Βίντεο: ένα άστατο αλογόνο

Το άστατο (At) είναι το χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό Ζ=85 και ανήκει στην ομάδα των αλογόνων – μαζί με τα φθόριο, χλώριο, βρώμιο, ιώδιο (και τενέσιο) – στον περιοδικό πίνακα των στοιχείων βρίσκεται κάτω από το ιώδιο.

Η ονομασία του προέρχεται – προφανώς – από την ελληνική λέξη άστατος.

Πρόκειται για ένα ασταθές ραδιενεργό στοιχείο. Το μακροβιότερο ισότοπό του με μαζικό αριθμό 210, έχει χρόνο ημιζωής 8,1 ώρες και εκπέμπει ακτινοβολία α και β⁺. Προκύπτει στο εσωτερικό της Γης σε ελάχιστη ποσότητα από ραδιενεργές διασπάσεις βαρύτερων στοιχείων και και μετά από μερικές ώρες διασπάται. Γι αυτό, παρότι είχε προβλεφτεί η ύπαρξή του από τον Μεντελέγιεφ, δημιουργήθηκε στο εργαστήριο το 1940. Ο Μεντελέγιεφ το είχε ονομάσει εκα-ιώδιο. (Τα προθέματα eka- , μαζί με τα dvi- και tri- , τα ονόματα των ψηφίων 1, 2 και 3 στα σανσκριτικά, χρησιμοποιούνταν από τον Mendeleev για την προσωρινή ονομασία στοιχείων που δεν είχαν ανακαλυφθεί).

Το άστατο παρασκευάστηκε σε επιταχυντή από τους  Dale R. Carson, K.R. MacKenzie και Emilio Segrè, βομβαρδίζοντας το στοιχείο βισμούθιο (Ζ=83) με σωματίδια α (πυρήνες ηλίου). Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην εξέταση του θυρεοειδή αδένα αντί του ραδιενεργού ιωδίου-131, αλλά η ακτινοβολία του είναι πιο επικίνδυνη σε σχέση με του ιωδίου-131.

Στο βίντεο που ακολουθεί ο καθηγητής Martyn Poliakoff μας παρουσιάζει το στοιχείο άστατο: