Η οικονομία της χώρας η αρχή των ….πάντων! Μια εικόνα της…

Αν θα ήθελε κάποιος να αφήσει ερωτηματικά στην διαχείριση των οικονομικών της χώρας θα άρχιζε με την σημερινή εικόνα σχετικά με το χρέος της χώρας. Ας δούμε αυτή την εικόνα. Το Ελληνικό δημόσιο ΄΄οφείλει΄΄ περί τα 630 δις ευρώ, που αναλύεται ως εξής: 402 δις το καθαρό κρατικό χρέος, 80 δις ευρώ τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών, 108 δις ευρώ οφειλές ιδιωτών πολιτών σε εφορίες, 38 δις ευρώ οφειλές προς τον ΕΦΚΑ. Ωραία ως εδώ. Η σκέψη μας αμέσως οδηγείται γιατί και από πού προέκυψαν αυτά τα χρέη. Η απάντηση είναι απλή και καθαρή, πολιτικά λάθη με ευθύνες σε εκείνους που είδαν κάποιες περιόδους της πολιτικής ζωής ως ευκαιρία γρήγορου πλουτισμού με εργαλείο τις τράπεζες, οι οποίες έχουν, επίσης, ευθύνες. Όμως δεν είναι αυτός ο σκοπός αυτού του άρθρου. Εμείς βλέπουμε τον τρόπο μέσα από τον οποίο θα απαλλαγεί ο Έλληνας από το βάρος των χρεών και τις γνωστές σε όλους συνέπειες. Έτσι παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις στην οικονομική πολιτική και όχι μόνο. Το κλειδί της διαφυγής από την στενωπό των χρεών είναι στα χέρια της κυβέρνησης, της εκάστοτε κυβέρνησης. Η χώρα έρχεται από μια τυπική χρεοκοπία το 2009-2010 όπου το μέσο της βοήθειας να ορθοποδήσει ήταν το ΄΄ξένο χρήμα΄΄ όπως πάντα συνέβαινε στην χώρα. Το είδαμε πολλές φορές, όσες φορές η χώρα χρεοκόπησε και συνέβη πολλές φορές. Το ΄΄ξένο χρήμα΄΄ ήταν κυρίως Ευρωπαϊκό. Θυμόμαστε τις αγωνίες μας στην περίοδο 2007-2015. Δεκάδες επιχειρήσεις έκλεισαν, πολλά νοικοκυριά χρεοκόπησαν, αδυναμία να αποπληρωθούν υποχρεώσεις, συσσώρευση χρεών, το σύστημα μπλοκάρισε. Οι κυβερνήσεις οδηγήθηκαν στην δανειοληψία από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που δυστυχώς δεν αντιμετώπισε το ζήτημα ως ένα οικονομικό αδιέξοδο για την χώρα αλλά μέσα από την αυστηρότητα της τιμωρίας. Γνωστά όλα αυτά που πληρώνουμε και σήμερα και θα πληρώνουμε για ακόμη χρόνια. Τι γίνεται σήμερα έχει σημασία. Η σημερινή κυβέρνηση προσπαθεί να λύσει τον γόρδιο δεσμό. Οι πολίτες να συντηρούνται, να έχουν δουλειές, να αναπτύξουν τις οικογένειες, να γεννήσουν παιδιά (δημογραφικό) κλπ κλπ. Το πολιτικό σκηνικό ξεκάθαρο. Τα κόμματα προσπαθούν να πάρουν θέση απέναντι σε αυτά τα δεδομένα. Μεγάλο κόμμα εξουσίας διασπάστηκε, (συνέπεια), φύτρωσαν νέες μικρές πολιτικές οντότητες πρόσκαιρες, με ημερομηνία λήξεως (εκτίμηση). Ο απαισιόδοξος αμέσως θα πει, μια Ελλάδα υπό κατάρρευση, φτώχεια, αδυναμία, ξεπεσμός, κυβέρνηση ανάξια. Ας δούμε, όμως, μια άλλη πλευρά. Ποιο ήταν το οικονομικό κόστος της πανδημίας; Ποιος το πλήρωσε; Έπρεπε να έχουμε κόστος γι΄αυτό; Απάντηση, ναι είχε κόστος ανεξάρτητα αν οι μέθοδοι δεν ήταν από όλους αποδεκτοί. Το παγκόσμιο γεγονός είχε άγνωστες επιστημονικές παραμέτρους σε όλα τα επίπεδα. Η χώρα είχε την οικονομική δυνατότητα να αντιμετωπίσει μια τέτοια κατάσταση; Όχι. Τι έγινε; Πάλι η Ευρώπη. Η ΕΚΤ αποφάσισε να αγοράζει Ελληνικά ομόλογα και πάλι έτσι η Ελλάδα απολάμβανε μια άτυπη ποσοτική χαλάρωση ως να ήταν μια χώρα με επενδυτικές βαθμίδες, με στέρεα οικονομία. Να θυμηθούμε ότι το 10ετές ομόλογο είχε απόδοση 0,55% και για να κατανοήσουμε τι σημαίνει αυτό η χώρα σήμερα δανείζεται από την ελεύθερη αγορά, με 10ετές ομόλογο και πάλι, με 3,64%!!!! 