Erika Olson: Θα έρθουν κι άλλες αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα βρέθηκε για ολιγοήμερη επίσκεψη η Erika Olson, βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, η οποία ανέλαβε καθήκοντα τον περασμένο Σεπτέμβριο. Κατά την επίσκεψή της είχε συναντήσεις με κυβερνητικούς αξιωματούχους και στελέχη αμερικανικών επιχειρήσεων, πραγματοποίησε συνομιλίες για την "τεχνολογική επανάσταση" που, όπως είπε, λαμβάνει χώρα αυτή την περίοδο στην Ελλάδα, με τον τομέα των επενδύσεων να βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα. Το Capital.gr συνομίλησε με την κα Olson για τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας - ΗΠΑ, για τις επενδύσεις των αμερικανικών επιχειρήσεων στη χώρα, για την ενέργεια, αλλά και για το καυτό θέμα της ρωσοουκρανικής κρίσης. Οπως είπε η κα Olson, θα πρέπει να περιμένουμε συνέχεια των αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα, ενώ η Αμερικανίδα κυβερνητική αξιωματούχος επανέλαβε τη στήριξη των ΗΠΑ στην τριμερή συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, αλλά και στην ηλεκτρική διασύνδεση Euroasia και χαρακτήρισε σημαντικό για την ενεργειακή ασφάλεια τον FSRU της Αλεξανδρούπολης. Συνέντευξη στη Μαρίση Μπαλιούση - Ποιες επενδυτικές ευκαιρίες εντοπίζετε στην Ελλάδα; Υπάρχουν ευκαιρίες όχι μόνο για αμερικανικές εταιρείες στην Ελλάδα, αλλά και για ελληνικές εταιρείες στις ΗΠΑ. Οι τομείς που έχουν ξεχωρίσει τα τελευταία χρόνια είναι η τεχνολογία και η καινοτομία, ωστόσο τώρα υπάρχουν ευκαιρίες και στην τεχνολογία καθαρής ενέργειας. Η καινοτομία βρίσκεται στο επίκεντρο και προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε τις κοινές μας εμπειρίες οι οποίες θα μας οδηγήσουν στο επόμενο βήμα, το οποίο είναι να αναζητήσουμε την ενέργεια του μέλλοντος. Πραγματοποιήθηκαν και ορισμένες πολύ σημαντικές συμφωνίες τελευταία μεταξύ αμερικανικών και ελληνικών εταιρειών. Η συμφωνία μεταξύ της Viva Wallet και της JP Morgan, για παράδειγμα, είναι μόνο μία μεταξύ πολλών και πιστεύω ότι θα δούμε και άλλες στο μέλλον. Επίσης, θα πρέπει να αναφερθώ και στον τουρισμό. Οι Αμερικανοί λατρεύουν να επισκέπτονται την Ελλάδα. Είδαμε πέρυσι το καλοκαίρι, όταν επιτέλους μπορέσαμε να ταξιδέψουμε, πόσοι Αμερικανοί επισκέφτηκαν την Ελλάδα. Επίσης, όπως είπε ο πρέσβης J. Pyatt, οι εποχιακές απευθείας πτήσεις μας θα ξεκινήσουν νωρίτερα φέτος και από διάφορους προορισμούς των ΗΠΑ, κάτι το οποίο είναι εξαιρετικό. - Εκτός από τα deals της JP Morgan, της Meta με την Accusonus και της Prodege με την Pollfish, τα οποία πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα, τα τελευταία χρόνια έχουν υλοποιηθεί επενδύσεις από μεγάλες αμερικανικές εταιρείες όπως η Pfizer και η Microsoft στη Θεσσαλονίκη, η Amazon Web Services κ.