ΒΙΩΣΙΜΟ ΧΡΕΟΣ Ή ΄΄ΚΟΥΡΕΜΑ΄΄ Ή ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ Ή .....

Το μεγάλο πρόβλημα της χώρας καταγράφεται σε δύο επίπεδα.

Το ένα είναι το υπερβολικό χρέος, που για άλλους είναι βιώσιμο και για άλλους όχι.. Η βιωσιμότητα του χρέους είναι σε άμεση σχέση με την γενική οικονομική κατάσταση στην χώρα.

Το δεύτερο είναι ακριβώς αυτό, η οικονομική δύναμη της χώρας, η δυνατότητα να αυξήσει το εγχώριο προϊόν της.

Πολλοί συγχέουν τελικά την βιωσιμότητα με την εξυπηρέτηση του χρέους. Η βιωσιμότητα έχει να κάνει με την οικονομική δύναμη της χώρας, δηλαδή αγγίζει άμεσα το ΑΕΠ της χώρας και το οποίο οφείλει η εκάστοτε κυβέρνηση να έχει ως στόχο να αυξάνει. 
Η εξυπηρέτηση είναι η δυνατότητα που έχει το κράτος με τις συνθήκες που διαμορφώνονται να διαχειρίζεται έτσι τα οικονομικά ώστε να περισσεύουν χρήματα για να πληρωθούν δόσεις του χρέους. Για να επιτευχθεί αυτό οι κυβερνήσεις επιβάλλουν νέους φόρους, αυξάνουν τους υπάρχοντες και μειώνουν μισθούς και συντάξεις δηλαδή τις δαπάνες του έναντι των πολιτών και εις βάρος της κοινωνικής πολιτικής εν πολλοίς. 

Και στα δυο μέχρι στιγμής οι κυβερνήσεις δεν απαντούν στην ουσία του ζητήματος. Προσπαθούν να δώσουν λύσεις ανάγκης, προσαρμοσμένες στις χρηματοδοτήσεις από την ΕΕ με κάθε τρόπο.

Προσανατολίζονται κάθε φορά στην εξασφάλιση πόρων με δάνεια από τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Οι δρόμοι για τις αγορές έχουν κλείσει προ πολλού όχι γιατί δεν μπορεί να αποσπάσει χρηματοδότηση η χώρα απ΄αυτές αλλά επειδή είναι εξαιρετικά ασύμφορη η χρηματοδότηση με υψηλά επιτόκια για την χώρα.

Πως, όμως θα λυθεί τελικά το πρόβλημα; Είναι γρίφος ή όλοι ξέρουν την λύση αλλά σιωπούν; Υπάρχουν λύσεις ή οι εταίροι μας ούτε επιθυμούν ούτε είναι έτοιμοι; Μήπως ξέρουν τις λύσεις αλλά δεν έχουν εμπιστοσύνη και ατονούν;

Οι Ελληνικές κυβερνήσεις εξάντλησαν τις δυνατότητες της χώρας, εξάντλησαν όλες τις μεθόδους, χρησιμοποίησαν όλα τα χρηματοοικονομικά εργαλεία ώστε να ερευνήσουν το δυνατό  ή το αδύνατο;

Σχετικά με το χρέος. Όλοι σχεδόν μιλούν για αναδιάρθρωση. Τι σημαίνει αυτό;

Τίποτα στην ουσία, απλά καταγραφή του προβλήματος και προτροπή κάτι να γίνει υπονοώντας κάποια μέθοδο.

Το βασικό σενάριο και το οποίο προωθούν οι εταίροι είναι η επιμήκυνση του χρέους, που ήδη έχει γίνει στα 31 έτη, αλλά προτείνεται να μετακινηθεί στα 50 έτη. Από μόνο του αυτό λύνει το πρόβλημα; Όχι, ασφαλώς.

Στο τραπέζι και η μείωση του επιτοκίου που ήδη είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Μείωση σε εκείνα τα δάνεια τα οποία παρέμειναν στα επίπεδα του 4,5-5,5% και που αυτά βρίσκονται σε μορφή (ως επί το πλείστον) ομολόγων στον ESM.

Και πάλι η μείωση των επιτοκίων σε μέρος των δανείων της χώρας δεν θα έδινε λύση στο πρόβλημα.

Μείωση επιτοκίων και ταυτόχρονα επιμήκυνση είναι ο συνδυασμός που τελικά επιζητούν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας. Η άλλη πλευρά του Ατλαντικού επιμένει, πολλάκις επισήμως, ότι η λύση είναι στο κούρεμα μέρους του χρέους.

Το ερώτημα είναι αν τελικά μπορεί να υπάρξει κούρεμα του χρέους και σε ποιο επίπεδο ή σε ποια δάνεια και με τρόπο που να μην θιγούν τα συμφέροντα των Ευρωπαίων εταίρων μας.

Στο ενδεχόμενο να κουρευτεί μέρος του Ελληνικού χρέους θα πρέπει να συμφωνήσουν όλοι οι πιστωτές μας. 

Το ΔΝΤ και η πλευρά των ΗΠΑ επιμένει στην διαγραφή αλλά εκείνη δεν πρόκειται να χάσει κάτι, άλλοι θα χάσουν και μάλιστα οι Ευρωπαίοι εταίροι.