8,5 φορές ακριβότερα. Είναι προφανές ότι η Ευρώπη έδωσε σωσίβια λέμβο. Δυστυχώς αυτό το γεγονός για κάποιους αποτελεί στοιχείο άστοχων ενεργειών, αποτυχία. Με αυτά τα κριτήρια πως αυτοί οι περίφημοι οίκοι αξιολόγησης, που είτε θέλουμε είτε όχι παίζουν σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά, την οποία έχει ανάγκη η χώρα; Το 2023 ήταν χρόνος όριο για την έναρξη της απεμπλοκής της χώρας από την εξάρτηση των υποχρεώσεων, κυρίως από την ρετσινιά της φτωχοχώρας, των ‘’σκουπιδιών΄΄!! Αυτό αποτελούσε σημαντικό παράγοντα αξιολόγησης, στην επανάκτηση της αξιοπιστίας. Έτσι προέκυψαν οι συνεχείς αναβαθμίσεις των οίκων αξιολόγησης. Το είχαμε ανάγκη μέσα στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα της μπασταρδεμένης ελεύθερης οικονομίας. Μα θα πει κάποιος πληρώνουμε 3,65% επιτόκιο ενώ πληρώναμε 0,55%, γιατί να γίνεται αυτό; Μα γιατί το όλο αυτό σύστημα κάποιος το πληρώνει, προφανώς οι Ευρωπαίοι πολίτες κι αυτό έχει ημερομηνία λήξεως. Ο χαρακτηρισμός ΄΄φτωχοχώρα σκουπιδιών΄΄ είναι μια πραγματικότητα. Μια χώρα που λειτουργούσε με επιδόματα (και εξακολουθεί, δυστυχώς) επιδόματα χαρισματικά και ρουσφέτια άσχετων πολιτικών, που εκμεταλλεύονταν την ανάγκη του πολίτη. Ας θυμηθούμε την σειρά ‘’Αλ Τσαντίρι΄΄ του εμπνευσμένου Λάκη Λαζόπουλου. Τα έλεγε όλα και ήταν μια πραγματικότητα κι εμείς γελούσαμε!! Η επαναγορά των μετοχών από τις τράπεζες με καταβολή μετρητών, όπως υφίσταται η συμφωνία, είναι μια ενέργεια αποκατάστασης της τάξης, παρ΄όλο που εκφράσαμε μια άλλη άποψη με τον τρόπο που έγινε ή την καταγραφή της μεγάλης ζημιάς που υπέστη ο Έλληνας φορολογούμενος. Αλλά έτσι είναι κάθε λάθος στην πολιτική, το πληρώνει ο πολίτης. Τώρα έρχεται η επαναγορά των μετοχών για την τράπεζα Πειραιώς, η οποία θα ακολουθήσει, κατά πάσα πιθανότητα το μοντέλο της Εθνικής τράπεζας. Αναφέρουμε τις τράπεζες διότι το τραπεζικό σύστημα αποτελεί σημαντικό πυλώνα της οικονομικής ζωής της χώρας. Αποπληρώνονται δανειακές υποχρεώσεις πριν την ώρα τους ώστε να υπάρχει και καλή μαρτυρία μιας συνετής διαχείρισης των υποχρεώσεών μας. Υποχρεώσεις που προέκυψαν από τα τρία ΄΄θανατηφόρα΄΄ μνημόνια. Αποκαθίστανται κάποιες τόσο άδικες όσο και περίεργες διατάξεις στην έκδοση συντάξεων με τον νόμο ΄΄Κατρούγκαλου΄΄. Προφανώς η κατάργηση του άδικου αυτού νόμου προϋποθέτει τεράστια ποσά αποζημιώσεων στους συνταξιούχους. Αδύνατο να καταργηθεί!! Υπήρξε νομοθετική ρύθμιση αύξησης των συντάξεων με μαθηματικό τύπο με διαχρονική εφαρμογή. Η ανεργία σημειώνει σταδιακή, αργή βέβαια, μείωση, σημαντικός οικονομικός παράγοντας. Κάτω από το 10% (στο 9,6% για την