Δυστυχώς η Ελληνική οικονομία ακόμη μια φορά (από τις πολλές που έχουν συμβεί στην ιστορία του) βρίσκεται στα πρόθυρα χρεοκοπίας.
Ο οίκος αξιολόγησης είχε προγραμματίσει να δημοσιοποιήσει την αξιολόγηση την 15η Μαίου. Όμως οι εξελίξεις και μάλιστα άκρως αρνητικές ήταν ραγδαίες κι έτσι αναγκάστηκε (;) να δώσει στην δημοσιότητα την έκθεση αξιολόγησης της Ελληνικής οικονομίας.
Υποβάθμισε το αξιόχρεο της χώρας κατά τις τέσσερις βαθμίδες από Β σε CCC, δηλαδή στην περιοχή της χρεοκοπίας. Απομένουν τρεις βαθμίδες έως την χρεοκοπία.
Βέβαια η έκθεση αναφέρει και την αξιολόγηση του τραπεζικού συστήματος, στο οποίο αναφέρει ότι το τραπεζικό σύστημα στην χώρα (συστημικές τράπεζες) βρίσκεται στην βαθμίδα Β.
Στην βαθμίδα αυτή βρίσκονται τράπεζες με μειωμένη πιστοληπτική ικανότητα.
Παρ΄όλο που μεσολάβησαν τρεις αυξήσεις κεφαλαίων στις τράπεζες με συμμετοχή κυρίως του κράτους μόλις πριν δύο χρόνια, το σύστημα πάσχει.
Τα βασικά μεγέθη που χαρακτηρίζουν το σύστημα είναι η έλλειψη ρευστότητας, η οποία προέκυψε από δύο παράγοντες. Πρώτο από την συνεχή εκροή κεφαλαίων ύψους 15% από τον Νοέμβριο του 2014 και δεύτερον η αύξηση των κόκκινων δανείων.
Ταυτόχρονα οι ανάγκες του τραπεζικού συστήματος όντας αυξημένες από τις συνθήκες της οικονομίας αύξησε τον ακριβό δανεισμό του αφού οι πηγές περιορίστηκαν στον μηχανισμό του ELA, μηχανισμός ουσιαστικά της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία με την σειρά της αντλεί ρευστότητα από τον μηχανισμό της ΕΚΤ, τον EFSF, με την εγγύηση τίτλων του Ελληνικού δημοσίου, οι οποίοι δεν γίνονταν δεκτοί απ΄ευθείας από την ΕΚΤ.
Ποια είναι η αλλαγή που συνέβη με την υποβάθμιση αυτή;
Η χώρα απομακρύνεται ακόμη περισσότερο από την αγορά και μετακινείται πιο κοντά στις πηγές χρηματοδότησης από την Ευρώπη και τους μηχανισμούς της, δηλαδή περισσότερη εξάρτηση μέσα από ειδικές συμφωνίες, δηλαδή μνημόνια!!!
Κλονίστηκε η εμπιστοσύνη στην οικονομία μας από τους μηχανισμούς των αγορών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την φυγή επενδύσεων από την Ελληνική αγορά τις τελευταίες ημέρες, οι οποίες φάνηκαν άμεσα στο χρηματιστηριακό ταμπλώ. Υπάρχουν και άλλα κεφάλαια που έκαναν φτερά και δεν φάνηκαν όπως αυτά στο χρηματιστήριο. Κι εκεί ήταν εξίσου σημαντικό το ρήγμα στην οικονομία.
Η άρνηση των εταιρειών ασφάλισης να ασφαλίσουν τις παραγγελίες εισαγομένων προϊόντων και πρώτων υλών επομένως απαιτήθηκε να πληρωθεί το προϊόν με μετρητά επέτεινε το πρόβλημα.
Παίζει τελικά ρόλο η υποβάθμιση αυτή στην πραγματικότητα ή είναι ένας έμμεσος εκβιασμός;
Παίζει και μάλιστα σημαντικό ρόλο. Πρωτίστως στην εισροή επενδυτικών κεφαλαίων στην χώρα, κεφάλαια τα οποία τουλάχιστον σ΄αυτή την περίοδο έχει απόλυτη ανάγκη. Δευτερευόντως στο τραπεζικό σύστημα, πυλώνας οικονομίας για την κρατική χρηματοδότηση κι επομένως στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων της χώρας χωρίς να υποβαθμίζουμε τον παράγοντα της ανεργίας.
Η σύντομη εικόνα που παρουσιάσαμε είναι υπό το πρίσμα της διεθνούς οικονομίας, παράγοντας που δεν περιέχει στοιχεία πολιτικής. Αυτά βλέπουν, με άλλα λόγια, οι εν δυνάμει επενδυτές με όποια μορφή κι αν είναι.
