Περσείδες: Πότε και πώς θα παρατηρήσουμε την εντυπωσιακή βροχή διαττόντων αστέρων

συγγραφέας: Παναγιώτα Ντόβα 10 Αυγούστου 2023 Οι Περσείδες είναι ίσως η πιο γνωστή βροχή διαττόντων αστέρων και διαρκεί από τα μέσα του Ιουλίου μέχρι τα τέλη Αυγούστου κάθε χρόνο, όταν η Γη συναντά υπολείμματα του κομήτη Swift-Tuttle. Η κορύφωσή της φέτος θα συμβεί το βράδυ της 12ης Αυγούστου προς ξημερώματα της 13ης και τότε υπολογίζεται ότι θα μπορούν να παρατηρηθούν περίπου 100 διάττοντες την ώρα. Υπάρχει ακόμη μεγάλη πιθανότητα να παρατηρηθούν βολίδες, πολύ φωτεινά μετέωρα, μέρος των οποίων φτάνει στην επιφάνεια της Γης ως μικροί μετεωρίτες.

Φωτογραφία του νυχτερινού ουρανού κατά τη διάρκεια της βροχής διαττόντων Εικόνα: Jason Weingart Πώς μπορούμε να παρατηρήσουμε τις Περσείδες; Οι διάττοντες αστέρες ή «πεφταστέρια» θα είναι ορατοί από οποιαδήποτε περιοχή με καθαρό ουρανό και με χαμηλή φωτορύπανση, ιδανικά μακριά από μεγάλες πόλεις. Παρατηρούνται με γυμνό μάτι και εμφανίζονται σε ολόκληρο τον ουρανό, με επίκεντρο τον αστερισμό του Περσέα, εξ ου και το όνομά τους. Μπορούμε εύκολα να εντοπίσουμε τον Περσέα στον ουράνιο θόλο, καθώς βρίσκεται κάτω από τον αειφανή αστερισμό της Κασσιόπης, η οποία έχει χαρακτηριστικό σχήμα που μοιάζει με το γράμμα W. Γενικά, όλα τα αντικείμενα ή φαινόμενα του νυχτερινού ουρανού παρατηρούνται καλύτερα όταν βρίσκονται στην ψηλότερη θέση τους στον ουράνιο θόλο και ο ουρανός είναι όσο το δυνατόν πιο σκοτεινός. Για τις Περσείδες αυτό θα συμβαίνει μετά τα μεσάνυχτα μέχρι και τις πρώτες πρωινές ώρες. Φέτος, οι συνθήκες παρατήρησης θα είναι ιδιαίτερα καλές, καθώς η κορύφωση του φαινομένου θα λάβει χώρα μόλις τρεις ημέρες πριν τη φάση της Νέας Σελήνης. Έτσι, η Σελήνη θα βρίσκεται πολύ κοντά στον Ήλιο και θα ανατείλει λίγο πριν το ξημέρωμα, ενώ μόνο ένα μικρό κομμάτι της θα είναι φωτισμένο, μειώνοντας σημαντικά την φωτορύπανση και επιτρέποντάς μας να δούμε και τους πιο αμυδρούς διάττοντες αστέρες.

Σημειώνεται με κίτρινο σταυρό η θέση από την οποία φαίνεται να προέρχονται οι Περσείδες στον ουράνιο θόλο. Μπορούμε να το εντοπίσουμε εύκολα, βρίσκοντας πρώτα τον αστερισμό της Κασσιόπης. Εικόνα: Sky & Telescope Τι είναι τα πεφταστέρια και οι Περσείδες; Καθώς οι κομήτες πλησιάζουν τον Ήλιο, θερμαίνονται και κομμάτια τους αποκόπτονται. Τα υπολείμματα αυτά αποτελούνται από πέτρα, σκόνη και πάγο και ποικίλλουν σε διαστάσεις. Είναι πιθανό η τροχιά ενός κομήτη να διασχίζει αυτή της Γης, οπότε μέρος των υπολειμμάτων θα βρεθεί στην πορεία της. Όταν τα υπολείμματα συναντήσουν την ατμόσφαιρα της Γης, θερμαίνονται, αγγίζοντας θερμοκρασίες χιλιάδων βαθμών Κελσίου και αναφλέγονται, λόγω των μεγάλων ταχυτήτων τους και της τριβής με τα σωματίδια του ατμοσφαιρικού αέρα. Το αποτέλεσμα είναι μια εντυπωσιακή βροχή διαττόντων αστέρων. Τα αντικείμενα που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης ονομάζονται «μετέωρα». Τα μικρότερα από αυτά εξαϋλώνονται πλήρως μέσα στην ατμόσφαιρα, αφήνοντας πίσω τους ένα φωτεινό ίχνος, χωρίς κανένα τμήμα τους να φτάνει στην επιφάνεια της Γης. Σε αυτή την περίπτωση, ονομάζονται «διάττοντες αστέρες» ή «πεφταστέρια». Μεγαλύτερα μετέωρα, που καλούνται «βολίδες», μπορεί να μην εξαϋλωθούν πλήρως στην ατμόσφαιρα. Τότε, το μέρος τους που θα φτάσει στην επιφάνεια της Γης ονομάζεται «μετεωρίτης». Το φαινόμενο της βροχής διαττόντων είναι περιοδικό, καθώς Γη θα συναντά τα υπολείμματα του κομήτη κάθε φορά που θα περνάει από το συγκεκριμένο σημείο της τροχιάς της, το οποίο αντιστοιχεί σε συγκεκριμένες ημερομηνίες του χρόνου.