ακρίβεια) που ενεργοποιεί την αντίστοιχη διάταξη του νόμου για την επαναφορά των αυξήσεων στους μισθούς των εργαζομένων με την επαναφορά των τριετιών στον υπολογισμό των αμοιβών των εργαζομένων. Αυξήσεις δόθηκαν στους δημοσίους υπαλλήλους ύστερα από 14 χρόνια στασιμότητας, παγώματος. Μεταρρυθμίσεις φορολογικές, που αποκαθιστούν την δικαιοσύνη στην κατανομή των επιβαρύνσεων των πολιτών. Αναπτύσσεται σύστημα ελέγχου της φοροδιαφυγής και θα λέγαμε και της φοροαπαλλαγής. Να σημειώσουμε ότι υπάρχουν πάνω από 1000 είδη φοροαπαλλαγής στο φάσμα της φορολόγησης των πολιτών. Πρωτοφανές και ίσως μοναδικό στον κόσμο. Όλα αυτά αποτελούν σημαντικά στοιχεία για να αξιολογηθεί μια χώρα εντός του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Δεν ισχυριζόμαστε ότι λύθηκαν τα τεράστια προβλήματα, που συσσωρεύθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελληνική πραγματικότητα. Κρίνουμε ή συγκρίνουμε την διακυβέρνηση της χώρας. Αυτό που αναζητούμε είναι πως θα προχωρήσουμε μπροστά, πως θα απαλλαγούμε από αγκυλώσεις και στρεβλώσεις της οικονομίας μας. Οφείλουμε να έχουμε στην σκέψη μας πως πατριωτισμός δεν είναι να λέμε ότι αγαπούμε την πατρίδα, πατριωτισμός είναι να φροντίσουμε την πατρίδα μας, να την προστατεύουμε, να βλέπουμε με αντικειμενικότητα τις εξελίξεις. Πατριωτισμός δεν είναι η επανάσταση, η αλόγιστη αντίδραση, η ασυνέπεια ή η ατομικότητα. Η Γερμανία για να ισορροπήσει μετά την Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο από την οικονομική της κατάρρευση, πέρασαν 30 χρόνια με άλλη κουλτούρα, άλλη πειθαρχία, άλλη αποφασιστικότητα και δεν τα πλήρωσαν όλα με κάποιους τρόπους. Το ίδιο έγινε και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο!! Όλοι οι Γερμανοί πλήρωσαν με μεγάλη φτώχεια και πείνα. Ας διαβάσουμε την περίοδο 1920-1975.Τα λάθη της πολιτικής βαραίνουν τον πολίτη πάντα όπως ιστορικά έχει καταγραφεί. Ο πληθωρισμός και η ακρίβεια αποτελούν αγκάθια στην εξέλιξη. Το πρώτο, κατά 35% (με εκτίμηση δική μας) είναι εισαγόμενο στοιχείο ενώ το 65% αναπτύσσεται από εγχώριες πηγές. Η κερδοσκοπία σε συνδυασμό με την φοροδιαφυγή αποτελεί την γάγγραινα στην ανάπτυξη της οικονομίας. Εδώ η κυβέρνηση υποχρεούται να ανακαλύψει και να τιμωρήσει τους υπεύθυνους και να απαλλάξει από άδικες επιβαρύνσεις νομοταγών πολιτών. Οι μηχανισμοί εκμετάλλευσης του καταναλωτή με δόλιους τρόπους αύξησης των τιμών των αγαθών κυριαρχούν αφού η κρατική παρέμβαση δεν είναι ικανή να ελέγξει είτε ακούσια είτε εκούσια. Τα υψηλά πρόστιμα είναι μοχλός εκφοβισμού αλλά μάλλον δεν αρκεί, τουλάχιστον για εταιρίες με υψηλούς τζίρους. Οι δύο αυτές παράμετροι διαβρώνουν την ομαλή λειτουργία της αγοράς. Είναι ανάγκη σε πολλούς τομείς του πρωτογενούς τομέα, κυρίως, είναι να αλλάξει, να συντονιστεί σε νέα δεδομένα στη βάση του υπολογισμού της κλιματικής κρίσης, η οποία είναι εδώ. Μια παράμετρος με άμεσα και έντονα επηρεάζει τις εξελίξεις εθνικά αλλά και παγκόσμια. Το κεφάλαιο