S&P: Από ΒΒΒ- σε ΒΒ+, θετικό outlook. Καλή εξέλιξη με ....παρακολούθηση για το μέλλον

Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης Standad & Poor's αναβάθμισε την αξιολόγηση της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα, και ειδικότερα στο ΒΒΒ- από BB+ (που ήταν μία βαθμίδα κάτω από την επενδυτική), με σταθερό το outlook. Σύμφωνα με τον οίκο, τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας βελτιώνονται χάρη στις προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης. Μετά την κρίση χρέους του 2009 - 2015, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση των οικονομικών και δημοσιονομικών ανισορροπιών της χώρας. Ο οίκος αναμένει ότι οι περαιτέρω διαρθρωτικές οικονομικές και δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις, σε συνδυασμό με τα μεγάλα κονδύλια της ΕΕ, θα στηρίξουν την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη την περίοδο 2023 - 2026 και θα στηρίξουν τη συνεχή μείωση του δημόσιου χρέους. Ο οίκος αναμένει ότι η κυβέρνηση θα πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα τουλάχιστον 1,2% του ΑΕΠ φέτος, υπερβαίνοντας τον στόχο του 0,7%, παρά το σημαντικό δημοσιονομικό κόστος λόγω των πρόσφατων πυρκαγιών και πλημμυρών. Προβλέπει ακόμη ένα μέσο πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού της τάξης του 2,3% του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2024-2026. Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης, οι πολιτικές πιέσεις πιθανόν να περιπλέξουν την ικανότητα της κυβέρνησης να διατηρήσει μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, και αυτό θα μπορούσε να επιβραδύνει την πρόοδο στη μείωση του χρέους στα τελευταία έτη του ορίζοντα των προβλέψεών μας και πέραν αυτού. Αιτιολόγηση της αναβάθμισης Όπως σημειώνει η S&P, η σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση έχει θέσει τη δημοσιονομική πορεία της Ελλάδας σε σταθερά βελτιωτική τροχιά. Υποστηριζόμενη από μια πολύ ταχεία οικονομική ανάκαμψη, η ελληνική κυβέρνηση έχει καταφέρει να υπερκαλύπτει τακτικά τους δικούς της δημοσιονομικούς στόχους. Η καθαρή νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές φέτος με απόλυτη πλειοψηφία - τονίζει ο οίκος - και η αποφυγή ενός δυνητικά ασταθούς συνασπισμού, επιτρέπει στην κυβέρνηση να συνεχίσει να βασίζεται στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του παρελθόντος. Το εκλογικό αποτέλεσμα φαίνεται σε γενικές γραμμές να αποτελεί για τη συνέχιση της πολιτικής της ΝΔ και ο οίκος αναμένει ότι η κυβέρνηση θα προωθήσει τη μεταρρυθμιστική της ατζέντα. Αυτό περιλαμβάνει την περαιτέρω αντιμετώπιση του ακόμη μεγάλου δημόσιου χρέους, την κατοχύρωση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος και την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων στο σύστημα δικαιοσύνης και υγείας, μεταξύ άλλων προσπαθειών για την ενίσχυση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας. Ο οίκος εκτιμά ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα μειωθεί στο περίπου 146% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του έτους, γεγονός που θα αποτελούσε σημαντική βελτίωση από το υψηλό επίπεδο του 189% του ΑΕΠ το 2020. Αυτό αντανακλά κάπως τον αντίκτυπο του πληθωρισμού, αλλά βαρύνει επίσης την ταχεία οικονομική επέκταση μετά την πανδημία του κορονοϊού. Ενώ το χρέος παραμένει υψηλό, το προφίλ του είναι ένα από τα πιο ευνοϊκά από όλα τα κράτη που αξιολογεί ο οίκος, η μέση σταθμισμένη ωρίμανση του χρέους της γενικής κυβέρνησης ήταν 19,7 έτη στο τέλος Ιουνίου 2023 και οι πληρωμές τόκων καταλαμβάνουν σήμερα ένα σχετικά μέτριο 5,7% των εκτιμώμενων εσόδων της γενικής κυβέρνησης. Στο μεταξύ, τονίζει ότι η Ελλάδα παραμένει εκτεθειμένη στους μεταβαλλόμενους ανέμους της παγκόσμιας οικονομίας. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι κίνδυνοι από μια ενδεχόμενη οικονομική επιβράδυνση που θα μπορούσε να επηρεάσει τους σημαντικούς για την οικονομία κλάδους του τουρισμού ή της ναυτιλίας που έχουν εξωστρεφή προσανατολισμό, ή μια άλλη ξαφνική αύξηση των τιμών της ενέργειας. Αυτές οι εξελίξεις θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη βελτιωμένη δυναμική των πιστωτικών δεικτών της Ελλάδας. "Οι αξιολογήσεις μας εξακολουθούν να περιορίζονται από το ακόμη μεγάλο δημόσιο χρέος και την αδύναμη εξωτερική θέση", τονίζει ο οίκος. Οι σημαντικές επενδυτικές ροές και οι σχετικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα στηρίξουν την οικονομική ανάπτυξη. Η ελληνική κρίση χρέους (2009 - 2015) έφερε μια μακρά περίοδο οικονομικής ύφεσης και αστάθειας, η οποία συνοδεύτηκε από έντονη υποεπένδυση, καθώς οι διαδοχικές κυβερνήσεις οι διαδοχικές κυβερνήσεις μείωσαν τις δαπάνες για την υγεία, την εκπαίδευση και τις υποδομές. Μέχρι το 2019, η κατάσταση βελτιώθηκε, καθώς οι άμεσες ξένες επενδύσεις ανέκαμψαν (μεταξύ άλλων μέσω των πωλήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες), ενώ η επιχειρηματική εμπιστοσύνη ενισχύθηκε γρήγορα σε συνδυασμό με την πρόοδο στη δημοσιονομική εξυγίανση και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη φορολογική συμμόρφωση, την αγορά εργασίας, τους νόμους περί ανταγωνισμού και πτυχές της (ακόμη μη πλήρως ολοκληρωμένης) μεταρρύθμισης στη δικαιοσύνη. Η ανάκαμψη από την κρίση χρέους και στη συνέχεια η πανδημία του κορονοϊού ενίσχυσε την ανάκαμψη των επενδύσεων και την εμπιστοσύνη στην οικονομία. Η ταχεία ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών οδήγησε σε σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη μείωση της φοροδιαφυγής. Οι ισχυρές επιδόσεις του τουρισμού, της ναυτιλίας και της μεταποίησης τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με την πρόοδο των τραπεζών στην πώληση και την επίλυση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, οδήγησαν σε περαιτέρω επενδύσεις. Επιπλέον, η αύξηση του ΑΕΠ της Ελλάδας άντεξε αρκετές καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες το 2023. Ο οίκος δεν αναμένει ότι αυτά τα κλιματικά φαινόμενα θα επηρεάσουν σημαντικά την ελληνική οικονομική ανάπτυξη, λόγω του εξαιρετικά τοπικού και χρονικά περιορισμένου χαρακτήρα των γεγονότων. Τα δεδομένα υποδηλώνουν μόνο κάποια οριακή μείωση της εμπιστοσύνης, που συνάδει με το γεγονός ότι οι πληγείσες περιοχές αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό μέρος της οικονομικής δραστηριότητας. Ο οίκος αναμένει αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,5% για το 2023, σε γενικές γραμμές σύμφωνα με ανάπτυξη του 2,4% που παρατηρήθηκε το α' εξάμηνο του έτους. Ο κλάδος του τουρισμού τα πηγαίνει ιδιαίτερα καλά, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα είχε το καλύτερο α' εξάμηνο εισερχομένων ταξιδιωτών από την έναρξη των καταγραφών των στοιχείων, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις εισπράξεις από ταξίδια του πρώτου επταμήνου που είναι 18% πάνω από τα επίπεδα της ίδιας περιόδου του 2019. Πρόκειται για την ταχύτερη ανάκαμψη μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών τουριστικών προορισμών. Η επέκταση των επενδυτικών ροών, η βελτίωση των αποτελεσμάτων στην αγορά εργασίας (η ανεργία αναμένεται να μειωθεί στο 9,2% το επόμενο έτος από το υψηλό του 28,2% το γ' τρίμηνο του 2013) και οι υποστηρικτικές