ΟΙ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ
ΔΕΝ ΘΑ ΣΥΜΠΕΣΟΥΝ ΠΟΤΕ!!!
Οι τελευταίες κυβερνήσεις της χώρας έχουν αναπτύξει την
αντίληψη ότι η χώρα και η οικονομία της θα βγει από την ύφεση και θα περάσει
στην ανάκαμψη με τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής κάτω από τις οδηγίες
της ΕΕ του ΔΝΤ και κυρίως κάτω από τους στόχους της Γερμανικής πολιτικής.
Απέναντι από τις αντιλήψεις αυτές στέκονται οι ισχυρισμοί
της επιστημονικής κοινότητας στα ζητήματα της οικονομίας, η οποία ανέπτυξε
σημαντική επιχειρηματολογία και με βάση τις καθολικές παραδοχές των οικονομικών
θεωριών.
Οι κυβερνήσεις θεωρούν ότι η συνεχής χρηματοδότηση από την
ΕΕ και το ΔΝΤ αποτελεί μοναδικό δρόμο διαφυγής προς την ανάπτυξη.
Ας δούμε ποια ανάπτυξη και ας δούμε ως τώρα ποια τα
επιτεύγματα της σημαντικής χρηματοδότησης της χώρας.
Μέχρι τώρα η χώρα έχει λάβει από διάφορες πηγές περίπου 250
δις ευρώ με βάση τις συμφωνίες – μνημονιακές συμβάσεις. Εξ αυτών τα 50 δις
κατευθύνθηκαν προς τις τράπεζες για την ανακεφαλαιοποίησή τους. Η ανάγκη επήλθε
από την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους δηλαδή του κουρέματος των ομολόγων του
Ελληνικού δημοσίου. Το κούρεμα αναφέρονταν στον ιδιωτικό τομέα, στους κατόχους
ελληνικών ομολόγων, τράπεζες και ιδιώτες. Τα ομόλογα που είχαν περιέλθει στην
κτήση της ΕΚΤ είχαν εξαιρεθεί όπως, επίσης είχαν εξαιρεθεί και τα ομόλογα που εκδόθηκαν
με βάση ξένα δίκαιο.
Η απόφαση αυτή με την καθοδήγηση της τρόϊκας ήταν πέρα για
πέρα λάθος. Το βάρος της αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους επωμίστηκε ο
ιδιωτικός τομέας, τράπεζες και ιδιώτες Έλληνες που εμπιστεύθηκαν τα χρήματά
τους στο Ελληνικό δημόσιο. Εκείνοι κούρεψαν το ίδιο το κεφάλαιό τους κατά
80%(!) περίπου.
Οι τράπεζες δέχθηκαν την απόφαση της τρόϊκας και της
κυβέρνησης χωρίς να έχουν και λόγο στην τελική διαμόρφωση της πρότασης. Αποτέλεσμα
ήταν να μειωθούν τα κεφάλαιά τους όχι μόνο τα ταμειακά τους αποθέματα αλλά το
ίδιο το μετοχικό τους κεφάλαιο. Συνέπεια ήταν να κλονίζεται η κεφαλαιακή τους
επάρκεια κι αυτό είχε συνέπειες στην χρηματοδότηση των παραγωγικών τάξεων και
της πραγματικής οικονομίας. Κόπηκαν τα δάνεια κίνησης, πηγή ζωής για τις
επιχειρήσεις.
Η χρηματοδότηση του κράτους από τους νέους δανειστές του
είχε και άλλες συνέπειες. Πώς θα αποπληρώνονταν τα χρέη προς τους δανειστές; Με
την συμμετοχή του λαού. Περικοπές των μισθών και των συντάξεων. Υποτίθεται ότι
θα σχηματίζονταν ένα ταμείο στο οποίο θα εισέρχονταν τα χρήματα από την
συμμετοχή του λαού για την αποπληρωμή του χρέους.
Ταυτόχρονα τα ασφαλιστικά ταμεία δεχόμενα το κούρεμα των
ομολόγων του ελληνικού δημοσίου περιόρισαν τα αποθεματικά τους κατά 80%!