επενδύσεις έχει ανοίξει και λειτουργεί όσο κι αν κάποιοι δεν το δέχονται. Τεράστια ποσά έχουν εισαχθεί στον χρηματοπιστωτικό χώρο. Αν και αυτό μπορεί να μην έχει μόνιμο χαρακτήρα είναι βέβαιο, όμως, ότι παίζει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις. Εξαγορές και συγχωνεύσεις εταιριών αναπτύσσονται γρήγορα και έξυπνα. Η κυβέρνηση (πληροφορίες από καλές πηγές) φέρουν στο τραπέζι το στήσιμο ενός νέου Ταμείο Επενδύσεων με μαγιά το περίφημο ΄΄μαξιλάρι΄΄ και όχι μόνο. Το δημόσιο θα τραβήξει 2 δισ. από τα διαθέσιμα για να σβήσει χρέος και να κλείσει το κενό στις εγγυήσεις των μνημονιακών δανείων Επενδύσεις σε καινοτόμους κλάδους της οικονομίας με κεφάλαια από το «μαξιλάρι» των διαθεσίμων που θα διαχειρίζεται ο κολοσσός της ΒlackRock προβλέπει ο σχεδιασμός με την σύσταση ειδικού «στρατηγείου» που θα λειτουργεί υπό την ομπρέλα του Υπερταμείου. Πρόκειται για το νέο Επενδυτικό Ταμείο που μπαίνει σε λειτουργία από το 2024 με πόρους από τα ταμειακά διαθέσιμα που θα φθάσουν τα 2 δισ. ευρώ καθώς 1 δισ. ευρώ είναι το «κενό» που δημιουργείται από την αποχώρηση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ από τα περιουσιακά στοιχεία του Υπερταμείου που είχαν δοθεί ως εγγύηση για το τρίτο δάνειο από τους δανειστές. Ωστόσο υπάρχει και η «ρήτρα» για την διάθεση του 50% των εσόδων από τις αποκρατικοποιήσεις για την αποπληρωμή του χρέους με αποτέλεσμα ένα ποσό κοντά στα 500 εκατ. ευρώ να κατευθυνθεί για τον σκοπό αυτό. Τα πρώτα κεφάλαια Στην πράξη τα πρώτα κεφάλαια κίνησης του Ταμείου για τα οποία ο ESM έχει ανάψει το «πράσινο φως» θα προέλθουν με την εξής διαδικασία: θα γίνει αποτίμηση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ από ανεξάρτητο εκτιμητή και στη συνέχεια κεφάλαια που αντιστοιχούν στο 50 % της αξίας τους θα διοχετευθούν στο εθνικό επενδυτικό ταμείο ενώ το υπόλοιπο 50 % θα διατεθεί για τη μείωση του δημοσίου χρέους. Η δομή και η λειτουργία του Επενδυτικού Ταμείου Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές η δομή και λειτουργία του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου θα βασιστεί στο προηγούμενο καλό και επιτυχημένο παράδειγμα άλλων χωρών και θα ακολουθήσει τη διεθνή επιτυχημένη πρακτική Εθνικών Επενδυτικών Ταμείων της Ευρώπης (Νορβηγίας, Ιρλανδίας, Ιβηρικών χωρών κτλ) και άλλων χωρών (π.χ. Temasek – Σιγκαπούρη). Το Ταμείο θα δουλεύει με σύγχρονο management κυνηγώντας υψηλές αποδόσεις από τους παρακάτω επενδυτικούς στόχους: - Σε ελληνικές επιχειρήσεις με αναπτυξιακές προοπτικές, ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, εξωστρέφεια και ισχυρό management team λαμβάνοντας υπόψη και το ευρύτερο κοινωνικο-οικονομικό αποτύπωμα (π.χ. νέες θέσεις εργασίας, ανάπτυξη – ανταγωνιστικότητα) – Σημειώνεται πως ο στόχος δεν είναι να δημιουργηθεί νέα γενιά “ΔΕΚΟ” με τα κεφάλαια του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου. - Σε κλάδους αιχμής της ελληνικής οικονομίας με στρατηγική προτεραιότητα (πχ, πράσινη μετάβαση, κυκλική οικονομία, μπλε οικονομία, ψηφιακός/τεχνολογικός μετασχηματισμός) και επιλεγμένες υποδομές Επίσης όλες οι πρωτοβουλίες (πχ συμμετοχή σε ΑΜΚ, μετατρέψιμα ομολογιακά δάνεια, κ,.