Κλίμακες μήκους και χρόνου στη φύση

(α) Στο πάνω διάγραμμα βλέπουμε σε λογαριθμική κλίμακα, το μέγεθος του ανθρώπινου σώματος (~1m) να βρίσκεται περίπου στο μέσο της απόστασης μεταξύ των μεγεθών των υποατομικών σωματιδίων και του Γαλαξία μας. (β) Στην λογαριθμική κλίμακα του κάτω διαγράμματος, θεωρώντας ότι το 1 δευτερόλεπτο είναι περίπου η μικρότερη χρονική κλίμακα που αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος και που κάνει τη διαφορά στην καθημερινή μας ζωή, βλέπουμε να βρίσκεται περίπου στο μέσο της απόστασης του χρόνου που εκφράζει την ηλικία του σύμπαντος και του χρόνου που διαρκούν οι ηλεκτρονιακές διεργασίες που αποτελούν τη βάση των (βιο)χημικών αντιδράσεων. Παρατηρείστε ότι τα παραπάνω σχήματα διαθέτουν και μια άλλη ενδιαφέρουσα οπτική γωνία: δείχνουν την χωρο-χρονική κλίμακα ανάπτυξης παθολογικών ασθενειών. Στον 20ό αιώνα εμφανίστηκαν πολλές τεχνολογίες ως παράπλευρες συνέπειες της αλλαγής Παραδείγματος στην Φυσική, οι οποίες έφεραν επανάσταση στην ιατρική διάγνωση και τη νοσηλεία των ασθενών. Ωστόσο, η θεμελιώδης ιατρική έρευνα καθοδηγήθηκε κυρίως από μεθόδους της κυτταρικής βιολογίας,της βιοχημείας και της γενετικής, με μικρές συνεισφορές από φυσικούς. Στο άρθρο του Vahid Sandoghdar με τίτλο ‘Exploring the Physics of Basic Medical Research‘, περιγράφονται ορισμένα βασικά φαινόμενα στο ανθρώπινο σώμα που βασίζονται σε φυσικές αρχές και διέπουν την υγεία μας στο τεράστιο εύρος κλιμάκων μήκους και χρόνου του παραπάνω σχήματος. Υποστηρίζεται ότι η έρευνα στις βιοεπιστήμες μπορεί να ωφεληθεί πολύ από τη μεθοδολογία, την τεχνογνωσία και τη νοοτροπία της κοινότητας της φυσικής και ότι η επιδίωξη της βασικής έρευνας στην ιατρική είναι συμβατή με την αποστολή της φυσικής. Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο ΕΔΩ: https://journals.aps.org/prl/pdf/10.1103/PhysRevLett.132.090001

Γιατί κ. υπουργέ της υγείας;

Διαβάσαμε την είδηση και αισθανθήκαμε θλίψη με πολλά ερωτηματικά. Ο υπουργός υγείας αποφάσισε να επιβάλλει ΄΄καπέλο΄΄ σε κάθε συνταγογράφηση και σε κάθε παραπεμπτικό ποσό από ένα ευρώ έως τρία ευρώ!! Το ερώτημα είναι ΓΙΑΤΙ; Τι έκανε τον υπουργό να επιβάλλει αυτό το ΄΄χαρατσάκι΄΄ έτσι ξαφνικά; Αν σε αυτό προσθέσουμε και το επί πλέον κόστος για τα απογευματινά χειρουργεία μας κάνει περισσότερο πονηρούς. Μήπως ο υπουργός διεπίστωσε κάποια τρύπα στον ΕΟΠΥΥ; Μήπως ανοίγει κάποιο παράθυρο για μεταβίβαση των κρατικών δαπανών στον πολίτη και άρα έμμεσα να οδηγηθεί κανείς σε σκέψεις για ακόμη μια έμμεση ιδιωτικοποίηση στην υγεία; κ. Υπουργέ της υγείας, σκεφθήκατε ότι η δαπάνη αυτή για ένα συνταξιούχο είναι ακόμη μια επιβάρυνση; Ξέρετε ότι από την σύνταξή του παρακρατείται ποσοστό 6% για την περίθαλψή του; ΓΙΑΤΙ η επί πλέον επιβάρυνση; Για τα απογευματινά χειρουργεία, τι να πούμε! Η απόφαση,δε, είναι τόσο αναλυτική (την διαβάσαμε), που μας θύμησε ασφαλιστήριο συμβόλαιο με ιδιωτική ασφαλιστική εταιρία!!! Το επιχείρημα που μας προσέφερε ο κ. υπουργός της υγείας,είναι ότι θα αποκλιμακωθεί η λίστα των 100000 ασθενών, που περιμένουν χρόνια την σειρά τους να χειρουργηθούν δεν μας λέει τίποτα. Η κατάσταση αυτή έγινε εξ αιτίας των πολιτών, κ. υπουργέ της υγείας; Και αν όχι γιατί να μετατοπιστεί το κόστος αυτό στον πολίτη; Βέβαια διορθώσατε την αρχική σας απόφαση και αναλαμβάνει το δημόσιο μέσα από το ταμείο ανάκαμψης να διαθέσει το ποσό των 40 εκατομμυρίων ευρώ για τα χειρουργεία. Ωραία, το καλύψατε έτσι κ. υπουργέ; Όχι απαντούμε. Διότι η αρχική σας θέση ήταν παντελώς ανεύθυνη και αυτή κρίνεται. Πως αντιμετωπίζετε μια υποχρέωση του κράτους; Με την επιβολή ΄΄χαρατσιών΄΄; Ο πολίτης, κ. υπουργέ και ειδικότερα ο συνταξιούχος πλήρωνε για πολλά χρόνια τις εισφορές του για να καλύψει τις μελλοντικές ανάγκες για την αποκατάσταση της υγείας ανά πάσα στιγμή. Θα ξαναπληρώσει διότι το κράτος δεν αναγνωρίζει τις εισφορές του εργαζόμενου όπως ορίζει ο νόμος; Τι θα γίνει, κ. υπουργέ, όταν τελειώσει η λίστα των ασθενών που αναμένουν το χειρουργείο; Η απόφασή σας θα αλλάξει ή θα εξακολουθήσει να ισχύει; Δηλαδή μήπως αυτό αποτελεί την αρχή μιας άλλης μορφής υβριδικής αντιμετώπισης της παροχής από το κράτος; Δεν έχετε δώσει καμία απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα. Το αφήσατε να αιωρείται και μάλλον με σκοπιμότητα. Απόλυτα δικαιολογημένα να πονηρευτούμε, κ. υπουργέ της υγείας!! Χαράτσι, λοιπόν, στα χειρουργεία, χαράτσι και στις συνταγογραφήσεις και στα παραπεμπτικά και ίσως σιγά αλλά σταθερά να δούμε και άλλα στο μέλλον. Έτσι, κ. υπουργέ της υγείας, λέμε, γιατί να μην προχωρήσει ο κάθε πολίτης στην αναζήτηση λύσης των προβλημάτων του με μια αγορά ενός συμβολαίου σε μια ασφαλιστική εταιρεία ώστε να λύσει μόνιμα και σίγουρα το πρόβλημά του; Γιατί, κ. υπουργέ της υγείας, να μην γυρίσει την πλάτη του στις περίεργες αποφάσεις σας, γιατί να μην σταθεί απέναντι σε κάθε ΄΄νέα΄΄ πρωτοβουλία σας μελλοντικά; Γιατί να σας έχει εμπιστοσύνη; Μάθαμε, κ. υπουργέ της υγείας, ότι προχωρήσατε σε αυτές τις αποφάσεις επειδή υπάρχει ΄΄τρύπα΄΄ στα οικονομικά του υπουργείου σας. Δεν μπορούμε να το επαληθεύσουμε. Αν συμβαίνει μάλλον θα έχει δίκιο ο πολίτης να σας τοποθετήσει στην λίστα των πιο αναξιόπιστων υπουργών της κυβέρνησης. Ακούσαμε, μάλιστα, από τα χείλη σας ότι νοιώθετε και πολύ υπερήφανος για την έναρξη της λειτουργίας των απογευματινών χειρουργείων. Εμείς, κ. υπουργέ της υγείας θα νοιώθαμε ντροπή και ούτε καν θα μιλούσαμε για υπερηφάνειες!!!! κ. υπουργέ της υγείας, εμείς θα τολμήσουμε να κάνουμε την εξής πρόταση στο πλαίσιο της δικής σας λογικής. Αφού διαθέτετε ή θα διαθέτετε διαχρονικά ποσά για την στήριξη της λειτουργίας της δημόσιας υγείας γιατί δεν προχωρείτε σε μια σύμβαση με ιδιωτικά νοσοκομεία, εργαστήρια, κλινικές και να καλύψετε τις ανάγκες των ανθρώπων αφού τα δημόσια νοσοκομεία αδυνατούν να ανταποκριθούν; ΓΙΑΤΙ κ. ΥΠΟΥΡΓΕ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ....ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ; ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΕ ΛΙΓΟ ΤΗΝ ΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ ΣΑΣ, ΝΟΙΩΣΤΕ ΛΙΓΟ ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΤΑ, ΕΧΕΤΕ ΛΙΓΟ ΚΑΤΑΝΝΟΗΣΗ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΟ!! ΝΑ ΘΥΜΗΘΟΥΜΕ, κ. ΥΠΟΥΡΓΕ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ, ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΄΄ΧΑΡΑΤΣΙΟΥ΄΄ 5 ΕΥΡΩ ΕΠΙ ΤΗΣ ΘΗΤΕΙΑΣ ΣΑΣ, ΠΑΛΙ ΣΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ;;; ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΑΥΤΟ, κ. ΥΠΟΥΡΓΕ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ .....ΕΥΡΩΠΗΣ;;;;

Καλό ή κακό, αντιθέσεις με νόημα, αναζητείται «μέλλον» καθαρό, στην ηθική της κανονικότητας

