ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΧΡΟΝΗ ΑΗΔΟΝΙΔΗ ΠΟΥ ΄΄ΕΦΥΓΕ΄΄ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΣΩΠΑΣΕ Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Άνοιξε πλήρως η πόρτα των αποκρατικοποιήσεων των τραπεζών

Η πώληση του 1,4% της Eurobank από τo TXS άνοιξε τον χορό της αποχώρησης του Ελληνικού δημοσίου από τα μετοχικά κεφάλαια των τραπεζών. Σήμερα κατετέθη πρόταση αγοράς του 9% των μετοχών της τράπεζας Αλφα από την UniCredit. H επιτυχής πώληση της Eurobank άνοιξε την όρεξη του παγκόσμιου κεφαλαίου για αποκόμιση ισχυρών κερδών. Ο σοφός λαός λέει, ΄΄το χρήμα πάει στο χρήμα΄΄ και δικαιώνεται πολλάκις ιστορικά. Η τιμή που προτείνει η UniCredit είναι στα 1,46 ευρώ ανά μετοχή όταν η τιμή στο χρηματιστήριο είναι στα 1,27 ευρώ ανά μετοχή, κατά 19% πάνω της σημερινής τιμής. Το ερώτημα που ανακύπτει είναι γιατί η UniCredit δεν αγοράζει από το χρηματιστήριο σε χαμηλή τιμή παρά καταφεύγει στην πρόταση αγοράς απ΄ευθείας από το ΤΧΣ; Τι συμβαίνει τελικά; Ένα γεγονός μπορούμε να καταγράψουμε εδώ, την εισροή νέων κεφαλαίων στην Ελληνική αγορά, έστω και σε άμεσα μη παραγωγικές επενδύσεις πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει μια προσδοκία μιας καλύτερης οικονομικής κατάστασης για την χώρα. Το παγκόσμιο χρήμα δεν είναι χαζό, ξέρει πολύ καλά τι θα κάνει και πού θα επενδύσει. Κάθε άλλη σκέψη αποτελεί απλώς μια αντίδραση. Το θέμα, όμως, είναι αν η κυβέρνηση θα χειριστεί τα θέματα αυτά με γνώμονα το συμφέρον της χώρας και δεν θα προκληθεί από τον χορό των εκατομμυρίων. Είναι, επίσης, αλήθεια ότι η Ελληνική οικονομία έχει ανάγκη από νέες επενδύσεις, κυρίως παραγωγικές με μακροχρόνιο χαρακτήρα στην επένδυση. Με σοφή διαχείριση από μέρους της κυβέρνησης και σύνεση οι επενδύσεις αυτές θα αφήσουν ισχυρό αποτύπωμα στην κοινωνία. Το κράτος οφείλει να έχει ως κυρίαρχο στόχο την βελτίωση της ζωής του ταλαιπωρημένου Έλληνα πολίτη, του πολύπαθου από τις άστοχες, αμελέτητες, πρόχειρες και ανούσιες πολιτικές που ακολούθησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Η σημερινή κυβέρνηση συγκέντρωσε πράγματι της προσδοκία των πολιτών, που της έδωσε σε διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις το πράσινο φως να προχωρήσει σε αυτά που υπόσχεται. Περιμένουν αλλά και είναι έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να αναθεωρήσουν την θέση τους. Πέρασε η εποχή όπου οι ιδεολογίες και οι θεωρητικολογίες έπαιζαν ρόλο στην εκλογική προτίμηση του Έλληνα πολίτη. Αυτό που μετρά σήμερα ο καθένας είναι αν βρίσκει δουλειά εύκολα, με καλές αμοιβές για να καλύψει τις ανάγκες του, να ανοίξει οικογένεια, να μεγαλώσει παιδιά και να μην μετρά δεκαρούλες για να αγοράσει ψωμάκι. Έβαλε τέλος στην αντίδραση, σε αγώνες αντίδρασης και αντίστασης, που δεν έχουν αποτέλεσμα. Έτσι διαβάζουμε εμείς την τεράστια αποχή από τις εκλογικές διαδικασίες όποιας μορφής. Το πάθος του Έλληνα για εκλογές είναι καταγεγραμμένο ιστορικά. Όμως τα τελευταία χρόνια η αποχή από τις εκλογές σημειώνει κάθε φορά και υψηλότερα ρεκόρ. Γνωρίζει πολύ καλά, ο σημερινός πολίτης, ότι αν δεν δουλέψει δεν θα φάει, τα ψέματα τελείωσαν. Τα χρέη είτε σε οικογενειακό επίπεδο είτε σε εθνικό είναι τεράστια. Το δημόσιο χρέος έφτασε στα 404 δις ευρώ. Πως θα αποπληρωθεί αυτό το τεράστιο ποσό; Με αγώνες στο πεζοδρόμιο, με ψέματα και παραπλανήσεις; Όχι βέβαια. Δεν θα χαριστεί ούτε ένα ευρώ από αυτά που χρωστάμε, όλα θα πρέπει να πληρωθούν στο ακέραιο και θα γίνει με δουλειά και προσήλωση στον στόχο, με ανάπτυξη του ΑΕΠ που τα περνά άμεσα στον πολίτη, να βλέπει να το νιώθει στην τσέπη του. Η κυβέρνηση θα δοκιμαστεί τα επόμενα τρία με τέσσερα χρόνια και αν αποδείξει την ικανότητά της, την κατανόηση των αναγκών των πολιτών και δικαιώσει την εκλογική προτίμηση των πολιτών θα καταγράψει μια νέα σελίδα στην ιστορία της χώρας. Θεωρούμε ότι τρέχει μια σημαντική ευκαιρία να αλλάξει η ποιότητα ζωής των Ελλήνων, να περάσει σε σύγχρονο επίπεδο ζωής, το δικαιούται και το διεκδικεί. Με αφορμή την πρόταση της UniCredit για την αγορά του 9% της Αλφα τράπεζας που κατέχει το ΤΧΣ επεκτείναμε την σκέψη μας ύστερα και από το χθεσινό δημοσίευμά μας για την Εθνική τράπεζα που περνά στην ευρεία δημοσιότητα σήμερα από ότι διαβάσαμε. Τα ζητήματα αυτά, που αφορούν την ζωή μας τα παρακολουθούμε στενά και θα καταγράφουμε τις σκέψεις μας δημόσια. Θα επανέλθουμε

Για την Εθνική Τράπεζα, πώληση του 20% του ΤΧΣ, οπτική δικαιοσύνης και σεβασμού

Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας απεφάσισε την πώληση του 20% από το 40% του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής τράπεζας που κατέχει από την εποχή της έναρξης των μνημονίων και την (σιωπηρής) πτώχευσης της χώρας. Τότε το τραπεζικό σύστημα κινδύνευε άμεσα με χρεοκοπία, που θα είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια των καταθέσεων των πελατών τους. Το Ελληνικό Δημόσιο προχώρησε στην στήριξη του Τραπεζικού συστήματος με άμεση χρηματοδότηση ύψους 54 δις ευρώ και αν συμπεριληφθεί και το ποσό που αντιστοιχεί στο funding gup συνολικά θα φτάσουμε στα 60 δις ευρώ περίπου. Η παρέμβαση αυτή του Ελληνικού δημοσίου είχε ως αποτέλεσμα την κρατικοποίηση των τραπεζών αλλά είχε και ημερομηνία λήξεως. Το πρόγραμμα έλεγε ότι όταν επανέλθει η οικονομία σε μια κανονικότητα και οι τράπεζες θα έχουν ξεπεράσει τα προβλήματά τους οι μετοχές του ΤΧΣ θα διατεθούν σε κατάλληλη στιγμή προς πώληση. Σήμερα η Ελληνική οικονομία περνά σε μια φάση ανάκαμψης ενώ οι τράπεζες έχουν εξυγιανθεί σε σημαντικό βαθμό οπότε ήλθε ο καιρός της μεταβίβασης – πώλησης των μετοχικών ποσοστών του ΤΧΣ στο επενδυτικό κοινό. Ήδη το ΤΧΣ πούλησε ποσοστό 1,4% της τράπεζας Eurobank, μόλις πριν μια εβδομάδα με συγκεκριμένο μοντέλο. Σύμφωνα με τις προθέσεις του ΤΧΣ και το πρόγραμμά του, όπως ήδη έχει ανακοινώσει, θα πουλήσει το 20% από το 49% της Εθνικής τράπεζας που κατέχει. Είναι βέβαιο ότι οι πωλήσεις αυτές είναι σε συνάρτηση με το διαμορφωμένο κλίμα στην παγκόσμια οικονομία, πότε και πως θα γίνουν ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα, δηλαδή. Το ΤΧΣ (το Ελληνικό Δημόσιο) να ανακτήσει όσο μεγαλύτερο ποσό από εκείνο που έβαλε για την στήριξη των τραπεζών. Για την Eurobank η μεταβίβαση – πώληση δεν καταγράφηκαν σημαντικές αντιρρήσεις και έκλεισε το ζήτημα. Για την Εθνική τράπεζα, όμως, υπάρχουν σημαντικές αντιδράσεις κυρίας διότι το ποσοστό είναι εξαιρετικά σημαντικό και βέβαια η Εθνική τράπεζα αποτελούσε την ναυαρχίδα του τραπεζικού συστήματος εκφράζοντας σχεδόν απόλυτα και το Ελληνικό δημόσιο στο τραπεζικό σύστημα. Παρ΄όλο που και πριν λίγο καιρό είχαμε δημοσιεύσει άρθρο ενημέρωσης για τους αναγνώστες μας και όχι μόνο επανερχόμαστε για περισσότερη ανάλυση. Στην Εθνική τράπεζα το δημόσιο ΄΄επένδυσε΄΄ ποσό αρχικά 8,46 δις. Υπολογίζοντας το funding gup το ποσό ανέρχεται στα 9,38 δις περίπου. Η σημερινή χρηματιστηριακή τιμή της Εθνικής είναι στα 5,47 ευρώ ή η συνολική χρηματιστηριακή αξία της τράπεζας είναι περίπου 5 δις ευρώ με συνολικό αριθμό μετοχών 914.715.153. Το 40% αυτών αποτιμάται στα 2 δις περίπου. Εύκολα βρίσκει κανείς ότι το Ελληνικό δημόσιο θα απωλέσει ποσό ύψους 9,38-2=7,38 δις ευρώ. Δεν θα έλεγε κάποιος ασήμαντο ποσό!! Εξ ου και ο λόγος για τον οποίο επανήλθαμε στο δημόσιο διάλογο. Όταν για λίγα ευρώ ανά μήνα που δίνει η κυβέρνηση, περίπου στα 30-40 ευρώ γίνεται περίσσιος πανηγυρικός λόγος, τι θα πούμε για τα ιλιγγιώδη ποσά των 7,38 δις μόνο από την πώληση της Εθνικής τράπεζας, που εν τέλει είναι περιουσία των Ελλήνων πολιτών! Κανείς, όμως, λόγος στα διάφορα κανάλια που κατακλύζονται από διάφορους βαθιά γνώστες και αναλυτές της οικονομίας. Τα δις για κάποιους είναι στραγαλάκια ενώ μερικά ευρώ είναι πιο βαριά!! Να σημειώσουμε ότι το 2009 η Citigroup στις ΗΠΑ είχε κρατικοποιηθεί όπως και άλλες τράπεζες και εταιρίες. Το 2010-2011 το Αμερικανικό δημόσιο άρχισε να πουλά τις μετοχές των τραπεζών και η πωλήσεις αυτές έφεραν 43 δις ευρώ κέρδη στα ταμεία του. Εδώ, στην μπανανία, πουλάμε όπως να είναι όποτε κι αν είναι σε όποιον και αν είναι. Γιατί υπάρχει ζήτημα και σε ποιόν πουλάμε. Η τράπεζα ήδη ανακοίνωσε ότι το 15% του 20% θα διατεθεί σε θεσμικούς επενδυτές και το 5% στους μικρομετόχους. Δεν ξέρουμε τις τιμές διάθεσης επίσημα τουλάχιστον. Εμείς από την μικρή αυτή γωνιά είχαμε προτείνει η τιμή διάθεσης για τους μικρομετόχους να έχει σημαντικό discount, να διατεθεί δηλαδή με σημαντικά χαμηλότερη τιμή ενώ για τους θεσμικούς η τιμή να είναι αρκετά υψηλότερη της σημερινής χρηματιστηριακής τιμής. Είναι βέβαιο ότι όποια τιμή διάθεσης και να αποφασίσει η τράπεζα δεν θα εισπράξει ούτε το αρχικό ποσό της επένδυσης. Η τιμή διάθεσης φημολογείται ότι θα είναι στα 6,5 ευρώ. Αρκετά πιο κάτω από τα 5,47 ευρώ που είναι η σημερινή χρηματιστηριακή αξία αξίας της, Παρ΄όλα αυτά υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον επενδυτών σε παγκόσμια κλίμακα (αλίμονο να μην υπήρχε) ακόμη και σε αυτή την τιμή. Με 6,5 ευρώ ανά μετοχή το ΤΧΣ θα εισπράξει για λογαριασμό του Ελληνικού δημοσίου ποσό ίσο με 1,2 δις περίπου. Η ζημιά είναι ολοφάνερη σε όλους. Εμείς επιμένουμε από αυτή την μικρή γωνιά, το ΤΧΣ να δώσει την ευκαιρία στους Έλληνες μικροεπενδυτές να συμμετέχουν στην αγορά του 20% του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής τράπεζας με σοβαρά οικονομικά κίνητρα, σημαντικά μειωμένη τιμή κάτω του 5,47 ευρώ που είναι σήμερα στο Ελληνικό χρηματιστήριο. Άλλωστε η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην λαϊκή συμμετοχή σε επενδύσεις με την ειδική έκδοση Ελληνικών Γραμματίων και μάλιστα ανά μήνα έκδοσης. Η ανάλυση που κάναμε μπορεί να εμπλουτιστεί και με άλλες προσεγγίσεις όπως για παράδειγμα να ακολουθήσουμε το πρότυπο πώλησης της Eurobank, όπως με δείκτες P/BV. Θα διαπιστώσουμε ότι η τιμή πώλησης θα πρέπει να βρεθεί στα 7,3 ευρώ ανά μετοχή δηλαδή αυξημένο από την σημερινή τιμή κατά 183%!!!!! Να η ευκαιρία που έχει μυριστεί το παρκαρισμένο χρήμα. Έτσι διαβάζουν και το εφοπλιστικό λόμπυ που εξέφρασε το αγοραστικό του ενδιαφέρον για την Εθνική τράπεζα. Το ΤΧΣ καλείται να λάβει υπόψιν του όλους τους παράγοντες και να αποφασίσει στα εξής, πότε, πως και πόσο θα πουλήσει και ακόμη ποιοι μπορούν να αγοράσουν. Δικαιοσύνη, ρεαλισμός και σεβασμός απαιτείται κατά την ταπεινή μας θέση!!

