανέφερε ο καθηγητής. «Είναι το πρώτο βιβλίου του είδους του σχετικά με επιστημονικά όργανα της αρχαιότητας σε αυτό το επίπεδο λεπτομέρειας». Βαγγέλης Πρατικάκης – https://www.in.gr/2023/04/19/b-science/episthmes/xameno-keimeno-tou-ptolemaiou-erxetai-sto-fos-ti-itan-meteoroskopio/ Κοινοποιήστε:

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Υπατία η Αλεξανδρινή

Η σπουδαία φιλόσοφος που βάδισε στην κόψη του ξυραφιού!

ΚΕΙΜΕΝΟ: Δημήτρης Σταθόπουλος, Αστροφυσικός Η Υπατία ήταν Ελληνίδα νεοπλατωνική φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος, η οποία γεννήθηκε, δίδαξε και πέθανε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 415 μ.Χ. Θεωρείται από τις πιο σημαντικές, αν όχι η σημαντικότερη, φιλόσοφος της εποχής της. Το πιο πιθανό είναι πως γεννήθηκε το 355 μ.Χ., ενώ βρήκε μαρτυρικό θάνατο σε ηλικία 60 ετών από όχλο φανατικών χριστιανών, οι οποίοι την κατέκοψαν με θραύσματα αγγείων ή κοφτερά όστρακα και μετά έκαψαν τα σκορπισμένα και αιμόφυρτα μέλη της. Μέχρι και τις μέρες μας οι ιστορικοί δεν συμφωνούν ως προς το αν τα αίτια της δολοφονίας της ήταν θρησκευτικά ή πολιτικά, με τα τελευταία να τείνουν να είναι τα επικρατέστερα. Η Υπατία προερχόταν από επιφανή οικογένεια, καθώς ήταν κόρη του διάσημου μαθηματικού, αστρονόμου και φιλοσόφου Θέωνα, τελευταίου διευθυντή της Bιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και του «Μουσείου» (αντίστοιχου Πανεπιστημίου), μέχρι την παύση της λειτουργίας τους το 391 μ.Χ. Ο Θέων, εκτός των άλλων, διατηρούσε στην Αλεξάνδρεια τη δική του φιλοσοφική σχολή, η οποία μελλοντικά αποτέλεσε τον χώρο δράσης της Υπατίας. Μυημένη και εκπαιδευμένη από τον πατέρα της στα μαθηματικά, στην αστρονομία και στη φιλοσοφία, από πολύ νωρίς απέκτησε γνώση δυσανάλογα μεγαλύτερη από τις γυναίκες της κοινωνικής της τάξης. Ο ζήλος της για μάθηση ήταν τόσο μεγάλος, που τα ενδιαφέροντά της εξελίχθηκαν άμεσα και σε τέτοιο βαθμό, που πολύ γρήγορα ξεπέρασε τον πατέρα της, σε όλα τα επίπεδα. Σύντομα η Υπατία, από μαθήτρια έγινε επιστημονική συνεργάτιδα του πατέρα της, ενώ είναι γεγονός πως ο Θέων από πολύ νωρίς (σχεδόν 55 ετών) της παρέδωσε τα κλειδιά της σχολής του, διατηρώντας τη θέση του ομότιμου διδασκάλου. Έτσι, η Υπατία, ήδη από την ηλικία των τριάντα ετών, είχε καταφέρει να καθιερωθεί ως μια ισχυρή δύναμη στον χώρο της διανόησης στην Αλεξάνδρεια. Όλες οι πηγές συμφωνούν πως η Υπατία διέθετε μεγάλες πνευματικές αρετές, ήταν πρότυπο ηθικού θάρρους, δικαιοσύνης, ειλικρίνειας, αφοσίωσης στην πολιτεία και πνευματικής τόλμης. Η αρετή για την οποία την εκτιμούσαν ιδιαίτερα