Η επίεθση στα εισδοήματα και η διακοπή της τραπεζικής
χρηματοδότησης στην πραγματική οικονομία έφερε την μείωση στην ζήτηση, έφερε
την μείωση στην κατανάλωση έφερε την αδυναμία των επιχειρήσεων να παράγουν.
Έτσι περιόρισαν την παραγωγή, περιόρισαν το ανθρώπινο δυναμικό (απολύσεις)
περιορίστηκαν οι εργοδοτικές εισφορές, περιορίστηκαν τα έσοδα των ασφαλιστικών
ταμείων, ΙΚΑ και ΟΑΕΕ. Η κατάσταση αυτή βαίνει μέχρι και σήμερα αυξανόμενη προς
το χειρότερο. Οι συντάξεις μειώνονται αφού τα ταμεία έχασαν τα αποθεματικά τους
και μειώθηκαν οι εισροές τους. Το γεγονός ότι ακόμη πληρώνουν δεν σημαίνει ότι
δεν έχει επέλθει η πτώχευση. Η αδυναμία πληρωμής των συντάξεων θα εμφανιστεί
στο άμεσο μέλλον. Να τονιστεί ότι από τον Ιανουάριο του 2014 έχει ληφθεί η
απόφαση τα ταμεία θα πληρώνουν ό,τι έχουν. Εισπράττουν, πληρώνουν, δεν
εισπράττουν δεν …πληρώνουν.
Το τραπεζικό σύστημα προχώρησε στην ανακεφαλαιοποίησή του με
αυξήσεις των κεφαλαίων τους. Η ρευστότητα, όμως, λείπει από το σύστημα.
Επομένως ορίστηκε ένα κατώτατο πλαφόν ΄΄επιτυχίας΄΄ των αυξήσεων, 10% επί του
συνολικού απαιτουμένου κεφαλαίου την οποία όρισε η μελέτη διαφόρων οίκων.
Θεωρήθηκε τεράστια επιτυχία το γεγονός ότι η κάθε συστημική τράπεζα κατάφερε να
συγκεντρώσει το…10% και ΄΄έμεινε΄΄ ιδιωτική!!!
Το υπόλοιπο του αναγκαίου κεφαλαίου περιήλθε στο…κράτος. Άρα
η όλη υπόθεση της ανακεφαλαιοποίησης όχι απλά δεν πέτυχε αλλά ολόκληρο το
τραπεζικό σύστημα περιήλθε στο ελληνικό κράτος, δηλαδή στους πολίτες Έλληνες
και οι οποίοι θα κληθούν εμμέσως ή αμέσως να το πληρώσουν στους δανειστές.
Οι διοικήσεις των τραπεζών δεν άλλαξαν, τουλάχιστον, ακόμη
παρ΄όλο που ανήκουν στο κράτος. Θα δούμε στο μέλλον αν θα αλλάξουν ή αν θα
αλλάξουν φαινομενικά γιατί κάτω από τις ΄΄ιδιωτικοποίησεις΄΄ κρύβεται πολλές
φορές και μπόλικο παρασκήνιο.
Στην πραγματική οικονομία δεν έχει φθάσει ούτε ένα ευρώ!!
Αντίθετα μάλιστα. Οι αποφάσεις της τρόϊκας και των κυβερνήσεων απορρόφησαν
όποια ρευστότητα υπήρχε είτε ως αποταμίευση στους ιδιώτες είτε ως αποθεματικά
στις επιχειρήσεις.
Όλα τα χρήματα που
εισέρχονται είτε σε μορφή εξωτερικής ΄΄βοήθειας΄΄ είτε με την φορολόγηση οδεύει
σε δανειακές υποχρεώσεις και στην προσπάθεια των κυβερνήσεων να μηδενίσουν το
ταμειακό έλλειμμα, το πρωτογενές έλλειμμα. Ούτε συζήτηση για την αποπληρωμή του
χρέους, το οποίο συνεχώς διογκώνεται.
Η σημερινή κυβέρνηση, λοιπόν, ισχυρίζεται ότι αν επιτευχθεί
πρωτογενές πλεόνασμα εισερχόμαστε σε περίοδο ανάπτυξης.
