Σκέψεις για την αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας

Κάθε τι που γίνεται, γενικώς, υπό το βλέμμα της πολιτικής εκμετάλλευσης λέγονται πολλά και πολλές φορές ανούσια. Για να αξιολογήσουμε κάποια εξέλιξη πρέπει να έχουμε ένα κριτήριο, την ιστορική εξέλιξη του ζητήματος και ασφαλώς αν το ίδιο το γεγονός αποτελεί στοιχείο προσδοκίας και ελπίδας στην πορεία για την βελτίωση της ζωής των πολιτών χωρίς να αφήνουμε στην άκρη τα θεμελιώδη στοιχεία. Ο λόγος για τις αναβαθμίσεις του αξιόχρεου της Ελληνικής οικονομίας από πιστοποιημένους και μη παγκόσμια αναγνωρισμένους οίκους αξιολόγησης. Η Ελλάδα έρχεται από μια τυπική χρεοκοπία, που συνέβη πριν 13 χρόνια. Το 2008-2009 οι οίκοι αξιολόγησης αναβάθμιζαν την Εθνική οικονομία κατά περίεργο τρόπο. Δυο χρόνια μετά οι ίδιοι οίκοι υποβάθμιζαν συνεχώς την οικονομία μας τάχιστα μέχρι που τελικώς τα Ελληνικά ομόλογα να θεωρηθούν ΄΄σκουπίδια΄΄. Η χώρα όδευε ταχύτατα σε χρεοκοπία και αυτό ήταν απόλυτα βέβαιο. Όσοι παρακολουθούσαν στενά τις εξελίξεις τότε ήταν βέβαιοι ότι η επίσημη χρεοκοπία ήταν βέβαιη. Το γεγονός ότι η χώρα ήταν ενταγμένη στην Ευρωπαϊκή οικογένεια και η χρεοκοπία της θα επηρέαζε άμεσα όλη την Ευρωπαϊκή οικονομία και όχι μόνο η τότε ηγεσία της Ευρώπης έπρεπε να λάβει άμεσα μέτρα χρησιμοποιώντας κάθε εργαλείο και κάθε οικονομική δυνατότητα. Έτσι προέκυψαν τα μνημόνια και η ισχυρή οικονομική στήριξη της Ελληνικής οικονομίας. Μεσολάβησαν, στο διάστημα από τότε μέχρι σήμερα, πολλά γεγονότα με ισχυρό πολιτικό περιεχόμενο όπου η χώρα πόνεσε, υπέφερε από σκληρή λιτότητα επιβεβλημένη από τα μνημόνια με στόχο να ορθοποδήσει η οικονομία υπακούοντας σε κανόνες και οικονομικές αρχές. Οι κανόνες αυτοί στηρίχθηκαν σε συμφωνίες σε πολιτικό επίπεδο που αυτό εμπεριέχει πάντα πολλές αναγνώσεις. Πολλοί τότε είχαν διαφορετικές θέσεις αναφορικά με τον τρόπο που έπρεπε να διαχειριστεί η κατάσταση από τους εμπλεκόμενους φορείς. Τα γεγονότα είχαν πάρει, όμως, τον δρόμο τους. Φτάνουμε στο 2015-16 όπου η χώρα αποδέχεται και υπογράφει τρίτο μνημόνιο ακόμη πιο αυστηρό από τα προηγούμενα δύο. Από το 2018 και ύστερα αρχίζει να φαίνεται μια ελπίδα αναγέννησης και κάποιας επιτυχίας στα προγράμματα αυστηρής λιτότητας. Πράγματι η ελπίδα γίνεται βεβαιότητα όταν για πρώτη φορά η χώρα σημειώνει βελτίωση στα δημοσιοοικονομικά της και αρχίζει να αποπληρώνει ομαλά τις οικονομικές υποχρεώσεις της στους δανειοδότες. Μέτρα που ελήφθησαν τα τελευταία 4 χρόνια λειτούργησαν ευεργετικά και το αποτέλεσμα ήταν άμεσο. Σημειώθηκαν πρωτογενή πλεονάσματα οπότε και άρχισαν κάποιες παροχές προς του πολίτες ως καρπός της προσπάθειας να ξεφύγει από την οικονομική δυσχέρεια και ανασφάλεια. Η πορεία αυτή άφησε ισχυρό αρνητικό αποτύπωμα στην κοινωνία. Χρέη, πτωχεύσεις, λουκέτα και άλλα. Σήμερα και από την αρχή του 2023 η Ελληνική οικονομία άρχισε να παίρνει βαθιές ανάσες. Οι εταίροι στην Ευρώπη αναγνωρίζουν την πρόοδο και έρχεται η σειρά των περίφημων οίκων αξιολόγησης να καταγράψουν τις θετικές εξελίξεις στην Ελληνική οικονομία. Έτσι άρχισαν να αξιολογούν σχεδόν ανά τρίμηνο θετικά την οικονομία μας. Έως τώρα