Ετήσιος προγραμματισμός προσλήψεων 2024

Η Υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως και η Υφυπουργός Βιβή Χαραλαμπογιάννη παρουσίασαν στο Υπουργικό Συμβούλιο της 18ης Οκτωβρίου 2023 τον ετήσιο προγραμματισμό προσλήψεων προσωπικού του δημοσίου τομέα για το έτος 2024. Ο προγραμματισμός προσλήψεων είναι απολύτως εναρμονισμένος με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Εσωτερικών σε συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους σε εφαρμογή του κανόνα 1:1, δηλαδή μία πρόσληψη για κάθε μία αποχώρηση. Διευκρινίζεται ότι ο κανόνας του 1:1 εφαρμόζεται συνολικά σε όλο το Δημόσιο και όχι ανά κλάδο, γεγονός που επιτρέπει να καλύπτονται, κατά προτεραιότητα, οι ιδιαίτερες ανάγκες που παρατηρούνται στους διαφορετικούς κλάδους, κατά περίπτωση. Σε εφαρμογή των παραπάνω και λαμβάνοντας υπόψη τις προτεραιότητες που έχει θέσει η Κυβέρνηση καθώς και τα αιτήματα που υπέβαλαν οι φορείς, η κα Κεραμέως πρότεινε για το έτος 2024 την έγκριση συνολικά 16.521 προσλήψεων, εκ των οποίων ένας σημαντικός αριθμός θα κατευθυνθεί σε τρεις κρίσιμους τομείς του κράτους: • Υγεία: Προτεραιότητα η ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας υλοποιώντας εμπροσθοβαρώς, ήδη από τώρα, μεγάλο μέρος της προεκλογικής δέσμευσης, εγκρίνοντας άμεσα 6.500 θέσεις. • Κλιματική κρίση: Στο πλαίσιο αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση o στους αξιωματικούς της Πυροσβεστικής Ακαδημίας (διπλασιασμός του αριθμού των υποψηφίων, αξιοποίηση 700 θέσεων για εξειδικευμένο προσωπικό στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας – ΕΜΟΔΕ, χειριστές ελικοπτέρων, μηχανικοί, πλοηγοί) o στην κάλυψη αναγκών σε φορείς που εδρεύουν στις πληγείσες περιοχές o στην ενίσχυση κλάδων που σχετίζονται με την προστασία των δασών. • Ταμείο Ανάκαμψης: Κάλυψη αναγκών προσωπικού που προκύπτουν από ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης. Η Υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως δήλωσε: «Παρουσιάσαμε σήμερα, ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου, τον προγραμματισμό του Υπουργείου Εσωτερικών για την κάλυψη 16.521 θέσεων προσωπικού στο Δημόσιο για το έτος 2024. Όπως έχει εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, βασική προτεραιότητά μας είναι οι προσλήψεις στον τομέα της Υγείας, αλλά και σε άλλους κρίσιμους τομείς λειτουργίας του κράτους με στοχευμένο και εξορθολογισμένο τρόπο, προκειμένου να στελεχώσουμε τον Δημόσιο Τομέα με το αναγκαίο και ικανό προσωπικό. Στόχος μας είναι η διαρκής βελτίωση της εξυπηρέτησης του πολίτη μέσα και από την αποτελεσματική κάλυψη των αναγκών του.». Συγκεκριμένα ο αριθμός των προσλήψεων ανά Υπουργείο κατανέμεται ως εξής: Υπουργείο Υγείας: 6.500 Υπουργείο Εθνικής Άμυνας: 1.757 Υπουργείο Δικαιοσύνης: 1.260 Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη: 1.160 Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας: 990 Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού: 750 Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών: 388 Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης: 279 Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας: 208 Υπουργείο Ναυτιλίας: 197 Υπουργείο Πολιτισμού: 108 Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: 107 Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών: 103 Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας: 91 Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης: 80 Υπουργείο Εξωτερικών: 48 Υπουργείο Ανάπτυξης: 21 Υπουργείο Τουρισμού: 19 Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου: 17 Υπουργείο Εσωτερικών: 9 Οι υπόλοιπες προσλήψεις κατανέμονται σε λοιπούς φορείς όπως Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, ΟΤΑ Α’ και Β’ Βαθμού, Ανεξάρτητες Αρχές κλπ.

S&P: Από ΒΒΒ- σε ΒΒ+, θετικό outlook. Καλή εξέλιξη με ....παρακολούθηση για το μέλλον

Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης Standad & Poor's αναβάθμισε την αξιολόγηση της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα, και ειδικότερα στο ΒΒΒ- από BB+ (που ήταν μία βαθμίδα κάτω από την επενδυτική), με σταθερό το outlook. Σύμφωνα με τον οίκο, τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας βελτιώνονται χάρη στις προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης. Μετά την κρίση χρέους του 2009 - 2015, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση των οικονομικών και δημοσιονομικών ανισορροπιών της χώρας. Ο οίκος αναμένει ότι οι περαιτέρω διαρθρωτικές οικονομικές και δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις, σε συνδυασμό με τα μεγάλα κονδύλια της ΕΕ, θα στηρίξουν την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη την περίοδο 2023 - 2026 και θα στηρίξουν τη συνεχή μείωση του δημόσιου χρέους. Ο οίκος αναμένει ότι η κυβέρνηση θα πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα τουλάχιστον 1,2% του ΑΕΠ φέτος, υπερβαίνοντας τον στόχο του 0,7%, παρά το σημαντικό δημοσιονομικό κόστος λόγω των πρόσφατων πυρκαγιών και πλημμυρών. Προβλέπει ακόμη ένα μέσο πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού της τάξης του 2,3% του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2024-2026. Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης, οι πολιτικές πιέσεις πιθανόν να περιπλέξουν την ικανότητα της κυβέρνησης να διατηρήσει μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, και αυτό θα μπορούσε να επιβραδύνει την πρόοδο στη μείωση του χρέους στα τελευταία έτη του ορίζοντα των προβλέψεών μας και πέραν αυτού. Αιτιολόγηση της αναβάθμισης Όπως σημειώνει η S&P, η σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση έχει θέσει τη δημοσιονομική πορεία της Ελλάδας σε σταθερά βελτιωτική τροχιά. Υποστηριζόμενη από μια πολύ ταχεία οικονομική ανάκαμψη, η ελληνική κυβέρνηση έχει καταφέρει να υπερκαλύπτει τακτικά τους δικούς της δημοσιονομικούς στόχους. Η καθαρή νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές φέτος με απόλυτη πλειοψηφία - τονίζει ο οίκος - και η αποφυγή ενός δυνητικά ασταθούς συνασπισμού, επιτρέπει στην κυβέρνηση να συνεχίσει να βασίζεται στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του παρελθόντος. Το εκλογικό αποτέλεσμα φαίνεται σε γενικές γραμμές να αποτελεί για τη συνέχιση της πολιτικής της ΝΔ και ο οίκος αναμένει ότι η κυβέρνηση θα προωθήσει τη μεταρρυθμιστική της ατζέντα. Αυτό περιλαμβάνει την περαιτέρω αντιμετώπιση του ακόμη μεγάλου δημόσιου χρέους, την κατοχύρωση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος και την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων στο σύστημα δικαιοσύνης και υγείας, μεταξύ άλλων προσπαθειών για την ενίσχυση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας. Ο οίκος εκτιμά ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα μειωθεί στο περίπου 146% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του έτους, γεγονός που θα αποτελούσε σημαντική βελτίωση από το υψηλό επίπεδο του 189% του ΑΕΠ το 2020. Αυτό αντανακλά κάπως τον αντίκτυπο του πληθωρισμού, αλλά βαρύνει επίσης την ταχεία οικονομική επέκταση μετά την πανδημία του κορονοϊού. Ενώ το χρέος παραμένει υψηλό, το προφίλ του είναι ένα από τα πιο ευνοϊκά από όλα τα κράτη που αξιολογεί ο οίκος, η μέση σταθμισμένη ωρίμανση του χρέους της γενικής κυβέρνησης ήταν 19,7 έτη στο τέλος Ιουνίου 2023 και οι πληρωμές τόκων καταλαμβάνουν σήμερα ένα σχετικά μέτριο 5,7% των εκτιμώμενων εσόδων της γενικής κυβέρνησης. Στο μεταξύ, τονίζει ότι η Ελλάδα παραμένει εκτεθειμένη στους μεταβαλλόμενους ανέμους της παγκόσμιας οικονομίας. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι κίνδυνοι από μια ενδεχόμενη οικονομική επιβράδυνση που θα μπορούσε να επηρεάσει τους σημαντικούς για την οικονομία κλάδους του τουρισμού ή της ναυτιλίας που έχουν εξωστρεφή προσανατολισμό, ή μια άλλη ξαφνική αύξηση των τιμών της ενέργειας. Αυτές οι εξελίξεις θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη βελτιωμένη δυναμική των πιστωτικών δεικτών της Ελλάδας. "Οι αξιολογήσεις μας εξακολουθούν να περιορίζονται από το ακόμη μεγάλο δημόσιο χρέος και την αδύναμη εξωτερική θέση", τονίζει ο οίκος. Οι σημαντικές επενδυτικές ροές και οι σχετικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα στηρίξουν την οικονομική ανάπτυξη. Η ελληνική κρίση χρέους (2009 - 2015) έφερε μια μακρά περίοδο οικονομικής ύφεσης και αστάθειας, η οποία συνοδεύτηκε από έντονη υποεπένδυση, καθώς οι διαδοχικές κυβερνήσεις οι διαδοχικές κυβερνήσεις μείωσαν τις δαπάνες για την υγεία, την εκπαίδευση και τις υποδομές. Μέχρι το 2019, η κατάσταση βελτιώθηκε, καθώς οι άμεσες ξένες επενδύσεις ανέκαμψαν (μεταξύ άλλων μέσω των πωλήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες), ενώ η επιχειρηματική εμπιστοσύνη ενισχύθηκε γρήγορα σε συνδυασμό με την πρόοδο στη δημοσιονομική εξυγίανση και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη φορολογική συμμόρφωση, την αγορά εργασίας, τους νόμους περί ανταγωνισμού και πτυχές της (ακόμη μη πλήρως ολοκληρωμένης) μεταρρύθμισης στη δικαιοσύνη. Η ανάκαμψη από την κρίση χρέους και στη συνέχεια η πανδημία του κορονοϊού ενίσχυσε την ανάκαμψη των επενδύσεων και την εμπιστοσύνη στην οικονομία. Η ταχεία ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών οδήγησε σε σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη μείωση της φοροδιαφυγής. Οι ισχυρές επιδόσεις του τουρισμού, της ναυτιλίας και της μεταποίησης τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με την πρόοδο των τραπεζών στην πώληση και την επίλυση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, οδήγησαν σε περαιτέρω επενδύσεις. Επιπλέον, η αύξηση του ΑΕΠ της Ελλάδας άντεξε αρκετές καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες το 2023. Ο οίκος δεν αναμένει ότι αυτά τα κλιματικά φαινόμενα θα επηρεάσουν σημαντικά την ελληνική οικονομική ανάπτυξη, λόγω του εξαιρετικά τοπικού και χρονικά περιορισμένου χαρακτήρα των γεγονότων. Τα δεδομένα υποδηλώνουν μόνο κάποια οριακή μείωση της εμπιστοσύνης, που συνάδει με το γεγονός ότι οι πληγείσες περιοχές αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό μέρος της οικονομικής δραστηριότητας. Ο οίκος αναμένει αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,5% για το 2023, σε γενικές γραμμές σύμφωνα με ανάπτυξη του 2,4% που παρατηρήθηκε το α' εξάμηνο του έτους. Ο κλάδος του τουρισμού τα πηγαίνει ιδιαίτερα καλά, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα είχε το καλύτερο α' εξάμηνο εισερχομένων ταξιδιωτών από την έναρξη των καταγραφών των στοιχείων, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις εισπράξεις από ταξίδια του πρώτου επταμήνου που είναι 18% πάνω από τα επίπεδα της ίδιας περιόδου του 2019. Πρόκειται για την ταχύτερη ανάκαμψη μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών τουριστικών προορισμών. Η επέκταση των επενδυτικών ροών, η βελτίωση των αποτελεσμάτων στην αγορά εργασίας (η ανεργία αναμένεται να μειωθεί στο 9,2% το επόμενο έτος από το υψηλό του 28,2% το γ' τρίμηνο του 2013) και οι υποστηρικτικές συνθήκες μετά την ομαλοποίηση του τραπεζικού τομέα θα στηρίξουν την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια, η οποία, σύμφωνα με τις προβλέψεις του οίκου, θα κυμανθεί κατά μέσο όρο στο 2,6% την περίοδο 2024-2026. Η οικονομία της Ελλάδας