ήταν η σωφροσύνη της, η οποία εκδηλωνόταν τόσο μέσω της συμπεριφοράς της, όσο και με την σεξουαλική αποχή, την κόσμια ενδυμασία, την εγκράτεια και την αξιοπρεπή στάση απέναντι στους μαθητές και στους ισχυρούς της εποχής της. Όπως αναφέρει ο Νικηφόρος Γρηγοράς, Βυζαντινός ιστορικός του 14ου αιώνα, το όνομά της έγινε τελικά συνώνυμο της σοφής και συνετής γυναίκας. Η Αλεξάνδρεια, στην οποία μεγάλωσε η Υπατία, αποτελούσε ίσως το σημαντικότερο κέντρο διανόησης του ελληνικού πολιτισμού. Ήταν μια πραγματική πολυπολιτισμική μητρόπολη, ένα θρησκευτικό κέντρο χριστιανών, παγανιστών και Εβραίων και ένας πόλος έλξης των πιο προηγμένων φιλοσοφικών και «επιστημονικών» απόψεων εκείνης της περιόδου. Το Μουσείο, η Βιβλιοθήκη, οι ειδωλολατρικοί ναοί, οι εκκλησίες, οι κύκλοι των θεολόγων, φιλοσόφων και ρητόρων, οι σχολές μαθηματικών, αστρονομίας και ιατρικής, ένα κατηχητικό σχολείο και μια ραβινική συναγωγή συνέθεταν το πνευματικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο η Υπατία ανέπτυξε τη δράση της. Σε αυτή την πόλη η Υπατία είχε ελευθερία κινήσεων, κυκλοφορούσε φορώντας τον χαρακτηριστικό φιλοσοφικό μανδύα, τον τρίβωνα, συναντούσε ισχυρούς αξιωματούχους, επισκεπτόταν δημόσια και επιστημονικά ιδρύματα. Σημαντική προσωπικότητα ως δασκάλα, όμορφη γυναίκα, ενέπνεε σεβασμό, αν και σε ορισμένους κύκλους προκαλούσε αντιγνωμίες που έφθαναν σε βαθμό η ίδια να γίνεται αντικείμενο οργής, επιθέσεων και προσβολών. Κατά τη διάρκεια της ώριμης περιόδου της ζωής της, η διδασκαλία και οι φιλοσοφικές δραστηριότητές της στην Αλεξάνδρεια είχαν προσελκύσει σημαντικό αριθμό νέων, οι οποίοι εντυπωσιασμένοι από τα πνευματικά και διανοητικά της χαρίσματα, την είχαν αποδεχτεί ως δασκάλα τους. Έτσι, δημιούργησε έναν πνευματικό κύκλο μαθητών, οι οποίοι πήγαν να σπουδάσουν κοντά της, μερικοί μάλιστα για πολλά χρόνια. Οι μαθητές της προέρχονταν τόσο από την Αλεξάνδρεια όσο και από άλλα μέρη της Αιγύπτου, από τη Συρία, την Κυρήνη και την Κωνσταντινούπολη, και ανήκαν κυρίως σε εύπορες και ισχυρές οικογένειες. Μεταξύ των μαθητών της ήταν ο Συνέσιος ο Κυρηναίος, μετέπειτα Μητροπολίτης Πενταπόλεως, οι αδερφοί του Ευτρόπιος και Αλέξανδρος, ο Αλεξανδρινός σοφιστής Αθανάσιος, ο Ερκουλιανός, στενός φίλος του Συνέσιου, ο Ολύμπιος, πλούσιος γαιοκτήμονας από τη Σελεύκεια, ο Ησύχιος, κυβερνήτης της Άνω Λιβύης, και ο Θεοδόσιος, ένας γραμματικός που έγραψε κανόνες για ρήματα και ουσιαστικά. Ανάμεσα στους μαθητές της Υπατίας συνυπήρχαν και συνδιαλέγονταν τόσο χριστιανοί όσο και ειδωλολάτρες. Το πρόγραμμα σπουδών της σχολής ήταν ευρύ και περιλάμβανε