τέσσερις οίκοι αξιολόγησης έδωσαν αναβαθμίσεις σκαλί – σκαλί (step by step). Το ζήτημα της προόδου και της επιτυχούς εξέλιξης στην Ελληνική οικονομία δεν τελείωσε. Είμαστε πάντα υπό την επιτήρηση των παγκόσμιων οικονομικών οργάνων, μέχρι που το εγχείρημα θα βεβαιωθεί ότι η χώρα ήλθε σε μια κανονικότητα και εισήλθε στο επίπεδο των αναπτυγμένων χωρών. Αυτή είναι μια εικόνα πραγματικότητας. Κάθε χρεοκοπία αφήνει πληγές, αναμφίβολα και στην χώρα μας οι πληγές ήταν βαθιές και πόνεσαν. Το ζήτημα είναι αν η προσπάθεια αυτή, που συνοδεύθηκε με πόνο θα έχει επιτυχία. Αν θα φτάσουμε στην βρύση να πιούμε το νερό. Εμείς δεν βλέπουμε πονηριές πίσω από αυτές τις εξελίξεις. Βλέπουμε ασφαλώς ατυχείς και ίσως κακές εφαρμογές κανόνων στην επιστροφή στην κανονικότητα. Όμως το πολιτικό σύστημα που είναι απόλυτα υπεύθυνο στην πορεία αυτή τιμωρήθηκε, κάποιοι έφυγαν, κάποιοι πλήρωσαν, κάποιοι έπαψαν να βρίσκονται στις εξελίξεις και καλώς έγινε. Τώρα, όμως, οφείλουμε να δούμε όχι μόνο τα λάθη αλλά και την πρόοδο. Με αυτή την ανάγνωση εμείς εκτιμούμε ότι ακόμη και λάθος ή υπερβολή και ανούσια να είναι η αξιολόγηση του οίκου S&P, όπως σημειώνουν και γράφουν κάποιοι, καλώς γίνεται. Έχουμε ανάγκη από την θετικότητα, από την αισιόδοξη όψη. Κάποιοι, λοιπόν, γράφουν ότι αυτή η αξιολόγηση ήταν εκ του ασφαλούς αφού η χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται υπό την προστατευτική ομπρέλα της ΕΚΤ, η οποία αγόρασε τα Ελληνικά ομόλογα μέσα από τα τελευταία προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, που προέκυψαν από τα μέτρα με την πανδημία. Η Ελλάδα δανείστηκε με επιτόκιο 0,54% πριν ένα χρόνο περίπου και σήμερα δανείζεται με επιτόκιο 4,33% στο δεκαετές. Πράγματι έτσι είναι. Η ΕΚΤ κατέχει Ελληνικά ομόλογα αξίας 40 δις ευρώ. Το συνολικό χρέος βρίσκεται στα 406 δις ευρώ και από αυτά τα 85 δις είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμα με τα 40 δις να βρίσκονται στην ΕΚΤ και άρα 45 δις ευρώ κατέχουν ιδιώτες. Οι μηχανισμοί στήριξης κατέχουν Ελληνικό χρέος ύψους 234 δις ευρώ. Επομένως, κατά την άποψη μερικών αναλυτών, η επενδυτική βαθμίδα αφορούσε τελικά χρέος ύψους 45 δις ευρώ, δηλαδή αναβάθμιση …εκ του ασφαλούς. Είναι μια ανάγνωση, πράγματι αληθής αλλά με μέσα από μια οπτική μικρότητας και λησμονημένης οικονομικής δυσχέρειας στην Ελληνική οικονομία. Η επιστροφή σε μια ΄΄κανονικότητα΄΄ με τους κανόνες της οικονομίας δεν έρχεται πατώντας ένα μαγικό κουμπάκι!!! Καλώς, για εμάς, λοιπόν έγιναν οι αναβαθμίσεις και καλώς να έλθουν και άλλες, που θα ακολουθήσουν βέβαια. Τον Δεκέμβριο περιμένουμε με τον οίκο Fitsh. Καλώς να έλθει. Δεν θα μας κάνουν χάρι με τις αναβαθμίσεις. Οι πολίτες πλήρωσαν πολλά και πόνεσαν και αυτό πρέπει να είναι το μέτρο. Όχι τι θα γίνονταν αν και αν….. Εμείς βλέπουμε την πατρίδα μας και τις εξελίξεις αισιόδοξα και στηρίζουμε όσο μπορούμε κάθε προσπάθεια προς την βελτίωση της ζωής μας με αντικειμενικά επιχειρήματα χωρίς να σημαίνει ότι δεν θα ασκήσουμε την κριτική μας σε κάθε κακή απόφαση η εκτροπή προς την καθολικά παραδεκτή κανονικότητα για το μέλλον της χώρας μας. Παρακολουθούμε και είμαστε παρόντες