Χρηματοδοτικά και συμβουλευτικά εργαλεία της Ε.Ε. για να γίνουν βιώσιμες οι πόλεις

Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει τις πόλεις για να γίνουν πιο πράσινες και πιο βιώσιμες μέσω πολιτικών και χρηματοδοτήσεων. Πρόκειται για εργαλεία που βοηθούν τους πολεοδόμους να επιτύχουν τους στόχους της ΕΕ να πραγματοποιήσουν την πράσινη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία. Για παράδειγμα, η στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα για το 2030 περιλαμβάνει ένα σχέδιο αποκατάστασης της φύσης που θα βοηθήσει τις αστικές τοπικές αρχές να εισάγουν λύσεις βασισμένες στη φύση (NBS) που μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής. Εν τω μεταξύ, η Στρατηγική της ΕΕ για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή υποστηρίζει τις πόλεις στη λήψη μέτρων για τον μετριασμό των επιπτώσεων της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, ένα νέο Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία (CEAP) υιοθετήθηκε το 2020. Υιοθετώντας τις έννοιες της κυκλικής οικονομίας στη διαχείριση των πόρων, οι πόλεις μπορούν να βρουν τον δρόμο προς μια μεγαλύτερη βιωσιμότητα. Η ΕΕ έχει επίσης αναπτύξει κριτήρια δημοσίων συμβάσεων για να καθοδηγήσει τις τοπικές αρχές στην προκήρυξη «πράσινων» δημόσιων διαγωνισμών. Επιπλέον, ο νέος Χάρτης της Λειψίας παρέχει ένα έγγραφο πλαίσιο πολιτικής για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο της αστικής ατζέντας της ΕΕ, έχουν δημιουργηθεί τρεις συμπράξεις πολλών ενδιαφερόμενων μερών για την ενημέρωση και τη βελτίωση της πρακτικής βιώσιμης αστικής ανάπτυξης: Σύμπραξη Κυκλικής Οικονομίας Η καινοτόμος και βιώσιμη σύμπραξη προμηθειών, και Η σύμπραξη για βιώσιμη χρήση γης του NBS. Αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις έχουν αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις με ιδιαίτερη έμφαση στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη μέσω μιας ή περισσοτέρων από αυτές τις συμπράξεις. Επιπλέον, έχουν σχεδιαστεί ολοκληρωμένες αστικές στρατηγικές με την υποστήριξη του ΕΤΠΑ. Τα προγράμματα URBACT και Urban Innovative Actions βοηθούν επίσης τις πόλεις να αναπτύξουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Παρακολούθηση βιώσιμων λύσεων Εμπνευσμένη από το έργο του Partnership for Sustainable Land Use and NBS, η ιταλική πόλη της Μπολόνια άρχισε να αναθεωρεί το Γενικό Πολεοδομικό της Σχέδιο το 2018. Το νέο σχέδιο αγκαλιάζει τις αρχές της κυκλικής οικονομίας προωθώντας παράλληλα την αναζοωγόνηση των εδαφών και τη μείωση της αστικής εξάπλωσης. Η εκμετάλλευση γης, η έκταση της γης που χάθηκε από την αστική ανάπτυξη, είναι πλέον ο κύριος δείκτης αναφοράς για τη μέτρηση των νέων αστικών εξελίξεων στην πόλη. Το νέο πλαίσιο σχεδιασμού ενθάρρυνε επίσης την αποκατάσταση και ανάπλαση αχρησιμοποίητων περιοχών και παλαιών κτιρίων. Εν τω μεταξύ, η ολλανδική πόλη Χάρλεμ είναι ο συντονιστής της Σύμπραξης για καινοτόμες και υπεύθυνες δημόσιες συμβάσεις. Η πόλη έχει επίσης δημιουργήσει τοπικά κέντρα συνεργασίας, τα οποία επικεντρώνονται στη δημιουργία βιώσιμων στρατηγικών προμηθειών. Οι δήμοι που είναι υπεύθυνοι για τον προγραμματισμό και τις δημόσιες συμβάσεις δεν έχουν πάντοτε αρκετούς ειδικούς συμβούλους προμηθειών και το επίπεδο αρμοδιότητάς τους μπορεί να ποικίλει. Τα κέντρα βοηθούν στην επίλυση αυτών των ζητημάτων συγκεντρώνοντας πόρους και εμπειρογνωμοσύνη για να διασφαλίσουν καλής ποιότητας πρακτικές προμηθειών. Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σλοβενίας, το Μάριμπορ, έχει αναπτύξει έναν τρόπο επιλογής αστικών παρεμβάσεων που λαμβάνουν υπόψη τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανάγκες. Η πόλη ξεκίνησε αναπτύσσοντας μια στρατηγική κυκλικής οικονομίας, μια πρωτοβουλία που έλαβε χρηματοδότηση από το έργο Greencycle που υποστηρίχθηκε από το ΕΤΠΑ. Μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, το Maribor υλοποιεί ένα έργο που ονομάζεται Urban Soil 4 Food, το οποίο στοχεύει στη μείωση της ποσότητας βιολογικών και οικοδομικών απορριμμάτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, μετατρέποντάς τα σε παραγωγή εδάφους για κήπους, χώρους πρασίνου και εργοτάξια. Ηρεμία της αστικής ζούγκλας Η πόλη του Πράτο στην Ιταλία ακολουθεί μια σειρά πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της βιωσιμότητας. Για παράδειγμα, το έργο Piu ‘Prato βοηθά στην αναδιαμόρφωση της πόλης του Macrolotto Zero, σε μια προσπάθεια να γίνει πιο βιώσιμη και οικονομικά ζωντανή. Οι δράσεις του έργου περιλαμβάνουν την επαναλειτουργία εγκαταλελειμμένων κτιρίων, την κατασκευή χώρων πρασίνου και την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας. Εν τω μεταξύ, το έργο Prato Urban Jungle στοχεύει στην αποκατάσταση της φύσης σε ορισμένες γειτονιές μέσω της ανάπτυξης χώρων πρασίνου. Η πρωτεύουσα της Νορβηγίας, Όσλο είναι συντονιστής της εταιρικής σχέσης κυκλικής οικονομίας. Ένα από τα βασικά επιτεύγματα της συνεργασίας είναι η ανάπτυξη ενός συνόλου 29 δεικτών απόδοσης για τη μέτρηση της προόδου μιας πόλης προς ένα μοντέλο κυκλικής οικονομίας. Η πόλη έχει αναπτύξει μια σειρά πρωτοβουλιών για τη μείωση των απορριμμάτων. Έχει δημιουργήσει εννέα μίνι σταθμούς ανακύκλωσης για να διευκολύνει τους κατοίκους να απορρίπτουν μικρές ποσότητες ογκωδών και επικίνδυνων αποβλήτων χωρίς να απαιτούν δικό τους όχημα