συνδυασμό μαθηματικών και ανώτερης φιλοσοφίας. Η Υπατία ήταν σε θέση να καθοδηγήσει τόσο μαθητές που επιθυμούσαν μια βασική εκπαίδευση στα μαθηματικά, όσο και εκείνους που αναζητούσαν μια βαθύτερη, πιο ολοκληρωμένη μαθηματική και φιλοσοφική παιδεία. Σε αντίθεση με μαθητές άλλων σχολών, όπως ο Πρόκλος, που έπρεπε να διδαχθεί μαθηματικά από τον Ήρωνα, αλλά αριστοτελική φιλοσοφία από τον Ολυμπιόδωρο, ένας μαθητής στη σχολή της Υπατίας μπορούσε να διδαχθεί μαθηματικά, αστρονομία, αριστοτελική λογική και πλατωνική θεολογία. Αυτό του έδινε τη δυνατότητα να εκτιμήσει σε μεγαλύτερο βαθμό τη βαθύτερη σύνδεση μεταξύ μαθηματικών και φιλοσοφίας. Στη σχολή της, εκτός από κλασικά κείμενα, διδάσκονταν και όλες οι νέες φιλοσοφικές τάσεις και οι ερμηνείες τους. Εκτός των άλλων, οι μαθητές της εξοικειώνονταν με την Πυθαγόρεια φιλοσοφία και τις έννοιές της, γεγονός όχι τόσο αναπάντεχο, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα ενδιαφέροντα της Υπατίας ενέπλεκαν τα μαθηματικά με τη φιλοσοφία. Το φιλοσοφικό πλαίσιο της διδασκαλίας της Υπατίας βασίστηκε στο έργο των νεοπλατωνικών φιλοσόφων Πορφύριου και Πλωτίνου, αλλά όχι στον Πλατωνισμό του Ιάμβλιχου που στρεφόταν προς τις μυστικιστικές πρακτικές, ήταν παγανιστικός/ειδωλολατρικός και προσπαθούσε να αντιμετωπίσει τον Χριστιανισμό. Έτσι, η φιλοσοφική προσέγγιση της Υπατίας ταίριαξε πολύ καλά στις ανάγκες των Αλεξανδρινών μαθητών της, καθώς εκείνη την περίοδο η Αλεξάνδρεια ήταν κατά κύριο λόγο μια χριστιανική πόλη. Στο σημείο αυτό γίνεται ξεκάθαρη η πραγματική δύναμη της διδασκαλίας της Υπατίας. Οι χριστιανοί συνέχιζαν να ενδιαφέρονται έντονα για τη φιλοσοφία, ενώ ταυτόχρονα δεν χρειαζόταν να αναζητήσουν ανώτερη μόρφωση σε δασκάλους επηρεασμένους από τον Ιάμβλιχο, καθώς υπήρχε καλύτερη εναλλακτική επιλογή. Έτσι, στη σχολή της Υπατίας κυριαρχούσε η παράδοση των Πλωτίνου και Πορφυρίου, έναντι των τελετουργικών στοιχείων της φιλοσοφίας του Ιάμβλιχου. Με τον τρόπο αυτό η Υπατία κατάφερε να γίνει η κορυφαία στοχάστρια της Αλεξάνδρειας για περίπου 35 χρόνια. Η Υπατία ασκούσε τεράστια επιρροή στους σημαντικότερους άρχοντες της Αλεξάνδρειας αλλά και της Μεσογείου. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Ρωμαίος έπαρχος Ορέστης, ο οποίος διατηρούσε πολύ στενή σχέση μαζί της και την συμβουλευόταν σε πολιτικά ζητήματα. Η Υπατία δεν συμμετείχε απλά στα πολιτικά δρώμενα της Αλεξάνδρειας, αλλά στην ουσία ήταν εκείνη η οποία επηρέαζε σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές εξελίξεις στην εξελληνισμένη πόλη. Η ανάμειξη της Υπατίας στην πολιτική