Μπορεί να έχει ισχυρές απόψεις το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε πολλά ζητήματα αλλά στο θέμα των τραπεζών είτε κάνει λάθος εκτιμήσεις είτε σκοπίμως ισχυρίζεται ορισμένα θέματα του τραπεζικού γίγνεσθαι.
Δεν θα ισχυριστούμε ότι είναι ασαφής οι θέσεις του αλλά παρακολουθώντας τις δηλώσεις του κ. Τσίπρα διαπιστώνουμε ανακρίβειες που μπορεί να εντάσσονται στην πρόκληση εντυπώσεων σε προεκλογική περίοδο.
Κατ΄αρχής ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι το Ελληνικό δημόσιο επένδυσε άρα παρείχε 205 δις ευρώ στον τραπεζικό τομέα. Αυτό αν μη τι άλλο αποτελεί ανακρίβεια.
Η πραγματικότητα είναι η εξής: Το ΤΧΣ ως φορέας δημοσίου και υπεύθυνο για την διαχείριση των τραπεζικών κεφαλαίων άρα της επάρκειάς του, επένδυσε 39,5 δις ευρώ εκ των οποίων 26,5 σε πραγματικά κεφάλαια, 13 δις σε Funding gap και 4,4 δις απ΄ευθείας το Ελληνικό δημόσιο με την έκδοση των προνομιούχων μετοχών το 2009 (αν ενθυμούμαι καλά).
Επειδή οι όροι είναι άγνωστοι αναφέρουμε τι είναι το funding gap.
Όταν κάποιες τράπεζες χωρίστηκαν σε good και bad προέκυψε διαφορά ανάμεσα στο ενεργητικό και το παθητικό τους. Το ενεργητικό περιλαμβάνει τα δάνεια και τις επενδύσεις της κάθε τράπεζας ενώ το παθητικό περιλαμβάνει τις καταθέσεις και τα κεφάλαιά τους. Το ΤΧΣ κάλυψε την διαφορά αυτή των χωρισμένων τραπεζών με 13 δις. Το κεφάλαιο αυτό βρίσκεται στο ενεργητικό των τραπεζών και αποτελεί υπαρκτή ρευστότητα και δεν κινδυνεύει να χαθεί. Μπορεί όμως αυτό το κεφάλαιο να ανακτηθεί από το Ελληνικό δημόσιο; Αυτό είναι ένα ερώτημα. Πώς θα μπορούσε να ανακτηθεί. Με την δημιουργία κερδών των τραπεζών άρα αύξηση των ιδίων κεφαλαίων τους άρα παραγωγή χρήματος - κέρδους. Στην συγκεκριμένη συγκυρία φαίνεται αυτή η περίοδος να μην ευνοεί κάτι τέτοιο.
Όμως η άποψη του ΣΥΡΙΖΑ να επανέλθουν τα χρήματα αυτά στο Ελληνικό δημόσιο είναι αληθής και ρεαλιστική. Θα έλθει κάποια στιγμή αν και εφόσον η αγορά επανέλθει σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας. Αν, όμως, το τραπεζικό σύστημα εθνικοποιηθεί θα επανέλθει το κεφάλαιο αυτό; Μάλλον όχι και ίσως ποτέ!!!
Ένας άλλος όρος, επίσης, που ίσως δεν έχει κατανοηθεί και αποτελεί σημαντικό παράγοντα στις εξελίξεις και πολιτικά και οικονομικά είναι ΄΄τα κόκκινα δάνεια΄΄. Ο όρος αναφέρεται σε δάνεια τα οποία έχουν ξεπεράσει τον κρίσιμο χρόνο των 90 ημερών που δεν έχουν εξυπηρετηθεί και εκτιμάται ότι δεν θα εξυπηρετηθούν ποτέ, τουλάχιστον με τις σημερινές συνθήκες της αγοράς.
Όμως τα δάνεια δεν είναι όλα ΄΄κόκκινα΄΄. Πολλά των δανείων εξυπηρετούνται έστω και με καθυστερήσεις.
Αυτός ο παράγοντας είναι μήλον της έριδος μεταξύ των τραπεζών και της τρόϊκας. .