Η εικόνα αυτή έχει την εξήγησή της. Είναι προϊόν πολιτικών εξελίξεων, δράσεων και αποφάσεων ή όχι. Μας είναι γνωστό ότι η χώρα βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση για διάφορους λόγους. Έπρεπε, επομένως, να κινείται με γοργούς και αποφασιστικούς ρυθμούς. Δεν το είχαμε.
Η σημερινή κυβέρνηση κάτω από την απειρία της αδράνησε και εξακολουθεί να αδρανεί ισχυριζόμενη ότι διαπραγματεύεται σκληρά. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει τίποτα ως αποτέλεσμα αυτής της σκληρής διαπραγμάτευσης πέραν των αποφάσεών της για τις εκατό δόσεις. Σωστή απόφαση αλλά δεν αφορά την άμεσα την οικονομία. Δίνει μια ελάφρυνση και μόνο. Ασφαλώς θα αυξήσει τις εισροές στα κρατικά ταμεία αλλά είναι αρκετά, είναι ικανά; Όχι, ασφαλώς.
Η οικονομία μας πάσχει σε όλους τους τομείς. Η εισροή κεφαλαίων δεν θα δώσει την απαιτούμενη ώθηση για μια ανάκαμψη ή την ανάπτυξη. Κι εκεί τελικά η κυβέρνηση δεν έχει κάνει τίποτα.
Βασικός λόγος γι΄αυτό είναι η εσωτερική δομή της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση δεν έχει αντίπαλο παρά τον ίδιο της τον εαυτό. Το έχουμε τονίσει από πολύ καιρό απ΄αυτές τις γραμμές εδώ.
Όμως εκείνη βλέπει εχθρούς παντού και εσωτερικά και εξωτερικά που καταντά να κινείται μάλλον ουτοπικά και αντιπολιτευτικά χωρίς να έχει συνειδητοποιήσει ότι είναι κυβέρνηση.
Ο λόγος της δεν είναι ενιαίος, πολλάκις και απειθάρχητος ή ακόμη και λόγος βαβέλ!!
Δεν θα εισέλθουμε στις μερικές περιπτώσεις, υπουργείων, υπουργών, γραμματέων και άλλων στελεχών της κυβέρνησης. Είναι άσκοπο.
Πραγματική παραγωγή έργου, με στόχευση την επίλυση των συσσωρευμένων προβλημάτων της οικονομίας δεν γίνεται. Ακούσαμε διάφορα επιχειρήματα για την ανάκαμψη της οικονομίας ή την ανάσχεση της ύφεσης, με perpetual bonds ή άλλα. Όμως σ΄ε΄να επίπεδο καθαρά ακαδημαϊκό και μακράν της πραγματικότητας. Ούτε θέλουμε να θυμηθούμε την επιχειρηματολογία προεκλογικά, την οποία η ίδια η κυβέρνηση ανέτρεψε πάραυτα. έχει, όμως σημασία η επόμενη ημέρα. Η κριτική για την κυβέρνηση θα υπάρξει όχι, όμως, τώρα. Τώρα οφείλουμε όλοι επομένως και πρωτίστως η κυβέρνηση να προσανατολιστεί στην προσπάθεια ανάσχεσης της ύφεσης, της πραγματικής ανάσας στην αγορά, στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης από τις αγορές. Οι ακτιβισμοί της πολιτικής στην αντιπολίτευση δεν έχουν καμιά αξία. Τώρα είναι κυβέρνηση και οφείλει να λειτουργεί υπεύθυνα και αποφασιστικά. Τα ΄΄non paper΄΄ που διανέμει ατύπως σε δημοσιογραφικούς κύκλους με απολογιστικό περιεχόμενο του μέχρι τώρα βίου της κυβέρνησης αποτελούν μάλλον κινήσεις αδυναμίας και όχι πραγματικής δράσης. Όφειλε η κυβέρνηση να το γνωρίζει αυτό.
Τελικά η κυβέρνηση πρέπει να λύσει άμεσα τα εσωτερικά της προβλήματα, να δει την πραγματικότητα κατάματα, να δει το μέλλον της χώρας, να ενημερώσει τον λαό αν έχει στόχο την έξοδο της χώρας από το ευρώ ή όχι και να ενεργήσει προς την κατεύθυνση που εκείνη θα επιλέξει.
Οι κινήσεις της ή μάλλον η αδράνειά της δείχνουν ότι είναι στόχος ή έξοδος, όχι οικειοθελώς ασφαλώς (γιατί ούτε πήρε τέτοια εντολή από τον λαό ούτε και το συμφέρον της είναι αυτό).