ενοχλούσε τρομερά τους πολιτικούς από όλες τις εθνικότητες, όπως ήταν οι Έλληνες χριστιανοί, οι Εβραίοι αλλά και οι Εθνικοί. Οι πολιτικοί-θρησκευτικοί παράγοντες, όπως ο πατριάρχης Κύριλλος και οι ραβίνοι, δεν δέχονταν να τους επισκιάζει η Ελληνίδα φιλόσοφος. Παρά τις διαμαρτυρίες και τις πολλές συστάσεις, η Υπατία εξακολουθούσε να συμμετέχει στα συμβούλια και ουδέποτε δέχτηκε να αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική. Περί το 414-415 οι πολιτικο-θρησκευτικές διαμάχες μεταξύ διαφορετικών ομάδων της Αλεξάνδρειας πήραν ανησυχητικές διαστάσεις. Στην ιδιαίτερα ταραχώδη αυτή περίοδο, η μεγάλη αντιπαλότητα μεταξύ του πατριάρχη Κύριλλου και του έπαρχου Ορέστη, οξύνθηκε σε μέγιστο βαθμό. Ο Ορέστης αντιδρούσε πεισματικά στις προσπάθειες του Πατριάρχη Κύριλλου να σφετεριστεί εξουσίες της δημόσιας διοίκησης και παρέμεινε πιστός στις θέσεις του ακόμη και όταν ο Πατριάρχης προσπάθησε να συμφιλιωθεί μαζί του. Έτσι, μεταξύ των οπαδών του Κύριλλου δημιουργήθηκαν υποψίες ότι η Υπατία ήταν αυτή που υποδαύλιζε και υποστήριζε την αντίδρασή του. Σε μια συγκέντρωση κατά του Ορέστη, μία ομάδα φανατικών μοναχών επιτέθηκε στον Ορέστη, με έναν εξ αυτών να τον χτυπά στο κεφάλι με μια πέτρα. Ο Ορέστης αντέδρασε σκληρά και διέταξε τη σύλληψη, τον βασανισμό και την εκτέλεση του μοναχού. Οι υποστηρικτές του Κύριλλου, μην μπορώντας να επιτεθούν στην Υπατία με την δικαιολογία ότι ήταν παγανίστρια, επινόησαν και διέδωσαν φήμες ότι έκανε μάγια και σατανικές επικλήσεις σε βάρος του έπαρχου, «των ανθρώπων του Θεού» και ολόκληρης της πόλης. Η διαμάχη μεταξύ Πατριάρχη και έπαρχου για την διεκδίκηση της πολιτικής ισχύος και της επιρροής της εκκλησίας σε κοσμικά θέματα έληξε με τη βάναυση δολοφονία της Υπατίας. Ο τραγικός χαμός της Υπατίας ήταν μια πολιτική δολοφονία που προκλήθηκε από τις μακροχρόνιες διαμάχες για την διανομή της εξουσίας στην Αλεξάνδρεια. Η Υπατία στέκεται στο κατώφλι των φιλοσοφικών-θρησκευτικών εξελίξεων του 5ου αιώνα. Ο πνευματικός κύκλος που δημιούργησε κατηύθυνε τους φιλοσόφους του αλεξανδρινού νεοπλατωνισμού στην επόμενη εκατονταετία. Οι επιδραστικοί αλεξανδρινοί πλατωνικοί φιλόσοφοι του 5ου και 6ου αιώνα, όπως ο Ιεροκλής, ο Αμμώνιος, ο Ιωάννης ο Φιλόπονος και ο Ολυμπιόδωρος, οι οποίοι βάδισαν στα χνάρια της Υπατίας, συνδύαζαν τις αστρονομικές παρατηρήσεις, τη διδασκαλία των μαθηματικών και τη μελέτη και τον σχολιασμό των πλατωνικών και αριστοτελικών κειμένων. Εν κατακλείδι, θα πρέπει να εκτιμήσουμε την Υπατία όχι μόνο για το υψηλό επίπεδο διανόησης που κατέκτησε, αλλά κυρίως για την έντονη