Στον παράγοντα αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά δεν απαντά αν και κατά πόσο θα τα διεκδικήσει και από που. όταν επέλθει εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος.
Τα 39,5 δις έχουν εγγραφεί στο δημόσιο χρέος και ζητείται να βρεθεί τρόπος να ανακτηθούν. Υπ΄αυτές τις συνθήκες φαίνεται να είναι αδύνατο. Πάντως με την εθνικοποίηση είναι βέβαιο ότι αυτά όλα χάνονται. Σε άλλη περίπτωση αν και εφόσον η αγορά ΄΄ισορροπήσει΄΄ κάτω από την λήψη μέτρων όχι είσπραξης αλλά ανάκτησης και αύξησης του ΑΕΠ είναι δυνατόν να επανέλθουν στο δημόσιο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ επομένως επιλέγει τον δρόμο της οριστικής απώλειας των χρημάτων αυτών.
Αν και εφόσον, λοιπόν, η αγορά ΄΄ισορροπήσει΄΄ είναι βέβαιο ότι κατ΄αρχήν το funding gap και οι προνομιούχες μετοχές επανέρχονται άμεσα.
Δεύτερον. Αν οι τράπεζες προχωρήσουν σε νέες αυξήσεις κεφαλαίων με την συμμετοχή ΄΄εισαγόμενου΄΄ χρήματος αφού στην χώρα δεν υπάρχουν ή δεν επιθυμεί να επενδυθεί στον τομέα είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί η κεφαλαιακή τους επάρκεια με αύξηση της δυνατότητάς των να μετακυλήσουν το χρήμα στην αγορά ώστε να δοθεί στην πραγματική οικονομία και άρα θα επιστρέψει με κέρδη.
Το ζήτημα όμως είναι πως θα επιτευχθεί μια αύξηση κεφαλαίου σε σημερινή τράπεζα όταν ήδη είναι κρατικοποιημένες; Ποιος θα αποφασίσει να συμμετάσχει όταν το ίδιο το κράτος φέρεται ως αναξιόπιστο;
Η περίπτωση της κυοφορούμενης αύξησης κεφαλαίου της Eurobank στην οποία αναφέρθηκε και ο κ. Τσίπρας θα είναι η μεγάλη δοκιμασία του τραπεζικού συστήματος αν βέβαια αποφασιστεί επιτέλους. Είναι συνδεδεμένη με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των stress tests των τραπεζών, τα οποία γνωρίζουν τα κόμματα, δεν γνωρίζει η αγορά κι επομένως οι εν δυνάμει επενδυτές.
Ποιος θα επενδύσει όταν γνωρίζει ότι το πολιτικό σύστημα είναι σε πλήρη ρευστότητα. Κλονίζεται η κυβέρνηση, εκλογές έρχονται ίσως και εθνικές. Κλίμα κάθε άλλο παρά ήρεμο που απαιτεί η αγορά των υπό επένδυση κεφαλαίων.
Με χίλια βάσανα η διοίκηση της Eurobank ισχυρίζεται ότι έχει εξασφαλίσει την επιτυχία της αύξησης κατά 2,2 δις περίπου.
Όμως το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν είναι μόνο, δεν είναι ανεξέλεγκτο, δεν κινείται από τις δικές του στρατηγικές κατευθύνσεις. Είναι ελεγχόμενο από τον Ευρωπαϊκό μηχανισμό ESM, εργαλείο της ΕΚΤ.
Και ποιος είναι αυτός ο μηχανισμός και ποιος ο ρόλος του;
Απ΄αυτόν τον μηχανισμό το ελληνικό τραπεζικό σύστημα αντλούσε ρευστότητα με την εγγύηση του Ελληνικού δημοσίου. Αυτές οι εγγυήσεις δόθηκαν στις τράπεζες και δεν αποτελεί πραγματική ρευστότητα όπως υπολογίζει ο ΣΥΡΙΖΑ που συμπεριλαμβάνει στα 205 δις και τις εγγυήσεις. Αυτές δεν υπερβαίνουν τα 90 δις αθροιστικά και το λέμε αυτό γιατί πολλές απ αυτές έχουν ανανεωθεί μετά τις λήξεις τους.