Αν το 40% του κόμματός της υπερασπίζονται την έξοδο και την καθιέρωση άλλου νομίσματος δεν είναι θέμα του λαού, είναι θέμα δικό της. Οφείλει να το λύσει και να ξεκαθαρίσει την κατάσταση.
Η εισαγωγή όρων του τύπου ΄΄δημιουργική ασάφεια΄΄ με σκοπιμότητα στην διεθνή ορολογία της διπλωματία ή της οικονομίας κανένα αποτέλεσμα δεν φέρνουν παρά καθυστέρηση που θα φέρουν την οικονομία σε ακόμη χειρότερη κατάσταση κι αυτό θα το πληρώσει εις πολλαπλούν και πάλι ο λαός.
Τακτικές (αν είναι) και δηλώσεις στις κάμερες και στα μικρόφωνα, τις οποίες αργότερα είτε διαψεύδουν είτε παίρνουν πίσω έχουν όρια ανοχής.
Αμείλικτα και απλά ερωτήματα:
Έχει υπογράψει την παράταση του μνημονίου; Δεν θα ήταν και αρνητικό αν το ομολογήσει ο κ. Τσίπρας σ΄αυτή την φάση.
Έχει σκοπό την έξοδο από το ευρώ;
Έχει σκοπό να συνεργαστεί με τους δανειστές και τους εταίρους μας;
Έχει σκοπό να καταγράψει σ΄ένα χαρτί τι θέλει και να το δημοσιοποιήσει;
Θέλει τα πλήγματα του λαού να μετριαστούν;
Έχει στελέχη να επανδρώσει τον κυβερνητικό μηχανισμό; (η ΔΕΗ είναι ακέφαλη αρκετό καιρό, γιατί; Μήπως κρύβονται συμφέροντα πίσω απ΄αυτή την αναποφασιστικότητα;)
Θέλει συμμάχους στην Ευρώπη και ποιους;
Θέλει να ακολουθήσει τον δρόμο της ρήξης με την Ευρώπη;
Ξακάθαρα πράγματα, κύριοι της κυβέρνησης. Η κατάσταση αυτή δεν πάει άλλο. Η αγορά έπαψε να στενάζει γιατί απλά το πήρε απόφαση, ΄΄ο σώσων εαυτόν σωθήτω΄΄ .
Ο οίκος αξιολόγησης είχε προγραμματίσει να δημοσιοποιήσει την αξιολόγηση την 15η Μαίου. Όμως οι εξελίξεις και μάλιστα άκρως αρνητικές ήταν ραγδαίες κι έτσι αναγκάστηκε (;) να δώσει στην δημοσιότητα την έκθεση αξιολόγησης της Ελληνικής οικονομίας.
Υποβάθμισε το αξιόχρεο της χώρας κατά τις τέσσερις βαθμίδες από Β σε CCC, δηλαδή στην περιοχή της χρεοκοπίας. Απομένουν τρεις βαθμίδες έως την χρεοκοπία.
Βέβαια η έκθεση αναφέρει και την αξιολόγηση του τραπεζικού συστήματος, στο οποίο αναφέρει ότι το τραπεζικό σύστημα στην χώρα (συστημικές τράπεζες) βρίσκεται στην βαθμίδα Β.
Στην βαθμίδα αυτή βρίσκονται τράπεζες με μειωμένη πιστοληπτική ικανότητα.
Παρ΄όλο που μεσολάβησαν τρεις αυξήσεις κεφαλαίων στις τράπεζες με συμμετοχή κυρίως του κράτους μόλις πριν δύο χρόνια, το σύστημα πάσχει.
Τα βασικά μεγέθη που χαρακτηρίζουν το σύστημα είναι η έλλειψη ρευστότητας, η οποία προέκυψε από δύο παράγοντες. Πρώτο από την συνεχή εκροή κεφαλαίων ύψους 15% από τον Νοέμβριο του 2014 και δεύτερον η αύξηση των κόκκινων δανείων.
Ταυτόχρονα οι ανάγκες του τραπεζικού συστήματος όντας αυξημένες από τις συνθήκες της οικονομίας αύξησε τον ακριβό δανεισμό του αφού οι πηγές περιορίστηκαν στον μηχανισμό του ELA, μηχανισμός ουσιαστικά της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία με την σειρά της αντλεί ρευστότητα από τον μηχανισμό της ΕΚΤ, τον EFSF, με την εγγύηση τίτλων του Ελληνικού δημοσίου, οι οποίοι δεν γίνονταν δεκτοί απ΄ευθείας από την ΕΚΤ.