προσωπικότητα, τον ισχυρό χαρακτήρα και το ήθος της. Ήταν μία λαμπρή και αποφασιστική γυναίκα, που δεν δίστασε να κάνει σκληρές θυσίες και να συγκρουστεί με τα κατεστημένα της εποχής της προκειμένου να ακολουθήσει τον δρόμο που χάραξε. Τα επιτεύγματα της Υπατίας ήταν πραγματικά και σημαντικά. Αν και το τέλος της ήταν τραγικό, θα ήταν άδικο να του επιτρέψουμε να επισκιάσει τη ζωή της. Μπορούμε να είμαστε πιστοί στη μνήμη της μόνο αν αναγνωρίσουμε τη ζωή που έζησε αλλά και τον μαρτυρικό θάνατο που υπέστη. Βιβλιογραφία Dzielska, M., 2002. Hypatia of Alexandria. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. Watts, E., 2017. Hypatia: The Life and legend of an ancient philosopher. New York, NY: Oxford University Press. Wallis, R.T., Νεοπλατωνισμός, εκδ. Αρχέτυπο, Αθήνα 2002. Κούντη, Γ. Μ., 2012. Συνέσιος Κυρηναίος Βίος – Εργογραφία – Διδασκαλία, Μεταπτυχιακή εργασία, Τμήμα Θεολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Ο Τούρκος κι άγιος να γενεί, πάλι τουρκιά θα ζέχνει!"

Του Θοδωρή Γιάνναρου Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον ο τρόπος που η Τουρκία, η οποία αποτελεί… τη "χαραμάδα” της Ρωσίας για να παρακάμψει τις παγκόσμιες κυρώσεις και απαγορεύσεις, προσπαθεί να διαχειριστεί την υπό διαμόρφωση κατάσταση και γενικά τα τεκταινόμενα του σήμερα, με την εισβολή του φίλου και συμμάχου της Πούτιν, στη χώρα των άλλων φίλων και συνεργατών της - την Ουκρανία-, προσπαθώντας συγχρόνως, με φθηνό θέατρο σκιών και τη γυμνή τουρκική ξετσιπωσιά να μην δυσαρεστήσει τον άλλο φίλο και εταίρο -το ΝΑΤΟ- και σε κάθε περίπτωση τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, των οποίων φοβάται την αντίδραση… όπως οι απέθαντοι τη φωτιά! Η Τουρκία, όπως πάντα, ως θρασύδειλος "μπακάλης” -που πάντα ήταν- υπάκουσε στα διεθνή κελεύσματα και ενεργοποίησε τη Συνθήκη του Μοντρέ, κατόπιν εορτής βέβαια, έχοντας προηγουμένως επιτρέψει σε όλα τα ρωσικά πολεμικά πλοία να περάσουν για να σκοτώσουν Ουκρανούς, ενώ προηγουμένως είχε εφοδιάσει τους Ουκρανούς με μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να αμυνθούν και… να σκοτώσουν Ρώσους. Από την άλλη, ως κλασικός Τούρκος "ζήτουλας”, εκλιπαρεί τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. να του δώσουν όπλα για να σκοτώσει Ευρωπαίους - τους Έλληνες. Ποτέ δεν θα καταλάβουν οι Τούρκοι, όσα χρόνια κι αν περάσουν, πως η ελευθερία των πολιτών εντός και εκτός των ορίων της χώρας τους, ποτέ δεν ήταν, ούτε θα είναι αγαθό του πολιτισμού, αλλά πάντα ήταν και συνεχίζει να είναι στο μέγιστο σημείο πριν από το ξεκίνημα κάθε πολιτισμού. Ποτέ δεν θα