έχει αναπτυχθεί κατά 26% (σε πραγματικούς και εποχικά προσαρμοσμένους όρους) από το πλήγμα που δέχτηκε από την πανδημία το β' τρίμηνο του 2020. Ωστόσο, η παραγωγή παραμένει περίπου 22% κάτω από το ανώτατο επίπεδό της πριν από την κρίση δημόσιου χρέους το β' τρίμηνο του 2007 (παρά το γεγονός ότι τα στοιχεία του ισοζυγίου πριν από το 2010 δεν είναι πλήρως συγκρίσιμα, επειδή έχουν διαφορετικό έτος βάσης), γεγονός που υποδηλώνει περιθώριο για ανάπτυξη πάνω από την τάση τα επόμενα χρόνια. Στις 31 Αυγούστου 2023, η Ελλάδα υπέβαλε αίτημα τροποποίησης του Εθνικού Σχεδίου ΑΑνάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με την κύρια αναθεώρηση να προκύπτει από πρόσθετα δάνεια ύψους 5 δισ. ευρώ που συνδέονται με το RePowerEU, μαζί με επιπλέον 795 εκατ. ευρώ που συνδέονται με νέα μεταρρυθμιστικά μέτρα. Με τον τρόπο αυτό, τα συνολικά κεφάλαια που είναι διαθέσιμα στην Ελλάδα θα ανέλθουν σε 36 δισ. ευρώ (18,2 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 17,7 δισ. ευρώ σε δάνεια), τα οποία είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο του μηχανισμού ανθεκτικότητας και ανάκαμψης της ΕΕ (RRF) κατά την περίοδο 2021-2026. Η Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης του RRF στην ΕΕ σε σχέση με το μέγεθος της οικονομίας της. Περισσότερο από το ένα τρίτο των κονδυλίων από το RRF προβλέπεται για την πράσινη μετάβαση της χώρας, σχεδόν το 1/4 για την ψηφιοποίηση και το υπόλοιπο για τη στήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων, τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας, την υγειονομική περίθαλψη και το Δημόσιο. Η Ελλάδα υπέβαλε το τρίτο αίτημα εκταμίευσης του RRF στις 16 Μαΐου 2023, το οποίο θα αποδεσμεύσει χρηματοδότηση ύψους 1,72 δισ. ευρώ. Ήταν μεταξύ των τριών πρώτων χωρών που υπέβαλαν τρίτο αίτημα εκταμίευσης. Κατά τη γνώμη του οίκου, εάν χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά, τα κεφάλαια αυτά θα μπορούσαν να επιταχύνουν τις διαρθρωτικές οικονομικές βελτιώσεις, να συμβάλουν σε ισχυρότερη ανάπτυξη και να ενισχύσουν την ικανότητα εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων του S&P. Ωστόσο, παρά τις επιτυχείς εκταμιεύσεις, ο ρυθμός εκτέλεσης των κεφαλαίων αυτών ήταν μέχρι στιγμής χαμηλός και ο οίκος αναμένει ότι θα επιταχυνθεί. Από το 2015, οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στη μείωση της φοροδιαφυγής, στη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, στο σύστημα αφερεγγυότητας, στη δημόσια υγεία, στο δίκαιο του ανταγωνισμού και σε ορισμένες πτυχές του δικαστικού συστήματος. Παρ' όλα αυτά, η δικαιοσύνη στην Ελλάδα, η οποία περιλαμβάνει μεγάλους χρόνους δίκης και αβέβαιη εφαρμογή του νόμου, παραμένει αποτρεπτικός παράγοντας για τις επιχειρήσεις και τις επενδύσεις. Παρόλο που η κτηματογράφηση και η οριοθέτηση των ορίων των ιδιοκτησιών συνεχίζεται και ψηφιοποιείται όλο και περισσότερο, δεν έχουν καταγραφεί όλες οι περιοχές της Ελλάδας στο εθνικό κτηματολόγιο (αυτό είναι μοναδικό στην Ευρώπη). Τα πρωτογενή πλεονάσματα επιτάχυναν τη μείωση του δημόσιου χρέους Οι δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας παραμένουν ισχυρές. Ο οίκος αναμένει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει τουλάχιστον στο 1,2% το 2023, παρά το σημαντικό δημοσιονομικό κόστος που σχετίζεται με τις πρόσφατες πυρκαγιές και πλημμύρες. Η υπεραπόδοση των εσόδων έχει συνδράμει στη βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης της Ελλάδας, με το εγχείρημα της ψηφιοποίησης όλο και περισσότερων υπηρεσιών να αποδίδει καρπούς μέσω της μεγαλύτερης φορολογικής συμμόρφωσης. Μπορεί η Ελλάδα να έχει σημειώσει πρόοδο στην κάλυψη του χάσματος του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) (η διαφορά μεταξύ των εκτιμώμενων εισπράξεων ΦΠΑ και των πραγματικών εσόδων ΦΠΑ, μέτρο φορολογικής συμμόρφωσης), παραμένει ωστόσο σε χειρότερο επίπεδο από τις ομόλογές της. Αυτό συνεπάγεται πως υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω αύξηση των εσόδων, αν και ο λόγος των συνολικών κρατικών εσόδων προς το ΑΕΠ στην Ελλάδα είναι από τους υψηλότερους μεταξύ των κρατών που αξιολογεί η S&P. Αν και αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρξει πολιτική πίεση για μείωση των φόρων, αναμένεται ότι το ποσοστό των κρατικών εσόδων στο ΑΕΠ θα μειωθεί σταδιακά, καθώς το ΑΕΠ συνεχίζει να ανακάμπτει στα προ της κρίσης χρέους επίπεδα. Ο προϋπολογισμός του 2024 που κατατέθηκε προβλέπει περαιτέρω εξυγίανση, με στόχο πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ. Για να επιτευχθεί αυτό, οι αρχές έχουν ανακοινώσει σχέδια για αυστηρότερη φορολογική συμμόρφωση. Ωστόσο, μεγάλο μέρος της εξυγίανσης είναι αποτέλεσμα προηγούμενων μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος του 2016 (Νόμος Κατρούγκαλου), που σημαίνει ότι ακόμη και σε ένα σενάριο χωρίς αλλαγή πολιτικής, η δημοσιονομική τροχιά της Ελλάδας θα συνεχίσει να είναι βελτιωμένη. Υπό αυτή την έννοια, η κυβέρνηση φαίνεται να έχει περιθώρια ενώ εξακολουθεί να επιτυγχάνει δημοσιονομικούς στόχους για να συνεχίσει τα σχέδιά της για αύξηση των δαπανών το 2024, σύμφωνα με τις προεκλογικές υποσχέσεις, συμπεριλαμβανομένων μέτρων όπως οι μισθοί στο δημόσιο τομέα, οι εφάπαξ αυξήσεις των συντάξεων, ο στοχευμένος φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, οι ελαφρύνσεις για τις οικογένειες και η αύξηση των χορηγήσεων σε δημόσιες επενδύσεις. Το χρέος βρίσκεται πλέον σταθερά σε πτωτική τροχιά. Αφού κορυφώθηκε στο 207% το 2020, εκτιμούμε ότι το ακαθάριστο χρέος της γενικής κυβέρνησης θα μειωθεί περίπου στο 139% του ΑΕΠ έως το 2026. Ο οίκος εκτιμά ότι περίπου 45 ποσοστιαίες