Δείτε τώρα πως μπορεί να ενεργοποιηθεί το bail in αν τελικά εθνικοποιηθεί το τραπεζικό σύστημα.
Η Eurobank μετά την αναθεώρηση της έκθεσης της Blackrock, τα κεφάλαια που θα απαιτηθούν για να υπάρξει η ανάλογη επάρκεια, απαιτούμενη από τους κανόνες του ESM και της ΕΚΤ είναι περίπου 9,4 δις, που προέκυψαν από πρόσφατη αύξηση κεφαλαίου 5,8 δις, 2, 2 δις η νέα αύξηση κεφαλαίου, 550 εκατομ στο ΤΤ που απορρόφησε και 550 εκατομ. από την Proton. Αυτά τα κεφάλαια πως θα εξασφαλιστούν; Η κατεύθυνση θα στραφεί προς τους μετόχους ή τους....καταθέτες (σύμφωνα και με τις τελευταίες αποφάσεις της ΕΕ). Τ σημαίνει αυτό; Πανικός στην αγορά των καταθέσεων. Το συλλαμβάνουμε; Νέες εκροές ΄΄παρκαρισμένων΄΄ κεφαλαίων ως καταθέσεις από τις τράπεζες.
Όμως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει και ένα δίκιο σε κάποιο σημείο της θεώρησής του. Ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να ανακεφαλαιοποιείται το τραπεζικό σύστημα με την συμμετοχή του Ελληνικού λαού και που έχει ενσωματωθεί στο δημόσιο χρέος και από την άλλη να χρηματοδοτούνται χρεοκοπημένες επιχειρήσεις του εκδοτικού χώρου. Ναι ασφαλώς υπάρχει δίκιο. σ΄αυτό. Όμως οι τράπεζες που έχουν ήδη χρηματοδοτήσει τις ίδιες αυτές επιχειρήσεις στο παρελθόν, τα χρήματά τους δεν θα τα πάρουν ποτέ πίσω γιατί αυτόματα όλες αυτές οι επιχειρήσεις θα κηρύξουν πτώχευση. Προτιμούν, λοιπόν, σ΄αυτή τη φάση να στηρίξουν με την χρηματοδότηση και με την ελπίδα να ορθοποδήσουν κάποια στιγμή.
Ένα τελευταίο. Πρέπει να διακρίνουμε το εξής. Για τα εξυπηρετούμενα δάνεια αλλά προβληματικά δεν ευθύνεται το τραπεζικό σύστημα. Ευθύνεται το κράτος, που δημιούργησε το πρόβλημα με το PSI. με τα ΄΄σκουπίδια΄΄ ομόλογα, τα οποία απαξιώθηκαν και φορτώθηκαν στην ΕΚΤ. Δεν συζητούμε για τα ΄΄κόκκινα΄΄ αλλά αυτά που συμπεριλαμβάνονται στον όρο NPLs.
Τελικά ανα αναγνωρίσουμε ότι το τραπεζικό σύστημα δεν χρεοκόπησε την χώρα, όπως ισχυρίζονται κάποιοι. Το κράτος χρεοκόπησε το τραπεζικό σύστημα χωρίς να σημαίνει ότι είναι άγγελοι προστάτες οι τράπεζες, στις οποίες μπορεί κανείς να φορτώσει πλήθος λαθών και κινήσεων ανεπίτρεπτων απέναντι στον λαό.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι, όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε άλλο άρθρο μας πριν λίγες ημέρες, ο τραπεζικός χώρος θα βρίσκεται υψηλά στην αντζέντα του πολιτικού προεκλογικού λόγου των κομμάτων - μονομάχων στην αρένα της διεκδίκησης της εξουσίας. Οφείλουμε, όμως, εμείς, που είμαστε θεατές αυτής της διαμάχης να είμαστε ενημερωμένοι ώστε να διακρίνουμε ποιος λέγει την αλήθεια και ποιος προσπαθεί να παραπλανήσει. Αυτός άλλωστε είναι και ο σκοπός της γραφής αυτού του άρθρου και που δεν γνωρίζουμε αν το πετύχαμε ή όχι.
Δεν θα ισχυριστούμε ότι είναι ασαφής οι θέσεις του αλλά παρακολουθώντας τις δηλώσεις του κ. Τσίπρα διαπιστώνουμε ανακρίβειες που μπορεί να εντάσσονται στην πρόκληση εντυπώσεων σε προεκλογική περίοδο.
Κατ΄αρχής ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι το Ελληνικό δημόσιο επένδυσε άρα παρείχε 205 δις ευρώ στον τραπεζικό τομέα. Αυτό αν μη τι άλλο αποτελεί ανακρίβεια.
Η πραγματικότητα είναι η εξής: Το ΤΧΣ ως φορέας δημοσίου και υπεύθυνο για την διαχείριση των τραπεζικών κεφαλαίων άρα της επάρκειάς του, επένδυσε 39,5 δις ευρώ εκ των οποίων 26,5 σε πραγματικά κεφάλαια, 13 δις σε Funding gap και 4,4 δις απ΄ευθείας το Ελληνικό δημόσιο με την έκδοση των προνομιούχων μετοχών το 2009 (αν ενθυμούμαι καλά).
Επειδή οι όροι είναι άγνωστοι αναφέρουμε τι είναι το funding gap.
Όταν κάποιες τράπεζες χωρίστηκαν σε good και bad προέκυψε διαφορά ανάμεσα στο ενεργητικό και το παθητικό τους. Το ενεργητικό περιλαμβάνει τα δάνεια και τις επενδύσεις της κάθε τράπεζας ενώ το παθητικό περιλαμβάνει τις καταθέσεις και τα κεφάλαιά τους. Το ΤΧΣ κάλυψε την διαφορά αυτή των χωρισμένων τραπεζών με 13 δις. Το κεφάλαιο αυτό βρίσκεται στο ενεργητικό των τραπεζών και αποτελεί υπαρκτή ρευστότητα και δεν κινδυνεύει να χαθεί. Μπορεί όμως αυτό το κεφάλαιο να ανακτηθεί από το Ελληνικό δημόσιο; Αυτό είναι ένα ερώτημα. Πώς θα μπορούσε να ανακτηθεί. Με την δημιουργία κερδών των τραπεζών άρα αύξηση των ιδίων κεφαλαίων τους άρα παραγωγή χρήματος - κέρδους. Στην συγκεκριμένη συγκυρία φαίνεται αυτή η περίοδος να μην ευνοεί κάτι τέτοιο.
Όμως η άποψη του ΣΥΡΙΖΑ να επανέλθουν τα χρήματα αυτά στο Ελληνικό δημόσιο είναι αληθής και ρεαλιστική. Θα έλθει κάποια στιγμή αν και εφόσον η αγορά επανέλθει σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας. Αν, όμως, το τραπεζικό σύστημα εθνικοποιηθεί θα επανέλθει το κεφάλαιο αυτό; Μάλλον όχι και ίσως ποτέ!!!
Ένας άλλος όρος, επίσης, που ίσως δεν έχει κατανοηθεί και αποτελεί σημαντικό παράγοντα στις εξελίξεις και πολιτικά και οικονομικά είναι ΄΄τα κόκκινα δάνεια΄΄. Ο όρος αναφέρεται σε δάνεια τα οποία έχουν ξεπεράσει τον κρίσιμο χρόνο των 90 ημερών που δεν έχουν εξυπηρετηθεί και εκτιμάται ότι δεν θα εξυπηρετηθούν ποτέ, τουλάχιστον με τις σημερινές συνθήκες της αγοράς.
Όμως τα δάνεια δεν είναι όλα ΄΄κόκκινα΄΄. Πολλά των δανείων εξυπηρετούνται έστω και με καθυστερήσεις.
Αυτός ο παράγοντας είναι μήλον της έριδος μεταξύ των τραπεζών και της τρόϊκας. .
Στον παράγοντα αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά δεν απαντά αν και κατά πόσο θα τα διεκδικήσει και από που. όταν επέλθει εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος.