Το καλό και το κακό συνυπάρχουν, είναι ζήτημα επιλογής, είναι ζήτημα ατομικό και συνάμα κοινωνικό. Το ηθικό και το ανήθικο δεν λεχουν όρια διαχωρισμού σήμερα. Όπως το ΄΄βλέπει΄΄ κανείς θα έλεγαν κάποιοι. Η Ελλάδα μπορεί να έχει βελτιωθεί σε σχέση με το ντροπιαστικό παρελθόν - εποχή Ανδρέα Παπανδρέου - με όρους μείωσης της διαφθοράς και φοροδιαφυγής αλλά συνεχίζει να παραμένει όαση… στις απάτες. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι κλέβουμε το κράτος γιατί δεν είναι δίκαιο και ανταποδοτικό. Ωστόσο μεγάλο μέρος της κοινωνίας συμμετέχει σε ένα συλλογικό έγκλημα… Η μη καταβολή φόρων και ΦΠΑ δεν είναι απλά ένα αδίκημα αλλά αποτελεί συστηματικό έγκλημα εναντίον των νομοταγών πολιτών. Οι τράπεζες λένε ότι έχουν επιτόκια στις πιστωτικές κάρτες 20% γιατί γνωρίζουν ότι κάποιοι θα φανούν σκόπιμα ή μη ασυνεπείς. Ωστόσο η όλη προσέγγιση είναι απαράδεκτη π.χ. ένας συνεπής κάτοχος πιστωτικής κάρτας πληρώνει 20% σε σχέση με κάποιον που είναι συστηματικός απατεώνας. Έτσι δουλεύει και η φοροδιαφυγή, όσοι δεν πληρώνουν οι απατεώνες, όσοι δεν πληρώνουν είναι απατεώνες λειτουργούν εις βάρος της κοινωνίας που είναι συνεπής στις υποχρεώσεις της… Το Καλοκαίρι π.χ. καθολικά στα ελληνικά νησιά τα μαγαζιά αισχροκερδούν χωρίς να κόβουν αποδείξεις… αλλά η κοινωνία το ανέχεται. Ο ιατρός, ο δικηγόρος, ο υδραυλικός, ο ηλεκτρολόγος και πλήθος άλλων επαγγελμάτων πότε σας έκοψαν απόδειξη για τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους; Η Ελλάδα συντηρεί μια φαύλη κατάσταση διαφθοράς, απάτης και ενώ κάποιοι συνεχίζουν να επιμένουν στην νομιμότητα, το κράτος το δήθεν εκσυγχρονισμένο – είναι ένα ακόμη παραμύθι – αδυνατεί να κυνηγήσει την φοροδιαφυγή. Κατά την άποψή μας όσοι σκόπιμα και συστηματικά φοροδιαφεύγουν η πολιτεία πρέπει να λαμβάνει αυστηρά μέτρα καταστολής ακόμη και δήμευσης της περιουσίας. Η Ελλάδα παρά τα 3 μνημόνια, τους ελέγχους από την Τρόικα και τον δήθεν εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης συνεχίζει να παραμένει μια βαθιά διεφθαρμένη οικονομία… Η χώρα μας δεν αποτελεί πρότυπο προς αποφυγή. Σε όλες τις χώρες σε άλλες λιγότερο σε άλλες περισσότερο φαινόμενα αυτού του τύπου υπάρχουν, ευδοκιμούν, καλλιεργούνται. Καλό και κακό συνυπάρχουν με απρόβλεπτα αποτελέσματα. Κύκλοι ανόδου και καθόδου κλείνουν και ανοίγουν, παλαιότερα αργά σήμερα ταχύτατα. Οι ενάρετοι κύκλοι διαδέχονται τους ανήθικους. Το κακό μπροστά το καλό ακολουθεί. Είναι αυτά τα φαινόμενα άξια προσοχής και σχολιασμού ή αναζήτησης φιλοσοφικών ιδεών και αντιλήψεων; Είναι αυτά τα ζητήματα πηγές αμφισβήτησης, αμφιβολίας, αντίδρασης απέναντι στο ένα ή στο άλλο; Μήπως το κακό γεννά κακό όπως για παράδειγμα ο νέος πόλεμος στην Λωρίδα της Γάζας; Τα χρέη διογκώνονται στα κράτη, στα νοικοκυριά, στις επιχειρήσεις. Οι ΗΠΑ, διογκώνουν το χρέος τους και όλο η FED και το Κογκρέσο ανανεώνουν την απόφασή τους για περαιτέρω διεύρυνση του χρέους. Που θα πάει αυτή η νέα κατάσταση; Στον αναπόφευκτο δρόμο προς μια ανεξέλεγκτων διαστάσεων καταστροφή βαδίζουν η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα και, εν συνόλω, το χρηματοπιστωτικό σύστημα, σύμφωνα με τη Gold Switzerland. «Το κακό γεννά το κακό καθώς ένα φαύλος κύκλος, ένας διαβολικός κύκλος, που λένε και οι Γερμανοί (Teufelskreis) χτυπά τις χώρες στο πλαίσιο μιας ανεξέλεγκτης επέκτασης του χρέους» επισημαίνει ιδιαιτέρως παραστατικά ο ελβετικός οίκος. Διαχρονικά το μοτίβο ήταν πάντα το ίδιο: χώρες και αυτοκρατορίες γίνονται θύματα της δικής τους επιτυχίας - αποτυχίας, είτε ήταν οι Μογγόλοι, είτε οι Οθωμανοί είτε οι Βρετανοί. Σύμφωνα με την Gold Switzerland, όταν η πραγματική ανάπτυξη σταματά, μια χώρα αρχίζει να χρηματοδοτεί την επέκτασή της με χρέος, έως ότου δεν μπορεί να αντέξει τοκοχρεολύσια. Κάποια στιγμή, ο κόσμος, φοβούμενος έναν πόλεμο ή κάποια τρομοκρατική επίθεση, θα εγκρίνει την απεριόριστη έκδοση χρέους. Αυτό συμβαίνει τώρα στις ΗΠΑ όσον αφορά την Ουκρανία και το Ισραήλ. Ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Ευρώπη κάνουν το παραμικρό για να διορθώσουν την κατάσταση. Και οι δύο βρίσκονται τώρα σε έναν φαύλο κύκλο, με ολοένα διογκούμενα ελλείμματα, περισσότερο χρέος και υψηλότερους τόκους, που οδηγούν σε περισσότερα ελλείμματα, μεγαλύτερο χρέος, υψηλότερους τόκους... Ο «Κύκλος του Κακού συνοδεύεται επίσης από ηθική παρακμή, με τους εκάστοτε πολιτικούς ηγέτες να επινοούν προβλήματα που δεν είναι πραγματικά, όπως η κλιματική αλλαγή, τα κριτήρια ESG (περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβέρνηση), τα αναγκαστικά εμβόλια, τα 25 νέα φύλα και άλλα woke ζητήματα… Λίγοι καταλαβαίνουν ότι το επόμενο στάδιο του Κύκλου του Κακού πρόκειται να τους χτυπήσει. Το επόμενο στάδιο θα περιλαμβάνει την πτώχευση πολλών τραπεζών, περισσότερα από όσα μπορούν να αντέξουν οικονομικά η FDIC ή η κυβέρνηση των ΗΠΑ, χωρίς να καταστρέψει τόσο το νόμισμα όσο και την αγορά ομολόγων. Ένα καταρρέον νόμισμα και κρατικό χρεόγραφο που κανένας επενδυτής δεν θέλει να αγγίξει. Οι περισσότεροι επενδυτές έχουν ήδη συνειδητοποιήσει ότι δεν θέλουν χρέος με οποιοδήποτε επιτόκιο. Αυτό σημαίνει ακόμη υψηλότερα επιτόκια και περισσότερο χρέος καθώς ο Κύκλος του Κακού μετατρέπεται σε «Τελική Κατάρρευση», όπως περιέγραψε ο von Mises: Ένας Κύκλος Κακού περιέχει περισσότερα κατακλυσμιαία συστατικά από οποιοδήποτε κύκλο. Παγκόσμια σύγκρουση: Έχουμε δύο πολέμους που και οι δύο μπορούν να οδηγήσουν σε μια μεγάλη παγκόσμια σύγκρουση, συν τον υψηλό κίνδυνο τρομοκρατικών ενεργειών στη Δύση. Όπως συμβαίνει με τους περισσότερους παγκόσμιους πολέμους, δεν γίνεται προσπάθεια εξεύρεσης ειρηνευτικών λύσεων. Χρέος: Έχουμε ένα παγκόσμιο βάρος 330 τρισεκατομμυρίων δολαρίων συν παράγωγα συνολικού ύψους 1,5-3 τετρ. δολ. με το χρέος να αυξάνεται εκθετικά, ειδικά στις ΗΠΑ. Πολύ σύντομα λοιπόν θα υπάρξει κρίση χρέους και κατάρρευση της Δύσης, της Ιαπωνίας και της Κίνας, λόγω μεγάλης μόχλευσης. Eμφύλιος πόλεμος: Η ύφεση και η ενδεχόμενη κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας θα οδηγήσουν σε φτώχεια, πείνα και εξαθλίωση στη Δύση και στις Αναδυόμενες Αγορές. Πόλεμος Ουκρανίας: Αυτός ο πόλεμος ξεκίνησε ως μια τοπική σύγκρουση, αλλά με ένα πραξικόπημα υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ το 2014, διά του οποίου εκδιώχθηκε ο δημοκρατικά εκλεγμένος φιλορώσος ηγέτης, εξελίχθηκε σε πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ. Οι συμφωνίες του Μινσκ με τη διαμεσολάβηση της Γερμανίας και της Γαλλίας υποτίθεται ότι θα διευθετούσε το θέμα, αλλά όπως παραδέχτηκε πρόσφατα η Merkel, σκοπός δεν ήταν η ειρήνη, αλλά να δοθεί αρκετός χρόνος στην Ουκρανία ώστε να εξοπλιστεί. Οι ΗΠΑ ανάγκασαν την Ευρώπη να πάρει θέση, παρά την εξάρτηση της Ευρώπης (ιδίως της Γερμανίας) από τη ρωσική ενέργεια. Σύμφωνα με τον ελβετικό οίκο, «Μπορούμε είτε να κατηγορήσουμε τη Ρωσία για εισβολή ή να κατηγορήσουμε τις ΗΠΑ για πρόκληση της Ρωσίας». Σε κάθε περίπτωση, αυτό το οποίο πραγματικά έχει σημασία είναι πως έχουμε μια παγκόσμια σύγκρουση που πηγάζει από την κατάσταση στην Ουκρανία Οι ΗΠΑ έχουν μια απρόθυμη Ευρώπη στο πλευρό τους – μια Ευρώπη που είναι στρατιωτικά και οικονομικά αδύναμη. Η Ρωσία έχει την Κίνα, το Ιράν, τη Βόρεια Κορέα και μερικές άλλες χώρες. Οι χρεοκοπημένες ΗΠΑ απλώς στέλνουν περισσότερα χρήματα και όπλα, αλλά δεν έχουν καμία πρόθεση να στείλουν ειρηνευτικές δυνάμεις. Εν τω μεταξύ, όπως υπολογίζεται, 500.000 στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους. Μέση Ανατολή: Σε αυτή την περιοχή οι συγκρούσεις δεν έχουν σταματήσει ποτέ. Το πρόβλημα ήταν μεγάλο πριν από το 1948, και ακόμη πιο περίπλοκο από το 1948, όταν δημιουργήθηκε το Ισραήλ. Και πάλι, έχουμε μεγάλες δυνάμεις που εμπλέκονται, με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να υποστηρίζουν το Ισραήλ και το Ιράν, και την Τουρκία και μεγάλα τμήματα του αραβο-μουσουλμανικού κόσμου να υποστηρίζουν την Παλαιστίνη και τη Ρωσία. Kίνα – Ταϊβάν: Σύμφωνα με την Gold Switzerland, είναι απίθανο η Κίνα να εγκαταλείψει τη διάθεση προσάρτησης της Ταϊβάν, για την οποία πιστεύει ότι της ανήκει δικαιωματικά. Οι ΗΠΑ είναι ήδη απασχολημένες με δύο πολέμους, προσφέροντας εξοπλισμό και οικονομική βοήθεια. Ως εκ τούτου, μια τρίτη σύγκρουση με θα ήταν εξαιρετικά ανεπιθύμητη για την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή να χτυπήσει η Χώρα του Δράκου. Η Κίνα γνωρίζει, φυσικά, ότι τυχόν κατάληψη της Ταϊβάν πιθανό να συνεπάγεται σημαντικές κυρώσεις που θα οδηγήσουν σε μειωμένες ή μηδενικές εξαγωγές εκ μέρους της, προκαλώντας σημαντική πτώση ή κατάρρευση του παγκόσμιου εμπορίου – αν και είναι αμφίβολο εάν η Ευρώπη ή ο υπόλοιπος κόσμος θα συμμορφωνόταν με αυτές τις κυρώσεις. Πάντως, θα οδηγήσει σε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων ύψους 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων ομολόγων 850 δισεκατομμυρίων δολαρίων που αποτελούν αντιστάθμισμα στις άμεσες επενδύσεις των ΗΠΑ στην Κίνα. Αλλά αν η Κίνα καταλάβει την Ταϊβάν, θα έλεγχε το 60% της παγκόσμιας παραγωγής ημιαγωγών και, το πιο σημαντικό, το 90% των προηγμένων ημιαγωγών. Αυτό θα ήταν ένα πολύ σοβαρό πλήγμα για τη βιομηχανία των ΗΠΑ. Αφρική: Συνεχείς πόλεμοι, συγκρούσεων, ανισότητες, πείνα, θλίψη, πόνος για το ποιός θα επιβληθεί. Ορδές ανθρώπινες προς άλλες χώρες, πιο ειρηνικές, πιο κανονικές. Μια ολόκληρη ήπειρος σε ΄΄μετακίνηση΄΄. Μετανάστευση, που και εμείς ζήσαμε, ίσως και να ζούμε. Κόλαση επί Γης Όπως επισημαίνει η Gold Switzerland, είναι συναρπαστικό μεν, καταθλιπτικό δε να παρακολουθείς πώς όλα τα κομμάτια μπαίνουν στη θέση τους για μια παγκόσμια σύγκρουση μεγέθους μεγαλύτερου από τον 1ο ή τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι τρομακτικό να βλέπεις πώς το συστατικό μετά το άλλο μπαίνει στη θέση του στον Κύκλο του Κακού. Κανείς δεν κατάλαβε ότι η δολοφονία του Αρχιδούκα της Αυστροουγγαρίας Φερδινάνδου το 1914 θα γινόταν ο καταλύτης του Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ούτε κανείς κατάλαβε ότι η εισβολή της Γερμανίας στη Σουηδία στην Τσεχοσλοβακία το 1938-9 και στην Πολωνία την 1η Σεπτεμβρίου 1939 θα οδηγούσε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι δύο μεγάλες συγκρούσεις στην Ουκρανία και το Ισραήλ-Παλαιστίνη σήμερα με την Ταϊβάν να διαφαίνεται, σε συνδυασμό με την απουσία προσπάθειας ειρήνης, συν μια πιθανή κατάρρευση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και της παγκόσμιας οικονομίας, είναι υπεραρκετές για να δημιουργήσουν σκηνικό καταστροφής για μια δεκαετία – ή και περισσότερο. «Ας ελπίσουμε ειλικρινά ότι όλα αυτά τα γεγονότα στον Κύκλο του Κακού δεν θα εξελιχθούν σε παγκόσμιο όλεθρο. Αλλά ακόμα κι αν αυτό αποφευχθεί, είναι απολύτως βέβαιο ότι ο παγκόσμιος κίνδυνος σήμερα είναι υψηλότερος από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από τη δεκαετία του 1930». Σε αυτό το δυστοπικό περιβάλλον, θα βιώσουμε την πτώση των πτώσεων… αναφέρει η Gold Switzerland, προσθέτοντας πως ίσως οι Κεντρικές Τράπεζες να αλλάξουν τα αποθεματικά τους από δολάρια ΗΠΑ σε χρυσό. Δυστυχώς, η επερχόμενη (ίσως) σύγκρουση θα προκαλέσει μεγάλο πόνο. Εικόνες απογοήτευσης, σκοτεινές, θλιβερές. Η χώρα μας είναι και αυτή ένα γρανάζι στην σειρά εναλλαγής καλού και κακού, του ενάρετου και του ανήθικου, της ανθρωπιάς και της απαξίωσης, του φωτός και του σκότους. Τι πρέπει να κάνει μια κοινωνία για να συντονιστούν όλοι στο ενάρετο και στο καλό; Η πραγματική παιδεία, η πραγματική μόρφωση, όχι η απόκτηση γνώσης αλλά η καλλιέργεια του ηθικού του εσωτερικού κόσμου ώστε να αναπτυχθούν οι αντιστάσεις απέναντι στο κακό και στο ανήθικο. Χρέος όλων η αντίδραση απέναντι στις φωνές και στις δράσεις των ανήθικων που αναζητούν αιτίες για πολέμους και καταστροφές, για χρέη και φτώχεια για πείνα και στέρηση. Εμείς είμαστε η λύση, όχι ο Μπάϊντεν ή ο Πούτιν ή ο Νετανιάχου ή ο Ζελένσκι. Η Gold Switzerland ορθά επισημαίνει και δείχνει την μια πλευρά. Εμείς οφείλουμε να βλέπουμε την άλλη. Η χώρα μας ανήκει στην κατηγορία των χωρών που έχουν πονέσει πολύ, έχει υποφέρει, έχει πληρώσει ακριβά την πλευρά του κακού. Μας αρκεί ως εδώ. Καιρός να δούμε καθαρά, ρεαλιστικά και στο κάτω – κάτω ωφελιμιστικά την άλλη πλευρά αν θέλουμε τα παιδιά μας να ζήσουν σε ένα ειρηνικό κόσμο, σε ένα πλανήτη φιλόξενο στην ζωή, σε ένα περιβάλλον κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά, πολιτικά, πολιτισμικά, επιστημονικά δίκαιο, ισορροπημένο, αγαθό κατά τον Αριστοτέλη. Αυτό απαιτεί η ηθική της κανονικότητας.

Σκέψεις για την αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας

Κάθε τι που γίνεται, γενικώς, υπό το βλέμμα της πολιτικής εκμετάλλευσης λέγονται πολλά και πολλές φορές ανούσια. Για να αξιολογήσουμε κάποια εξέλιξη πρέπει να έχουμε ένα κριτήριο, την ιστορική εξέλιξη του ζητήματος και ασφαλώς αν το ίδιο το γεγονός αποτελεί στοιχείο προσδοκίας και ελπίδας στην πορεία για την βελτίωση της ζωής των πολιτών χωρίς να αφήνουμε στην άκρη τα θεμελιώδη στοιχεία. Ο λόγος για τις αναβαθμίσεις του αξιόχρεου της Ελληνικής οικονομίας από πιστοποιημένους και μη παγκόσμια αναγνωρισμένους οίκους αξιολόγησης. Η Ελλάδα έρχεται από μια τυπική χρεοκοπία, που συνέβη πριν 13 χρόνια. Το 2008-2009 οι οίκοι αξιολόγησης αναβάθμιζαν την Εθνική οικονομία κατά περίεργο τρόπο. Δυο χρόνια μετά οι ίδιοι οίκοι υποβάθμιζαν συνεχώς την οικονομία μας τάχιστα μέχρι που τελικώς τα Ελληνικά ομόλογα να θεωρηθούν ΄΄σκουπίδια΄΄. Η χώρα όδευε ταχύτατα σε χρεοκοπία και αυτό ήταν απόλυτα βέβαιο. Όσοι παρακολουθούσαν στενά τις εξελίξεις τότε ήταν βέβαιοι ότι η επίσημη χρεοκοπία ήταν βέβαιη. Το γεγονός ότι η χώρα ήταν ενταγμένη στην Ευρωπαϊκή οικογένεια και η χρεοκοπία της θα επηρέαζε άμεσα όλη την Ευρωπαϊκή οικονομία και όχι μόνο η τότε ηγεσία της Ευρώπης έπρεπε να λάβει άμεσα μέτρα χρησιμοποιώντας κάθε εργαλείο και κάθε οικονομική δυνατότητα. Έτσι προέκυψαν τα μνημόνια και η ισχυρή οικονομική στήριξη της Ελληνικής οικονομίας. Μεσολάβησαν, στο διάστημα από τότε μέχρι σήμερα, πολλά γεγονότα με ισχυρό πολιτικό περιεχόμενο όπου η χώρα πόνεσε, υπέφερε από σκληρή λιτότητα επιβεβλημένη από τα μνημόνια με στόχο να ορθοποδήσει η οικονομία υπακούοντας σε κανόνες και οικονομικές αρχές. Οι κανόνες αυτοί στηρίχθηκαν σε συμφωνίες σε πολιτικό επίπεδο που αυτό εμπεριέχει πάντα πολλές αναγνώσεις. Πολλοί τότε είχαν διαφορετικές θέσεις αναφορικά με τον τρόπο που έπρεπε να διαχειριστεί η κατάσταση από τους εμπλεκόμενους φορείς. Τα γεγονότα είχαν πάρει, όμως, τον δρόμο τους. Φτάνουμε στο 2015-16 όπου η χώρα αποδέχεται και υπογράφει τρίτο μνημόνιο ακόμη πιο αυστηρό από τα προηγούμενα δύο. Από το 2018 και ύστερα αρχίζει να φαίνεται μια ελπίδα αναγέννησης και κάποιας επιτυχίας στα προγράμματα αυστηρής λιτότητας. Πράγματι η ελπίδα γίνεται βεβαιότητα όταν για πρώτη φορά η χώρα σημειώνει βελτίωση στα δημοσιοοικονομικά της και αρχίζει να αποπληρώνει ομαλά τις οικονομικές υποχρεώσεις της στους δανειοδότες. Μέτρα που ελήφθησαν τα τελευταία 4 χρόνια λειτούργησαν ευεργετικά και το αποτέλεσμα ήταν άμεσο. Σημειώθηκαν πρωτογενή πλεονάσματα οπότε και άρχισαν κάποιες παροχές προς του πολίτες ως καρπός της προσπάθειας να ξεφύγει από την οικονομική δυσχέρεια και ανασφάλεια. Η πορεία αυτή άφησε ισχυρό αρνητικό αποτύπωμα στην κοινωνία. Χρέη, πτωχεύσεις, λουκέτα και άλλα. Σήμερα και από την αρχή του 2023 η Ελληνική οικονομία άρχισε να παίρνει βαθιές ανάσες. Οι εταίροι στην Ευρώπη αναγνωρίζουν την πρόοδο και έρχεται η σειρά των περίφημων οίκων αξιολόγησης να καταγράψουν τις θετικές εξελίξεις στην Ελληνική οικονομία. Έτσι άρχισαν να αξιολογούν σχεδόν ανά τρίμηνο θετικά την οικονομία μας. Έως τώρα τέσσερις οίκοι αξιολόγησης έδωσαν αναβαθμίσεις σκαλί – σκαλί (step by step). Το ζήτημα της προόδου και της επιτυχούς εξέλιξης στην Ελληνική οικονομία δεν τελείωσε. Είμαστε πάντα υπό την επιτήρηση των παγκόσμιων οικονομικών οργάνων, μέχρι που το εγχείρημα θα βεβαιωθεί ότι η χώρα ήλθε σε μια κανονικότητα και εισήλθε στο επίπεδο των αναπτυγμένων χωρών. Αυτή είναι μια εικόνα πραγματικότητας. Κάθε χρεοκοπία αφήνει πληγές, αναμφίβολα και στην χώρα μας οι πληγές ήταν βαθιές και πόνεσαν. Το ζήτημα είναι αν η προσπάθεια αυτή, που συνοδεύθηκε με πόνο θα έχει επιτυχία. Αν θα φτάσουμε στην βρύση να πιούμε το νερό. Εμείς δεν βλέπουμε πονηριές πίσω από αυτές τις εξελίξεις. Βλέπουμε ασφαλώς ατυχείς και ίσως κακές εφαρμογές κανόνων στην επιστροφή στην κανονικότητα. Όμως το πολιτικό σύστημα που είναι απόλυτα υπεύθυνο στην πορεία αυτή τιμωρήθηκε, κάποιοι έφυγαν, κάποιοι πλήρωσαν, κάποιοι έπαψαν να βρίσκονται στις εξελίξεις και καλώς έγινε. Τώρα, όμως, οφείλουμε να δούμε όχι μόνο τα λάθη αλλά και την πρόοδο. Με αυτή την ανάγνωση εμείς εκτιμούμε ότι ακόμη και λάθος ή υπερβολή και ανούσια να είναι η αξιολόγηση του οίκου S&P, όπως σημειώνουν και γράφουν κάποιοι, καλώς γίνεται. Έχουμε ανάγκη από την θετικότητα, από την αισιόδοξη όψη. Κάποιοι, λοιπόν, γράφουν ότι αυτή η αξιολόγηση ήταν εκ του ασφαλούς αφού η χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται υπό την προστατευτική ομπρέλα της ΕΚΤ, η οποία αγόρασε τα Ελληνικά ομόλογα μέσα από τα τελευταία προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, που προέκυψαν από τα μέτρα με την πανδημία. Η Ελλάδα δανείστηκε με επιτόκιο 0,54% πριν ένα χρόνο περίπου και σήμερα δανείζεται με επιτόκιο 4,33% στο δεκαετές. Πράγματι έτσι είναι. Η ΕΚΤ κατέχει Ελληνικά ομόλογα αξίας 40 δις ευρώ. Το συνολικό χρέος βρίσκεται στα 406 δις ευρώ και από αυτά τα 85 δις είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμα με τα 40 δις να βρίσκονται στην ΕΚΤ και άρα 45 δις ευρώ κατέχουν ιδιώτες. Οι μηχανισμοί στήριξης κατέχουν Ελληνικό χρέος ύψους 234 δις ευρώ. Επομένως, κατά την άποψη μερικών αναλυτών, η επενδυτική βαθμίδα αφορούσε τελικά χρέος ύψους 45 δις ευρώ, δηλαδή αναβάθμιση …εκ του ασφαλούς. Είναι μια ανάγνωση, πράγματι αληθής αλλά με μέσα από μια οπτική μικρότητας και λησμονημένης οικονομικής δυσχέρειας στην Ελληνική οικονομία. Η επιστροφή σε μια ΄΄κανονικότητα΄΄ με τους κανόνες της οικονομίας δεν έρχεται πατώντας ένα μαγικό κουμπάκι!!! Καλώς, για εμάς, λοιπόν έγιναν οι αναβαθμίσεις και καλώς να έλθουν και άλλες, που θα ακολουθήσουν βέβαια. Τον Δεκέμβριο περιμένουμε με τον οίκο Fitsh. Καλώς να έλθει. Δεν θα μας κάνουν χάρι με τις αναβαθμίσεις. Οι πολίτες πλήρωσαν πολλά και πόνεσαν και αυτό πρέπει να είναι το μέτρο. Όχι τι θα γίνονταν αν και αν….. Εμείς βλέπουμε την πατρίδα μας και τις εξελίξεις αισιόδοξα και στηρίζουμε όσο μπορούμε κάθε προσπάθεια προς την βελτίωση της ζωής μας με αντικειμενικά επιχειρήματα χωρίς να σημαίνει ότι δεν θα ασκήσουμε την κριτική μας σε κάθε κακή απόφαση η εκτροπή προς την καθολικά παραδεκτή κανονικότητα για το μέλλον της χώρας μας. Παρακολουθούμε και είμαστε παρόντες