μονάδες αυτής της βελτίωσης θα έχουν πραγματοποιηθεί μεταξύ 2020 και 2023, κυρίως χάρη στην έντονη αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ. Ωστόσο, αναμένει ότι το αυστηρό δημοσιονομικό καθεστώς της Ελλάδας θα διαδραματίσει αυξανόμενο ρόλο και ήδη αναμένεται ότι οι καθαρές ροές χρέους θα γίνουν αρνητικές έως το 2025. Τα ταμειακά αποθέματα είναι μεγάλα στην Ελλάδα: ανέρχονται σε περίπου 37,2 δισ. ευρώ (17% του ΑΕΠ). Αφαιρουμένων των ρευστών περιουσιακών στοιχείων, το ακαθάριστο δημόσιο χρέος εκτιμούμε ότι θα μειωθεί στο 125% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2026. Το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης της Ελλάδας παραμένει πολύ χαμηλό σε περίπου 1,64% από τον Ιούνιο του 2023. Ωστόσο, αυτό αρχίζει να αυξάνεται καθώς η Ελλάδα δανείζεται από τις αγορές. Υπολογίζεται ότι το μέσο κόστος του νέου δανεισμού εκτινάχθηκε στο 3,3% το πρώτο εξάμηνο του 2023 από 1,3% το 2022. Ωστόσο, το προαναφερθέν πρόγραμμα swaps και η εξαιρετικά μεγάλη μέση ληκτότητα του χρέους, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες μείωσης της πίεσης. Μετά από μια σημαντική επιδείνωση πέρυσι, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (CAD) της Ελλάδας παρουσιάζει σημάδια χαλάρωσης. Οι τελευταίες αναθεωρήσεις δείχνουν ότι έφτασε στο 10,3% του ΑΕΠ το 2022. Ωστόσο, τους πρώτους επτά μήνες του 2023 μειώθηκε στα 7,3 δισεκατομμύρια ευρώ, από 11,5 δισεκατομμύρια ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Η βελτίωση μπορεί να εξηγηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ανάκαμψη στις τουριστικές δαπάνες καθώς και τη μείωση του κόστους για εισαγωγές ενέργειας. Συνολικά, ο οίκος εκτιμά ότι το CAD θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 5,8% του ΑΕΠ την περίοδο 2023-2026, σύμφωνα με την εκτίμηση ότι το κόστος της ενέργειας θα παραμείνει συγκρατημένο και ο τουρισμός θα συνεχίσει να αναπτύσσεται. Ο εγχώριος πληθωρισμός αρχίζει να εξομαλύνεται προς τον στόχο της ΕΚΤ για επίπεδο κάτω του 2%. Ο πληθωρισμός τους πρώτους εννέα μήνες του 2023 μειώθηκε σε μέσο όρο στο 4,4% από 9,3% για όλο το 2022. Οι τιμές της ενέργειας ασκούν σαφώς αποπληθωριστικό αντίκτυπο για το μεγαλύτερο μέρος του 2023, αν και δεδομένων των πρόσφατων εξελίξεων στις τιμές του πετρελαίου, ο οίκος αναμένει ελαφρά αντιστροφή αυτής της τάσης για τους τελευταίους μήνες του έτους και προβλέπει πληθωρισμό 4% για το 2023 συνολικά. Τελικά, βλέπει τον πληθωρισμό να υποχωρεί κατά μέσο όρο στο 2,1% την περίοδο 2024-2026. Στο βαθμό που ο πληθωρισμός παραμένει σε αντιστοιχία με τους εμπορικούς εταίρους, η ελληνική ανταγωνιστικότητα δεν επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό. Η Ελλάδα έχει αρχίσει να πωλεί τις διάφορες συμμετοχές της στο τραπεζικό σύστημα. Στις 9 Οκτωβρίου, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) πούλησε το 1,4% της συμμετοχής του στη Eurobank, αποκομίζοντας 94 εκατ. ευρώ. Το ΤΧΣ εξακολουθεί να έχει συμμετοχές στις υπόλοιπες τρεις συστημικές τράπεζες, κατέχοντας αντίστοιχα το 40,4%, το 27% και το 9% της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, της Τράπεζας Πειραιώς και της Alpha Bank. Δεδομένης της πολύ ισχυρής απόδοσης των μετοχών των ελληνικών τραπεζών το 2023 (ο δείκτης FTSE/ATHEX Banks Index έχει αυξηθεί κατά περίπου 45% φέτος), σε συνδυασμό με ευρύτερες σαφείς βελτιώσεις στην ποιότητα του ενεργητικού σε επίπεδο συστήματος, ο οίκος θεωρεί τα σχέδια για την εκποίηση των υπόλοιπων συμμετοχών έως το 2025 σε γενικές γραμμές αξιόπιστα. Με τη βελτίωση της κατάστασης στο τραπεζικό σύστημα, η ιδιωτική πίστη άρχισε επιτέλους να επεκτείνεται σε καθαρούς όρους, αντιστρέφοντας την τάση συρρίκνωσης του καθαρού δανεισμού από το 2010. Αυτό εξηγείται εν μέρει από τα δάνεια του RRF που διοχετεύονται μέσω του τραπεζικού συστήματος, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό αντικατοπτρίζει την πρόοδο στο τραπεζικό σύστημα, με αποτέλεσμα την αύξηση της ικανότητας στήριξης της οικονομίας. Θετικό σενάριο Η Standard & Poor's σημειώνει πως θα μπορούσε να προχωρήσει σε αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου εάν ο δείκτης δημόσιου χρέους υποχωρήσει περαιτέρω σε επίπεδα που ευθυγραμμίζονται με αυτά των ομοειδών κρατών. Όπως εκτιμά, αυτό θα προκύψει από τον συνδυασμό της διατήρησης των στέρεων βάσεων ως προς τα πρωτογενή πλεονάσματα του προϋπολογισμού για παρατεταμένη περίοδο και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ελληνική οικονομική ανταγωνιστικότητα και την πλήρη αξιοποίηση των κεφαλαίων που διοχετεύονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αρνητικό σενάριο Στο αρνητικό του σενάριο ο οίκος υποστηρίζει πως θα μπορούσε να προχωρήσει σε τυχόν υποβάθμιση της αξιολόγησης εάν η δημοσιονομική απόδοση της Ελλάδας και οι εξωτερικές ανισορροπίες, όπως από το αυξημένο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, επιδεινωθούν σημαντικά, περισσότερο του αναμενόμενου.

Στροφή της κυβέρνησης στην λαϊκή αποταμίευση