Τα 39,5 δις έχουν εγγραφεί στο δημόσιο χρέος και ζητείται να βρεθεί τρόπος να ανακτηθούν. Υπ΄αυτές τις συνθήκες φαίνεται να είναι αδύνατο. Πάντως με την εθνικοποίηση είναι βέβαιο ότι αυτά όλα χάνονται. Σε άλλη περίπτωση αν και εφόσον η αγορά ΄΄ισορροπήσει΄΄ κάτω από την λήψη μέτρων όχι είσπραξης αλλά ανάκτησης και αύξησης του ΑΕΠ είναι δυνατόν να επανέλθουν στο δημόσιο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ επομένως επιλέγει τον δρόμο της οριστικής απώλειας των χρημάτων αυτών.
Αν και εφόσον, λοιπόν, η αγορά ΄΄ισορροπήσει΄΄ είναι βέβαιο ότι κατ΄αρχήν το funding gap και οι προνομιούχες μετοχές επανέρχονται άμεσα.
Δεύτερον. Αν οι τράπεζες προχωρήσουν σε νέες αυξήσεις κεφαλαίων με την συμμετοχή ΄΄εισαγόμενου΄΄ χρήματος αφού στην χώρα δεν υπάρχουν ή δεν επιθυμεί να επενδυθεί στον τομέα είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί η κεφαλαιακή τους επάρκεια με αύξηση της δυνατότητάς των να μετακυλήσουν το χρήμα στην αγορά ώστε να δοθεί στην πραγματική οικονομία και άρα θα επιστρέψει με κέρδη.
Το ζήτημα όμως είναι πως θα επιτευχθεί μια αύξηση κεφαλαίου σε σημερινή τράπεζα όταν ήδη είναι κρατικοποιημένες; Ποιος θα αποφασίσει να συμμετάσχει όταν το ίδιο το κράτος φέρεται ως αναξιόπιστο;
Η περίπτωση της κυοφορούμενης αύξησης κεφαλαίου της Eurobank στην οποία αναφέρθηκε και ο κ. Τσίπρας θα είναι η μεγάλη δοκιμασία του τραπεζικού συστήματος αν βέβαια αποφασιστεί επιτέλους. Είναι συνδεδεμένη με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των stress tests των τραπεζών, τα οποία γνωρίζουν τα κόμματα, δεν γνωρίζει η αγορά κι επομένως οι εν δυνάμει επενδυτές.
Ποιος θα επενδύσει όταν γνωρίζει ότι το πολιτικό σύστημα είναι σε πλήρη ρευστότητα. Κλονίζεται η κυβέρνηση, εκλογές έρχονται ίσως και εθνικές. Κλίμα κάθε άλλο παρά ήρεμο που απαιτεί η αγορά των υπό επένδυση κεφαλαίων.
Με χίλια βάσανα η διοίκηση της Eurobank ισχυρίζεται ότι έχει εξασφαλίσει την επιτυχία της αύξησης κατά 2,2 δις περίπου.
Όμως το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν είναι μόνο, δεν είναι ανεξέλεγκτο, δεν κινείται από τις δικές του στρατηγικές κατευθύνσεις. Είναι ελεγχόμενο από τον Ευρωπαϊκό μηχανισμό ESM, εργαλείο της ΕΚΤ.
Και ποιος είναι αυτός ο μηχανισμός και ποιος ο ρόλος του;
Απ΄αυτόν τον μηχανισμό το ελληνικό τραπεζικό σύστημα αντλούσε ρευστότητα με την εγγύηση του Ελληνικού δημοσίου. Αυτές οι εγγυήσεις δόθηκαν στις τράπεζες και δεν αποτελεί πραγματική ρευστότητα όπως υπολογίζει ο ΣΥΡΙΖΑ που συμπεριλαμβάνει στα 205 δις και τις εγγυήσεις. Αυτές δεν υπερβαίνουν τα 90 δις αθροιστικά και το λέμε αυτό γιατί πολλές απ αυτές έχουν ανανεωθεί μετά τις λήξεις τους.