Ποια είναι η αλλαγή που συνέβη με την υποβάθμιση αυτή;
Η χώρα απομακρύνεται ακόμη περισσότερο από την αγορά και μετακινείται πιο κοντά στις πηγές χρηματοδότησης από την Ευρώπη και τους μηχανισμούς της, δηλαδή περισσότερη εξάρτηση μέσα από ειδικές συμφωνίες, δηλαδή μνημόνια!!!
Κλονίστηκε η εμπιστοσύνη στην οικονομία μας από τους μηχανισμούς των αγορών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την φυγή επενδύσεων από την Ελληνική αγορά τις τελευταίες ημέρες, οι οποίες φάνηκαν άμεσα στο χρηματιστηριακό ταμπλώ. Υπάρχουν και άλλα κεφάλαια που έκαναν φτερά και δεν φάνηκαν όπως αυτά στο χρηματιστήριο. Κι εκεί ήταν εξίσου σημαντικό το ρήγμα στην οικονομία.
Η άρνηση των εταιρειών ασφάλισης να ασφαλίσουν τις παραγγελίες εισαγομένων προϊόντων και πρώτων υλών επομένως απαιτήθηκε να πληρωθεί το προϊόν με μετρητά επέτεινε το πρόβλημα.
Παίζει τελικά ρόλο η υποβάθμιση αυτή στην πραγματικότητα ή είναι ένας έμμεσος εκβιασμός;
Παίζει και μάλιστα σημαντικό ρόλο. Πρωτίστως στην εισροή επενδυτικών κεφαλαίων στην χώρα, κεφάλαια τα οποία τουλάχιστον σ΄αυτή την περίοδο έχει απόλυτη ανάγκη. Δευτερευόντως στο τραπεζικό σύστημα, πυλώνας οικονομίας για την κρατική χρηματοδότηση κι επομένως στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων της χώρας χωρίς να υποβαθμίζουμε τον παράγοντα της ανεργίας.
Η σύντομη εικόνα που παρουσιάσαμε είναι υπό το πρίσμα της διεθνούς οικονομίας, παράγοντας που δεν περιέχει στοιχεία πολιτικής. Αυτά βλέπουν, με άλλα λόγια, οι εν δυνάμει επενδυτές με όποια μορφή κι αν είναι.
Η εικόνα αυτή έχει την εξήγησή της. Είναι προϊόν πολιτικών εξελίξεων, δράσεων και αποφάσεων ή όχι. Μας είναι γνωστό ότι η χώρα βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση για διάφορους λόγους. Έπρεπε, επομένως, να κινείται με γοργούς και αποφασιστικούς ρυθμούς. Δεν το είχαμε.
Η σημερινή κυβέρνηση κάτω από την απειρία της αδράνησε και εξακολουθεί να αδρανεί ισχυριζόμενη ότι διαπραγματεύεται σκληρά. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει τίποτα ως αποτέλεσμα αυτής της σκληρής διαπραγμάτευσης πέραν των αποφάσεών της για τις εκατό δόσεις. Σωστή απόφαση αλλά δεν αφορά την άμεσα την οικονομία. Δίνει μια ελάφρυνση και μόνο. Ασφαλώς θα αυξήσει τις εισροές στα κρατικά ταμεία αλλά είναι αρκετά, είναι ικανά; Όχι, ασφαλώς.
Η οικονομία μας πάσχει σε όλους τους τομείς. Η εισροή κεφαλαίων δεν θα δώσει την απαιτούμενη ώθηση για μια ανάκαμψη ή την ανάπτυξη. Κι εκεί τελικά η κυβέρνηση δεν έχει κάνει τίποτα.
Βασικός λόγος γι΄αυτό είναι η εσωτερική δομή της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση δεν έχει αντίπαλο παρά τον ίδιο της τον εαυτό. Το έχουμε τονίσει από πολύ καιρό απ΄αυτές τις γραμμές εδώ.
Όμως εκείνη βλέπει εχθρούς παντού και εσωτερικά και εξωτερικά που καταντά να κινείται μάλλον ουτοπικά και αντιπολιτευτικά χωρίς να έχει συνειδητοποιήσει ότι είναι κυβέρνηση.
Ο λόγος της δεν είναι ενιαίος, πολλάκις και απειθάρχητος ή ακόμη και λόγος βαβέλ!!
Δεν θα εισέλθουμε στις μερικές περιπτώσεις, υπουργείων, υπουργών, γραμματέων και άλλων στελεχών της κυβέρνησης. Είναι άσκοπο.