αντιληφθούν τη σημασία των όρων, "γενναιότητα”, "μπέσα” και "τιμή”, μιας και κατά τη διάρκεια της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους… το δικό τους "υποείδος” ήταν κρυμμένο μέσα σε σκοτεινά, ερμητικά σφραγισμένα λαγούμια - η φύση γνώριζε από τότε για τη συγκεκριμένη μετάλλαξη και τους είχε απομονώσει! Όπως φαίνεται, η μετάλλαξη Homo othomanus spec. διατηρεί μια αξιοθαύμαστη σταθερότητα, διατηρώντας την νοητική της ανεπάρκεια, που συνδυαζόμενη με την πρωτόγονη πονηριά που διακατέχει τους Τούρκους, δημιουργεί για το κυρίαρχο είδος του πλανήτη -τους Homo sapiens- την απόλυτη απέχθεια. Ενώ όλος ο πολιτισμένος κόσμος της Δύσης μετά τα φρικτά εγκληματα της Ρωσίας στην Ουκρανία, κλείνει εναέριους χώρους, εθνικά ύδατα σε κάθε ρωσικό αεροπλάνο και πλοίο, απελαύνει ακόμα και Ρώσους φοιτητές από δυτικά πανεπιστήμια, στηρίζει καθολικό σχεδόν εμπάργκο κατά της Ρωσίας, αποδεχόμενος και το όποιο οικονομικό κόστος, οι Τούρκοι μπακάληδες έχουν πάρει τεφτέρι και κάνουν υπολογισμούς, σχετικά με το πώς θα κερδίσουν κάτι από το αίμα που ρέει! Έτσι, αποφάσισαν να μην συμμετάσχουν στα μέτρα κατά της Ρωσίας του Πούτιν, να μην κλείσουν τον εναέριο χώρο τους, ούτε τα ύδατά τους και να συνεχίσουν τη συνεργασία τους με τη Ρωσία, σαν να μην συμβαίνει τίποτα και σε κάθε περίπτωση δεν θα συμμετάσχουν σε οποιεσδήποτε οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, όπως έχει πράξει ο Δυτικός Κόσμος. Το μεταλλαγμένο αυτό υποείδος εξ Ανατολών, δεν έχει ούτε ιερό, ούτε όσιο - απλά οι ανήκοντες σε αυτό δεν νιώθουν τίποτα πέρα από μια αχαλίνωτη όρεξη για ληστεία, φόνο και κέρδος πατώντας πάντα επί πτωμάτων. Ενώ οι χώρες του πολιτισμένου κόσμου στέλνουν εκατοντάδες τόνους όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία, το σουλτανάτο της Τουρκίας, προσπαθεί ακόμα και εκεί να κερδίσει… πουλώντας ακριβά μη επανδρωμένα αεροπλάνα στην Ουκρανία για να πολεμήσει τους Ρώσους! Ότι καταλάβατε εσείς, κατάλαβα κι εγώ… Είναι απαράδεκτο, απάνθρωπο και ποταπό να προσπαθεί η Τουρκία να ξεπλύνει αυτό που κάνει η Ρωσία μέσω μιας κερδοφόρας δήθεν ουδετερότητας. Είναι σχεδόν κωμικό, να βλέπει κανείς τον Τούρκο μπακάλη, εξόφθαλμα να προσπαθεί σαν "γύφτος” στο φανάρι, να πουλήσει τα κιούπια και τα πιθάρια της πραμάτειας του! Η συμπεριφορά γενικά της Τουρκίας δεν είναι όμως κάτι που ξαφνικά και για άγνωστους και ανεξήγητους λόγους συνέβη! Οι Τούρκοι έχουν θλιβερή προϊστορία στον εθνικό τους εξευτισμό… όπως πρόσφατα, πριν από 80 χρόνια στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου η απουσία της Τουρκίας από την ενωμένη