Μήπως βρισκόμαστε στην αρχή αλλαγών των κοινωνικών μοντέλων;

Μελετώντας επιστημονικές έρευνες κυρίως, όμως, παρατηρώντας το παγκόσμιο γίγνεσθαι διαπιστώνουμε ότι ζούμε την εποχή της αβεβαιότητας. Από το 18ο αιώνα γνωρίζουμε τα κοινωνικοπολιτικά ρεύματα, που άρχισαν να εμφανίζονται προσπαθώντας να προβλέψουν την πορεία της ανθρωπότητας και να διαμορφώνουν θέσεις άμυνας και αντίδρασης. Σημαντικό ρόλο είχε η επιστήμη, η οποία θύμισε, ύστερα από 2000 χρόνια την βάση του Σωκρατικού στοχασμού ύλη ή ιδέα, ύλη ή ενέργεια. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο διαμορφώθηκαν μοντέλα οικονομίας και πολιτικής, που είχαν την βάση τους στο κυρίαρχο σοσιαλδημοκρατικό συμβόλαιο και στην κευνσιανή θεωρία. Και τα δύο συστήματα βρήκαν έδαφος εφαρμογής στην Δύση, όπου υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες αφομοίωσης των ισχυρών μηνυμάτων. Το μοντέλο της φιλελεύθερης κοινωνικής πολιτικής στηρίχθηκε στην περίφημη εύρωστη μεσαία τάξη με πρωτοφανή ανοδική κοινωνική κινητικότητα. Η διάταξη της κοινωνίας παρουσιάστηκε με μια μορφή ΄΄αυγού΄΄ όπου το πάνω μέρος του αποτύπωνε την ελίτ της κοινωνίας ενώ το μέσο, ως πλατύτερο, έδειχνε το μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας στην συμμετοχή της διάταξης. Ο πυθμένας έδειχνε το ποσοστό που αντιστοιχούσε στο ΄΄εν δυνάμει΄΄ στρώμα της κοινωνίας που ετοιμάζονταν για την είσοδό του στο μεσαίο στρώμα. Οι εξελίξεις στην συνέχεια οδήγησαν στην ρευστοποίηση της μεσαίας αυτής τάξης όπου τα επί μέρους στρώματα έχασαν την αναμενόμενη δυναμική τους σημειώνοντας μια καθοδική κοινωνική κινητικότητα προετοιμάζοντας, πιθανόν, το έδαφος για σοβαρές κοινωνικές κρίσεις. Στα τελευταία 2-3 χρόνια αντιμετωπίζουμε τρία σημαντικά θέματα, τον πληθωρισμό, την ενεργειακή κρίση και την εμφανή κλιματική αλλαγή. Και τα τρία αυτά ζητήματα απασχόλησαν τυπικά, στην ουσία όλες τις συνόδους κορυφής, οργανισμούς, συνασπισμούς κρατών χωρίς να αποτυπώνεται η πραγματικότητα ορθά και σοβαρά. Αποτέλεσμα είναι ότι καμία ουσιαστική πρωτοβουλία δεν ελήφθη. Παρ΄όλα αυτά διαβάζοντας τους ΄΄συμβατικούς΄΄ οικονομολόγους όχι μόνο δεν εντοπίζουν τις αδυναμίες αλλά ΄΄βλέπουν΄΄ όλα να κινούνται ομαλά και…ρόδινα. Αυτό το στηρίζουν στην επέκταση της ΄΄πράσινης΄΄ ενέργειας, που το κόστος της μειώνεται σταδιακά ενώ βλέπουν ότι η τεχνολογία, κυρίως η τεχνική νοημοσύνη (ΑΙ) θα βελτιώσει την εικόνα. Πράγματι οι μισθοί αυξάνονται, ο πληθωρισμός (σχετικά) μειώνεται, τα οικονομικά των νοικοκυριών βελτιώνονται, οι εταιρείες σημειώνουν κέρδη αλλά …τα χρέη; Τεράστια βουνά τα χρέη, που παλαιότερα αποτελούσαν τροχοπέδη στην ανάπτυξη και στην ευημερία των λαών. Οι ΄΄συμβατικοί΄΄ πια δεν θεωρούν ότι τα χρέη παίζουν ρόλο στις εξελίξεις. Όμως το φαινόμενο της μετανάστευσης ούτε το αναφέρουν ούτε και θα μπορούσαν να το αξιολογήσουν και να το μετρήσουν στα ΑΕΠ των κρατών. Γιατί να υπάρχει το φαινόμενο αυτό; Μήπως επειδή το κάτω υπόστρωμα του ΄΄αυγού΄΄ αντί να εισέλθει στην ανώτερη διαστρωμάτωση έπεσε προς τα κάτω ενώ το μεσαίο συρρικνώθηκε και το ΄΄αυγό΄΄ ….παραμορφώθηκε; Και το άνω στρώμα; Παραμόρφωσε ακόμη περισσότερο το …΄΄αυγό΄΄ αφού διευρύνθηκε κι έτσι αντί για ΄΄αυγό΄΄ έχουμε ένα ΄΄τραπέζι΄΄. Κι αυτό τι σημαίνει; Απλώς μια νέα μορφή, πιθανόν πάντα, φεουδαρχισμού να αποτυπώνεται, όπου η διευρυμένη ελίτ των κοινωνιών, ισχυρότερη, υποβοηθούμενη από το δημοσιογραφικό κατεστημένο και τα επαγγελματικά ΄΄παπαγαλάκια΄΄ της εκάστοτε διοικούσας τάξης επιβάλλει και διαμορφώνει ήρεμα και σταθερά την νέα μορφή κοινωνικής τάξης. Το ΄΄αυγό΄΄ θα σπάσει στα δυο όπου το ένα μέρος (το άνω) θα κυριαρχεί η άρχουσα ελίτ, που θα χρησιμοποιεί ως εργαλεία τους πέριξ αυτής για να αγοράζει δημοσιότητα, παραμορφωμένες θετικές ειδήσεις ενώ το δεύτερο και κατώτερο θα αποτελεί το εργαλείο παραγωγής πλούτου όντας πάντα υπερχρεωμένο στο άνω στρώμα. Η διαμόρφωση των τιμών των προϊόντων δεν είναι δουλειά του κάτω μέρους αλλά της ελίτ ενώ το φορολογικό καθεστώς θα διαμορφώνεται κατά τα πρότυπα των συμφερόντων του φεουδάρχη Όλο το σύστημα, τείνει να πιστέψει κανείς, ότι είναι μια καλοστημένη μηχανή, με συγκεκριμένους στόχους όπου η επιστήμη, το δίκαιο, η ισορροπία και ανθρωπιά εξαφανίζονται από τις διαχρονικές αξίες της ζωής. Είναι ενδεικτική η κατάσταση στην Αμερικανική κοινωνία όπου η ελίτ διευρύνεται με μικρές ταχύτητες και συγκεντρώνει όλο και μεγαλύτερο πλούτο σε αντίθεση με τους υπόλοιπους που το πλήθος και το χρέος αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς. Το τραπεζικό σύστημα ρυθμίζει και καθοδηγεί την πορεία με απόλυτη πίστη στις νέες αρχές, στηρίζοντας κυβερνήσεις και πολιτικές. Αυτή η διαμόρφωση δίνει εύκολα ένα αποτέλεσμα ότι τα οφέλη της ανάπτυξης της τεχνολογικής επανάστασης, η τεχνική νοημοσύνη θα αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο στα χέρια των ισχυρών. Γιατί άραγε δεν υπάρχουν αποτελέσματα στις διάφορες συνόδους οργανισμών; Γιατί δεν συμμετέχουν αυτοπροσώπως οι επί κεφαλής των ισχυρών; Γιατί δεν παρεμβαίνουν στην διαμόρφωση νέων πολιτικών στην ενέργεια, στο κλίμα και στην επιστήμη; Οι κοινωνικές αντιθέσεις αντί να μειώνονται και όλοι να καρπώνονται το αποτέλεσμα της οικονομικής προόδου, αυξάνονται. Μήπως βρισκόμαστε στην αρχή μιας εποχής όχι απλά αβεβαιότητας αλλά στην αρχή νέων αναθεωρήσεων και κοινωνικών εκρήξεων; Ίδομεν και συντόμως, ίσως.

Ο Ερντογάν παίζει στο «τάβλι» την ΕΕ

Του Μιχάλη Ψύλου psilosm@naftemporiki.gr Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται! Και η σοφή αυτή λαϊκή ρήση ταιριάζει «γάντι» στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί να εκμεταλλευτεί στο έπακρο το γεγονός ότι πλασάρεται ως μεσολαβητής στον ουκρανικό πόλεμο και θέλει να βάλει και πάλι στο τραπέζι όλες τις αρνήσεις και τις απορρίψεις που έχει λάβει από τη διεθνή κοινότητα - την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τελευταίο παράδειγμα, η δήλωση που έκανε ο πρόεδρος Ερντογάν στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Ολλανδό πρωθυπουργό, Μαρκ Ρούτε, στην Άγκυρα: Ο Τούρκος πρόεδρος ζήτησε «ξαφνικά» από την Ευρωπαϊκή Ένωση «να ανοίξει γρήγορα τα κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία και να ξεκινήσει συζητήσεις για την Tελωνειακή Ένωση, χωρίς να ενδώσει σε κυνικούς υπολογισμούς», όπως είπε χαρακτηριστικά. Ο Ερντογάν δεν μπήκε φυσικά στον κόπο να εξηγήσει ποιοι είναι αυτοί οι «κυνικοί υπολογισμοί». Όλοι καταλαβαίνουμε όμως: Ο Τούρκος πρόεδρος, με τη μεγαλομανία που τον διακατέχει, αξιώνει αλαζονικά «λευκή επιταγή» από τις Βρυξέλλες. Για την ιστορία, οι διαπραγματεύσεις για το ενδεχόμενο ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, που ξεκίνησαν το 2005, έχουν ουσιαστικά διακοπεί, με αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης Ερντογάν, λόγω της πολιτικής της Άγκυρας. Αντίθετος με τα ευρωπαϊκά ιδεώδη Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκτιμήσει στα τέλη του 2020 ότι οι πιθανότητες ένταξης της Άγκυρας έχουν «τελειώσει», καθώς η πολιτική Ερντογάν δεν συνάδει με τα ευρωπαϊκά ιδεώδη, είναι αντίθετη προς τα συμφέροντα της ΕΕ, λόγω της ωμής και κυνικής παραβίασης κάθε έννοιας κράτους δικαίου, των διώξεων και των φυλακίσεων των πολιτικών του αντιπάλων, δικαστών, δημοσιογράφων, δημάρχων και όλων όσων διαφωνούν με την πολιτική του στο εσωτερικό της Τουρκίας. Ένα μόνο παράδειγμα αρκεί: Ο φιλάνθρωπος Οσμάν Καβαλά σαπίζει σχεδόν πέντε χρόνια στη φυλακή χωρίς δίκη και αντιμετωπίζει ποινή ισόβιας κάθειρξης, καθώς κατηγορείται για «κατασκοπεία». Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει ζητήσει την αποφυλάκισή του Καβαλά από το 2019, αλλά η Άγκυρα το αρνείται. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε απειλήσει μάλιστα τον περασμένο Οκτώβριο να απελάσει δέκα ξένους πρεσβευτές όταν ζήτησαν την απελευθέρωση του Καβαλά. Ο Τούρκος πρόεδρος άλλωστε είναι αυτός που είχε αποκαλέσει «ψυχοπαθή» τον Γάλλο ομόλογό του, Εμμανουέλ Μακρόν, και «Ναζί» την τέως καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ. Ο Ερντογάν ήταν που ταπείνωσε τον Απρίλιο του 2021 την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψής της στην Άγκυρα, αρνούμενος να της παραχωρήσει ανάλογη με το αξίωμά της θέση. Ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, αποκάλεσε μάλιστα τότε τον Ερντογάν «δικτάτορα». Καταγγέλει την πολιτική της ΕΕ στην Ανατ. Μεσόγειο Αλλά και στο διεθνές σκηνικό, η ΕΕ έχει επανειλημμένα καταδικάσει τις προκλητικές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου με την επιθετική πολιτική της Άγκυρας έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, στο Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο, τη Λιβύη, τη Συρία, το Ναγκόρνο Καραμπάχ… Την ώρα μάλιστα που ο Ερντογάν ζητά επανάληψη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, τουρκικά μαχητικά πετούσαν προκλητικά πάνω από τις νησίδες Φαρμακονήσι, Αρκιοί και Λειψοί στο ανατολικό Αιγαίο. Σύμφωνα με το ελληνικό Γενικό Επιτελείο, τουρκικά μαχητικά πέταξαν πάνω από 30 φορές πάνω από ελληνικά νησιά τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο. «Οι υπερπτήσεις αυτές θεωρούνται σοβαρή παραβίαση της κυριαρχίας μιας χώρας και η ΕΕ έχει επανειλημμένα καταδικάσει αυτές τις ενέργειες της Τουρκίας», γράφει το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel. Ταυτόχρονα, η Άγκυρα επέκρινε τη «Στρατηγική Πυξίδα», το νέο σχέδιο άμυνας και ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2030, λέγοντας ότι έρχεται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο και δε θα οδηγήσει σε επιθυμητούς στόχους στην ανατολική Μεσόγειο. Το έγγραφο συμφωνήθηκε από τους υπουργούς Άμυνας της ΕΕ τη Δευτέρα και αναμένεται να εγκριθεί σήμερα από τους 27 ηγέτες στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών. «Το κεφάλαιο της "Στρατηγικής Πυξίδας" για την Ανατολική Μεσόγειο υπαγορεύτηκε από τα δύο μέλη της ΕΕ που έχουν μαξιμαλιστικές αξιώσεις για τα θαλάσσια σύνορα σε βάρος και επίμονη άρνηση των δικαιωμάτων της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων» υποστήριξε προκλητικά το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Με αλαζονικό ύφος, η Άγκυρα δεν διστάζει μάλιστα να προκαλεί, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι η «Στρατηγική Πυξίδα» «θα καταστήσει την ΕΕ μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης στην ανατολική Μεσόγειο και δεν θα οδηγήσει την Ένωση στις σωστές στρατηγικές»! Όπως εξηγεί ο συγγραφέας και ακαδημαϊκός Αχμέτ Ινσέλ, ο Τούρκος πρόεδρος «ξέρει πώς να είναι σκληρός με ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, ακόμη και να απειλεί άλλα, την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά δεν έχει πρόβλημα να επενδύει σε οικονομικές και στρατιωτικές συμφωνίες με την Ουκρανία και να αντιμετωπίζει με μια ορισμένη κατανόηση τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώ έπαιρνε αντίθετες θέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο, για παράδειγμα στη Συρία ή στη σύγκρουση μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας». Όπως λέει ο Αχμέτ Ινσέλ, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απλώς παίζει …τάβλι με τη Δύση. «Περιφέρει όλα τα πούλια στο τάβλι, αλλά με κάθε ζαριά αλλάζει το παιχνίδι, ανάλογα με το συμφέρον του, για να κερδίσει». Παίζει μάλιστα τάβλι σε διαφορετικά τραπέζια, βάζοντας τα «αυγά του σε διαφορετικά καλάθια». Εργάζεται δήθεν για την ειρήνη στην Ουκρανία, ελπίζοντας σε αντάλλαγμα ότι οι σύμμαχοί του θα τον αφήσουν να κάνει ό,τι θέλει στην Τουρκία και να συνεχίζει την στρατιωτική κατοχή στην Κύπρο και τις προκλητικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο. Το ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσει η ΕΕ στα «ανατολίτικα» παιγνίδια του Ερντογάν; Θα αποδειχτούν οι Ευρωπαίοι καλοί στο… τάβλι;