ά. Τι είναι αυτό που έχει αλλάξει στη χώρα; Αναφερθήκατε στην Θεσσαλονίκη. Εκτιμώ ότι η ανάπτυξη στην περιοχή είναι εξαιρετική. Στο ταξίδι μου στη Θεσσαλονίκη θα έχω την ευκαιρία να επισκεφθώ τις εγκαταστάσεις της Pfizer και να το διαπιστώσω ιδίοις όμμασι. Από την οπτική των ΗΠΑ έχουμε εντοπίσει τον ενθουσιασμό των αμερικανικών εταιρειών στην αναζήτηση νέων ευκαιριών στην Ελλάδα, ιδιαίτερα καθώς η ελληνική οικονομία έχει ανακάμψει, με υψηλούς μάλιστα ρυθμούς. Κατά την άποψή μου, δεν έχουμε φτάσει ακόμη στο αποκορύφωμα, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας και υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε. Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν και χαιρετίζουν την έξυπνη ηγεσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και τις εντυπωσιακές μεταρρυθμίσεις που έχει υλοποιήσει η ομάδα του, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιοποίησης του κράτους, η οποία έχει προσελκύσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον και έχει δημιουργήσει ευκαιρίες όχι μόνο για τις αμερικανικές εταιρείες, αλλά και για τη συνεργασία ελληνικών επιχειρήσεων με αμερικανικές. Εκτιμώ ότι η κυβέρνηση είναι πολύ πρακτική και προνοητική, κάνοντας την Ελλάδα μια χώρα που προσφέρει λύσεις, καθιστώντας την έτσι πολύ ελκυστική, κάτι το οποίο δεν έχει περάσει απαρατήρητο από τους Αμερικανούς επενδυτές. Αυτό φυσικά δεν έγινε από τη μια μέρα στην άλλη. Τα τελευταία χρόνια οι δύο χώρες έχουν συνεργαστεί στενά, ενδυναμώνοντας τις μεταξύ τους σχέσεις, δημιουργώντας παράλληλα ένα περισσότερο επιχειρηματικό περιβάλλον. Άξιο αναφοράς είναι επίσης και το υπέροχο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας, αλλά και όλα όσα προσφέρει η Ελλάδα σε όσους επενδύουν. Για παράδειγμα, χθες είχα συνάντηση με ηγετικές επιχειρήσεις από τον κλάδο της πληροφορικής. Σε ερώτησή μου τι είναι αυτό που σας έχει προσελκύσει στη χώρα, και κυρίως όσον αφορά τις αμερικανικές επιχειρήσεις, στην ερώτηση τι είναι αυτό που επικαλείστε όταν μιλάτε με τα κεντρικά στις ΗΠΑ και τους προτείνετε να επεκταθούν περισσότερο στην Ελλάδα, τι είναι αυτό που βοηθάει, μεταξύ σοβαρού και αστείου κάποιος απάντησε "ο καιρός". Κάτι σημαίνει αυτό. Κυρίως καθώς αρκετοί οι οποίοι έφυγαν κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, τώρα διαβλέπουν ευκαιρίες για επιστροφή τους. Και δεν θα επιστρέψουν σε αυτό που ήταν πριν από 15 χρόνια, αλλά θα επιστρέψουν με περισσότερη εμπειρία, διασυνδέσεις, με περισσότερο περιεχόμενο, απ’ οπου κι αν επιστρέφουν. Ολα αυτά θα τα φέρουν πίσω μαζί τους, ενώ οι ίδιοι θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τον τρόπο ζωής στη χώρα και το οικοσύστημα για επενδύσεις και ανάπτυξη. - Υπάρχουν κάποιες αλλαγές που κατά την άποψή σας θα πρέπει να γίνουν και οι οποίες θα βελτιώσουν το επιχειρηματικό περιβάλλον; Κάτι το οποίο άκουσα αρκετές φορές κατά την επίσκεψή μου σχετίζεται με την ταχύτητα διαφόρων διαδικασιών. Οταν οι επενδυτές έρχονται και αναζητούν ευκαιρίες, η χρονική απόσταση από το "ενδιαφέρομαι να επενδύσω εδώ” έως το "ας ξεκινήσουμε την παραγωγή ή ας δεσμευτούμε για την παραγωγή” μερικές φορές μπορεί να είναι πολύ μεγάλη. Αυτή η καθυστέρηση μπορεί να κοστίσει στην Ελλάδα ευκαιρίες. Επίσης, σημαντικός είναι ο