Μήπως βρισκόμαστε στην αρχή αλλαγών των κοινωνικών μοντέλων;

Μελετώντας επιστημονικές έρευνες κυρίως, όμως, παρατηρώντας το παγκόσμιο γίγνεσθαι διαπιστώνουμε ότι ζούμε την εποχή της αβεβαιότητας. Από το 18ο αιώνα γνωρίζουμε τα κοινωνικοπολιτικά ρεύματα, που άρχισαν να εμφανίζονται προσπαθώντας να προβλέψουν την πορεία της ανθρωπότητας και να διαμορφώνουν θέσεις άμυνας και αντίδρασης. Σημαντικό ρόλο είχε η επιστήμη, η οποία θύμισε, ύστερα από 2000 χρόνια την βάση του Σωκρατικού στοχασμού ύλη ή ιδέα, ύλη ή ενέργεια. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο διαμορφώθηκαν μοντέλα οικονομίας και πολιτικής, που είχαν την βάση τους στο κυρίαρχο σοσιαλδημοκρατικό συμβόλαιο και στην κευνσιανή θεωρία. Και τα δύο συστήματα βρήκαν έδαφος εφαρμογής στην Δύση, όπου υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες αφομοίωσης των ισχυρών μηνυμάτων. Το μοντέλο της φιλελεύθερης κοινωνικής πολιτικής στηρίχθηκε στην περίφημη εύρωστη μεσαία τάξη με πρωτοφανή ανοδική κοινωνική κινητικότητα. Η διάταξη της κοινωνίας παρουσιάστηκε με μια μορφή ΄΄αυγού΄΄ όπου το πάνω μέρος του αποτύπωνε την ελίτ της κοινωνίας ενώ το μέσο, ως πλατύτερο, έδειχνε το μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας στην συμμετοχή της διάταξης. Ο πυθμένας έδειχνε το ποσοστό που αντιστοιχούσε στο ΄΄εν δυνάμει΄΄ στρώμα της κοινωνίας που ετοιμάζονταν για την είσοδό του στο μεσαίο στρώμα. Οι εξελίξεις στην συνέχεια οδήγησαν στην ρευστοποίηση της μεσαίας αυτής τάξης όπου τα επί μέρους στρώματα έχασαν την αναμενόμενη δυναμική τους σημειώνοντας μια καθοδική κοινωνική κινητικότητα προετοιμάζοντας, πιθανόν, το έδαφος για σοβαρές κοινωνικές κρίσεις. Στα τελευταία 2-3 χρόνια αντιμετωπίζουμε τρία σημαντικά θέματα, τον πληθωρισμό, την ενεργειακή κρίση και την εμφανή κλιματική αλλαγή. Και τα τρία αυτά ζητήματα απασχόλησαν τυπικά, στην ουσία όλες τις συνόδους κορυφής, οργανισμούς, συνασπισμούς κρατών χωρίς να αποτυπώνεται η πραγματικότητα ορθά και σοβαρά. Αποτέλεσμα είναι ότι καμία ουσιαστική πρωτοβουλία δεν ελήφθη. Παρ΄όλα αυτά διαβάζοντας τους ΄΄συμβατικούς΄΄ οικονομολόγους όχι μόνο δεν εντοπίζουν τις αδυναμίες αλλά ΄΄βλέπουν΄΄ όλα να κινούνται ομαλά και…ρόδινα. Αυτό το στηρίζουν στην επέκταση της ΄΄πράσινης΄΄ ενέργειας, που το κόστος της μειώνεται σταδιακά ενώ βλέπουν ότι η τεχνολογία, κυρίως η τεχνική νοημοσύνη (ΑΙ) θα βελτιώσει την εικόνα. Πράγματι οι μισθοί αυξάνονται, ο πληθωρισμός (σχετικά) μειώνεται, τα οικονομικά των νοικοκυριών βελτιώνονται, οι εταιρείες σημειώνουν κέρδη αλλά …τα χρέη; Τεράστια βουνά τα χρέη, που παλαιότερα αποτελούσαν τροχοπέδη στην ανάπτυξη και στην ευημερία των λαών. Οι ΄΄συμβατικοί΄΄ πια δεν θεωρούν ότι τα χρέη παίζουν ρόλο στις εξελίξεις. Όμως το φαινόμενο της μετανάστευσης ούτε το αναφέρουν ούτε και θα μπορούσαν να το αξιολογήσουν και να το μετρήσουν στα ΑΕΠ των κρατών. Γιατί να υπάρχει το φαινόμενο αυτό; Μήπως επειδή το κάτω υπόστρωμα του ΄΄αυγού΄΄ αντί να εισέλθει στην ανώτερη διαστρωμάτωση έπεσε προς τα κάτω ενώ το μεσαίο συρρικνώθηκε και το ΄΄αυγό΄΄ ….