Η περίπλοκη σχέση της Τουρκίας με τη Μόσχα και τους Ρώσους ολιγάρχες

Του Μιχάλη Ψύλου psilosm@naftemporiki.gr Καταφύγιο σε διάφορες χώρες αναζητούν εναγωνίως οι Ρώσοι ολιγάρχες που έχουν προστεθεί στη μαύρη λίστα των δυτικών κυρώσεων και στο πλαίσιο αυτό πολλοί δισεκατομμυριούχοι κοντά στο Κρεμλίνο στρέφονται στην Τουρκία. Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης έχουν προσγειωθεί δεκάδες ιδιωτικά αεροσκάφη που ανήκουν σε Ρώσους ολιγάρχες, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές στη Γείτονα. Ανάμεσά τους και ο Ρομάν Αμπράμοβιτς, το αεροσκάφος του οποίου προσγειώθηκε τουλάχιστον δύο φορές στην Κωνσταντινούπολη το πρώτο 15ημερο του Μαρτίου. Η Τουρκία, σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους γείτονές της, δεν έχει επιβάλλει περιορισμούς στα ρωσικά αεροσκάφη,ούτε στα πολυτελή γιοτ των ολιγαρχών. Αρκετοί από αυτούς έχουν στείλει τις θαλαμηγούς τους να ρίξουν άγκυρα σε τουρκικά λιμάνια, τις τελευταίες εβδομάδες. Τουρκικές εφημερίδες υποστηρίζουν μάλιστα ότι κάποιοι από τους Ρώσους ολιγάρχες θα μεταφέρουν στη συνέχεια και τα χρήματά τους στην Τουρκία. Τον «ενθουσιασμό» αυτό προσπαθούν να μετριάσουν πάντως Τούρκοι οικονομολόγοι, υπενθυμίζοντας ότι το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε ο πρόεδρος Ερντογάν θα ήταν να εμπλακεί η Αγκυρα στις δυτικές κυρώσεις. Οι οικονομολόγοι προσθέτουν ότι οι τουρκικές ιδιωτικές τράπεζες δεν επιθυμούν να φιλοξενήσουν χρήματα από ρωσικά χρηματοπιστωτικά χρήματα και ολιγάρχες, καθώς θα μπορούσαν με τη σειρά τους να γίνουν στόχος κυρώσεων. Μια σχέση σε τεντωμένο σχοινί « Η σχέση Τουρκίας-Ρωσίας είναι ιστορικά περίπλοκη», εξηγεί η Ταλίν Τερ Μινασιάν, ειδικός για τη Ρωσία και τον Καύκασο στο γαλλικό ερευνητικό ινστιτούτο Inalco. «Αλλά παρά τις όποιες εκρήξεις έντασης, ο Ερντογάν και ο Πούτιν καταφέρνουν να συμφωνήσουν. Εχουν πολλά διαφορετικά θέματα, για τα οποία έχουν ενδιαφέρον να συμφωνήσουν». Η Ελιζαμπέτ Ονίνα, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών του Άμστερνταμ, συνοψίζει τη θέση της Τουρκίας ως εξής: « Διακριτική υποστήριξη προς την Ουκρανία, ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα κάθε πιθανή απειλή για τη δική της ασφάλεια, τα γεωστρατηγικά της συμφέροντα και την οικονομία», Την ίδια ώρα, οι περισσότεροι αναλυτές καταγράφουν μια στροφή στην προσέγγιση της Τουρκίας προς τη Δύση. «Στην πράξη, η Τουρκία συμμετέχει ενεργά στο πλευρό της Ουκρανίας και σταδιακά απομακρύνεται από τη Ρωσία», εκτιμά ο Οζγκιούρ Ουνλουχισαρτσικλί, στέλεχος του Γερμανικού Ινστιτούτου Μάρσαλ. «Από την έναρξη του πολέμου, η Άγκυρα φαίνεται να απομακρύνεται από την ευρασιατική της απόκλιση και να προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις της με τις δυτικές πρωτεύουσες παρά τον διαδεδομένο φιλορωσικό και αντιδυτικό λόγο στα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης», γράφει ο Γκίντερ Ζέιφερτ, επικεφαλής του τμήματος για την Τουρκία στο ινστιτούτο SWP. Ο Γερμανός αναλυτής εκτιμά όμως ότι ο Ερντογάν κινείται σε «τεντωμένο σχοινί και είναι δύσκολο να ισορροπεί στην τραμπάλα, μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών». Η φιλο-Ερντογανική εφημερίδα «Yeni Safak», υποστηρίζει ότι η Τουρκία, διατηρώντας καλές σχέσεις τόσο με τη Δύση όσο και με την Ανατολή, κάνει έξυπνες γεωπολιτικές κινήσεις. «Γιατί ακόμη και αν σταματήσει ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας, νέα μέτωπα θα ανοίξουν, θερμές συγκρούσεις θα ξεκινήσουν στην Ανατολική Ευρώπη, τη Βαλτική και σε άλλα μέρη του κόσμου. Η Τουρκία διαθέτει δύναμη και γεωγραφική θέση, κοντά στη Συρία, το Ιράκ, το Καραμπάχ, τη Μεσόγειο, την Ερυθρά Θάλασσα, τη Λιβύη και το Αιγαίο», γράφει με… έμφαση ο διευθυντής της Yeni Safak, Ιμπραήμ Καραγκιούλ. Ευάλωτη στη Μόσχα Η Τουρκία είναι η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ που δεν έχει επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία. Συνεχίζει να συναλλάσσεται με τη Μόσχα, όπως πριν τον πόλεμο, ελπίζοντας ακόμη και να επωφεληθεί από την απόσυρση των δυτικών εταιρειών από τη Ρωσία. Τα ρωσικά εμπορικά κέντρα έχουν ήδη ανακοινώσει την ετοιμότητά τους να αντικαταστήσουν με Τουρκικά, τα δυτικά εμπορικά σήματα ένδυσης. Η τουρκική αλυσίδα γρήγορου φαγητού Chitir Chicken, θέλει τώρα να ανοίξει υποκαταστήματα στη Ρωσία. Εάν η Μόσχα συμφωνήσει, ένα δίκτυο 500 έως 600 σημείων πώλησης θα μπορούσε σύντομα να δημιουργηθεί εκεί, αναφέρει η ρωσική εφημερίδα Izvestia. Ταυτόχρονα, η Αγκυρα εισάγει από τη Μόσχα, περίπου το 40% των αναγκών της σε φυσικό αέριο και το 25% σε πετρέλαιο. Εξαρτάται επίσης από τη Ρωσία για τα αγροτικά προϊόντα: Το 2021, το 70% των εισαγωγών σιτηρών της Τουρκίας προέρχονταν από τη Ρωσία. Αν η Μόσχα περιορίσει τις εξαγωγές σιτηρών, οι συνέπειες θα ήταν δραματικές για πολλούς Τούρκους. Η τουρκική οικονομία αντιμετωπίζει ήδη μια ιστορική κρίση. Η τουρκική λίρα έχει χάσει σχεδόν το 50% της αξίας της τους τελευταίους 12 μήνες. Ο πληθωρισμός τρέχει επισήμως με 54,4%!.Αλλά το ανεξάρτητο ινστιτούτο ENAG κάνει λόγο για πληθωρισμό …124,8%. Όλο και περισσότεροι Τούρκοι πολίτες δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά την καθημερινότητά τους. Σύμφωνα με έκθεση του τουρκικού Υπουργείου Κοινωνικών Υποθέσεων, περισσότεροι από 11εκατομμύρια άνθρωποι στην Τουρκία εξαρτώνται πλέον από την κρατική βοήθεια, δηλαδή περίπου το 13 % του πληθυσμού. «Ο Ερντογάν προσπαθεί να αποδώσει στα δεινά του πολέμου τον αυξανόμενο πληθωρισμό, το εμπορικό έλλειμμα, τη στασιμότητα της οικονομίας και την υψηλή ανεργία», λέει ο οικονομολόγος Μουσταφά, Σενμέζ. «Τα προβλήματα ξεκίνησαν όμως πολύ πριν τον πόλεμο. Είναι πολύ αμφίβολο αν πείθεται ο κόσμος με αυτά τα επιχειρήματα», προσθέτει ο Τούρκος οικονομολόγος. Η εσωτερική οικονομική κρίση θα μπορούσε σύντομα να γίνει σοβαρό πρόβλημα για τον Ερντογάν, ενόψει και των προεδρικών εκλογών του 2023.

Ημέρα Μνήμης Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος

Ημέρα μνήμης στο Ισραήλ και την εβραϊκή διασπορά για τα έξι εκατομμύρια θύματα του Ολοκαυτώματος από τους Ναζί και τους συνεργάτες τους (Yom HaShoah στα Εβραϊκά). Η ημέρα τιμάται επισήμως, εκτός του Ισραήλ, από τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Η Γιομ ΧαΣοά καθιερώθηκε το 1951 με νόμο της Ισραηλινής κυβέρνησης, σε ανάμνηση της έναρξης της Εξέγερσης στο Γκέτο της Βαρσοβίας το 1943. Ξεκινά με τη δύση του ήλιου, την 27η του μήνα Νισάν του Εβραϊκού ημερολογίου (20 Απριλίου 2020) και λήγει το σούρουπο της επομένης ημέρας (21 Απριλίου). Οι σειρήνες ηχούν για δύο λεπτά σε όλο το Ισραήλ σε ανάμνηση των θυμάτων, ενώ οι χώροι διασκέδασης, όπως θέατρα, αίθουσες χορού, εστιατόρια και καφενεία παραμένουν κλειστά όλη τη μέρα. Η διεθνής κοινότητα τιμά την μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος κάθε χρόνο στις 27 Ιανουαρίου, με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ. Την ίδια ημερομηνία η Ελλάδα έχει καθιερώσει την Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος για να τιμηθεί η μνήμη των χιλιάδων Ελλήνων Εβραίων, που έχασαν τη ζωή τους στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και να εξαρθεί ο ηρωισμός των χριστιανών Ελλήνων, που με κίνδυνο της ζωής τους στην κατεχόμενη Ελλάδα, έσωσαν πολλούς Εβραίους συμπολίτες τους από βέβαιο θάνατο. Το Ολοκαύτωμα (Shoa) ήταν η συστηματική, γραφειοκρατική και χρηματοδοτούμενη από το κράτος δίωξη και δολοφονία περίπου έξι εκατομμυρίων Εβραίων από το Ναζιστικό καθεστώς και όσους συνεργάστηκαν με αυτό. Οι Ναζιστές, οι οποίοι πήραν την εξουσία στη Γερμανία τον Ιανουάριο του 1933, πίστευαν ότι οι Γερμανοί ήταν «φυλετικά ανώτεροι» και ότι οι Εβραίοι ήταν «όντα που δεν άξιζε να ζουν». Κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, οι Ναζιστές καταδίωξαν και άλλες κοινωνικές ομάδες, τις οποίες θεωρούσαν «φυλετικά κατώτερες»: Ρομά και Σίντι (Τσιγγάνους), ανάπηρους, και ορισμένα Σλαβικά έθνη (Πολωνούς, Ρώσους και άλλους). Άλλες ομάδες διώχθηκαν λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων ή της συμπεριφοράς τους, όπως κομμουνιστές, σοσιαλιστές, Μάρτυρες του Ιεχωβά και ομοφυλόφιλοι.

Η Κρίση των Ιμίων. ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΑΔΙΚΟΧΑΜΕΝΩΝ ΠΙΛΟΤΩΝ ΜΙΚΡΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ

Η κρίση των Ιμίων κορυφώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου 1996, φέρνοντας Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα ένοπλης αντιπαράθεσης.

Τούρκοι δημοσιογράφοι υποστέλλουν την ελληνική σημαία και υψώνουν την τουρκική. Η κρίση των Ιμίων κορυφώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου 1996, σε μια εποχή που η κυβέρνηση Σημίτη έκανε τα πρώτα της βήματα, φέρνοντας Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα ένοπλης αντιπαράθεσης. Το επεισόδιο εντάσσεται στο πλαίσιο των ελληνο- τουρκικών διαφορών στο Αιγαίο, που εμφανίσθηκαν δυναμικά στο προσκήνιο μετά τη Μεταπολίτευση. Η Ελλάδα αναγνωρίζει ως μόνη διαφορά της με τη γείτονα την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, ενώ η Τουρκία θέτει τα θέματα του εναερίου χώρου (αναγνωρίζει 6 και όχι 10 μίλια), του FIR Αθηνών, της αποστρατιωτικοποίησης των νήσων του Αιγαίου και με την κρίση των Ιμίων το καθεστώς κάποιων βραχονησίδων («Γκρίζες Ζώνες»). Τα Ίμια (Καρντάκ στα τουρκικά) είναι δύο μικρές ακατοίκητες βραχονησίδες μεταξύ του νησιωτικού συμπλέγματος των Δωδεκανήσων και των νοτιοδυτικών ακτών της Τουρκίας. Απέχουν 3,8 ναυτικά μίλια από το Μποντρούμ (Αλικαρνασσός) της Τουρκίας, 5,5 ν.μ. από την Κάλυμνο και 2,5 ν.μ. από το πλησιέστερο ελληνικό έδαφος, τη βραχονησίδα Καλόλιμνος. Τα Ίμια παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα από την Ιταλία το 1947 με τη Συνθήκη των Παρισίων, ακολουθώντας την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το Τουρκικό κράτος είχε αποδεχτεί το καθεστώς επικυριαρχίας της Ελλάδας στα νησιά αυτά. Η αμφισβήτηση της ελληνικότητας των Ιμίων ξεκίνησε από ένα ναυτικό ατύχημα που συνέβη στις 25 Δεκεμβρίου 1995. Οι Τούρκοι προσπάθησαν να εφαρμόσουν για την περίσταση τη δική τους ερμηνεία στη Συνθήκη της Λωζάνης (1923), με την οποία είχαν παραχωρηθεί τα Δωδεκάνησα στην Ιταλία στο σύνολό τους και όχι ονομαστικά, και να αμφισβητήσουν την ελληνική κυριαρχία κάποιων βραχονησίδων. Το Χρονικό της Κρίσης 25 Δεκεμβρίου 1995: Το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκέν Ακάτ» προσαράζει σε αβαθή ύδατα κοντά στην Ανατολική Ίμια και εκπέμπει σήμα κινδύνου. Ο πλοίαρχός του αρνείται βοήθεια από το Λιμενικό, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή και ότι οι μόνες αρμόδιες είναι οι αρχές της χώρας του. 26 Δεκεμβρίου 1995: Το Λιμεναρχείο Καλύμνου ενημερώνει το Υπουργείο Εξωτερικών και αυτό με τη σειρά του το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ότι αν δεν παρέμβει ρυμουλκό, το τουρκικό πλοίο θα κινδυνεύσει. 27 Δεκεμβρίου 1995: Το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών ενημερώνει την ελληνική πρεσβεία ότι, ανεξαρτήτως του ποιος θα ανελάμβανε τη διάσωση του πλοίου, υπήρχε θέμα γενικότερα. 28 Δεκεμβρίου 1995: Δύο ελληνικά ρυμουλκά αποκολλούν το τουρκικό φορτηγό και το οδηγούν στο λιμάνι Κιουλούκ της Τουρκίας. Το πρωί της ίδιας μέρας ένα τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος συντρίβεται στα ελληνικά χωρικά ύδατα, στην περιοχή της Λέσβου, ύστερα από εμπλοκή με ελληνικά μαχητικά. Με ελληνική βοήθεια, ο τούρκος πιλότος διασώζεται. 29 Δεκεμβρίου 1995: Το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών εκμεταλλεύεται την κατάσταση και επιδίδει ρηματική διακοίνωση στο αντίστοιχο ελληνικό, στην οποία αναφέρεται ότι οι βραχονησίδες Ίμια είναι καταχωρισμένες στο κτηματολόγιο Μουγκλά του νομού Μπουντρούμ (Αλικαρνασσού) και ανήκουν στην Τουρκία. 9 Ιανουαρίου 1996: Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών απαντά με καθυστέρηση, απορρίπτοντας τη διακοίνωση. 15 Ιανουαρίου 1996: Παραιτείται ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, που νοσηλεύεται στο «Ωνάσειο». 16 Ιανουαρίου 1996: Το Υπουργείο Εξωτερικών αντιλαμβανόμενο το παιγνίδι των Τούρκων και ζητά αυξημένα μέτρα επαγρύπνησης στην περιοχή των Ιμίων από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. 19 Ιανουαρίου 1996: Η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ εκλέγει νέο πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Σημίτη. 26 Ιανουαρίου 1996: Ο δήμαρχος Καλύμνου, Δημήτρης Διακομιχάλης, θορυβημένος από το γεγονός της αμφισβήτησης της ελληνικότητας των Ιμίων, υψώνει την ελληνική σημαία σε ένα από τα δύο νησιά, συνοδευόμενος από τον αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου, τον ιερέα και δύο κατοίκους του νησιού. Θα κατηγορηθεί αργότερα από τους συντρόφους του στο ΠΑΣΟΚ ότι ήταν αυτός που έριξε λάδι στη φωτιά. 27 Ιανουαρίου 1996: Δύο δημοσιογράφοι της εφημερίδας «Χουριέτ» στη Σμύρνη μεταβαίνουν με ελικόπτερο στη Μεγάλη Ίμια. Υποστέλλουν την ελληνική σημαία και υψώνουν την τουρκική. Η όλη επιχείρηση βιντεοσκοπείται και προβάλλεται από το τηλεοπτικό κανάλι της «Χουριέτ». 28 Ιανουαρίου 1996: Το περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού «Αντωνίου» κατεβάζει την τουρκική σημαία και υψώνει την ελληνική. Το βράδυ έλληνες βατραχάνθρωποι αποβιβάζονται στη Μεγάλη Ίμια, χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τα παραπλέοντα εκεί τουρκικά πολεμικά. Η πολιτική εντολή προς τους έλληνες στρατιωτικούς είναι να αποφευχθεί κάθε κλιμάκωση της έντασης. 29 Ιανουαρίου 1996: Ο νέος πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή, στέλνει μήνυμα προς τη Τουρκία, ότι σε οποιαδήποτε πρόκληση η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά. Η πρωθυπουργός της Τουρκίας Τανσού Τσιλέρ ζητά διαπραγματεύσεις για το καθεστώς των βραχονησίδων του Αιγαίου. Τουρκικά πολεμικά παραβιάζουν τα ελληνικά χωρικά ύδατα και πλησιάζουν τα Ίμια. Γίνονται διαβήματα από την Ελλάδα σε Ε.Ε. και ΗΠΑ. 30 Ιανουαρίου 1996: Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης έχει τηλεφωνική επικοινωνία με τον αμερικανό πρόεδρο Μπιλ Κλίντον. Του εκφράζει την ελληνική θέση ότι η χώρα μας δεν επιθυμεί την ένταση, αλλά εφόσον προκληθεί θα αντιδράσει δυναμικά. Η κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη να αποσύρει το άγημα, όχι όμως και την ελληνική σημαία. Στα Ίμια σπεύδουν τα πολεμικά πλοία «Ναυαρίνο» και «Θεμιστοκλής». Ο τούρκος Υπουργός Εξωτερικών δηλώνει ότι υπάρχουν και άλλα νησιά του Αιγαίου με ασαφές νομικό καθεστώς και δεν αποδέχεται την ελληνική πρόταση (αποχώρηση του αγήματος, όχι και της σημαίας). 31 Ιανουαρίου 1996 00:00 Συγκαλείται σύσκεψη στο γραφείο του Πρωθυπουργού. Ο Υπουργός Εξωτερικών, Θεόδωρος Πάγκαλος, φθάνει καθυστερημένα, επειδή παίρνει μέρος σε τηλεοπτική εκπομπή. 01:40 Στο ΓΕΕΘΑ καταφθάνουν πληροφορίες ότι τούρκοι κομάντος αποβιβάζονται στη Μικρή Ίμια. 04:30 Ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού απονηώνεται από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο» για να επιβεβαιώσει την πληροφορία. Επικρατούν άσχημες καιρικές συνθήκες. 04:50 Το πλήρωμα του ελικοπτέρου αναφέρει ότι εντόπισε περί τους 10 τούρκους κομάντος με τη σημαία τους. Δίνεται εντολή να επιστρέψει στη βάση του κι ενώ πετά μεταξύ των βραχονησίδων Πίτα και Καλόλιμνος αναφέρει βλάβη και χάνεται από τα ραντάρ. Αργότερα θα ανασυρθούν νεκρά και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, σκοτώθηκαν. Σχετικά με τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Η επίσημη άποψη του ελληνικού κράτους ήταν ότι το σκάφος κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου. Ωστόσο, στην Ελλάδα υπάρχει ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε είτε από το Τουρκικό Ναυτικό είτε από τους τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί και ότι το γεγονός αποκρύφθηκε, προκειμένου να λήξει η κρίση και να μην οδηγηθούν οι δύο χώρες σε γενικευμένη σύρραξη ή ακόμα και σε πόλεμο. 06:00 Οι αμερικανοί διά του Υφυπουργού Εξωτερικών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ επιβάλλουν και στις δύο πλευρές τη θέληση τους. «No ships, no troops, no table-flags» διαμηνύουν ή σε πιο κομψή διπλωματική γλώσσα να ισχύσει το status quo ante. Μέχρι το μεσημέρι της 31ης Ιανουαρίου 1996 τα πλοία, οι στρατιώτες και οι σημαίες είχαν αποσυρθεί από τα Ίμια. Η Κρίση των Ιμίων δεν είχε συνέπειες ως προς το καθεστώς των νησιών. Ωστόσο, έδωσε αφορμή στην Τουρκία να θέσει ζήτημα «Γκρίζων Ζωνών» στο Αιγαίο, αμφισβητώντας την κυριαρχία της Ελλάδας σε αρκετά νησιά και να θέσει ένα ακόμη θέμα στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών διαφορών. Παρόλα αυτά, η ελληνική πλευρά δεν αποδέχτηκε ποτέ την ύπαρξη τέτοιου θέματος, επικαλούμενη τις διεθνείς συνθήκες. Τα γεγονότα στα Ίμια κλόνισαν την αξιοπιστία της ελληνικής κυβέρνησης, ειδικά όταν ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης ευχαρίστησε από το βήμα της Βουλής τους Αμερικανούς για τον καταλυτικό τους ρόλο στην αποκλιμάκωση της έντασης. Πηγή: https://www.sansimera.gr