Εδώ βρίσκεται η διαφοροποίηση των δύο αντιθέτων αντιλήψεων.
Αρκεί να επιτευχθεί ο στόχος αυτός;
Η κυβέρνηση, η τρόικα και η πολιτική της ΕΕ ισχυρίζονται ότι
με την επιτυχία αυτή η Ελληνική οικονομία θα είναι ανταγωνιστική και θα
προκαλέσει επενδύσεις. Τα επενδυτικά
κεφάλαια ανά τον πλανήτη ψάχνουν να βρουν επενδυτικούς παραδείσους. Να η
πρόκληση και επομένως η επιτυχία για την ανάπτυξη!
Η αντίθετη άποψη, η επιστημονική θα λέγαμε, βρίσκεται σε
αντίθετη κατεύθυνση ισχυριζόμενη ότι για να έλθει η ανάκαμψη απαιτείται η
ζήτηση. Ζήτηση που λείπει και θα λείπει αφού η ανεργία βρισκόμενη στο 30%
κατατρώει τις σάρκες της οικονομίας.
Πού θα οδηγηθούν οι άνεργοι; Πού θα απασχοληθούν; Οι
αποκρατικοποιήσεις αρκούν να δώσουν ικανό αριθμό θέσεων εργασίας και όχι
απασχόλησης; Οι επενδύσεις στον
πρωτογενή τομέα είναι ανύπαρκτες. Οι αποκρατικοποιήσεις με μερικές εξαιρέσεις
μικρής κεφαλαιακής βάσης δεν αναφέρονται στον πρωτογενή τομέα. Οι περισσότερες
σχετίζονται με τον τομέα των υπηρεσιών,
κάτι που και το ίδιο το κράτος υπηρετεί. Οι δημόσιες επενδύσεις έχουν
μηδενιστεί και ούτε προβλέπεται να αυξηθούν. Οι ιδιωτικές επενδύσεις στους
τρεις τομείς της μακροοικονομικής βάσης δεν φαίνεται να έχουν προκληθεί. Θέσεις
εργασίας δεν φαίνεται να έχουν προγραμματιστεί.
Η ρητορεία των κυβερνήσεων έχει τον χαρακτήρα των εντυπώσεων
σε πολιτικό επίπεδο με στόχους που βρίσκονται μακριά από τον τεχνοκρατικό τρόπο
αντιμετώπισης του προβλήματος.
Οι νέες απολύσεις στο δημόσιο μπορεί να αποτελεί μια βασική
παράμετρος αναδιάρθρωσης της διοίκησης, δεν είναι όμως στοιχείο τεκμηρίωσης της
άποψης περί ανάκαμψης. Η αναδόμηση και ο ανασχηματισμός του δημόσιου τομέα ήταν
απαραίτητος αλλά σήμερα βρίσκεται εκτός χρονικής στιγμής.
Ο ιδιωτικός τομέας πυροβολείται πανταχόθεν με τους
ανεξέλεγκτους φόρους, την έλλειψη συγκεκριμένου διαγράμματος, την έλλειψη
φορολογικού συστήματος αξιόπιστου και με σταθερές παραμέτρους, βάση για την
πρόκληση του επενδυτικού κεφαλαίου, έλλειψη οργάνωσης των κρατικών υπηρεσιών
(αφύσικα διογκωμένος) που πολλές φορές αποτελεί τροχοπέδη στην ιδιωτική
πρωτοβουλία.
Το δημόσιο χρέος βρίσκεται σε δυσθεώρητα ύψη πέραν της
δυνατότητας της ελληνικής οικονομίας. Ακόμη και η τουριστική βιομηχανία
κατ΄επίφαση αναφέρεται ότι αναπτύσσεται και θα δώσει κίνητρο και δυναμική. Αν
ερευνήσει κανείς ποιες είναι οι επενδύσεις που γίνονται στον τομέα της παράκτιας
συγκοινωνίας θα καταλήξει σε απογοήτευση. Μόνο αυτόν τον τομέα να μελετήσει
κανείς θα κατανοήσει ότι δεν υφίσταται κανένα σχέδιο αναδόμησης και αναθεώρησης
της λογικής της εκμετάλλευσης του τόσο σημαντικού παραγωγικού χώρου. Τεράστια
προβλήματα έχουν σωρευθεί στον τομέα αυτό από κακοδιαχείριση και ανικανότητα
αλλά και έλλειψη πολιτικής βούλησης έστω.