Η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην έκδοση εντόκων γραμματίων για μικροκαταθέτες. Η τραπεζική αποταμίευση δείχνει ότι δεν είναι αποδοτική ή τουλάχιστον δεν καλύπτει τον πληθωρισμό με αποτέλεσμα να χάνεται η μικρή απόδοση της προθεσμιακής κατάθεσης σε τράπεζα. Οι τελευταίες εκδόσεις των εντόκων γραμματίων του Ελληνικού δημοσίου έδειξε το ενδιαφέρον των καταθετών με την εγγραφής τους στις εκδόσεις αυτές. Οι κλασικές τραπεζικές καταθέσεις ή οι προθεσμιακές δεν ξεπερνούν σε απόδοση το 2,5% ενώ ο πληθωρισμός κινείται στα επίπεδα του 2,4% με τα σημερινά δεδομένα και ίσως να έχουμε περεταίρω αύξηση με όλα αυτά που συμβαίνουν στο παγκόσμιο γίγνεσθαι η επένδυση σε έντοκα γραμμάτια του δημοσίου φαντάζει μια καλύτερη περίπτωση. Έτσι ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) προγραμματίζει εκδόσεις εντόκων γραμματίων ανά μήνα ώστε να απορροφήσει την ζήτηση από τους μικροκαταθέτες. Η απόδοση των εντόκων γραμματίων διαμορφώθηκε στο 3,83% στο εξάμηνο και στο ετήσιο στα 3,81%. Η πρόβλεψη στον προϋπολογισμό του 2024 σχετικά με τον πληθωρισμό είναι στα επίπεδα του 2,4%. Εμφανής η διαφορά. Τους τελευταίους μήνες καταγράφεται ισχυρή ζήτηση για τοποθετήσεις σε έντοκα γραμμάτια λόγω της δίψας των επενδυτών για μεγαλύτερες αποδόσεις αλλά σε ασφαλή καταφύγια. Πάνω σε αυτό το κύμα οι επιτελείς στο υπουργείο Οικονομικών έτρεχαν το προηγούμενο διάστημα διάφορες ασκήσεις για εξειδικευμένες εκδόσεις λαϊκών ομολόγων, έως 1 δισ. ευρώ, στοχεύοντας στους μικρούς καταθέτες οι οποίοι είχαν φθάσει να ζητούν ένα συμπληρωματικό εισόδημα από τα πιστωτικά ιδρύματα. Υπό αυτό το πρίσμα σχεδιάζονται και οι νέες κινήσεις στο μέτωπο του βραχυπρόθεσμου δανεισμού με την έκδοση εντόκων γραμματίων ύψους 11,8 δισ. ευρώ το 2024. Παράλληλα σημαντική ρευστότητα θα αποκτήσει το Δημόσιο μέσω των πράξεων διαχείρισης «repo agreements», τις οποίες συνάπτει ο ΟΔΔΗΧ για την αξιοποίηση των διαθεσίμων, κυρίως, των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Στα 6,1 δισ. ευρώ το εκδοτικό πρόγραμμα του 2024 Το δανειακό πρόγραμμα του 2024 ξεκινά πάντως χωρίς ιδιαίτερο... άγχος για το οικονομικό επιτελείο καθώς μετά την ολική εξόφληση του ΔΝΤ και την πρόωρη αποπληρωμή μέρους των ευρωπαϊκών διακρατικών δανείων από το 1ο Μνημόνιο (GLF - Greek Loan Facility), 2,645 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2022 και 5,290 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους (δόσεις δανείων 2024 και 2025), οι καθαρές χρηματοδοτικές ανάγκες περιορίζονται σε 6,114 δισ. ευρώ. Από τα 6,1 δις από τις εκδόσεις τα 3,862 δις θα αποπληρωθούν στα ομόλογα που λήγουν εντός του 2024 και θα αναχρηματοδοτηθούν. Τα 1,738 δις είναι δάνεια από το β μνημόνιο (EFSF-ESM) για τα οποία ολοκληρώθηκε η περίοδος χάριτος και ξεκινά η αποπληρωμή τους με πρώτη δόση το 2023 και τελευταία το 2070 ύψους 5,3 δις. Τα 391,1 εκατομμύρια είναι τόκοι και δάνεια προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τα 122,2 εκατομμύρια σε λοιπά δάνεια. Στα πλάνα του ΟΔΔΗΧ για το 2024 περιλαμβάνεται και η υποχρέωση για την έκδοση του πρώτου πράσινου ελληνικού ομολόγου. Στο μεταξύ σε χαμηλά επίπεδα θα παραμείνουν οι χρηματοδοτικές ανάγκες και το 2025, καθώς ανέρχονται σε 6,277 δισ. ευρώ ενώ από το 2026 ανεβαίνουν στα 13,028 δισ. ευρώ. Το μεγάλο «αγκάθι» αυτή την στιγμή για τον κρατικό προϋπολογισμό είναι η ραγδαία αύξηση στο κόστος δανεισμού από τις επιτοκιακές αναταράξεις της ΕΚΤ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δαπάνες για τόκους το 2023 θα κινηθούν πάνω από το φράγμα των 6 δισ. ευρώ φθάνοντας στα 6, 5 δισ. ευρώ ενώ σε ανάλογο ύψος θα κυμανθεί η επιβάρυνση και το 2024 ( 6,350 δισ. ευρώ). Ωστόσο αυτό που ενδιαφέρει τις αγορές είναι ότι οι δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ δεν θα ξεπεράσουν το 2,7% το 2024 και το 2,9% το 2023. Κάτι αντίστοιχο θα συμβεί και με το δημόσιο χρέος (Γενικής Κυβέρνησης), το οποίο λόγω της μεγαλύτερης ονομαστικής ανάπτυξης θα υποχωρήσει στο 152,2% το 2024 από 159,3% φέτος αλλά ως απόλυτο μέγεθος παραμένει τρομακτικό πάνω από τα 357 δισ. ευρώ. Την κατάσταση σώζουν τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα η στάθμη των οποίων βρίσκεται στα 37- 38 δισ. ευρώ και κρίνεται σκόπιμη η διατήρησή τους σε αυτά τα επίπεδα, τουλάχιστον μέχρι την επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας από την πλειονότητα των οίκων αξιολόγησης.

Εγκύκλιος για την κατάργηση των νομικών προσώπων

Δημοσιεύθηκε, η Υπ’ Αριθμ. Πρωτ. 86921/11-10-2023 1160 Εγκύκλιος του Υπουργείου Εσωτερικών, με θέμα την “Κατάργηση νομικών προσώπων των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού – ενημέρωση επί των διατάξεων του ν.5056/2023 (Α΄ 163)”. Με την εγκύκλιο το Υπουργείο Εσωτρικών ενημερώνει ότι στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως 163/τ. Α ́/6.10.2023 δημοσιεύτηκε ο ν. 5056/2023 «Αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, κατάργηση νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου δήμων, παρακολούθηση επιδόσεων τοπικής αυτοδιοίκησης, οικονομική και διοικητική διαχείριση οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ευζωία των ζώων συντροφιάς, κατασκευή και αναβάθμιση λειτουργούντων χερσαίων συνοριακών σταθμών και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών». Σύμφωνα με τις διατάξεις του ανωτέρω νόμου: ➢ Καταργούνται/ λύονται αυτοδικαίως την 31η.12.2023 τα δημοτικά ν.π.δ.δ. και οι κοινωφελείς επιχειρήσεις, με την επιφύλαξη της παρ. 7 του άρθρου 27 (Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία), της παρ. 8 του άρθρου 29 (δημοτικά περιφερειακά θέατρα) και της παρ. 1 του άρθρου 52 του εν λόγω νόμου (δυνατότητα εξαίρεσης από τις καταργήσεις νομικών προσώπων των άρθρων 27 και 29, υπό τους όρους που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 52). ➢ Καταργούνται αυτοδικαίως την 29η.6.2024 οι σχολικές επιτροπές των δήμων, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 28, με την επιφύλαξη της παρ. 5 του άρθρου 28 του ίδιου νόμου. Διευκρινίσεις αναφορικά με ειδικότερα ζητήματα που αφορούν στην κατάργηση των δημοτικών ν.π.δ.δ.. και επιχειρήσεων, σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις του ν. 5056/2023, θα παρασχεθούν με διαφορετικές εγκυκλίους.