Δεν γνωρίζουμε τι συζητείται στα κλειστά γραφεία για την διευθέτηση του χρέους αλλά από την θέση αυτή κάνουμε μια σκέψη που εκτιμούμε ότι θα ήταν εφαρμόσιμη και μάλλον αποδοτική.

Το χρέος που βρίσκεται στα χέρια του ESM είναι χρέος που αφορά τους Ευρωπαίους πιστωτές μας.

Ο ESM χρηματοδοτεί την Ελλάδα με δάνεια κατόπιν συμφωνίας σε επίπεδο κορυφής όπως έγινε πρόσφατα με το τρίτο μνημόνιο. Σ΄αυτό ορίστηκε το ανώτατο ποσό χρηματοδότησης να είναι τα 84 δις ευρώ. Από που όμως βρίσκει τα χρήματα αυτά ο ESM; Από τις αγορές. Δηλαδή εκδίδει τίτλους προς επένδυση και καλεί τους μεγάλους επενδυτές των αγορών να επενδύσουν τα χρήματά τους στους τίτλους. Ορίζεται επιτόκιο αρκετά χαμηλό αλλά είναι βέβαιη η επιτυχία της επένδυσης αφού ο ESM αξιολογείται με ΑΑΑ. 

Ουσιαστικά ο μηχανισμός στήριξης προσφεύγει στις αγορές για λογαριασμό της Ελλάδας. Το κόστος της έκδοσης των τίτλων επιμερίζεται στα κράτη μέλη οπότε η απώλεια να είναι εξαιρετικά μικρή ίσως ασήμαντη. 

Ακριβώς σ΄ αυτό το σημείο εντοπίζουμε μια λύση στο πρόβλημα της χώρας με το μικρότερο δυνατό κόστος.

Το ύψος του δανείου που βρίσκεται στον ESM είναι στα 228 δις ευρώ. Σ΄αυτο περιλαμβάνονται τα 84 δις ευρώ του 3ου μνημονίου. Το χρέος αυτό είναι ιδιωτικό  δεν είναι διακρατικό δηλαδή δεν περιέχει υποχρεώσεις προς τα κράτη αλλά είναι τίτλοι που κατέχει ο ESM και που είναι είτε Ελληνικά ομόλογα είτε τίτλοι που εξέδωσε ο EFSF και ο ESM για λογαριασμό της Ελλάδας όπως είπαμε πριν. 

Σ΄αυτά τα δάνεια θα μπορούσε να συμφωνηθεί ένα κούρεμα της τάξης του 20-30% και που το κόστος θα επιμερίζονταν σε ευρύτατα επίπεδα ώστε να μην φανεί έντονα η απώλεια. Όμως το 20-30% κούρεμα για την χώρα θα ήταν μια μεγάλη ανάσα. Το ποσό που εξοικονομούσε η χώρα θα ήταν περί τα 60 δις ευρώ. Οι απώλειες δεν θα ζημίωναν τους εταίρους μας αλλά τους ιδιώτες πιστωτές και σε μικρό βαθμό. Αλλά και πάλι οι ιδιώτες δεν θα έχαναν αφού οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν παράσχει εγγυήσεις προς τον ESM ποσό ύψους 500 δις ευρώ. Από τις εγγυήσεις αυτές θα μπορούσε ο ESM να καλύψει τις απώλειες των ιδιωτών. Οι απώλειες θα μετατοπίζονταν στους Ευρωπαίους πολίτες τελικά. Το ποσό θα ήταν της τάξης των 60 δις ευρώ που στο εύρος των Ευρωπαίων πολιτών θα ήταν και πάλι μηδαμινό. Ωστόσο η Ελλάδα θα είχε κερδίσει πάρα πολλά πράγματα και κυρίως θα είχε την ευκαιρία να ρίξει το χρέος στο 150% του ΑΕΠ από το 200% και που αυτό θα είχε συνέπεια την μείωση των τοκοχρεολυτικών δόσεων άρα αύξηση του πλεονάσματος ώστε η κυβέρνηση να βρει την ευκαιρία να αυξήσει τις κοινωνικές παροχές ή να οργανώσει την υπόθεση του ασφαλιστικού και των ταμείων.

Παράλληλα θα μπορούσε το υπόλοιπο χρέος να επιμηκυνθεί με ταυτόχρονη μείωση του επιτοκίου των ομολόγων με επιτόκιο από το 4,5% στο 1,5-2% που είναι και τα τελευταία συμφωνηθέντα θα μείωνε ακόμη περισσότερο τις τοκοχρεωλυτικές δόσεις της χώρας. Το όφελος θα ήταν διπλό και τριπλό.

Μια σκέψη κάναμε που εκτιμούμε ότι έχει βάση αλλά δεν ξέρω αν έχει καλούς αποδέκτες.

Καταλήγουμε ότι μια σκέψη που κάνουμε απ΄αυτές τις  γραμμές και βρίσκονται λύσεις με κάποια ανοχή και κατανόηση. Βέβαια με κάποιο κόστος μικρό, όμως, σε σχέση με αυτό που πληρώνει ένας ολόκληρος λαός σήμερα και για τόσα χρόνια.

Δεν αξίζει να εξεταστεί;