συνθήκες μετά την ομαλοποίηση του τραπεζικού τομέα θα στηρίξουν την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια, η οποία, σύμφωνα με τις προβλέψεις του οίκου, θα κυμανθεί κατά μέσο όρο στο 2,6% την περίοδο 2024-2026. Η οικονομία της Ελλάδας έχει αναπτυχθεί κατά 26% (σε πραγματικούς και εποχικά προσαρμοσμένους όρους) από το πλήγμα που δέχτηκε από την πανδημία το β' τρίμηνο του 2020. Ωστόσο, η παραγωγή παραμένει περίπου 22% κάτω από το ανώτατο επίπεδό της πριν από την κρίση δημόσιου χρέους το β' τρίμηνο του 2007 (παρά το γεγονός ότι τα στοιχεία του ισοζυγίου πριν από το 2010 δεν είναι πλήρως συγκρίσιμα, επειδή έχουν διαφορετικό έτος βάσης), γεγονός που υποδηλώνει περιθώριο για ανάπτυξη πάνω από την τάση τα επόμενα χρόνια. Στις 31 Αυγούστου 2023, η Ελλάδα υπέβαλε αίτημα τροποποίησης του Εθνικού Σχεδίου ΑΑνάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με την κύρια αναθεώρηση να προκύπτει από πρόσθετα δάνεια ύψους 5 δισ. ευρώ που συνδέονται με το RePowerEU, μαζί με επιπλέον 795 εκατ. ευρώ που συνδέονται με νέα μεταρρυθμιστικά μέτρα. Με τον τρόπο αυτό, τα συνολικά κεφάλαια που είναι διαθέσιμα στην Ελλάδα θα ανέλθουν σε 36 δισ. ευρώ (18,2 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 17,7 δισ. ευρώ σε δάνεια), τα οποία είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο του μηχανισμού ανθεκτικότητας και ανάκαμψης της ΕΕ (RRF) κατά την περίοδο 2021-2026. Η Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης του RRF στην ΕΕ σε σχέση με το μέγεθος της οικονομίας της. Περισσότερο από το ένα τρίτο των κονδυλίων από το RRF προβλέπεται για την πράσινη μετάβαση της χώρας, σχεδόν το 1/4 για την ψηφιοποίηση και το υπόλοιπο για τη στήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων, τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας, την υγειονομική περίθαλψη και το Δημόσιο. Η Ελλάδα υπέβαλε το τρίτο αίτημα εκταμίευσης του RRF στις 16 Μαΐου 2023, το οποίο θα αποδεσμεύσει χρηματοδότηση ύψους 1,72 δισ. ευρώ. Ήταν μεταξύ των τριών πρώτων χωρών που υπέβαλαν τρίτο αίτημα εκταμίευσης. Κατά τη γνώμη του οίκου, εάν χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά, τα κεφάλαια αυτά θα μπορούσαν να επιταχύνουν τις διαρθρωτικές οικονομικές βελτιώσεις, να συμβάλουν σε ισχυρότερη ανάπτυξη και να ενισχύσουν την ικανότητα εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων του S&P. Ωστόσο, παρά τις επιτυχείς εκταμιεύσεις, ο ρυθμός εκτέλεσης των κεφαλαίων αυτών ήταν μέχρι στιγμής χαμηλός και ο οίκος αναμένει ότι θα επιταχυνθεί. Από το 2015, οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στη μείωση της φοροδιαφυγής, στη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, στο σύστημα αφερεγγυότητας, στη δημόσια υγεία, στο δίκαιο του ανταγωνισμού και σε ορισμένες πτυχές του δικαστικού συστήματος. Παρ' όλα αυτά, η δικαιοσύνη στην Ελλάδα, η οποία περιλαμβάνει μεγάλους χρόνους δίκης και αβέβαιη εφαρμογή του νόμου, παραμένει αποτρεπτικός παράγοντας για τις επιχειρήσεις και τις επενδύσεις. Παρόλο που η κτηματογράφηση και η οριοθέτηση των ορίων των ιδιοκτησιών συνεχίζεται και ψηφιοποιείται όλο και περισσότερο, δεν έχουν καταγραφεί όλες οι περιοχές της Ελλάδας στο εθνικό κτηματολόγιο (αυτό είναι μοναδικό στην Ευρώπη). Τα πρωτογενή πλεονάσματα επιτάχυναν τη μείωση του δημόσιου χρέους Οι δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας παραμένουν ισχυρές. Ο οίκος αναμένει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει τουλάχιστον στο 1,2% το 2023, παρά το σημαντικό δημοσιονομικό κόστος που σχετίζεται με τις πρόσφατες πυρκαγιές και πλημμύρες. Η