Η ΚΑΚΟΚΑΙΡΙΑ ΕΜΦΑΝΙΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ!!!

Σε μια εξαιρετικά επικίνδυνη και απρόβλεπτη κακοκαιρία αναφορικά με το μέγεθός της καταγράφηκαν όλες οι αδυναμίες και ανικανότητες της δημόσιας διοίκησης με πρώτο ρόλο την τοπική αυτοδιοίκηση. ΔΕΗ και ΔΕΔΔΗΕ κατάφεραν να δείξουν πόσο μπορεί ο πολίτης αυτής της έρμης χώρας να έχει εμπιστοσύνη. Ύστερα από 48 και πλέον ώσρες πολλές περιοχές δεν έχουν ρεύμα μέσα σε χειμώνα και εξαιρετικά ακραίες συνθήκες. Πυροσβεστική και τοπική αυτοδιοίκηση ανίκανοι να αντιμετωπίσουν υπεύθυνα τέτοια κατάσταση. Αναζητούσαν λύσεις μέσα από τον Ερυθρό Σταυρό και το Χαμόγελο του παιδιού!!!! Αυτό που ακούγεται είναι ΄΄ο άλλος φταίει΄΄, το γνωστό μπαλάκι!! Ο ένας το πετάει στον άλλο. Σήμερα το πρωί ο δήμος Βριλησσίων ήταν κλειστός τουλάχιστον μέχρι τις 10.00. Πως μπορεί να έχει ο δημότης εμπιστοσύνη στην δημόσια διοίκηση. Να θυμηθούμε και χαμένες ζωές στο Μάτι; Στα νότια προάστεια με τις πλημμύρες και τα ρέματα; Τι να πρωτοθυμηθούμε. Θα επανέλθουμε με άλλα φανερώνοντας τις τρύπες του δήμου!!!

Tο γεωπολιτικό ρίσκο να καθορίζει το κλίμα στις αγορές, λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία

Υπό ισχυρή πίεση διαπραγματεύονται τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, με το γεωπολιτικό ρίσκο να καθορίζει το κλίμα στις αγορές, λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία. Στη Φρανκφούρτη ο δείκτης DAX υποχωρούσε 1,7% στις 15.342 μονάδες. Στο Λονδίνο ο FTSE 100 σημείωνε απώλειες 1,2% στις 7.404 μονάδες. Στις 6.946 μονάδες με πτώση 1,7% διαπραγματευόταν ο CAC 40 στο Παρίσι. Στο Μιλάνο ο FTSE MIB κατέγραφε πτώση 2% στις 26.496 μονάδες. Ο IBEX 35 στη Μαδρίτη διαπραγματευόταν στις 8.549 μονάδες, με πτώση 1,7%. Οριακή πτώση σημειώνουν τα futures της Wall Street. Πλήγμα από την Omicron δέχτηκε ο σύνθετος PMI Ευρωζώνης Η παραλλαγή Omicron επιβράδυνε την οικονομική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη, με τους δείκτες PMI (Purchasing Managers’ Index) να προμηνύουν μείωση του ρυθμού ανάπτυξης. Ειδικότερα, η οικονομική ανάκαμψη της ευρωζώνης αποδυναμώθηκε περαιτέρω αυτό το μήνα, καθώς οι νέοι περιορισμοί που επιβλήθηκαν για τον περιορισμό της παραλλαγής Omicron του κορωνοϊού επέφεραν άλλο ένα πλήγμα στην κυρίαρχη δραστηριότητα υπηρεσιών της ζώνης. Ο δείκτης Flash Composite Purchasing Managers της IHS Markit, που θεωρείται ως δείκτης της συνολικής οικονομικής υγείας, έπεσε στις 52,4 μονάδες τον Ιανουάριο από 53,3 τον Δεκέμβριο, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο του 2021 και κάτω από τις 52,6 μονάδες που προβλεπόταν σε δημοσκόπηση του Reuters. «Το κύμα της Omicron οδήγησε σε μια ακόμη απότομη πτώση των δαπανών για πολλές υπηρεσίες που απευθύνονται στους καταναλωτές στην αρχή του έτους, με τον τουρισμό, τα ταξίδια και την αναψυχή να έχουν πληγεί ιδιαίτερα σκληρά», δήλωσε ο Chris Williamson, επικεφαλής οικονομολόγος στην IHS Markit. Υπό πίεση οι αγορές της Ασίας εν αναμονή της Fed Εν αναμονή των αποφάσεων της Fed βρίσκονται οι αγορές της Ασίας, με τους δείκτες να καταγράφουν μεικτά πρόσημα. Ο Asia Dow υποχωρεί 0,7% στις 3.777 μονάδες. Στο Τόκιο, ο δείκτης Nikkei 225 έκλεισε με άνοδο 0,24% στις 27.588 μονάδες. Στην Κίνα, ο Shanghai Composite σημείωνε οριακές μεταβολές στις 3.524 μονάδες. Ο Hang Seng κατέγραφε πτώση 1,2% στις 24.656 μονάδες. Ήπια άνοδο καταγράφουν οι τιμές του πετρελαίου. Το αργό πετρέλαιο διαμορφώνεται στα 85,54 δολ. το βαρέλι με άνοδο 0,5%, ενώ το πετρέλαιο τύπου brent σημειώνει κέρδη 0,5% στα 87,5 δολ. το βαρέλι.