πανευρωπαϊκή αλλά και την παγκόσμια αντιφασιστική αντίσταση κατά τη διάρκεια του πολέμου, ήταν συνειδητή επιλογή της τότε τουρκικής ηγεσίας, για τον απλούστατο λόγο ότι η δήθεν ουδετερότητα της γείτονος χώρας ανέδειξε την Τουρκία στον πιο ύπουλο και φιλάργυρο συνοδοιπόρο των εγκληματιών του Γ’ Ράιχ! Η αρχή της προδοσίας από την τουρκική ηγεσία 1939-1944, ξεκίνησε με την "Τουρκο-Ναζιστική Συνθήκη Φιλίας”, που υπεγράφη από τον ναζί πρέσβη της Γερμανίας στην Άγκυρα φον Πάπεν και τον Τούρκο ΥΠΕΞ Σαράτζογλου, με την οποία άνοιξε ο δρόμος της οικονομικής και συγχρόνως στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ του Γ’ Ράιχ και της Τουρκίας εις βάρος των δημοκρατικών χωρών της Ευρώπης, όπου η Τουρκία του Ινονού τροφοδοτούσε τους ναζί με μέταλλα - κυρίως χρώμιο για την κατασκευή του πολεμικού τους υλικού. Την ίδια εκείνη περίοδο στα παραλιακά θέρετρα της Τουρκίας περνούσαν τις διακοπές τους υψηλόβαθμοι ναζί και ξεσάλωναν στα νυχτερινά κέντρα και τα άλλα ευαγή ιδρύματα! Η αποπληρωμή της αξίας των πολύτιμων για τους Ναζί μετάλλων της Τουρκίας πραγματοποιούνταν σε χρυσό, από τα λεηλατημένα θησαυροφυλάκια των χωρών, που οι Ναζί είχαν κατακτήσει, από τους Εβραίους που δολοφονούνταν, ή ακόμα και από τα χρυσά δόντια που αφαιρούσαν από τα θύματά τους! Τελικά, ο γελοίος επίλογος της συνεργασίας της κατ’ επίφαση "ουδέτερης”Τουρκίας με τους Ναζί, ήρθε με την… κήρυξη του πολέμου από την Τουρκία κατά της ναζιστικής Γερμανίας… μετά την απόβαση των συμμάχων στη Νορμανδία, που σήμανε και το τέλος του πολέμου! Όλα όμως έχουν ένα τέλος και οι δικτάτορες, καθώς και οι χώρες που τους ανέρχονται πληρώνουν το τίμημα που συνήθως δεν είναι αμελητέο! Και ο Πούτιν και ο Ερντογάν, θα πληρώσουν το μάρμαρο μέσα στην ίδια τους τη χώρα με κατήγορους τους ίδιους τους συμπατριώτες τους - εκείνους που μέχρι χθες τους αποθέωναν… ειδικά όμως η Τουρκία ως χώρα δεν βλέπω πώς θα ξεφύγει από το πεπρωμένο της! * Ο κ. Θοδωρής Γιάνναρος είναι Μοριακός Βιολόγος-Γενετιστής

ΥφΥΠΕΞ: Τα πρώτα εγκαίνια ορθόδοξης εκκλησίας σε τουρκικό έδαφος μετά από 100 χρόνια

Στην Ίμβρο βρέθηκε ο υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος τον Απόδημο Ελληνισμό και τα εκκλησιαστικά θέματα, Ανδρέας Κατσανιώτης, όπου παραβρέθηκε στα εγκαίνια του παρεκκλησίου του Αγίου Τρύφωνα στο Σχοινούδι που πραγματοποιήθηκαν χθες. "Τα πρώτα εγκαίνια Ορθόδοξης Εκκλησίας σε τουρκικό έδαφος μετά από 100 χρόνια!", ανέφερε ο κ. Κατσανιώτης σε ανάρτησή του στο twitter. "Φεύγουμε από την Ίμβρο αλλά η καρδιά μας θα μείνει εδώ. Το όνειρο παραμένει ζωντανό", προσέθεσε.