Πώς, λοιπόν, θα προκύψει η ανάπτυξη αν δεν προηγηθεί η
ανάκαμψη, η εργασία, η στελέχωση των δομών του κράτους από ικανούς και άξιους,
ο προγραμματισμός και η συγκεκριμένη στόχευση για την δημιουργία συνθηκών
ανάπτυξης της παραγωγικής διαδικασίας, η δημιουργία κινήτρων στον πρωτογενή
τομέα, η πρόκληση στο επενδυτικό κεφάλαιο με κίνητρο την φορολογική ελάφρυνση
και την μείωση της γραφειοκρατίας;
Μπορεί η δανειοληψία
να αποτελεί ένα εργαλείο να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός της παραγωγικής
διαδικασίας, δεν αρκεί, όμως. Κι ύστερα αυτός ο δρόμος απαιτεί χρόνο.
Πώς θα αλλάξει η εικόνα του κράτους με τα ίδια και ίδια
πρόσωπα σε θέσεις κλειδιά; Πώς θα αλλάξει το μοντέλο διαχείρισης και
λειτουργίας του κράτους όταν δεν υφίσταται συγκεκριμένο μοντέλο, δεν το μάθαμε
ποτέ. Αποφάσεις γρήγορα, πρόχειρα και ανεξέλεγκτα, που ικανοποιούν πρόσκαιρες
ανάγκες και απαιτήσεις μιας πολιτικής στοχευμένης και μη τεκμηριωμένης.
Δυστυχώς οι δυο πλευρές με τις αντίθετες απόψεις τους δεν θα
συμπέσουν ποτέ κι αυτό θα είχε την αξία του. Πολιτικά και μόνο θα είχαμε θετική
εξέλιξη αν προέκυπτε ταύτιση των
πολιτικών θέσεων από όλους τους κομματικούς σχηματισμούς ακόμη κι αν αυτοί
είχαν δημιουργηθεί από αντίδραση και μόνο και όχι εκ πεποιθήσεως.
Η έλλειψη πολιτικής βούλησης, ανεξάρτητης και ανεπηρέαστης
θα παρατείνει την αμφιβολία και την αμφισβήτηση. Την καθυστέρηση και τις
συνεχείς αποτυχίες των όποιων προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής.
Δείτε ότι τόσα χρήματα έχουν εισέλθει, το χρέος αυξάνει αντί
να μειώνεται ή ακόμη και να πέφτει ο ρυθμός του. Κίνδυνος στα ασφαλιστικά
ταμεία και μπροστά μας είναι ένα πιστωτικό γεγονός που θα φέρει την επίσημη
χρεοκοπία του κράτους και την δημιουργία νέων και περισσότερων φτωχών στην
χώρα.
Δεν σχολιάσαμε την φυγή του επιστημονικού δυναμικού της
χώρας όταν αυτό κτίστηκε με δημόσιο και ελληνικό πραγματικό χρήμα!!! Κεφάλαιο
μεγάλο που θα το βρούμε μπροστά μας.
Ούτε θα συζητήσουμε ειδικότερους παράγοντες της ελληνικής
πραγματικότητας στις κρατικές παροχές, στην υγεία και στην παιδεία, παράγοντες
που μάλλον οδεύουν στην απόλυτη διάλυσή τους!!!
Τόλμησα μια μικρή αναφορά στα διαδραματιζόμενα στην πολύπαθη
χώρα μου επειδή αποδέκτης αυτών των καταστάσεων και των πολιτικών είμαι και εγώ
μαζί με όλους τους άλλους συμπατριώτες.
ΝΙΚΟΣ ΖΗΣΗΣ