α) θα γίνονται συμπληρωματικά και όχι a priori ανταγωνιστικά (σημ. κατά περίπτωση συνεπενδύσεις – co-investments) με άλλα δημόσια εργαλεία/σχήματα, επενδυτικά κεφάλαια συμμετοχών (πχ ΑΚΕΣ που έχουν συσταθεί στην Ελλάδα με συμμετοχή της Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων/HDBI (πρώην ΤΑΝΕΟ),άλλα private equity funds που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και πιστωτικά ιδρύματα (ελληνικά και IFIs – δηλ EIB, EBRD, BSTDB κλπ.) Επενδυτικός ορίζοντας Ο επενδυτικός ορίζοντας θα είναι μεσο- μακροπρόθεσμος και με σαφείς μηχανισμούς και με χρονοδιάγραμμα αποεπένδυσης (exit strategy). Στο μεταξύ στο πρώτο εξάμηνο του 2024 θα έχει ψηφιστεί το νέο θεσμικό πλαίσιο για τον περαιτέρω τον εκσυγχρονισμό των δημοσίων επιχειρήσεων που λειτουργούν υπό την αιγίδα του Υπερταμείου. Το Δημόσιο διατηρεί καταστατική μειοψηφία στην Helleniq Energy – Μερίδιο 31,2% κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ To ΤΑΙΠΕΔ, εταιρεία μέλος του Υπερταμείου, με αφορμή δημοσιεύματα στον Τύπο περί δήθεν απώλειας των δικαιωμάτων καταστατικής μειοψηφίας του Δημοσίου μετά τη συναλλαγή για την ιδιωτική τοποθέτηση 33.619.870 υφιστάμενων κοινών μετοχών της HELLENiQ Energy Holdings Α.Ε., επισημαίνει τα εξής: • Μετά την ολοκλήρωση της συναλλαγής, το ποσοστό που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ανέρχεται σε 31,2% (95.301.987 μετοχές σε σύνολο 305.635.185). • Η συνολική έμμεση συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο της HELLENiQ ENERGY δια του ΤΑΙΠΕΔ και άλλων νομικών προσώπων/φορέων του Δημοσίου, εξακολουθεί να υπερβαίνει το ποσοστό καταστατικής μειοψηφίας και διατηρεί τα σχετικά δικαιώματα. • Σε συνέχεια αιτήματος που υπέβαλε το ΤΑΙΠΕΔ, το Διοικητικό Συμβούλιο της HELLENiQ ENERGY συγκάλεσε Έκτακτη Γενική Συνέλευση στις 28 Δεκεμβρίου 2023 με θέμα την τροποποίηση του Καταστατικού της εταιρείας προκειμένου να διασφαλιστεί η αναλογική εκπροσώπηση του Δημοσίου στο Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας με τη δυνατότητα διορισμού τριών (3) μελών, σε περίπτωση που το ποσοστό που κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, στο μετοχικό της κεφάλαιο, είναι μεταξύ 25% και 35%. • Σημειώνεται ότι μετά την τροποποίηση του Καταστατικού, τρία (3) μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου θα διορίζονται απευθείας από το Ελληνικό Δημόσιο, και δεν θα εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων. Όλα αυτά και άλλα μαζί είναι στοιχεία αισιόδοξα και θετικά. Όμως το σημαντικότερο είναι να τηρηθούν οι συνθήκες ηρεμίας και συνετής πολιτικής, μιας σοφής στρατηγικής που θα έχει μοναδικό στόχο με πίστη στην ευημερία των Ελλήνων. Παρακολουθούμε, διαβάζουμε, αναλύουμε και καταγράφουμε.