Καθώς πλησιάζει η 16η Ιανουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία αναμένεται η επόμενη επίσκεψη των εκπροσώπων των δανειστών, εντείνονται και οι πιέσεις για συμφωνία των κοινωνικών εταίρων η οποία να οδηγεί σε μείωση του κόστους εργασίας.
Για πρώτη φορά βρίσκεται στο τραπέζι και ο κατώτερος μισθός, το ύψος του οποίου επηρεάζει τις μέσες ετήσιες απολαβές των μισθωτών.
Ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα είναι ο 8ος μεγαλύτερος ανάμεσα στις 14 από τις 17 χώρες της Ευρωζώνης, για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία και ο 7ος μεγαλύτερος ανάμεσα στα 20 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα οποία ισχύει αυτό το καθεστώς.
Σε ποιες χώρες ισχύει ο ελάχιστος μισθός
Τα 20 από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπουν στην εθνική τους νομοθεσία τον καθορισμό ενός ελάχιστου μισθού.
Υπάρχουν χώρες όπου ο κατώτερος μισθός ρυθμίζεται νομοθετικά, είτε με νόμο που εισηγείται η κυβέρνηση είτε μετά από συμφωνία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, που κυρώνεται με νόμο, όπως συμβαίνει στο Βέλγιο και την Ελλάδα.
Στα υπόλοιπα 7 δεν υπάρχει θεσμικά κατοχυρωμένη κατώτερη αμοιβή, αλλά αποτελεί προϊόν ελεύθερης διαπραγμάτευσης μεταξύ εργοδοσίας και εργαζομένων.
Στο Βέλγιο, ο νόμος που ισχύει από το 1996 για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, υποχρεώνει τους κοινωνικούς εταίρους να λαμβάνουν υπόψη τους, κατά τις διαπραγματεύσεις, το ύψος των μισθών στις γειτονικές χώρες (Γαλλία, Γερμανία και Κάτω Χώρες) ώστε να διασφαλίζεται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Το Βέλγιο είναι μία από τις λίγες χώρες στην Ευρώπη όπου ισχύει αυτόματο σύστημα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των μισθών.
Ο κατώτερος μισθός δεν κατοχυρώνεται με νόμο στη Δανία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Κύπρο, την Αυστρία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία, καθώς και σε δύο υποψήφιες για ένταξη χώρες, την Κροατία και τη Τουρκία.
Στη Γαλλία κατοχυρώνεται με νόμο το ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης, ενώ στην Ιταλία, την Αυστρία, τη Δανία, τη Φιλανδία, τη Σουηδία και τη Γερμανία, οι κατώτεροι μισθοί διαμορφώνονται από συλλογικές συμβάσεις που αφορούν στους πιο σημαντικούς κλάδους της οικονομίας και επεκτείνονται στο σύνολο των εργαζομένων.
Τα γερμανικά συνδικάτα έχουν θέσει από το 2004 τη νομική κατοχύρωση του βασικού μισθού στην κορυφή της ατζέντας τους, επικαλούμενα τη συνεχή επέκταση της μερικής απασχόλησης και την αύξηση των εργαζομένων, κυρίως νέων, που αμείβονται με 400 ευρώ μηνιαία.
Στην Αυστρία το 2007 οι δυο σημαντικότεροι κοινωνικοί εταίροι, η Αυστριακή Ομοσπονδία Συνδικάτων και το Ομοσπονδιακό Οικονομικό Επιμελητήριο, υπέγραψαν συμφωνία για κατώτερο εθνικό μισθό 1.000 ευρώ το μήνα για τις συμβάσεις πλήρους απασχόλησης.
Εκτός από το θεσμικό πλαίσιο, μεγάλες διακυμάνσεις στα πλαίσια της Ευρωζώνης παρουσιάζει και το ύψος του κατώτερου μισθού που διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα.
Ο μεγαλύτερος βασικός μισθός, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat του Ιουλίου του 2011, καταγράφεται στο Λουξεμβούργο με 1,757.56 ευρώ ανά μήνα και οι χαμηλότεροι μισθοί στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία με 158 και 123 ευρώ αντίστοιχα.
Στα ίδια επίπεδα, κινούνται οι κατώτερες αμοιβές και στις άλλες χώρες που συνορεύουν με την Ελλάδα. Στην Αλβανία, ο βασικός μισθός είναι 143,69 ευρώ στην Τουρκία 263,28 ευρώ και στη Σερβία 167,25 ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Εργοδοτικών Οργανώσεων (FedEE) το 2011 οι μεικτές κατώτερες αμοιβές στον πυρήνα της Ευρωζώνης, διαμορφώθηκαν ως εξής:
Χώρα - Κατώτερος μισθός - Ημερομηνία κύρωσης
Λουξεμβούργο 1,757.56 ευρώ 01/01/2011
Βέλγιο 1,498.87 ευρώ 05/01/2011
Ιρλανδία 1499,33 ευρώ 01/07/2011
Ολλανδία 1,424.40 ευρώ 01/01/2011
Γαλλία 1,365.00 ευρώ 01/01/2011
Αυστρία 1.000,00 ευρώ 01/01/2009
Κύπρος 909,00 ευρώ 01.04.2011
Ελλάδα 739,56 ευρώ 15.07.2010
Μάλτα 664,95 ευρώ 01.01.2011
Ισπανία 641,50 ευρώ 01.01.2011
Σλοβενία 530,00 ευρώ 01/03/2011
Πορτογαλία 485 ευρώ 01/01/2011
Σλοβακία 317,00 ευρώ 01/01/2011
Εσθονία 278,02 ευρώ 01/01/2008
(Στον πίνακα δεν περιλαμβάνονται, Γερμανία, Ιταλία και Φινλανδία για τις οποίες δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία).
Ανισότητες και στην αγοραστική δύναμη
Οι μισθολογικές ανισότητες ακολουθούνται από ανισότητες στην αγοραστική δύναμη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, (για το 2010), το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ευρώπη των 27 έχει το Λουξεμβούργο (271% του μέσου κοινοτικού) και το χαμηλότερο η Βουλγαρία (44%).
Αντίστοιχα στην Ελλάδα το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν υπολογιζόμενο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ) μειώθηκε το 2010 στην Ελλάδα κατά 4 μονάδες σε σχέση με το 2009, εμφανίζοντας τη μεγαλύτερη πτώση στην Ευρώπη των 27.
Τα συνδικάτα υποστηρίζουν επίσης ότι το κόστος ζωής στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε με τις οποίες συγκρίνεται και επικαλούνται τα στοιχεία της Eurostat, σύμφωνα με τα οποία το ένα τέταρτο των ελληνικών οικογενειών αντιμετωπίζουν το φάσμα της φτώχειας