παραμορφώθηκε; Και το άνω στρώμα; Παραμόρφωσε ακόμη περισσότερο το …΄΄αυγό΄΄ αφού διευρύνθηκε κι έτσι αντί για ΄΄αυγό΄΄ έχουμε ένα ΄΄τραπέζι΄΄. Κι αυτό τι σημαίνει; Απλώς μια νέα μορφή, πιθανόν πάντα, φεουδαρχισμού να αποτυπώνεται, όπου η διευρυμένη ελίτ των κοινωνιών, ισχυρότερη, υποβοηθούμενη από το δημοσιογραφικό κατεστημένο και τα επαγγελματικά ΄΄παπαγαλάκια΄΄ της εκάστοτε διοικούσας τάξης επιβάλλει και διαμορφώνει ήρεμα και σταθερά την νέα μορφή κοινωνικής τάξης. Το ΄΄αυγό΄΄ θα σπάσει στα δυο όπου το ένα μέρος (το άνω) θα κυριαρχεί η άρχουσα ελίτ, που θα χρησιμοποιεί ως εργαλεία τους πέριξ αυτής για να αγοράζει δημοσιότητα, παραμορφωμένες θετικές ειδήσεις ενώ το δεύτερο και κατώτερο θα αποτελεί το εργαλείο παραγωγής πλούτου όντας πάντα υπερχρεωμένο στο άνω στρώμα. Η διαμόρφωση των τιμών των προϊόντων δεν είναι δουλειά του κάτω μέρους αλλά της ελίτ ενώ το φορολογικό καθεστώς θα διαμορφώνεται κατά τα πρότυπα των συμφερόντων του φεουδάρχη Όλο το σύστημα, τείνει να πιστέψει κανείς, ότι είναι μια καλοστημένη μηχανή, με συγκεκριμένους στόχους όπου η επιστήμη, το δίκαιο, η ισορροπία και ανθρωπιά εξαφανίζονται από τις διαχρονικές αξίες της ζωής. Είναι ενδεικτική η κατάσταση στην Αμερικανική κοινωνία όπου η ελίτ διευρύνεται με μικρές ταχύτητες και συγκεντρώνει όλο και μεγαλύτερο πλούτο σε αντίθεση με τους υπόλοιπους που το πλήθος και το χρέος αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς. Το τραπεζικό σύστημα ρυθμίζει και καθοδηγεί την πορεία με απόλυτη πίστη στις νέες αρχές, στηρίζοντας κυβερνήσεις και πολιτικές. Αυτή η διαμόρφωση δίνει εύκολα ένα αποτέλεσμα ότι τα οφέλη της ανάπτυξης της τεχνολογικής επανάστασης, η τεχνική νοημοσύνη θα αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο στα χέρια των ισχυρών. Γιατί άραγε δεν υπάρχουν αποτελέσματα στις διάφορες συνόδους οργανισμών; Γιατί δεν συμμετέχουν αυτοπροσώπως οι επί κεφαλής των ισχυρών; Γιατί δεν παρεμβαίνουν στην διαμόρφωση νέων πολιτικών στην ενέργεια, στο κλίμα και στην επιστήμη; Οι κοινωνικές αντιθέσεις αντί να μειώνονται και όλοι να καρπώνονται το αποτέλεσμα της οικονομικής προόδου, αυξάνονται. Μήπως βρισκόμαστε στην αρχή μιας εποχής όχι απλά αβεβαιότητας αλλά στην αρχή νέων αναθεωρήσεων και κοινωνικών εκρήξεων; Ίδομεν και συντόμως, ίσως.