εξορθολογισμός της διαδικασίας στο πλαίσιο του νομικού συστήματος. - Παρατηρούμε ότι υπάρχει αμερικανικό ενδιαφέρον και για στρατηγικές επενδύσεις υποδομών στην Ελλάδα, όπως το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές το ενδιαφέρον αυτό εκτός από οικονομικές, έχει και γεωπολιτικές προεκτάσεις. Πόσο σημαντική είναι για τις ΗΠΑ η συνεργασία με την Ελλάδα στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης; Κατ΄ αρχάς θα ήθελα να επισημάνω το γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί έναν σημαντικό σύμμαχο-κλειδί του ΝΑΤΟ. Και πολλά από αυτά που πραγματοποιούμε από κοινού στην Αλεξανδρούπολη είναι σημαντικά για την ασφάλεια και την ενδυνάμωση της συμμαχίας. Θέλουμε λοιπόν να είμαστε εταίρος της Ελλάδας στην ανάπτυξη των υποδομών, ενώ υπάρχουν αμερικανικές εταιρείες με μεγάλη εμπειρία οι οποίες μπορούν να συμβάλουν σε αυτήν την κατεύθυνση. Η Αλεξανδρούπολη, όπως αναφέρατε, διαδραματίζει έναν σημαντικό ρόλο όχι μόνο στο θέμα της ασφάλειας, αλλά και του εμπορίου για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και για τα Δυτικά Βαλκάνια. Επίσης και στον τομέα της ενέργειας, υπάρχουν αμερικανικές εταιρείες που ασχολούνται με το LNG και δημιουργούνται νέες προοπτικές λόγω της νέας πλωτής μονάδας αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου εκεί, εξέλιξη που είναι πολύ σημαντική όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά γενικότερα για την ευρύτερη ενεργειακή διαφοροποίηση συνολικά της περιοχής. Και επιπρόσθετα θα προσφέρονται εναλλακτικές επιλογές, πέραν των αγωγών που μεταφέρουν αέριο εντός της Ευρώπης. Εκτιμώ επίσης ότι το ενδιαφέρον για την επένδυση ειδικά της πλωτής μονάδας αεριοποίησης (FSRU) συνδέεται με το πόσο πολύ έχουμε καταφέρει να αναπτύξουμε τις σχέσεις Ελλάδας - ΗΠΑ και πόσο περήφανοι είμαστε που έχουμε καταφέρει να φέρουμε το αμερικανικό LNG στην Ελλάδα, συμβάλλοντας στη διαφοροποίηση των ενεργειακών υποδομών και διασφαλίζοντας παράλληλα τον ενεργειακό εφοδιασμό. - Δεδομένου ότι η Ευρώπη στην παρούσα φάση βιώνει μια ενεργειακή κρίση, κυρίως λόγω των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου, θα μπορούσε το αμερικανικό LNG να αποτελέσει για την Ευρώπη μια βιώσιμη εναλλακτική έναντι του ρωσικού φυσικού αερίου; Tο LNG είναι μια βιώσιμη λύση, ναι. Ωστόσο, θα πρέπει να σκεφτούμε και το μέλλον στον τομέα της ενέργειας. Διότι βλέπουμε ότι η Ρωσία έχει κάνει ξεκάθαρες τις προθέσεις της να χρησιμοποιήσει το αέριο ως όπλο για πολιτική και οικονομική πίεση, αλλά και για να δημιουργήσει εντάσεις τόσο εντός της συμμαχίας όσο και στις διατλαντικές σχέσεις. Η απάντηση σε αυτό είναι η μεγαλύτερη διαφοροποίηση. Το LNG αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά το ίδιο ισχύει και για την ηλιακή, καθώς και για την αιολική ενέργεια. Το ζήτημα είναι να υπάρχει επάρκεια στις υποδομές ούτως ώστε να είναι εφικτή η μεταφορά ενέργειας εντός κι εκτός Ευρώπης και με άλλους τρόπους. - Αναφερθήκατε στο μέλλον στον τομέα της ενέργειας. Πώς το βλέπετε να