Η απαρχή της επιστήμης

Η επιτυχία των γνωστών φυσικών νόμων να εξηγήσουν τον κόσμο γύρω μας έχει εκθρέψει κατ’ επανάληψη ορισμένες αλαζονικές και αυτάρεσκες αντιλήψεις σχετικά με την κατάσταση της ανθρώπινης γνώσης, ιδιαίτερα όταν τα κενά στη γνώση μας για αντικείμενα και φαινόμενα θεωρούνται μικρά και ασήμαντα. Οι νομπελίστες και άλλοι διακεκριμένοι επιστήμονες δεν έχουν ανοσία σε τέτοιου είδους αντιλήψεις, και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν εκτεθεί εξαιτίας τους. Μια πασίγνωστη πρόβλεψη περί του τέλους της επιστήμης διατυπώθηκε το 1894, στην ομιλία του μετέπειτα νομπελίστα Albert A. Michelson κατά την τελετή εγκαινίων του Εργαστηρίου Φυσικής Ryerson, στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου: Οι πιο σημαντικοί θεμελιώδεις νόμοι και τα κυριότερα βασικά δεδομένα της φυσικής επιστήμης έχουν στο σύνολό τους ανακαλυφθεί, και είναι πλέον τόσο αδιάσειστα εδραιωμένα που η πιθανότητα να καταρριφθούν λόγω νέων ανακαλύψεων είναι εξαιρετικά μικρή … Οι μελλοντικές ανακαλύψεις θα πρέπει να αναζητηθούν στο έκτο δεκαδικό ψηφίο. (Barrow 1988, σ. 173) Ένας από τους ευφυέστερους αστρονόμους της εποχής, ο Simon Newcomb, που ήταν επίσης συνιδρυτής της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας, συμμεριζόταν τις απόψεις του Michelson όταν επισήμαινε το 1888 ότι «Προσεγγίζουμε μάλλον το όριο αυτών που μπορούμε να μάθουμε σχετικά με την αστρονομία» (1888, σ. 65). Ακόμα και ο σπουδαίος φυσικός Λόρδος Kelvin, προς τιμήν του οποίου ονομάστηκε, όπως θα δούμε στην Ενότητα 3, η απόλυτη κλίμακα θερμοκρασιών, έπεσε θύμα της αυτοπεποίθησής του το 1901 ισχυριζόμενος ότι «Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο για να ανακαλυφθεί πλέον στη φυσική. Το μόνο που απομένει είναι ολοένα και ακριβέστερες μετρήσεις» (1901, σ. 1). Τα σχόλια αυτά διατυπώθηκαν σε μια εποχή όπου ο φωτοφόρος αιθέρας θεωρούνταν ακόμα το μέσον στο οποίο διαδιδόταν το φως στον χώρο, και όπου η αμυδρή διαφορά ανάμεσα στην παρατηρούμενη και την προβλεπόμενη τροχιά του Ερμή γύρω από τον Ήλιο παρέμενε ανεξήγητη. Η επικρατούσα πεποίθηση ήταν πως τα προβλήματα αυτά ήταν μικρά, και η επίλυσή τους θα απαιτούσε ίσως μόνο δευτερεύουσες προσαρμογές στους γνωστούς φυσικούς νόμους. Ευτυχώς, ο Max Planck, ένας από τους θεμελιωτές της κβαντομηχανικής, ήταν πιο διορατικός από τον μέντορά του. Σε μια διάλεξη που έδωσε το 1924, αναφέρθηκε στη συμβουλή που του δόθηκε το 1874: Όταν ξεκίνησα τις σπουδές μου στη φυσική και ζήτησα τη συμβουλή του σεβάσμιου δασκάλου μου Philipp von Jolly … εκείνος μου περιέγραψε τη φυσική ως μια εξαιρετικά ανεπτυγμένη, σχεδόν εντελώς ώριμη επιστήμη … Ίσως σε κάποιες γωνίτσες να υπήρχαν ένα σωματίδιο σκόνης ή μια μικρή φυσαλίδα για να εξετάσει και να ταξινομήσει κανείς, αλλά το σύστημα στο σύνολό του στεκόταν ακλόνητο, και η θεωρητική φυσική προσέγγιζε εμφανώς τον βαθμό τελειότητας που είχε κατακτήσει, για παράδειγμα, η γεωμετρία πριν από αρκετούς αιώνες (1996, σ. 10). Αρχικά ο Planck δεν είχε λόγο να αμφισβητήσει τις απόψεις του δασκάλου του. Όταν όμως η κλασική μας κατανόηση για τις διεργασίες ακτινοβολίας της ύλης δεν μπορούσε να συμφιλιωθεί με το πείραμα, ο Planck έγινε ένας απρόθυμος επαναστάτης υποδεικνύοντας το 1900 την ύπαρξη του κβάντου, μιας αδιαίρετης μονάδας ενέργειας η οποία ανήγγειλε την έλευση μιας νέας φυσικής. Στα επόμενα 30 χρόνια έμελλε να ανακαλυφθούν η ειδική και η γενική θεωρία της σχετικότητας, η κβαντομηχανική και η διαστολή του σύμπαντος. Με όλα αυτά τα προηγούμενα κοντόφθαλμης αντίληψης, θα περίμενε ίσως κανείς ότι ο ιδιοφυής και παραγωγικότατος φυσικός Richard Feynman θα ήταν πιο προσεκτικός. Στο γοητευτικό του βιβλίο Ο χαρακτήρας του φυσικού νόμου, του 1965, δηλώνει τα εξής: Είμαστε πολύ τυχεροί που ζούμε σε μια εποχή στην οποία εξακολουθούμε να κάνουμε ανακαλύψεις … Η εποχή στην οποία ζούμε είναι η εποχή όπου ανακαλύπτουμε τους θεμελιώδεις νόμους της φύσης, και μια τέτοια μέρα δεν θα έρθει ποτέ ξανά. Είναι πολύ συναρπαστικό, είναι θαυμάσιο, αλλά αυτός ο ενθουσιασμός αναπόφευκτα θα σβήσει. (Feynman 1994, σ. 166) Δεν διεκδικώ καμία ιδιαίτερη γνώση για το πότε θα έρθει το τέλος της επιστήμης, ή για το πού θα μπορούσε να βρεθεί το τέλος, ή για το αν υπάρχει καν τέλος. Ξέρω όμως ότι ως είδος είμαστε πιο ανόητοι απ’ ό,τι συνήθως παραδεχόμαστε στον εαυτό μας. Αυτό το όριο των νοητικών μας δυνατοτήτων, και όχι απαραίτητα της ίδιας της επιστήμης, μου εγγυάται ότι έχουμε μόλις αρχίσει να καταλαβαίνουμε το σύμπαν. Ας υποθέσουμε, προς στιγμήν, ότι τα ανθρώπινα όντα είναι το εξυπνότερο είδος πάνω στη Γη. Αν, για χάρη της συζήτησης, ορίσουμε ως «εξυπνάδα» την ικανότητα ενός είδους να κάνει αφηρημένα μαθηματικά, τότε θα μπορούσε ίσως κανείς να υποθέσει επίσης ότι τα ανθρώπινα όντα είναι το μοναδικό έξυπνο είδος που έχει ζήσει ποτέ. Ποια είναι η πιθανότητα ότι αυτό το πρώτο και μοναδικό έξυπνο είδος στην ιστορία της ζωής πάνω στη Γη έχει αρκετή ευφυΐα για να κατανοήσει πλήρως πώς λειτουργεί το σύμπαν; Οι χιμπατζήδες απέχουν από εμάς όσο το πλάτος μιας εξελικτικής τρίχας, ωστόσο μάλλον θα συμφωνήσουμε ότι όσο εντατική εκπαίδευση κι αν δεχτεί ένας χιμπατζής δεν θα φτάσει να χειρίζεται άνετα τους κανόνες της τριγωνομετρίας. Φανταστείτε τώρα ένα είδος στη Γη, ή οπουδήποτε αλλού, που να είναι τόσο έξυπνο σε σχέση με τους ανθρώπους όσο είναι οι άνθρωποι σε σχέση με τους χιμπατζήδες. Τι ποσοστό του σύμπαντος θα μπορούσε να κατανοήσει ένα τέτοιο είδος; Οι λάτρεις της τρίλιζας ξέρουν ότι οι κανόνες του παιχνιδιού είναι τόσο απλοί που μπορεί κανείς να νικήσει ή να πετύχει ισοπαλία σε κάθε παρτίδα, αν γνωρίζει ποια πρώτη κίνηση να κάνει σε κάθε περίπτωση. Αλλά τα μικρά παιδιά παίζουν τρίλιζα σαν να είναι το αποτέλεσμα μακρινό και άδηλο. Οι κανόνες εμπλοκής είναι επίσης σαφείς και απλοί για το σκάκι, αλλά η πρόκληση να προβλέψει κανείς την ακολουθία των επόμενων κινήσεων του αντιπάλου αυξάνεται εκθετικά καθώς το παιχνίδι εξελίσσεται. Έτσι, το παιχνίδι κεντρίζει το ενδιαφέρον πολλών ενηλίκων –ακόμα και ευφυών και ταλαντούχων–, οι οποίοι το παίζουν σαν να είναι το τέλος του ένα μυστήριο. Ας πάμε στον Ισαάκ Νεύτωνα, που είναι πρώτος στην προσωπική μου λίστα των ευφυέστερων ανθρώπων όλων των εποχών. (Δεν είμαι ο μόνος που έχει αυτή την άποψη. Η αναμνηστική επιγραφή στην προτομή του στο Κολέγιο της Αγίας Τριάδας, στην Αγγλία, διακηρύσσει Qui genus humanum ingenio superavit, το οποίο μπορεί να αποδοθεί ελεύθερα ως «Από όλους τους ανθρώπους, δεν υπάρχει μεγαλύτερη διάνοια»). Τι πίστευε ο Νεύτωνας για την κατάσταση της γνώσης του; Δεν ξέρω τι εντύπωση έχουν οι άλλοι για μένα· αλλά εγώ ο ίδιος βλέπω τον εαυτό μου μόνο σαν ένα αγόρι που παίζει στην παραλία και διασκεδάζει βρίσκοντας πού και πού ένα βότσαλο πιο λείο ή ένα κοχύλι πιο όμορφο από τα συνηθισμένα, ενώ ο μεγάλος ωκεανός της αλήθειας απλώνεται ανεξιχνίαστος μπροστά μου. (Brewster 1860, σ. 331) Το σκάκι του σύμπαντός μας έχει αποκαλύψει μερικούς από τους κανόνες του, αλλά μεγάλο μέρος του κόσμου εξακολουθεί να συμπεριφέρεται με τρόπο ανεξήγητο – σαν να εξακολουθούν να υπάρχουν μυστικοί, κρυμμένοι κανονισμοί τους οποίους ακολουθεί. Αν υπάρχουν τέτοιοι κανονισμοί, δεν περιλαμβάνονται στο βιβλίο των κανόνων που έχουμε γράψει μέχρι στιγμής. Η διάκριση ανάμεσα στη γνώση αντικειμένων και φαινομένων, τα οποία λειτουργούν εντός των παραμέτρων των γνωστών φυσικών νόμων, και στη γνώση των ίδιων των φυσικών νόμων είναι κεντρικής σημασίας για την αίσθηση που μπορεί να έχει κανείς πως η επιστήμη πιθανόν να πλησιάζει στο τέλος της. Η ανακάλυψη ζωής στον πλανήτη Άρη, ή κάτω από τα επιπλέοντα στρώματα πάγου της Ευρώπης, ενός από τους δορυφόρους του Δία, θα ήταν η σπουδαιότερη ανακάλυψη όλων των εποχών. Ωστόσο, μπορούμε να στοιχηματίσουμε ότι η φυσική και η χημεία των ατόμων της θα ήταν η ίδια με τη φυσική και τη χημεία των ατόμων εδώ στη Γη. Δεν θα χρειαζόταν κανένας καινούργιος νόμος. Ας ρίξουμε όμως μια ματιά σε μερικά άλυτα προβλήματα από το μαλακό υπογάστριο της σύγχρονης αστροφυσικής τα οποία φανερώνουν το εύρος και το βάθος της τωρινής μας άγνοιας, και των οποίων η λύση, απ’ όσο μπορούμε να ξέρουμε, θα πρέπει να περιμένει την ανακάλυψη εντελώς νέων κλάδων της φυσικής. Παρότι έχουμε αρκετά μεγάλη εμπιστοσύνη στην περιγραφή της απαρχής του σύμπαντος μέσω μιας Μεγάλης Έκρηξης, το μόνο που μπορούμε να πούμε για το τι βρίσκεται πέρα από τον κοσμικό μας ορίζοντα, που απέχει 13,7 δισεκατομμύρια έτη φωτός από εμάς, είναι διάφορες εικασίες. Μπορούμε μόνο να πιθανολογούμε τι συνέβη πριν από τη Μεγάλη Έκρηξη ή γιατί θα έπρεπε καν να συμβεί μια τέτοια έκρηξη. Ορισμένες προβλέψεις, με βάση τα όρια που θέτει η κβαντομηχανική, επιτρέπουν τη δυνατότητα το διαστελλόμενο σύμπαν μας να είναι το αποτέλεσμα μιας μοναδικής διακύμανσης από έναν αρχέγονο χωροχρονικό αφρό, ενώ αναρίθμητες άλλες διακυμάνσεις γέννησαν αναρίθμητα άλλα σύμπαντα. Λίγο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, όταν προσπαθούμε να «φτιάξουμε» με τα υπολογιστικά μας μοντέλα τους εκατό δισεκατομμύρια γαλαξίες του σύμπαντος, δυσκολευόμαστε να συνταιριάξουμε ταυτόχρονα τα παρατηρησιακά δεδομένα από την πρώτη και την ύστερη περίοδο του σύμπαντος. Εξακολουθεί να μας διαφεύγει μια συνεκτική περιγραφή του σχηματισμού και της εξέλιξης της μεγάλης κλίμακας δομής του σύμπαντος. Απ’ ό,τι φαίνεται, μας λείπουν κάποια σημαντικά κομμάτια του παζλ. Οι νόμοι της κίνησης και της βαρύτητας του Νεύτωνα φαίνονταν σωστοί για εκατοντάδες χρόνια, μέχρις ότου χρειάστηκε να τροποποιηθούν από τις θεωρίες του Einstein για την κίνηση και τη βαρύτητα – τις θεωρίες της σχετικότητας. Σήμερα η σχετικότητα θεωρείται ακλόνητη. Η κβαντομηχανική, η περιγραφή του ατομικού και του πυρηνικού μας σύμπαντος, επίσης θεωρείται ακλόνητη. Το πρόβλημα είναι πως, στη μορφή που έχει διατυπωθεί, η θεωρία βαρύτητας του Einstein είναι ασύμβατη με την κβαντομηχανική. Η καθεμιά τους προβλέπει διαφορετικά φαινόμενα για την επικράτεια στην οποία ίσως επικαλύπτονται. Κάποια από τις δύο θα πρέπει να υποχωρήσει. Είτε υπάρχει κάποιο άγνωστο σκέλος της βαρύτητας του Einstein που της επιτρέπει να συμβιβαστεί με τα δόγματα της κβαντομηχανικής, είτε υπάρχει κάποιο άγνωστο σκέλος της κβαντομηχανικής που της επιτρέπει να συμβιβαστεί με τη βαρύτητα του Einstein. Ίσως να υπάρχει και μια τρίτη δυνατότητα: πιθανόν να χρειαζόμαστε μια μεγαλύτερη, ευρύτερη θεωρία που να αντικαταστήσει και τις δύο. Πράγματι, για αυτόν ακριβώς τον σκοπό έχει επινοηθεί και επιστρατευτεί η θεωρία χορδών, η οποία επιχειρεί να αναγάγει την ύπαρξη όλης της ύλης και όλης της ενέργειας, καθώς και τις αλληλεπιδράσεις τους, στην απλή ύπαρξη δονούμενων χορδών ενέργειας σε ανώτερες διαστάσεις. Οι διαφορετικοί τρόποι δόνησης θα εκδηλώνονταν στις δικές μας πενιχρές διαστάσεις του χώρου και του χρόνου ως διαφορετικά σωματίδια και δυνάμεις. Παρότι έχουν υπάρξει αρκετοί υποστηρικτές της θεωρίας χορδών εδώ και μερικές δεκαετίες, οι θεωρητικοί ισχυρισμοί της εξακολουθούν να βρίσκονται πέρα από τα σημερινά όρια πειραματικής επαλήθευσης. Αν και υπάρχει αρκετή δυσπιστία απέναντί της, πολλοί είναι αισιόδοξοι. Εξακολουθούμε να αγνοούμε ποιες συγκυρίες δυνάμεων επέτρεψαν στην άβια ύλη να «συναρμολογήσει» τη ζωή όπως την ξέρουμε. Υπάρχει άραγε κάποιος μηχανισμός ή νόμος χημικής αυτοοργάνωσης που διαφεύγει της αντίληψής μας επειδή δεν υπάρχει τίποτα με το οποίο να μπορούμε να συγκρίνουμε τη γήινη βιολογία μας, και επομένως δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε τι είναι ουσιώδες για τον σχηματισμό της ζωής και τι άσχετο; Από τη γόνιμη εργασία του Edwin Hubble τη δεκαετία του 1920, γνωρίζουμε ότι το σύμπαν διαστέλλεται, αλλά πρόσφατα μάθαμε ότι το σύμπαν επίσης επιταχύνεται, λόγω κάποιας αντιβαρυτικής πίεσης που έχει ονομαστεί «σκοτεινή ενέργεια», και για την κατανόηση της οποίας δεν έχουμε καμία υπόθεση εργασίας. Στο τέλος της μέρας, όση εμπιστοσύνη κι αν έχουμε στις παρατηρήσεις, ταπειράματα, τα δεδομένα ή τις θεωρίες μας, θα πρέπει να γυρίσουμε σπίτι μας γνωρίζοντας ότι το 85 τοις εκατό της βαρύτητας στο σύμπαν προέρχεται από μια άγνωστη, μυστηριώδη πηγή που εξακολουθεί να μην έχει ανιχνευτεί από κανένα από τα μέσα παρατήρησης που έχουμε επινοήσει. Απ’ όσο ξέρουμε, δεν αποτελείται από συνηθισμένη ύλη όπως ηλεκτρόνια, πρωτόνια και νετρόνια, ούτε από κάποια μορφή ύλης ή ενέργειας που αλληλεπιδρά με αυτά. Αυτή η απόκοσμη, ανοίκεια ουσία έχει ονομαστεί «σκοτεινή ύλη», και παραμένει ένα τεράστιο αίνιγμα. Δίνουν όλα αυτά την εντύπωση πως βρισκόμαστε στο τέλος της επιστήμης; Δίνουν όλα αυτά την εντύπωση πως ελέγχουμε την κατάσταση; Δίνουν όλα αυτά την εντύπωση πως είναι η ώρα να συγχαρούμε τον εαυτό μας; Σε εμένα, δίνουν την εντύπωση ότι είμαστε όλοι μας άσχετοι ανόητοι, σαν τον αγαπημένο μας ξάδελφο, τον χιμπατζή, που προσπαθεί να μάθει το πυθαγόρειο θεώρημα. Ίσως να είμαι λίγο σκληρός με τον Homo sapiens και να έχω προεκτείνει την αναλογία με τον χιμπατζή κάπως περισσότερο απ’ ό,τι έπρεπε. Ίσως το ερώτημα να μην είναι πόσο έξυπνο είναι ένα συγκεκριμένο άτομο κάποιου είδους, αλλά πόση είναι η ευφυΐα της συλλογικής εγκεφαλικής ισχύος ολόκληρου του είδους. Μέσω συνεδρίων, βιβλίων, άλλων μέσων και φυσικά του Διαδικτύου, οι άνθρωποι μοιράζονται συστηματικά τις ανακαλύψεις τους με τους άλλους. Ενώ η δαρβινική εξέλιξη προχωράει μέσω της φυσικής επιλογής, η ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού είναι σε μεγάλο βαθμό λαμαρκιανή, καθώς οι νέες γενιές ανθρώπων κληρονομούν τα επίκτητα χαρακτηριστικά των προηγούμενων, κι αυτό επιτρέπει απεριόριστη συσσώρευση της γνώσης για το σύμπαν. Συνεπώς, κάθε ανακάλυψη της επιστήμης προσθέτει ένα σκαλοπάτι σε μια σκάλα γνώσης της οποίας το τέλος δεν είναι ορατό, διότι τη σκάλα αυτή την κατασκευάζουμε καθώς ανεβαίνουμε. Απ’ ό,τι καταλαβαίνω, καθώς συναρμολογούμε και ανεβαίνουμε αυτή τη σκάλα, θα συνεχίσουμε να αποκαλύπτουμε στο διηνεκές τα μυστικά του σύμπαντος, ένα προς ένα. Ο πρόλογος του βιβλίου Neil deGrasse Tyson «Θάνατος από μαύρη τρύπα και άλλες κοσμικές περιπλοκές «, μετάφραση: Γιάννης Παπαδόγγονας, εκδόσεις εφαλτήριο Κοινοποιήστε:

Έκπληξη: Η Ελλάδα είναι η 6η καλύτερη χώρα για να ζει κανείς το 2022

Μια νέα μελέτη από την ασφαλιστική εταιρεία William Russell κατέταξε τη χώρα μας στην 6η θέση αναφορικά με το ποια είναι η καλύτερη χώρα για να ζήσει κανείς στο εξωτερικό το 2022. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολλοί πολίτες της Ευρώπης και των ΗΠΑ που επιθυμούν να μετοικήσουν σε μια χώρα του εξωτερικού, με πολλές επιλογές να ανοίγονται μπροστά τους. Η συγκεκριμένη μελέτη εξέτασε έναν αριθμό παραγόντων όπως την ευτυχία και την ευημερία, τις παροχές υγείας, τις ευκαιρίες απασχόλησης και την ποιότητα ζωής προκειμένου να προσδιορίσει ποιες χώρες προσφέρουν περισσότερα πλεονεκτήματα για τους ξένους κατοίκους τους. Στις συνθήκες υγείας περιλαμβάνεται ο μέσος όρος του προσδόκιμου επιβίωσης των κατοίκων μιας χώρας, ο αριθμός νοσοκομείων, ο αριθμός νοσοκομειακών κλινών ανά 1000 κατοίκους, ο αριθμός θανάτων από COVID-19 και ο αριθμός των γιατρών ανά 1000 κατοίκους. Η Ελλάδα στην 6η θέση ως πιο δελεαστική για τις συνθήκες υγείας Ποιες ήταν οι άλλες χώρες που μας… ξεπέρασαν ως προς τις συνθήκες παροχών υγείας; Πρώτη στην κατάταξη βρέθηκε η Ιαπωνία, με σκορ 7,89 με άριστα το 10. Στη δεύτερη θέση, η Νότια Κορέα με σκορ 7,74, στην τρίτη θέση η Αυστρία με σκορ 7,55, στην τέταρτη θέση η Λιθουανία με σκορ 7,37, στην πέμπτη θέση η Γερμανία με σκορ 7,32 και στην έκτη θέση η Ελλάδα με σκορ 7,25. Στην κατάταξη για την πρώτη δεκάδα ακολούθησαν οι Γαλλία, Τσεχία, Πορτογαλία και Κίνα. Η Ιαπωνία βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με το υψηλότερο προσδόκιμο επιβίωσης στον κόσμο, καθώς οι Ιάπωνες ζουν κατά μέσο όρο 84,4 έτη, με τον παγκόσμιο μέσο όρο να είναι στα 78,14 έτη. Τη δεύτερη και την τρίτη θέση καταλαμβάνουν η Νότιος Κορέα και η Αυστρία, με τη Νότια Κορέα να είναι δεύτερη σε ποσοστό νοσοκομείων με ένα κάθε 24,19 χλμ. Εξετάζοντας άλλες παραμέτρους, η Φιλανδία βρέθηκε για άλλη μια φορά η χώρα με τους πιο ευτυχισμένους κατοίκους με σκορ 7,89 στα 10, με τον παγκόσμιο μέσο όρο της "κλίμακας ευτυχίας" στο 6,28, ενώ στην κορυφή της κλίμακας για την ποιότητα ζωής βρέθηκαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με προεξέχον το σκορ εγκληματικότητας που βρίσκεται στο 10,88 με τον παγκόσμιο μέσο όρο να κυμαίνεται στο 39,53.

«στρατόπεδα καραντίνας» στην Κίνα - Έγκυες και παιδιά στοιβάζονται σε κοντέινερ

Σοκ προκαλούν οι εικόνες από τα «στρατόπεδα καραντίνας» στην Κίνα, όπους σύμφωνα με καταγγελίες στα social media, μεταφέρονται άνθρωποι που θεωρούνται ως ύποπτα κρούσματα covid -19. Εκτεταμένοι καταυλισμοί καραντίνας με στενά μεταλλικά κουτιά (κοντέινερ) για να στεγάσουν άτομα ύποπτα για Covid-19 έχουν ξεπηδήσει στην Κίνα, σύμφωνα με τα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως μεταδίδει η Daily Mail. Η κομμουνιστική χώρα προσπαθεί να εξαλείψει τον ιό παρά τις προειδοποιήσεις ότι η πιο μολυσματική παραλλαγή Omicron καθιστά αδύνατη μια στρατηγική Zero Covid, ακόμη και με τα δρακόντεια μέτρα που χρησιμοποιεί το Πεκίνο, σημειώνει το δημοσίευμα. Σε lockdown 20 εκατομμύρια άνθρωποι - Εφιαλτικές συνθήκες στα στρατόπεδα καραντίνας Συνολικά 20 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν περιορισμένοι στα σπίτια τους στην Κίνα, αφού οι πόλεις Anyang και Yuzhou προστέθηκαν στα 13 εκατομμύρια της Xian που βρίσκονται ήδη σε καραντίνα και τους απαγορεύτηκε να φύγουν από το σπίτι τους ακόμη και για να αγοράσουν τρόφιμα. Η πόλη Anyang, όπου ζουν 5,5 εκατομμύρια άνθρωποι, εισήλθε σε lockdown αργά τη Δευτέρα, αφού αναφέρθηκαν δύο περιπτώσεις της παραλλαγής Omicron - και ορισμένοι κάτοικοι των πόλεων δήλωσαν στο BBC ότι συμμετείχαν στη «μεγάλη μεταφορά» χιλιάδων ανθρώπων σε στρατόπεδα καραντίνας. Έγκυες γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι πιστεύεται ότι είναι μεταξύ εκείνων που στάλθηκαν στους καταυλισμούς Xian. Πλάνα που κοινοποιήθηκαν ευρέως στο Διαδίκτυο δείχνουν ανθρώπους στα μικροσκοπικά κουτιά επιπλωμένα κουτιά με ένα ξύλινο κρεβάτι και μια τουαλέτα, όπου αναγκάζονται να παραμείνουν για δύο εβδομάδες. Οι κρατούμενοι κατέγραψαν σε βίντεο εργαζόμενους με προστατευτικές στολές να μοιράζουν τρόφιμα σε όσους κρατούνται στους καταυλισμούς. Όσοι έχουν βιώσει τις δυστοπικές εγκαταστάσεις λένε ότι έχουν μείνει με λίγο φαγητό στα παγωμένα μεταλλικά κουτιά. Οι κάτοικοι στο συγκρότημα κατοικιών Mingde 8 Yingl ενημερώθηκαν λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 1ης Ιανουαρίου ότι έπρεπε να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να εισέλθουν στο στρατόπεδο καραντίνας. Ένας μάρτυρας ισχυρίστηκε ότι 30 λεωφορεία έφτασαν στο συγκρότημα, ενώ ένας άλλος ανέφερε ότι μεταφέρθηκαν 1.000 άτομα.