Πραγματική παραγωγή έργου, με στόχευση την επίλυση των συσσωρευμένων προβλημάτων της οικονομίας δεν γίνεται. Ακούσαμε διάφορα επιχειρήματα για την ανάκαμψη της οικονομίας ή την ανάσχεση της ύφεσης, με perpetual bonds ή άλλα. Όμως σ΄ε΄να επίπεδο καθαρά ακαδημαϊκό και μακράν της πραγματικότητας. Ούτε θέλουμε να θυμηθούμε την επιχειρηματολογία προεκλογικά, την οποία η ίδια η κυβέρνηση ανέτρεψε πάραυτα. έχει, όμως σημασία η επόμενη ημέρα. Η κριτική για την κυβέρνηση θα υπάρξει όχι, όμως, τώρα. Τώρα οφείλουμε όλοι επομένως και πρωτίστως η κυβέρνηση να προσανατολιστεί στην προσπάθεια ανάσχεσης της ύφεσης, της πραγματικής ανάσας στην αγορά, στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης από τις αγορές. Οι ακτιβισμοί της πολιτικής στην αντιπολίτευση δεν έχουν καμιά αξία. Τώρα είναι κυβέρνηση και οφείλει να λειτουργεί υπεύθυνα και αποφασιστικά. Τα ΄΄non paper΄΄ που διανέμει ατύπως σε δημοσιογραφικούς κύκλους με απολογιστικό περιεχόμενο του μέχρι τώρα βίου της κυβέρνησης αποτελούν μάλλον κινήσεις αδυναμίας και όχι πραγματικής δράσης. Όφειλε η κυβέρνηση να το γνωρίζει αυτό.
Τελικά η κυβέρνηση πρέπει να λύσει άμεσα τα εσωτερικά της προβλήματα, να δει την πραγματικότητα κατάματα, να δει το μέλλον της χώρας, να ενημερώσει τον λαό αν έχει στόχο την έξοδο της χώρας από το ευρώ ή όχι και να ενεργήσει προς την κατεύθυνση που εκείνη θα επιλέξει.
Οι κινήσεις της ή μάλλον η αδράνειά της δείχνουν ότι είναι στόχος ή έξοδος, όχι οικειοθελώς ασφαλώς (γιατί ούτε πήρε τέτοια εντολή από τον λαό ούτε και το συμφέρον της είναι αυτό).
Αν το 40% του κόμματός της υπερασπίζονται την έξοδο και την καθιέρωση άλλου νομίσματος δεν είναι θέμα του λαού, είναι θέμα δικό της. Οφείλει να το λύσει και να ξεκαθαρίσει την κατάσταση.
Η εισαγωγή όρων του τύπου ΄΄δημιουργική ασάφεια΄΄ με σκοπιμότητα στην διεθνή ορολογία της διπλωματία ή της οικονομίας κανένα αποτέλεσμα δεν φέρνουν παρά καθυστέρηση που θα φέρουν την οικονομία σε ακόμη χειρότερη κατάσταση κι αυτό θα το πληρώσει εις πολλαπλούν και πάλι ο λαός.
Τακτικές (αν είναι) και δηλώσεις στις κάμερες και στα μικρόφωνα, τις οποίες αργότερα είτε διαψεύδουν είτε παίρνουν πίσω έχουν όρια ανοχής.
Αμείλικτα και απλά ερωτήματα:
Έχει υπογράψει την παράταση του μνημονίου; Δεν θα ήταν και αρνητικό αν το ομολογήσει ο κ. Τσίπρας σ΄αυτή την φάση.
Έχει σκοπό την έξοδο από το ευρώ;
Έχει σκοπό να συνεργαστεί με τους δανειστές και τους εταίρους μας;
Έχει σκοπό να καταγράψει σ΄ένα χαρτί τι θέλει και να το δημοσιοποιήσει;
Θέλει τα πλήγματα του λαού να μετριαστούν;
Έχει στελέχη να επανδρώσει τον κυβερνητικό μηχανισμό; (η ΔΕΗ είναι ακέφαλη αρκετό καιρό, γιατί; Μήπως κρύβονται συμφέροντα πίσω απ΄αυτή την αναποφασιστικότητα;)
Θέλει συμμάχους στην Ευρώπη και ποιους;
Θέλει να ακολουθήσει τον δρόμο της ρήξης με την Ευρώπη;
Ξακάθαρα πράγματα, κύριοι της κυβέρνησης. Η κατάσταση αυτή δεν πάει άλλο. Η αγορά έπαψε να στενάζει γιατί απλά το πήρε απόφαση, ΄΄ο σώσων εαυτόν σωθήτω΄΄ .