Οι σκοτεινές προβλέψεις του Stephen Hawking

O βραβευμένος αστροφυσικός Stephen Hawking, που γιόρτασε στις 8 Ιανουαρίου τα 74α γενέθλιά του, είναι γνωστός όχι μόνο για το επιστημονικό του έργο αλλά και για τις προειδοποιήσεις που συχνά απευθύνει στην ανθρωπότητα, σχετικά με τους κινδύνους που θα μπορούσαν να εξαφανίσουν το ανθρώπινο είδος στο μέλλον. Αυτές είναι οι πιο «σκοτεινές» προβλέψεις του θεωρητικού φυσικού.

«Δε νομίζω πως θα επιβιώσουμε για άλλα χίλια χρόνια χωρίς να εγκαταλείψουμε αυτό τον εύθραυστο πλανήτη».
(Ομιλία στην Όπερα του Σίδνεϊ, 27 Απριλίου 2015)

Ο Hawking επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία την σπουδαιότητα των διαστημικών ταξιδιών, ως μία εφεδρική «ασφάλεια ζωής» των ανθρώπινων κοινωνιών. Κατά τον Hawking, ταοικοσυστήματα της Γηςκινδυνεύουν από μία ευρεία γκάμα διαφορετικών παραγόντων – από την ανθρώπινη αδιαφορία μέχρι την πρόσκρουση αστεροειδούς – και ως εκ τούτου είναι απαραίτητο «να μπορούμε να φύγουμε από εδώ αν χρειαστεί».

«Αν ποτέ μας επισκεφτούν εξωγήινοι, το αποτέλεσμα θα είναι παρόμοιο με την έλευση του Κολόμβου στην Αμερική που, όπως θυμάστε, δεν πήγε και πολύ καλά για τους ιθαγενείς Αμερικανούς».
(Συνέντευξη στην El Pais, 30 Σεπτεμβρίου 2015)

Αν και από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της αναζήτησης για εξωγήινη ζωή, ο Hawking είναι επίσης από τους πλέον διάσημους «προφήτες κακών» σε ό,τι αφορά μία ενδεχόμενη συνάντηση μας μεεξωγήινο πολιτισμό. Αν οι εξωγήινοι είναι αρκετά εξελιγμένοι ώστε να μπορούν να ταξιδέψουν ως εδώ, πιθανότατα θα πρόκειται για «επικίνδυνους, διαστημικούς νομάδες σε αναζήτηση εκμεταλλεύσιμων πλανητών».

«Η ανθρώπινη επιθετικότητα είναι η πιο επικίνδυνη απειλή για όλους μας».
(Συνέντευξη στον Independent, 19 Φεβρουαρίου 2015)

«Η βία εξυπηρετούσε τις ανθρώπινες κοινωνίες όσον καιρό ήταν απαραίτητη για την εξεύρεση τροφής ή συντρόφου. Όμως με την εξέλιξη της τεχνολογίας, η επιθετικότητα λίγων αρκεί για να εξαφανίσει την ανθρωπότητα», δήλωνε ο διάσημος φυσικός στον Independent, τονίζοντας την ανάγκη για μία προσπάθεια «παγκόσμιας ευαισθητοποίησης» που ωστόσο δεν θεωρεί πιθανή.

«Η ανάπτυξη συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της ανθρωπότητας»
(Συνέντευξη στο BBC, 2/12/2015)

Ο καθηγητής εκτιμά πως σε περίπτωση που καταφέρουμε να δημιουργήσουμε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, εκείνα θα βρουν αργά ή γρήγορα τρόπους να αυτο-βελτιωθούν, με άμεση συνέπεια τηναπομάκρυνση των στόχων τους από την ανθρώπινη λογική. Ο Hawking θεωρεί πως δεν κινδυνεύουμε από τις «ύπουλες» μηχανές αλλά από μία πιθανή αδιαφορία των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης για το ανθρώπινο είδος.

«Το αληθινό ρίσκο με την Τεχνητή Νοημοσύνη δεν θα είναι η ‘κακία’ αλλά η αδιαφορία (…) Οι περισσότεροι από μας δεν μισούμε τα μυρμήγκια αλλά τα πατάμε κατά λάθος. Όταν όμως είσαι υπεύθυνος ενός υδροηλεκτρικού σταθμού η λειτουργία του οποίου θα πνίξει φωλιές εκατομμυρίων μυρμηγκιών, το πρόβλημα είναι των μυρμηγκιών, όχι δικό σου».
(Διαδικτυακή συζήτηση στο Reddit, 2/10/2015)

«Αν ο παραγόμενος πλούτος αναδιανεμόταν δίκαια, όλοι θα μπορούσαν θα απολαύσουν μία άνετη και ξεκούραστη ζωή. Όμως η συντριπτική πλειοψηφία κινδυνεύει να καταλήξει πάμφτωχη, σε περίπτωση οι ιδιοκτήτες των μηχανικών μέσων παραγωγής συμμαχήσουν κατά μιας ‘λογικής διανομής’. Η τρέχουσα τάση δείχνει πως το δεύτερο σενάριο είναι το πιο πιθανό, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας να εντείνει επί τα χείρω τις ανισότητες».
(Διαδικτυακή συζήτηση στο Reddit, 2/10/2015)

Ακόμα και αν οι «σκεπτόμενες μηχανές» δεν μας αφανίσουν, η ανάπτυξή τους θα διαιωνίσει επιχειρηματικές πολιτικές που ενδέχεται να εντείνουν την φτώχεια και την εξαθλίωση, «καθιστώντας τον άνθρωπο, τον μεγαλύτερο εχθρό της ανθρωπότητας».