Ηχηρή παρέμβαση των Times του Λονδίνου για τα Γλυπτά του Παρθενώνα: Γιατί άλλαξαν στάση μετά από 50 χρόνια

Ξεκάθαρη θέση υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα παίρνουν οι Times του Λονδίνου στο κύριο άρθρο τους. Επισημαίνουν ότι επί 50 χρόνια στήριζαν την κυβέρνηση και το βρετανικό μουσείο στη θέση κατά της επιστροφής των Μαρμάρων, αλλά σήμερα ανακοινώνουν ότι αλλάζουν γνώμη. Στο άρθρο τους με τίτλο: "Η άποψη των Times για τα Ελγίνεια Μάρμαρα (σ.σ. όπως αποκαλεί στα Γλυπτά του Παρθενώνα): Ενώνοντας την Ελληνική Κληρονομιά", αναφέρουν: "Τα γλυπτά ανήκουν στην Αθήνα. Τώρα πρέπει να επιστραφούν".Και συμπληρώνουν: "Τα Ελγίνεια Μάρμαρα είναι υπέροχα στην απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής και στην εντύπωση της κίνησης. Εκατομμύρια έχουν θαυμάσει αυτά τα γλυπτά που κάποτε κοσμούσαν τον Παρθενώνα και τους τελευταίους δύο αιώνες εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο". Οι Times επισημαίνουν ότι για περισσότερα από 50 χρόνια, καλλιτέχνες και πολιτικοί υποστήριξαν ότι τα τεχνουργήματα για την πολιτιστική ταυτότητα ενός έθνους πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα. "Το μουσείο και η βρετανική κυβέρνηση, με την υποστήριξη των Times, αντιστάθηκαν στην πίεση. Όμως οι καιροί και οι συνθήκες αλλάζουν. Τα γλυπτά ανήκουν στην Αθήνα. Τώρα πρέπει να επιστρέψουν", υπογράμμισε. Το δημοσίευμα αναφέρεται στην πρόσφατη συμφωνία της Ιταλίας να επιστρέψει στην Ελλάδα ένα μαρμάρινο θραύσμα της θεάς Άρτεμης, το οποίο λήφθηκε, όπως τα γλυπτά του Παρθενώνα, από την ελεγχόμενη από τους Οθωμανούς Αθήνα στις αρχές του 19ου αιώνα και αργότερα πουλήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Παλέρμο. Σε αντάλλαγμα, η Ιταλία θα λάβει ένα αρχαίο άγαλμα της Αθηνάς και έναν αμφορέα. Η συμφωνία είναι παρόμοια με εκείνη που είχε προταθεί στο Βρετανικό Μουσείο πριν από αρκετά χρόνια. Σε αντάλλαγμα για την επιστροφή των γλυπτών, η Ελλάδα θα έστελνε στο Λονδίνο μια έκθεση με μερικά από τα καλύτερα κλασικά της αντικείμενα που δεν εκτίθενται μόνιμα. "Η πρόταση έφτασε κοντά σε συμφωνία. Απέτυχε λόγω διαμάχης για την ιδιοκτησία των γλυπτών του Παρθενώνα. Η Βρετανία επέμεινε ότι είχαν αγοραστεί, όχι λεηλατηθεί, και πρέπει να παραμείνουν ιδιοκτησία του Βρετανικού Μουσείου. Η Ελλάδα υποστήριξε ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν είχε το δικαίωμα να διαθέσει αντικείμενα κατασκευασμένα στην Ελλάδα σχεδόν δύο χιλιετίες πριν από την οθωμανική κατάκτηση. Το μουσείο και η κυβέρνηση έχουν πετάξει την απόφαση πέρα δώθε. Ένας τέτοιος γραφειοκρατικός παραλογισμός μπορεί να επιλυθεί γρήγορα. Αφήστε τα γλυπτά να πουληθούν πίσω σε τιμή κόστους. Μια πράξη του κοινοβουλίου κατακύρωσε τις αγορές του Λόρδου Έλγιν στο μουσείο. Ας εγκρίνει λοιπόν το κοινοβούλιο την επιστροφή τους". ΠΗΓΗ: TheTOC.gr

Οικονομία: Τα έξι μεγάλα «στοιχήματα» του 2022 - Οι Συμπληγάδες που θα βάλουν σε δοκιμασία το κυβερνητικό σχέδιο

Υπό την αίρεση της ακρίβειας, του πληθωρισμού και της πανδημίας τελεί ο σχεδιασμός του οικονομικού επιτελείου για διατήρηση των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, Σχετικά Άρθρα Ταμείο Ανάκαμψης: Εντός διμήνου η αξιολόγηση για την εκταμίευση 3,6 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα Ταμείο Ανάκαμψης: Εντός διμήνου η αξιολόγηση για την εκταμίευση 3,6 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα 03/01/2022 - 15:04 Χατζηδάκης: Άμεσα, οι διαβουλεύσεις για τον κατώτατο μισθό - Στόχος η συμφωνία έως το α' 6μηνο του 2022 Χατζηδάκης: Άμεσα, οι διαβουλεύσεις για τον κατώτατο μισθό - Στόχος η συμφωνία έως το α' 6μηνο του 2022 03/01/2022 - 14:04 Οι αλλαγές σε ακίνητα, εισοδήματα, μισθούς και φορολογία που φέρνει το 2022 - Αναλυτικά στοιχεία με 11 ανατροπές Οι αλλαγές σε ακίνητα, εισοδήματα, μισθούς και φορολογία που φέρνει το 2022 - Αναλυτικά στοιχεία με 11 ανατροπές 31/12/2021 - 21:10 Τα πρόσθετα μέτρα στήριξης που θα «κλειδώσουν» μετά τις 15 Ιανουαρίου - Τα σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι Τα πρόσθετα μέτρα στήριξης που θα «κλειδώσουν» μετά τις 15 Ιανουαρίου - Τα σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι 30/12/2021 - 23:47 Τα 6 μέτρα στήριξης στους εργαζόμενους σε εστίαση και διασκέδαση - Αναστολές χωρίς απολύσεις και αποζημίωση ειδικού σκοπού Τα 6 μέτρα στήριξης στους εργαζόμενους σε εστίαση και διασκέδαση - Αναστολές χωρίς απολύσεις και αποζημίωση ειδικού σκοπού 30/12/2021 - 13:57 Υπό την αίρεση της ακρίβειας, του πληθωρισμού και της πανδημίας τελεί ο σχεδιασμός του οικονομικού επιτελείου για διατήρηση των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, την έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία και την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. Μέσα στο 2022 θα κληρώσει για τους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και τα πρωτογενή πλεονάσματα που θα «παράγει» η χώρα από το 2023 έως και το 2060,όπου θα έχει αποπληρωθεί το 75% του ελληνικού χρέους. Αναλυτικότερα οι σημαντικότερες προκλήσεις και τα ορόσημα για το 2022 είναι: Πανδημία – ΑΕΠ Μετά την εκρηκτική άνοδο του ΑΕΠ το 2020που όπως όλα δείχνουν κινήθηκε στη περιοχή του 7,5%-8% έναντι πρόβλεψης για 6,9% στο προϋπολογισμό το μεγάλο στοίχημα είναι να συνεχιστεί με ταχείς ρυθμούς η μεγέθυνση του ΑΕΠ με το πήχη να έχει τοποθετηθεί στο 4,5%. Ωστόσο η κυβερνητική πρόβλεψη έχει στηριχθεί στο σενάριο για αποκλιμάκωση της πανδημία στο πρώτο τρίμηνο του 2022 και την αναστροφή του κλίματος ανασφάλειας στην αγορά και την σταδιακή εξάλειψη της ψυχολογία του φόβου στα νοικοκυριά. Τα μέχρι στιγμής δεδομένα με την ραγδαία εξάπλωση της νέας μετάλλαξης και την επιστημονική ομίχλη για το βαθμό επικινδυνότητας της νόσησης και της αποτελεσματικότητας των εμβολίων σε καμία καθιστούν την κυβερνητική πρόβλεψη μετέωρη με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών να αναγνωρίζει ότι δεν μπορεί να προβεί σε ασφαλή εκτίμηση. Η έξαρση της πανδημίας που επιβάλλει την ανάγκη λήψης νέων περιοριστικών μέτρων στην λειτουργία της αγοράς επιφέρει πλήγματα σε νευραλγικούς για την ανάπτυξη κλάδους αναβάλλοντας τις όποιες επενδυτικές κινήσεις. Ταυτόχρονα διογκώνουν το δημοσιονομικό λογαριασμό λόγω των έκτακτων μέτρων στήριξης στις πληττόμενες επιχειρήσεις. Πληθωρισμός Μετά την πανδημία η αναζωπύρωση της πληθωριστικής φωτιάς είναι ο δεύτερος μεγάλος πονοκέφαλος για την κυβέρνηση. Το συνεχώς διογκούμενο κύμα ακρίβειας ροκανίζει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών φρενάροντας την ιδιωτική κατανάλωση που αποτελεί ένα από τα βασικούς κινητήρες της ανάπτυξης λόγω του σημαντικού μεριδίου συμμετοχή στο ΑΕΠ. Δεν είναι μόνο ότι η ακρίβεια έχει άμεσο αρνητικό αποτύπωμα στην πραγματική οικονομία είναι και το γεγονός ότι δημιουργεί πληθωριστικές προσδοκίες στα νοικοκυριά ενισχύοντας τη τάση συγκράτησης των δαπανών τους. Επιπρόσθετα υποχρεώνει τη κυβέρνηση να διατηρεί σε ισχύ ακόμα και να διευρύνει τις κρατικές παρεμβάσεις για την κάλυψη απωλειών στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς με αρνητικές επιπτώσεις στο προϋπολογισμό. Οι αρχικές εκτιμήσεις της κυβέρνησης για το εύρος και τη διάρκεια των ανατιμήσεων έχουν ανατραπεί και συνεχώς επικαιροποιούνται ανεβάζοντας όλο και πιο υψηλά το κονδύλι για τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου και επεκτείνοντας το χρονοδιάγραμμα ισχύος του μέτρου. Μόνο από την ανάφλεξη των τιμών στην ενέργεια, ο λογαριασμός των απωλειών για το 2021 ανέρχεται στο 1 δισ. ευρώ και εφόσον δεν υπάρξει δραστική αποκλιμάκωση τους επόμενους μήνες το κόστος στην οικονομία -από τη σύγκριση των εισαγωγών στα ενεργειακά προϊόντα με τις αντίστοιχες εξαγωγές- θα ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ για το 2022. Το πρόβλημα με τον τιμάριθμο καθίσταται οξύτερο σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, ενώ ακόμα δεν έχουμε φτάσει στην κορύφωση της κρίσης. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ο πληθωρισμός τον Δεκέμβριο να ξεπεράσει το 5% από 4,8% τον Νοέμβριο και 3,4% τον Οκτώβριο, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις των οικονομολόγων ο τυφώνας των ανατιμήσεων θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι τον Απρίλιο του 2022. Η πρόβλεψη στον προϋπολογισμό είναι για πληθωρισμό 1% σε μέσα επίπεδα για το 2022, η οποία λόγω της δυναμικής που έχει αποκτήσει ο τιμάριθμος είναι πιθανό να ξεπεραστεί. Έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία Τρεις αξιολογήσεις από τους δανειστές και δυο επιταγές των 765 εκατ. ευρώ από τον ESM, που αντιστοιχούν στα κέρδη που αποκόμισαν η ΕΚΤ και οι τράπεζες του ευρωσυστήματος από τα ακούρευτα ελληνικά ομόλογα, στέκονται εμπόδιο στην έξοδο της χώρας από την ενισχυμένη εποπτεία το 2022. Ο κυβερνητικός στόχος είναι για απαγκίστρωση από την ενισχυμένη εποπτεία με την αξιολόγηση του Ιουνίου που θα ξεκλειδώσει διπλή δόση από ANFA’s για την Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση ότι όλες οι μεταμνημονιακές μεταρρυθμίσεις θα έχουν παραδοθεί μέχρι εκείνη την ημερομηνία. Διαφορετικά θα υπάρξει παράταση της ενισχυμένης εποπτείας μέχρι τον Οκτώβριο. Πάντως νέα δείγματα γραφής για την πορεία των μεταρρυθμίσεων που εκκρεμούν θα δώσει το οικονομικό επιτελείο στη 13η αξιολόγηση που θα ξεκινήσει μετά τις 20 Ιανουαρίου 2022. Πρωτογενή πλεονάσματα Μολονότι υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος μέχρι την εκκίνηση των διαπραγματεύσεων για τα ελληνικά πλεονάσματα, καθώς προηγείται η μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας που προβλέπεται ότι θα είναι μακρά και δύσκολη, εντούτοις το μπα ντε φερ με την ευρωζώνη προμηνύεται σκληρό. Η ελληνική πλευρά με το μικρό δίκτυο συμμάχων που διαθέτει στην Ευρώπη θα επιδιώξει αλλαγή της συμφωνίας του 2018 που προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ το 2023 με σταδιακή αποκλιμάκωση στο 2,5% του ΑΕΠ το 2024 και στο 2,2% του ΑΕΠ από το 2025 και μετά έως και το 2060 που θα έχει αποπληρωθεί το 75% του ελληνικού χρέους προς τον ESM. Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές προεξοφλούν ότι το 2023, όπου θεωρητικά ο κορονοϊός δεν θα υπάρχει στον χάρτη και θα έχουμε επιστρέψει στην κανονικότητα, θα υπάρχει κάποιας μορφής πειθαρχία για την Ελλάδα αλλά όχι με τη μορφή θηλιάς στην οικονομία. Ολα αυτά βέβαια μένει να φανούν εκ του αποτελέσματος… Ταμείο Ανάκαμψης - ΠΔΕ - ΕΣΠΑ Κονδύλια άνω των 18 δισ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ταμείο Ανάκαμψης εκτιμάται ότι θα διοχετευθούν το 2022 στην οικονομία και θα κρίνουν το στοίχημα για αύξηση των επενδύσεων κατά 21,9%. Οι δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις θα ανέλθουν σε 7,8 δισ. ευρώ -εκ των οποίων τα 6,5 δισ. ευρώ θα έρθουν από κοινοτικούς πόρους και 1,3 δισ. ευρώ από εθνικούς- ενώ σε αυτόν τον λογαριασμό θα πρέπει να προστεθούν και τα 3,5 δισ. ευρώ που αποτελούν κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας τα οποία η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει τάχιστα. Άλλα 3,1 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα πέσουν στην οικονομία μέσω του νέου ΕΣΠΑ και θα αρχίσουν να εκταμιεύονται το πρώτο τετράμηνο του 2022 δίνοντας προτεραιότητα στις πράσινες επενδύσεις. Σε ό,τι αφορά τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2022 θα τρέξουν οι προκηρύξεις για τρία μεγάλα έργα που αφορούν τον τουρισμό, την ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων και ειδικά προγράμματα για τον αγροτικό τομέα, έτσι ώστε μέχρι το τέλος Μαρτίου να ξεκινήσουν οι πρώτες εκταμιεύσεις για τη χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων των επιχειρήσεων. Τον Μάρτιο του 2022 αναμένεται να εκταμιευτεί η πρώτη δόση ύψους 3,9 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης μετά τις προκαταβολές του καλοκαιριού. Πιστοληπτική ικανότητα Εννέα «ραντεβού» με τους οίκους αξιολόγησης έχει η ελληνική οικονομία μέσα στο 2022 που θα κρίνουν το στοίχημα της επενδυτικής βαθμίδας και την είσοδο αξιόλογων επενδυτικών κεφαλαίων στη χώρα τα οποία θα βάλουν το ελληνικό χρηματιστήριο στον χάρτη με τις αναπτυγμένες αγορές. Η αυλαία των αξιολογήσεων θα ανοίξει με τη Fitch, η οποία στις 14 Ιανουαρίου θα μεταδώσει το πρώτο στίγμα για την πορεία της ανάκαμψης, τις δημοσιονομικές προοπτικές και τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους. Η χώρα θα έχει άλλες δυο «αναμετρήσεις» με τον οίκο, 8 Ιουλίου και 7 Οκτωβρίου, σε περίπτωση που τον Ιανουάριο δεν καταφέρει να προσπεράσει την κατηγορία «ΒΒ» όπου βρίσκεται… παρκαρισμένη. Σειρά θα πάρει ο καναδικός οίκος DBRS στις 18 Μαρτίου, ο οποίος τον Σεπτέμβριο αναβάθμισε το αξιόχρεο της Ελλάδας σε «ΒΒ» με θετική τάση. Η δεύτερη αξιολόγηση είναι προγραμματισμένη για τις 16 Σεπτεμβρίου. Το μεγάλο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η κίνηση που θα κάνει η Moody's, εάν μετά τη «σιωπή» που επέδειξε στην αξιολόγηση του Νοεμβρίου θα προχωρήσει σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, η οποία σήμερα βρίσκεται τρεις βαθμίδες χαμηλότερα από την επενδυτική στην κατηγορία «Ba3» σε σχέση με τους υπόλοιπους οίκους. Στις 22 Απριλίου θα ακουστεί η πρώτη ετυμηγορία από την S&P και στις 21 Οκτωβρίου η δεύτερη και αυτό που επιθυμεί διακαώς η ελληνική πλευρά είναι να μην περάσουν «άπρακτα» τα δυο ραντεβού. Ο οίκος διατηρεί από τον Απρίλιο την ελληνική οικονομία στην κατηγορία «ΒΒ» με θετικές τις προοπτικές. Μάριος Χριστοδούλου Bankingnews

Σκηνικό κατάρρευσης του κράτους.