υπεραπόδοση των εσόδων έχει συνδράμει στη βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης της Ελλάδας, με το εγχείρημα της ψηφιοποίησης όλο και περισσότερων υπηρεσιών να αποδίδει καρπούς μέσω της μεγαλύτερης φορολογικής συμμόρφωσης. Μπορεί η Ελλάδα να έχει σημειώσει πρόοδο στην κάλυψη του χάσματος του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) (η διαφορά μεταξύ των εκτιμώμενων εισπράξεων ΦΠΑ και των πραγματικών εσόδων ΦΠΑ, μέτρο φορολογικής συμμόρφωσης), παραμένει ωστόσο σε χειρότερο επίπεδο από τις ομόλογές της. Αυτό συνεπάγεται πως υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω αύξηση των εσόδων, αν και ο λόγος των συνολικών κρατικών εσόδων προς το ΑΕΠ στην Ελλάδα είναι από τους υψηλότερους μεταξύ των κρατών που αξιολογεί η S&P. Αν και αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρξει πολιτική πίεση για μείωση των φόρων, αναμένεται ότι το ποσοστό των κρατικών εσόδων στο ΑΕΠ θα μειωθεί σταδιακά, καθώς το ΑΕΠ συνεχίζει να ανακάμπτει στα προ της κρίσης χρέους επίπεδα. Ο προϋπολογισμός του 2024 που κατατέθηκε προβλέπει περαιτέρω εξυγίανση, με στόχο πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ. Για να επιτευχθεί αυτό, οι αρχές έχουν ανακοινώσει σχέδια για αυστηρότερη φορολογική συμμόρφωση. Ωστόσο, μεγάλο μέρος της εξυγίανσης είναι αποτέλεσμα προηγούμενων μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος του 2016 (Νόμος Κατρούγκαλου), που σημαίνει ότι ακόμη και σε ένα σενάριο χωρίς αλλαγή πολιτικής, η δημοσιονομική τροχιά της Ελλάδας θα συνεχίσει να είναι βελτιωμένη. Υπό αυτή την έννοια, η κυβέρνηση φαίνεται να έχει περιθώρια ενώ εξακολουθεί να επιτυγχάνει δημοσιονομικούς στόχους για να συνεχίσει τα σχέδιά της για αύξηση των δαπανών το 2024, σύμφωνα με τις προεκλογικές υποσχέσεις, συμπεριλαμβανομένων μέτρων όπως οι μισθοί στο δημόσιο τομέα, οι εφάπαξ αυξήσεις των συντάξεων, ο στοχευμένος φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, οι ελαφρύνσεις για τις οικογένειες και η αύξηση των χορηγήσεων σε δημόσιες επενδύσεις. Το χρέος βρίσκεται πλέον σταθερά σε πτωτική τροχιά. Αφού κορυφώθηκε στο 207% το 2020, εκτιμούμε ότι το ακαθάριστο χρέος της γενικής κυβέρνησης θα μειωθεί περίπου στο 139% του ΑΕΠ έως το 2026. Ο οίκος εκτιμά ότι περίπου 45 ποσοστιαίες μονάδες αυτής της βελτίωσης θα έχουν πραγματοποιηθεί μεταξύ 2020 και 2023, κυρίως χάρη στην έντονη αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ. Ωστόσο, αναμένει ότι το αυστηρό δημοσιονομικό καθεστώς της Ελλάδας θα διαδραματίσει αυξανόμενο ρόλο και ήδη αναμένεται ότι οι καθαρές ροές χρέους θα γίνουν αρνητικές έως το 2025. Τα ταμειακά αποθέματα είναι μεγάλα στην Ελλάδα: ανέρχονται σε περίπου 37,2 δισ. ευρώ (17% του ΑΕΠ). Αφαιρουμένων των ρευστών περιουσιακών στοιχείων, το ακαθάριστο δημόσιο χρέος εκτιμούμε ότι θα μειωθεί στο 125% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2026. Το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης της Ελλάδας παραμένει πολύ χαμηλό σε περίπου 1,64% από τον Ιούνιο του 2023. Ωστόσο, αυτό αρχίζει να αυξάνεται καθώς η Ελλάδα δανείζεται από τις αγορές. Υπολογίζεται ότι το μέσο κόστος του νέου δανεισμού εκτινάχθηκε στο 3,3% το πρώτο εξάμηνο του 2023 από 1,3% το 2022. Ωστόσο, το προαναφερθέν πρόγραμμα swaps και η εξαιρετικά μεγάλη μέση ληκτότητα του χρέους, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες μείωσης της πίεσης. Μετά από μια σημαντική επιδείνωση πέρυσι, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (CAD) της Ελλάδας παρουσιάζει σημάδια χαλάρωσης. Οι τελευταίες αναθεωρήσεις δείχνουν ότι έφτασε στο 10,3% του ΑΕΠ το 