Δείτε τώρα πως μπορεί να ενεργοποιηθεί το bail in αν τελικά εθνικοποιηθεί το τραπεζικό σύστημα.
Η Eurobank μετά την αναθεώρηση της έκθεσης της Blackrock, τα κεφάλαια που θα απαιτηθούν για να υπάρξει η ανάλογη επάρκεια, απαιτούμενη από τους κανόνες του ESM και της ΕΚΤ είναι περίπου 9,4 δις, που προέκυψαν από πρόσφατη αύξηση κεφαλαίου 5,8 δις, 2, 2 δις η νέα αύξηση κεφαλαίου, 550 εκατομ στο ΤΤ που απορρόφησε και 550 εκατομ. από την Proton. Αυτά τα κεφάλαια πως θα εξασφαλιστούν; Η κατεύθυνση θα στραφεί προς τους μετόχους ή τους....καταθέτες (σύμφωνα και με τις τελευταίες αποφάσεις της ΕΕ). Τ σημαίνει αυτό; Πανικός στην αγορά των καταθέσεων. Το συλλαμβάνουμε; Νέες εκροές ΄΄παρκαρισμένων΄΄ κεφαλαίων ως καταθέσεις από τις τράπεζες.
Όμως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει και ένα δίκιο σε κάποιο σημείο της θεώρησής του. Ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να ανακεφαλαιοποιείται το τραπεζικό σύστημα με την συμμετοχή του Ελληνικού λαού και που έχει ενσωματωθεί στο δημόσιο χρέος και από την άλλη να χρηματοδοτούνται χρεοκοπημένες επιχειρήσεις του εκδοτικού χώρου. Ναι ασφαλώς υπάρχει δίκιο. σ΄αυτό. Όμως οι τράπεζες που έχουν ήδη χρηματοδοτήσει τις ίδιες αυτές επιχειρήσεις στο παρελθόν, τα χρήματά τους δεν θα τα πάρουν ποτέ πίσω γιατί αυτόματα όλες αυτές οι επιχειρήσεις θα κηρύξουν πτώχευση. Προτιμούν, λοιπόν, σ΄αυτή τη φάση να στηρίξουν με την χρηματοδότηση και με την ελπίδα να ορθοποδήσουν κάποια στιγμή.
Ένα τελευταίο. Πρέπει να διακρίνουμε το εξής. Για τα εξυπηρετούμενα δάνεια αλλά προβληματικά δεν ευθύνεται το τραπεζικό σύστημα. Ευθύνεται το κράτος, που δημιούργησε το πρόβλημα με το PSI. με τα ΄΄σκουπίδια΄΄ ομόλογα, τα οποία απαξιώθηκαν και φορτώθηκαν στην ΕΚΤ. Δεν συζητούμε για τα ΄΄κόκκινα΄΄ αλλά αυτά που συμπεριλαμβάνονται στον όρο NPLs.
Τελικά ανα αναγνωρίσουμε ότι το τραπεζικό σύστημα δεν χρεοκόπησε την χώρα, όπως ισχυρίζονται κάποιοι. Το κράτος χρεοκόπησε το τραπεζικό σύστημα χωρίς να σημαίνει ότι είναι άγγελοι προστάτες οι τράπεζες, στις οποίες μπορεί κανείς να φορτώσει πλήθος λαθών και κινήσεων ανεπίτρεπτων απέναντι στον λαό.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι, όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε άλλο άρθρο μας πριν λίγες ημέρες, ο τραπεζικός χώρος θα βρίσκεται υψηλά στην αντζέντα του πολιτικού προεκλογικού λόγου των κομμάτων - μονομάχων στην αρένα της διεκδίκησης της εξουσίας. Οφείλουμε, όμως, εμείς, που είμαστε θεατές αυτής της διαμάχης να είμαστε ενημερωμένοι ώστε να διακρίνουμε ποιος λέγει την αλήθεια και ποιος προσπαθεί να παραπλανήσει. Αυτός άλλωστε είναι και ο σκοπός της γραφής αυτού του άρθρου και που δεν γνωρίζουμε αν το πετύχαμε ή όχι.