διαμορφώνεται; Αναφέρομαι στις εξελίξεις που είδαμε στην αμερικανική αγορά φυσικού αερίου με το σχιστολιθικό αέριο (shale gas), το έγκλειστο αέριο (tight gas) και τις άλλες µη συµβατικές πηγές φυσικού αερίου και πώς αυτές οι εξελίξεις άλλαξαν σημαντικά τη γεωπολιτική δομή της ενέργειας. Και εκτιμώ πως βρίσκεται σε εξέλιξη μια νέα διεργασία, καθώς κοιτούμε προς το μέλλον της ενέργειας και της καθαρής ενέργειας. Οι ανανεώσιμες πηγές για παράδειγμα, με τη μορφή που έχουν σήμερα. Επίσης, βλέποντας μπροστά και κοιτώντας προς το μέλλον θα μπορούσαμε να δούμε και τις προοπτικές του υδρογόνου ή τις προοπτικές που θα μπορούσε να φέρει μια μελλοντική καινοτομία ή οι μικροί πυρηνικοί αντιδραστήρες (SMR) και να εξετάσουμε πώς θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε προκειμένου να αναπτύξουμε την υποδομή στην περιοχή ώστε να διασφαλίσουμε τη μελλοντική ενέργεια. Ιδιαίτερα καθώς η Ελλάδα διαθέτει ισχυρή ηλιακή και αιολική ενέργεια, η οποία μπορεί να μεταφερθεί στην Ευρώπη, θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε ώστε να υπάρχει η υποδομή και να τεθεί σε λειτουργία, καθώς εξελίσσεται η τεχνολογία. - Οπότε εντοπίζετε περαιτέρω ευκαιρίες στον τομέα της ενέργειας… Θα έχετε δει τις ανακοινώσεις μας όσον αφορά τη στήριξη των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, ενώ παρατηρούμε και τις επενδύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θα προσφέρει τα κεφάλαια για την ανάπτυξη του EuroAsia Interconnector. Θεωρούμε ότι αυτό είναι το μέλλον στην ενέργεια και την ενεργειακή ασφάλεια για την περιοχή κυρίως σε βάθος όχι 15 ή 20 ετών, αλλά σε βάθος 30 ή 50 ετών, κυρίως με την έλευση των ανανεώσιμων πηγών. Έτσι, όσο συνεχίζονται οι μελέτες σκοπιμότητας και έχουμε όλο και περισσότερες πληροφορίες για τέτοιου τύπου έργα, μας ενδιαφέρει πολύ να συμμετέχουμε σε αυτά. - Πόσο σημαντική εκτιμάτε πως είναι η περιφερειακή συνεργασία μεταξύ χωρών όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ στον τομέα της ενέργειας; Οι ΗΠΑ εκτιμούν πως είναι πολύ σημαντική η συνεργασία σε ενεργειακά θέματα σε περιφερειακό επίπεδο και σε επίπεδο Ανατολικής Μεσογείου αλλά και ευρύτερα, από γεωγραφικής άποψης όσον αφορά τη δυνατότητα μεταφοράς ενέργειας από την Ευρώπη στην Ασία και από την Ασία στην Ευρώπη. Οι ΗΠΑ θεωρούν τιμή τους το γεγονός ότι είναι μέρος του μηχανισμού της συμφωνίας "3+1”. Θεωρούμε ότι είναι ένας από τους πιο σημαντικούς μηχανισμούς και, ως εκ τούτου, συμμετέχουμε σε αυτά τα θέματα και προσβλέπουμε, ιδίως καθώς θα έχουμε ξεπεράσει την πανδημία και θα μπορoύμε να ταξιδέψουμε ξανά, να μπορέσουμε να έχουμε συζητήσεις στο πλαίσιο της μορφής "3+1", ιδίως για τις ενεργειακές υποδομές, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την καθαρή ενέργεια. Είχαμε κάποιες ενδιαφέρουσες συζητήσεις στο πλαίσιο αυτού του σχήματος σχετικά με τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής και τον τρόπο καταπολέμησής της σε περιφερειακό επίπεδο. Έτσι, προσβλέπουμε σε ακόμη μεγαλύτερη δέσμευση