2022. Ωστόσο, τους πρώτους επτά μήνες του 2023 μειώθηκε στα 7,3 δισεκατομμύρια ευρώ, από 11,5 δισεκατομμύρια ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Η βελτίωση μπορεί να εξηγηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ανάκαμψη στις τουριστικές δαπάνες καθώς και τη μείωση του κόστους για εισαγωγές ενέργειας. Συνολικά, ο οίκος εκτιμά ότι το CAD θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 5,8% του ΑΕΠ την περίοδο 2023-2026, σύμφωνα με την εκτίμηση ότι το κόστος της ενέργειας θα παραμείνει συγκρατημένο και ο τουρισμός θα συνεχίσει να αναπτύσσεται. Ο εγχώριος πληθωρισμός αρχίζει να εξομαλύνεται προς τον στόχο της ΕΚΤ για επίπεδο κάτω του 2%. Ο πληθωρισμός τους πρώτους εννέα μήνες του 2023 μειώθηκε σε μέσο όρο στο 4,4% από 9,3% για όλο το 2022. Οι τιμές της ενέργειας ασκούν σαφώς αποπληθωριστικό αντίκτυπο για το μεγαλύτερο μέρος του 2023, αν και δεδομένων των πρόσφατων εξελίξεων στις τιμές του πετρελαίου, ο οίκος αναμένει ελαφρά αντιστροφή αυτής της τάσης για τους τελευταίους μήνες του έτους και προβλέπει πληθωρισμό 4% για το 2023 συνολικά. Τελικά, βλέπει τον πληθωρισμό να υποχωρεί κατά μέσο όρο στο 2,1% την περίοδο 2024-2026. Στο βαθμό που ο πληθωρισμός παραμένει σε αντιστοιχία με τους εμπορικούς εταίρους, η ελληνική ανταγωνιστικότητα δεν επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό. Η Ελλάδα έχει αρχίσει να πωλεί τις διάφορες συμμετοχές της στο τραπεζικό σύστημα. Στις 9 Οκτωβρίου, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) πούλησε το 1,4% της συμμετοχής του στη Eurobank, αποκομίζοντας 94 εκατ. ευρώ. Το ΤΧΣ εξακολουθεί να έχει συμμετοχές στις υπόλοιπες τρεις συστημικές τράπεζες, κατέχοντας αντίστοιχα το 40,4%, το 27% και το 9% της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, της Τράπεζας Πειραιώς και της Alpha Bank. Δεδομένης της πολύ ισχυρής απόδοσης των μετοχών των ελληνικών τραπεζών το 2023 (ο δείκτης FTSE/ATHEX Banks Index έχει αυξηθεί κατά περίπου 45% φέτος), σε συνδυασμό με ευρύτερες σαφείς βελτιώσεις στην ποιότητα του ενεργητικού σε επίπεδο συστήματος, ο οίκος θεωρεί τα σχέδια για την εκποίηση των υπόλοιπων συμμετοχών έως το 2025 σε γενικές γραμμές αξιόπιστα. Με τη βελτίωση της κατάστασης στο τραπεζικό σύστημα, η ιδιωτική πίστη άρχισε επιτέλους να επεκτείνεται σε καθαρούς όρους, αντιστρέφοντας την τάση συρρίκνωσης του καθαρού δανεισμού από το 2010. Αυτό εξηγείται εν μέρει από τα δάνεια του RRF που διοχετεύονται μέσω του τραπεζικού συστήματος, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό αντικατοπτρίζει την πρόοδο στο τραπεζικό σύστημα, με αποτέλεσμα την αύξηση της ικανότητας στήριξης της οικονομίας. Θετικό σενάριο Η Standard & Poor's σημειώνει πως θα μπορούσε να προχωρήσει σε αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου εάν ο δείκτης δημόσιου χρέους υποχωρήσει περαιτέρω σε επίπεδα που ευθυγραμμίζονται με αυτά των ομοειδών κρατών. Όπως εκτιμά, αυτό θα προκύψει από τον συνδυασμό της διατήρησης των στέρεων βάσεων ως προς τα πρωτογενή πλεονάσματα του προϋπολογισμού για παρατεταμένη περίοδο και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ελληνική οικονομική ανταγωνιστικότητα και την πλήρη αξιοποίηση των κεφαλαίων που διοχετεύονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αρνητικό σενάριο Στο αρνητικό του σενάριο ο οίκος υποστηρίζει πως θα μπορούσε να προχωρήσει σε τυχόν υποβάθμιση της αξιολόγησης εάν η δημοσιονομική απόδοση της Ελλάδας και οι εξωτερικές ανισορροπίες, όπως από το αυξημένο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, επιδεινωθούν σημαντικά, περισσότερο του αναμενόμενου.