Στο σκηνικό κατάρρευσης της κυβέρνησης, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη επιφυλάσσει για τον εαυ-τό του το ρόλο του Πόντιου Πιλάτου για τα θέματα της αρμοδιότητάς του. Νίπτει τας χείρας του και, κατά την προσφιλή του συνήθεια, υιοθετεί την τακτική «για όλα φταίνε οι άλλοι».


Στη μακροσκελέστατη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, μίλησε για όλους και για όλα, χωρίς να πει επί της ουσίας τίποτα καινούργιο. Εξαντλήθηκε σε ευχολόγια και επιμερισμό ευθυνών σε οποιονδήποτε άλλο, εκτός από τον εαυτό του και την κυβέρνηση.


Μας είπε ότι για τις καθυστερήσεις στη δημιουργία Κέντρων Κράτησης και Πρώτης Υποδοχής παράνομων μεταναστών φταίνε μόνο οι τοπικές κοινωνίες που αντιδρούν!


Μας είπε ότι για τον κίνδυνο αποβολής της Ελλάδας από τη Συνθήκη Σένγκεν εκείνος έκανε μέσα σε ένα χρόνο ό,τι μπορούσε, αλλά προφανώς δεν ήταν αρκετό, αφού παραδέχθηκε ότι ο κίνδυνος παραμένει…


Μας είπε ότι για τα επεισόδια που σημειώνονται κάθε τρεις και λίγο στο κέντρο της Αθήνας και σε άλλες πόλεις, δεν φταίει το υπουργείο –το οποίο απορρίπτει «τη λογική και την αξία του αστυνομικού κράτους»– αλλά «είναι ευθύνη όλων των πολιτικών κομμάτων, όλων των οργανωμένων εκφράσεων της κοινωνίας, συνδικάτων, φορέων, των πάντων, αλλά και του κάθε πολίτη ξεχωριστά να συναισθανθεί τις ευθύνες του απέναντι στο κοινωνικό σύνολο και την προοπτική της χώρας»!


Μας είπε ακόμα ότι τα φαινόμενα της βίας στα γήπεδα και ο κίνδυνος να μεταφερθούν στους δρόμους «εί-ναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, οπωσδήποτε ευρωπαϊκό»!


Μας είπε ότι τον κίνδυνο να σημειωθούν επεισόδια και έκτροπα κατά τον εορτασμό της επετείου του Πο-λυτεχνείου τον προκαλεί το «κάλεσμα των Πρυτανικών Αρχών στην Αστυνομία, από τώρα, ν’ αναλάβει ευθύνη για τις ενδεχόμενες φθορές που μπορεί να υπάρξουν, την ευθύνη για τα έκτροπα που μπορεί να υπάρξουν μέσα στις Σχολές».


Μας είπε, περίπου, ότι οι κραυγές αγωνίας για την έκρηξη της εγκληματικότητας οφείλονται στην άδικη και επιστημονικά λανθασμένη εξίσωση της χαμηλής με την υψηλή εγκληματικότητα!


Μας είπε, τέλος, ότι η οικονομική εξαθλίωση στην οποία καταδικάζονται τα στελέχη των Σωμάτων Ασφα-λείας με το πρωτοφανές «κούρεμα» των αποδοχών τους, οφείλεται στο γεγονός ότι «έπεσαν πάνω σε μια συγκυρία όπου οι δανειακές τους υποχρεώσεις, οι προσωπικές δανειακές τους υποχρεώσεις και οι άλλες υποχρεώσεις, κυρίως οικογενειακού χαρακτήρα, (…) τους οδήγησαν σε πολύ χαμηλά εισοδήματα»!


Έφτασε, μάλιστα, στο σημείο να «μετράει» τα θλιβερά επεισόδια της 28ης Οκτωβρίου με βάση τον πολιτι-κό τους αντίκτυπο για την κυβέρνηση και να αποφαίνεται ότι «δεν είναι λαϊκή κατακραυγή για την πολιτι-κή της κυβέρνησης, ούτε είναι άθροισμα χιλιάδων λαού οι οποίοι έρχονται για να αντιδράσουν στην κυ-βερνητική πολιτική».


Αυτό που δεν μας είπε ο υπουργός, είναι ποιος είναι ο δικός του ρόλος. Να κάνει κριτική ως απλός παρα-τηρητής; Αυτό θα μπορεί να το κάνει και από το σπίτι του, όπου θα στείλουν και εκείνον και σύσσωμη την κυβέρνηση οι Έλληνες πολίτες!

Εκλογές Τώρα!

Δεν κατάλαβε, ή κάνει πως δεν καταλαβαίνει τι του είπα.


Ζήτησα την παραίτησή του κ. Παπανδρέου. Ώστε να πάει η χώρα σε εκλογές, υπό συνθήκες ομαλότητας.


Αν κατάλαβε ότι θέλω να συγκυβερνήσω μαζί του, κατάλαβε λάθος.


Αν κατάλαβε ότι θέλω να μοιραστώ υπουργεία μαζί του προφανώς κατάλαβε λάθος.


Άναψε φωτιές παντού και τώρα θέλει να επιστρέψει και να κυβερνήσει με τη δική μας συναίνεση, σαν να μη συνέβη τίποτε.


Του είπα καθαρά να παραιτηθεί και να πάμε σε εκλογές. Αυτή είναι η πρότασή μου. Δεν απάντησε.


Πολιτική δεν είναι τα παπαγαλάκια, ούτε οι ψεύτικες «διαρροές».


Ταυτόχρονα, όπως θα δείξω, λέει ψέματα, εκβιάζει, με συκοφαντεί στο εξωτερικό, λαϊκίζει στο εσωτερικό για να παραμείνει γαντζωμένος στην καρέκλα του.


Δεν ήλθα εδώ για να απαντήσω στα όσα απίστευτα συνέβησαν τις τελευταίες ώρες, στα όσα ειπώθηκαν, στα όσα ακούστηκαν, στα όσα πήγαν να γίνουν και αποφεύχθηκαν - ή δεν έχουν αποφευχθεί ακόμα…


Γιατί το πρόβλημα πια δεν είναι να αποφύγουμε τα χειρότερα, αλλά να κάνουμε το μεγάλο βήμα προς τα μπρος: να ανοίξουμε το δρόμο για να βγούμε από αυτό το απίστευτο τέλμα.


Πριν λίγες μέρες, ο κ. Παπανδρέου εξήγγειλε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τη νέα δανειακή σύμβαση – το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους που λέμε.


Προειδοποιήσαμε ότι αυτό ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο για τον τόπο, υποσχεθήκαμε ότι θα αγωνιστούμε για να ματαιώσουμε το δημοψήφισμα και προτείναμε ως μόνη πλέον διέξοδο την άμεση προσφυγή στις κάλπες: Εκλογές!


Αποδείχθηκε ότι είχαμε δίκιο.


Με την εξαγγελία του δημοψηφίσματος βρέθηκε στον αέρα η νέα δανειακή σύμβαση. Κι αυτό με τη σειρά του μπλόκαρε την έκτη δόση του προηγούμενου δανείου. Κι αυτό με τη σειρά του προκάλεσε φόβους για άμεση στάση πληρωμών της Ελλάδας. Τα spreads εκτινάχθηκαν από τις 2200 τη Δευτέρα στις 3000 μονά-δες σήμερα! Κι αυτό με τη σειρά του προκάλεσε κύματα κερδοσκοπικών πιέσεων σε βάρος κι άλλων ευά-λωτων χωρών της Ένωσης, όπως η Ιταλία.


Κι αυτό με τη σειρά του δημιούργησε κύματα πανικού στις διεθνείς αγορές.


Σε τέτοιο κυκεώνα, μας έμπλεξε ο κ. Παπανδρέου…


Προειδοποιήσαμε ακόμα, ότι είναι τέτοια η οργή του κόσμου στην Ελλάδα, που αν του έθεταν οποιοδήπο-τε εκβιαστικό δίλημμα, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να προκαλέσουν, από αντίδραση, την αντίθετη απάντη-ση του λαού από εκείνη που επιθυμούν. Γιατί όταν εξοργίζεις τον κόσμο δεν απαντά στο ερώτημα που του βάζεις, αλλά σε εκείνον που βάζει το ερώτημα…


Σε τέτοιους κινδύνους πήγε να μας παγιδέψει ο κ. Παπανδρέου…», υπογράμμισε ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, κ.Αντώνης Σαμαράς, μιλώντας χθες στη Βουλή

H Ελλάδα από μια άλλη οπτική

Καταπληκτικό άρθρο του Μ.Μαζάουερ στους New York Times: "Η Ελλάδα, το λίκνο της δημοκρατίας, κλονίζει τον πλανήτη."


Χθες, όλος ο κόσμος παρακολουθούσε την Ελλάδα καθώς το κοινοβούλιό της ψήφισε ένα διχαστικό πακέτο μέτρων λιτότητας το οποίο θα μπορούσε να έχει κρίσιμες επιπτώσεις στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Ισως προκαλεί έκπληξη που. αυτή η μικρή άκρη της χερσονήσου των Βαλκανίων συγκεντρώνει τόση προσοχή. Σκεφτόμαστε συνήθως την Ελλάδα ως την πατρίδα του Πλάτωνα και του Περικλή, με την πραγματική της σημασία να βρίσκεται βαθιά στην αρχαιότητα.

Αλλά δεν είναι η πρώτη φορά που για να κατανοήσεις το μέλλον της Ευρώπης χρειάζεται να στραφείς μακριά από τις μεγάλες δυνάμεις στο κέντρο της ηπείρου και να κοιτάξεις προσεκτικά όσα συμβαίνουν στην Αθήνα. Τα τελευταία 200 χρόνια η Ελλάδα ήταν στην πρώτη γραμμή της εξέλιξης της Ευρώπης. Στη δεκαετία του 1820, στη διάρκεια του αγώνα για την ανεξαρτησία από την οθωμανική αυτοκρατορία, η Ελλάδα έγινε ένα πρώιμο σύμβολο δραπέτευσης από τη φυλακή της αυτοκρατορίας.

Για τους φιλέλληνες, η παλιγγενεσία της αποτελούσε τον πιο ευγενή αγώνα. "Στο μεγάλο πρωινό του κόσμου", έγραψε ο Σέλεϊ στο ποιημά του "Ελλάς", "το μεγαλείο της Ελευθερίας τινάχθηκε και έλαμψε! "


Η νίκη θα σήμαινε τον θρίαμβο της ελευθερίας όχι μόνο επί των Τούρκων αλλά και επί όλων των δυναστών που κρατούσαν υπόδουλους τόσο πολλούς ευρωπαίους. Γερμανοί, Ιταλοί, Πολωνοί και Αμερικανοί έτρεξαν να πολεμήσουν υπό την γαλανόλευκη σημαία της Ελλάδας για χάρη της δημοκρατίας. Και μέσα σε μια δεκαετία, η χώρα κέρδισε την ελευθερία της.


Στη διάρκεια του 20ου αιώνα ο ριζοσπαστικός νέος συνδυασμός της συνταγματικής δημοκρατίας και του εθνικισμού που ενσάρκωσε η Ελλάδα εξαπλώθηκε στην ήπειρο και κορυφώθηκε στην "ειρήνη που τερμάτισε κάθε ειρήνη" στο τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν τρεις αυτοκρατορίες, η οθωμανική , εκείνη των Αψβούργων και η ρωσική, κατέρρευσαν και αντικαταστάθηκαν από έθνη-κράτη. Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ελλάδα άνοιξε και πάλι τον δρόμο για το μέλλον της Ευρώπης. Μόνο που τώρα ήταν η σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας που βγήκε στο προσκήνιο.


Σε έναν κόσμο εθνικών κρατών, εθνοτικές μειονότητες όπως ο μουσουλμανικός πληθυσμός της Ελλάδας και οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Μικράς Ασίας ήταν μια συνταγή για διεθνή αστάθεια. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, έλληνες και τούρκοι ηγέτες αποφάσισαν να ανταλλάξουν τους μειονοτικούς πληθυσμούς τους, εκτοπίζοντας περί τα δύο εκατομμύρια χριστιανούς και μουσουλμάνους προς χάριν της εθνικής ομοιογένειας.


Η ελληνο - τουρκική ανταλλαγή των πληθυσμών ήταν η μεγαλύτερη οργανωμένη μετακίνηση προσφύγων στην ιστορία μέχρι τότε και μοντέλο που οι ναζιστές και άλλοι θα το επικαλούνταν αργότερα για να εκτοπίσουν ανθρώπους στην ανατολική Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Ινδία. Είναι ειρωνικό, λοιπόν, που η Ελλάδα ήταν επίσης στην πρωτοπορία της αντίστασης στους ναζιστές. Τον χειμώνα του 1940-41, ήταν η πρώτη χώρα που αντεπιτέθηκε αποτελεσματικά κατά των δυνάμεων του Αξονα, ταπεινώνοντας τον Μουσολίνι στον ελληνο - ιταλικό πόλεμο ενώ η υπόλοιπη Ευρώπη επευφημούσε την Ελλάδα.


Και πολλοί χειροκρότησαν πάλι λίγους μήνες αργότερα όταν ένας νεαρός αριστερός αντιστασιακός ονόματι Μανώλης Γλέζος σκαρφάλωσε στην Ακρόπολη ένα βράδυ με έναν φίλο και κατέβασαν τη σημαία με την σβάστικα που οι Γερμανοί είχαν πρόσφατα υψώσει. Σχεδόν 70 χρόνια αργότερα, η ελληνική αστυνομία θα έριχνε δακρυγόνα στον κ. Γλέζο ο οποίος διαδήλωνε κατά του προγράμματος λιτότητας. Αλλά στο τέλος, η Ελλάδα υπέκυψε στη γερμανική κατοχή.


Η κυριαρχία των ναζιστών έφερε μαζί της την πολιτική κατάρρευση, την μεγάλη πείνα, και μετά την απελευθέρωση, την βύθιση της χώρας σε έναν εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στις κομμουνιστικές και τις αντικομμουνιστικές δυνάμεις. Μόλις λίγα χρόνια μετά την ήττα του Χίτλερ, η Ελλάδα βρέθηκε ξανά στο επίκεντρο της ιστορίας, ως μέτωπο του Ψυχρού Πολέμου. Το 1947, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν χρησιμοποίησε τον κλιμακούμενο εμφύλιο στην Ελλάδα για να πείσει το Κογκρέσο να στηρίξει το Δόγμα Τρούμαν και την ειρηνική δέσμευση αμερικανικών πόρων για τον αγώνα κατά του Κομμουνισμού και την ανοικοδόμηση της Ευρώπης.


Ανυψωμένη ξαφνικά σε έναν διατλαντικό αγώνα, η Ελλάδα συμβόλιζε τώρα μια πολύ διαφορετική Ευρώπη - μία Ευρώπη που είχε αυτοκαταστραφεί, και που ο μόνος δρόμος εξόδου από την ανέχεια των μέσων της δεκαετίας του 1940 ήταν ως μικρότερος εταίρος της Ουάσινγκτον. Καθώς τα δολάρια άρχισαν να ρέουν, αμερικανοί σύμβουλοι έλεγαν στους έλληνες πολιτικούς τι να κάνουν και αμερικανικές βόμβες ναπάλμ έκαιγαν τα ελληνικά βουνά καθώς οι κομμουνιστές αντάρτες τρέπονταν σε φυγή.


Η πολιτική και οικονομική ένωση της Ευρώπης υποτίθεται ότι θα έβαζε τέλος στις αδυναμίες και την εξάρτηση της διχοτομημένης ηπείρου. Και εδώ η Ελλάδα έγινε σύμβολο μιας νέας φάσης στην ευρωπαϊκή ιστορία. Η πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας το 1974 δεν έφερε στη χώρα μόνο την πλήρη ένταξη σε αυτό που θα γινόταν η Ευρωπαϊκή Ενωση. Προανήγγηλε επίσης (μαζί με τη μετάβαση της Ισπανίας και της Πορτογαλίας στη δημοκρατία την ίδια εποχή) το παγκόσμιο κύμα εκδημοκρατισμού της δεκαετίας του 1980 και του '90, πρώτα στη Νότια Αμερική και τη Νοτιοανατολική Ασία και μετά στην Ανατολική Ευρώπη.


Και έδωσε στην Ευρωπαϊκή Ενωση την όρεξη για διεύρυνση και τη φιλοδοξία να εξελιχθεί από ένα μικρό κλαμπ πλούσιων δυτικοευρωπαϊκών κρατών σε φωνή για ολόκληρη την προσφάτως εκδημοκρατισμένη ήπειρο, η οποία εξαπλώθηκε κατά πολύ στο νότο και την ανατολή. Και τώρα, σήμερα, αφότου έσβησε η ευφορία της δεκαετίας του '90 και μια νέα ταπεινοφροσύνη χαρακτηρίζει τους Ευρωπαίους, ο κλήρος πέφτει και πάλι στην Ελλάδα ως χώρας η οποία θα προκαλέσει τους μανδαρίνους της Ευρωπαϊκής Ενωσης και θα θέσει το ερώτημα: "ποιό θα είναι το μέλλον της ηπείρου;".


Η Ευρωπαϊκή Ενωση υποτίθεται ότι θα ένωνε μια κατακερματισμένη Ευρώπη, ότι θα ενίσχυε τις δημοκρατικές της δυνατότητες και ότι θα μεταμόρφωνε την ήπειρο σε μια ανταγωνιστική δύναμη στην παγκόσμια σκηνή. Είναι ίσως ταιριαστό που ένα από τα αρχαιότερα και πιο δημοκρατικά έθνη - κράτη της Ευρώπης βρίσκεται στην καινούργια εμπροσθοφυλακή, όσων θέτουν εν αμφιβόλω όλα αυτά τα επιτεύγματα.


Γιατί είμαστε όλοι μικρές δυνάμεις τώρα, και για άλλη μια φορά η Ελλάδα πολεμάει στην πρώτη γραμμή του αγώνα για το μέλλον.


*Μαρκ Μαζάουερ,
Βρετανός ιστορικός και συγγραφέας,
καθηγητής Ιστορίας στο πανεπιστήμιο Κολούμπια των ΗΠΑ.