στο πλαίσιο αυτού του σχήματος. - Σχετικά με το θέμα που απασχολεί όλους μας τελευταία και αφορά την Ουκρανία. H Δύση είναι διατεθειμένη να παράσχει στον Ρώσο πρόεδρο εγγυήσεις, συμπεριλαμβανομένης και της μη ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, προκειμένου να αποφευχθεί μια στρατιωτική εισβολή. Την ίδια στιγμή ο πρόεδρος Biden έχει ξεκάθαρα δεσμευτεί προς την Ουκρανία δηλώνοντας πως "τίποτα δεν θα αποφασιστεί για εσάς χωρίς εσάς". Η Ρωσία υποστηρίζει ότι έχει αποσύρει στρατεύματα. Η Δύση δεν δείχνει να πείθεται. Φαίνεται πως βρισκόμαστε σε τεντωμένο σκοινί… Από την αρχή αυτής της κρίσης ο πρόεδρος Biden έχει ξεκαθαρίσει ότι οι ΗΠΑ είναι προετοιμασμένες για κάθε ενδεχόμενο. Και είναι προετοιμασμένες μέσω της διπλωματίας. Μέσω της διπλωματίας προσεγγίσαμε τη Ρωσία, καθώς και τους συμμάχους και εταίρους μας, κυρίως την Ουκρανία, προκειμένου να βελτιώσουμε την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ευρώπη αλλά και γενικότερα. Επίσης, όπως αναφέρατε, από την αρχή ξεκαθαρίσαμε πως δεν θα υπάρξει συζήτηση για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία, όπως δεν υπάρχει συζήτηση για την Ευρώπη χωρίς την Ευρώπη. Και εμμένουμε σε αυτήν μας τη θέση. Είμαστε ωστόσο έτοιμοι να απαντήσουμε αποφασιστικά σε μια ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, η οποία, όπως δήλωσε και ο πρόεδρος Biden, είναι πολύ πιθανή. Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να προσφέρουν διπλωματική διέξοδο, την οποία θα θέλαμε να δεχθεί η Ρωσία, ωστόσο είμαστε προετοιμασμένοι σε περίπτωση που αρνηθεί. Αποψή μου είναι ότι η συνεργασία με την Ελλάδα, με τους υπόλοιπους εταίρους μας στο ΝΑΤΟ, με την ΕΕ και με τους συμμάχους στην περιοχή ήταν ουσιαστική, καταδεικνύοντας μια σαφή και ενωμένη θέση απέναντι στη Ρωσία, ότι μια επίθεση κατά της Ουκρανίας είναι εντελώς απαράδεκτη. Οι συνέπειες μιας ανθρωπιστικής κρίσης από μια τέτοια ενέργεια είναι αδιανόητες, ενώ δεν έχουμε τις αποδείξεις της μετακίνησης των στρατευμάτων, κάτι το οποίο ευχόμαστε και ελπίζουμε να δούμε. Ωστόσο, μέχρι να το διαπιστώσουμε, θα πρέπει να είμαστε, όπως είπε και ο πρόεδρος Biden, προετοιμασμένοι για όλα. - Και μια τελευταία ερώτηση. ​​​​​​Το επίπεδο των διμερών σχέσεων ΗΠΑ - Ελλάδας στον τομέα του εμπορίου και των επενδύσεων βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό. Πώς φτάσαμε έως εδώ; Είναι εκπληκτικό το πόσο ισχυρές είναι οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας - ΗΠΑ, κάτι το οποίο είναι αποτέλεσμα κοινής και συνεπούς προσπάθειας και από τις δύο πλευρές, ειδικά από την οικονομική κρίση και μετά, ενώ πολλοί άνθρωποι εργάστηκαν γι' αυτό το αποτέλεσμα. Ενα αποτέλεσμα που μερικά χρόνια πριν μπορεί να μην το φανταζόταν καν κάποιος. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό και γνωρίζω πως οι ΗΠΑ επιθυμούν τη συνέχιση, ενδυνάμωση και εμβάθυνση της συνεργασίας, κάτι στο οποίο μπορούν να συμβάλλουν ο ιδιωτικός τομέας και ο συνδυασμός της επιχειρηματικής κοινότητας και των επενδύσεων.