Οι αριθμοί λέγουν πάντα την αλήθεια…(δημοτικές εκλογές στο Δήμο Βριλησσίων…)

Λίγοι γνωρίζουν την πραγματικότητα με τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών. Δύσκολο να ασχοληθεί κανείς αφιερώνοντας χρόνο και ασφαλώς να έχει κατάλληλο αρχείο. Ακόμη πιο δύσκολο να γνωρίζει παρασκήνιο, επαφές, συμπεριφορές, ίντριγκες και πολλά άλλα. Διαβάσαμε όλα τα προγράμματα των δημοτικών συνδυασμών στην πόλη. Ομολογούμε ότι δεν βρήκαμε κάτι εντυπωσιακό, μια θέση έξω από τα τετριμμένα και της χαμηλής προσδοκίας υποσχέσεις. Όλα τα προγράμματα αναφέρονται στο μέλλον, δεν είδαμε κάτι από το παρελθόν. Το θέμα αυτό, κατά την ταπεινή μας άποψη, είναι πολύ σημαντικό για να κρίνει κανείς κάποιον και να συγκρίνει τους συνδυασμούς και τις προσωπικότητες. Γιατι, πράγματι, στις δημοτικές εκλογές δυο πρέπει είναι τα βασικά κριτήρια, το πρόγραμμα και οι προσωπικότητες, που συνθέτουν το ψηφοδέλτιο. Και στα δυο εμείς βρήκαμε κενά με πολλά ερωτηματικά. Η διακόσμηση του ψηφοδελτίου απασχόλησε τον επικεφαλής κάθε παράταξης, είναι βέβαιο. Είναι, για τους πολλούς, η βιτρίνα. Αλλά ας δούμε τι ψήφισαν οι δημότες με αυτά τα δεδομένα και να δούμε, επίσης, ποια είναι τα μηνύματα, που εκπέμπουν οι δημότες στους αναλυτές περισσότερο, λιγότερο στους ίδιους τους δημότες. H πρώτη παρατήρησή μας είναι ότι στα 4 χρόνια που πέρασαν (2023-2019) είχαμε αύξηση των εγγεγραμμένων κατά 875 ψηφοφόρους. Μόνο από αυτό θα περιμέναμε μια αύξηση των δυνάμεων των δημοτικών παρατάξεων. Δυστυχώς δεν επιβεβαιώνεται. Ένα αρνητικό σημείο. Εκτιμούμε ότι η ανάλυση, που βασίζεται στις εκατοστιαίες αυξομειώσεις των ποσοστών είναι μαθηματικά και στατιστικά λάθος. Όσοι ακολουθούν την ανάγνωση με αυτή την μέθοδο μάλλον επιθυμούν να παραπλανήσουν. Εμείς εδώ ακολουθούμε την ανάγνωση μέσα από τους απόλυτους αριθμούς γιαυτό και θα διαβάσετε μόνο αριθμούς, που, εν τέλει, εκφράζουν την αδέσμευτη βούληση των πολιτών. Δεύτερο σημείο είναι η μείωση των δημοτών που πήγαν να ψηφίσουν. Λιγότεροι κατά 392 δημότες παρ΄όλο που είχαμε αύξηση στους εγγεγραμμένους. Μείωση των εγκύρων ψηφοδελτίων, ακόμη μια αρνητική εξέλιξη. Μειώθηκαν τα λευκά! Πως διαβάζουμε αυτά; Οι δημότες δεν ήθελαν να πλησιάσουν την κάλπη, δεν ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα ενός καθήκοντος που σχετίζεται άμεσα και έμμεσα με την ποιότητα της ζωής τους. Δεν έχουν εμπιστοσύνη στο τοπικό πολιτικό σύστημα. Δεν πιστεύουν στις υποσχέσεις και τα προγράμματα. Γυρίζουν την πλάτη τους στο…μέλλον!!! Τρίτο σημείο, όλοι οι συνδυασμοί είχαν χρώμα (όπως πάντα άλλωστε) είτε φανερά είτε σιωπηλά. Έλειψαν οι ΄΄αντάρτες΄΄. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι δημότες να ψηφίσουν απόλυτα (σχεδόν) με ΄΄κομματικά΄΄ κριτήρια κατά βάση. Σε δεύτερη ανάγνωση έρχεται η προσωπικότητα και σε τρίτη το….πρόγραμμα, για οποίο έχει γίνει αρκετός λόγος ή αν θέλετε κανείς λόγος τουλάχιστον στον δήμο Βριλησσίων. Τα προγράμματα ήταν μια καλοδιατυπωμένη σούπα, χωρίς όραμα, χωρίς συγκεκριμένους στόχους στην βάση των αναγκών της πόλης και των δημοτών ενώ είναι απόλυτα βέβαιο ότι δεν υπήρξε καμιά ανάλυση εξεύρεσης πόρων πέραν των θεσμοθετημένων από τους κεντρικούς κρατικούς πόρους. Φυσικά αυτό απαιτεί γνώση και δουλειά, πράγμα που δεν έγινε από κανένα είτε γιατί αδιαφόρησαν είτε γιατί θεώρησαν την παράμετρο αυτή άνευ αξίας είτε και δεν έχουν την απαιτούμενη γνώση. ΄΄Ας βγούμε και βλέπουμε΄΄ δηλαδή. Έτσι ας πάμε στους αριθμούς. Η δημοτική παράταξη του κ. Πισιμίση (υποστηριζόμενη ΄΄σιωπηρά΄΄ από την Ν.Δ.) αποτέλεσε την συμπαγή δημοτική παράταξη της κυβερνώσας δύναμης χωρίς αντάρτες ύστερα μάλιστα από την αποχώρηση του κ. Ντινόπουλου. Όλη η δημοτική ομάδα του κ. Ντινόπουλου (υπήρξαν κάποιες εξαιρέσεις, που μπορούμε να τις δούμε κάποια στιγμή) μετακινήθηκε προς την παράταξη του κ. Πισιμίση. Αυτή η παράταξη να θυμίσουμε είναι η συνέχεια της παράταξης του κ. Ντινόπουλου, του κ. Ιωαννίδη από τα προηγούμενα χρόνια. Όλο το ΄΄δημοτικό΄΄ παρελθόν αυτής της ομάδας ήταν δίπλα στον κ. Πισιμίση ακόμη και από πιο παλαιά (δεν αναφέρουμε ονόματα, γνωστά είναι άλλωστε αυτά). Το 2019, συνολικά η δύναμη της ΝΔ μαζί με τους ΄΄αντάρτες΄΄ σε αριθμό ψήφων ήταν 8357. Ο κ. Πισιμίσης το 2023 έλαβε 6475 ψήφους. Μείωση κατά 1337 ψηφοδέλτια. Ποιο είναι το συμπέρασμα; Εμείς κάνουμε την εξής ανάγνωση. Ο αυριανός δήμαρχος δεν έχει την απόλυτη αποδοχή των δημοτών. Υπάρχει επιφύλαξη για να μην πούμε άρνηση. Η ΝΔ με τις επιλογές αυτές έστω και έμμεσα δεν έτυχε καλής υποδοχής και μείωσε έτσι την εκλογική της δύναμη, όπως άλλωστε συνέβη και σε άλλους δήμους με τις ατυχείς επιλογές. Αν στους υπολογισμούς μας προσθέσουμε την δύναμη της παράταξης του κ. Παπασπηλίου, ο οποίος ήταν στην παράταξη της Νέας Πνοής και συμμετείχε στις εκλογές του 2019 ως ανεξάρτητος η μείωση των ψηφοδελτίων της ΝΔ και ευρύτερα βρίσκεται στα 1882!! Κατά την άποψή μας η εκλογική δύναμη της ΝΔ πολιτικά μείωσε την δύναμή της τελικά στο εκλογικό σώμα του δήμου Βριλησσίων. Η επιλογή (αν δηλώσουμε επιλογή τον κ. Πισιμίση και γιατί όχι άλλωστε) της ΝΔ στα Βριλήσσια εξ αρχής τίθεται υπό αμφισβήτηση η αν θέλετε υπό ΄΄επιτήρηση΄΄. Βέβαια εκείνοι που έχουν αποκρυσταλλωμένη άποψη θε έλεγαν ότι η επιλογή έγινε χωρίς κανένα απολύτως στοιχείο τυπικό ή ουσιαστικό. Ο κ. Πισιμίσης δεν έχει δοκιμαστεί σε θέσεις ευθύνης ποτέ ώστε να υπάρχει θετικό ή αρνητικό έρεισμα. Άλλο θέμα είναι η θεωρητικολογία άλλο η πρακτική και το απτό αποτέλεσμα. Επομένως η εκλογική αναμέτρηση στον δήμο είχε χαρακτηριστικά με ελλείψεις και ασφαλώς οι δημότες ψήφισαν με κομματικά κριτήρια. Παλαιοκομματικές αντιλήψεις που ξεπέρασαν τις όποιες ευκαιρίες είχε η πόλη να εξασφαλίσει την θετικότητα και την μαζική αποδοχή σε ένα πρόσωπο δοκιμασμένο στην πράξη. Ο κ. Πισιμίσης ξεκινά την θητεία του με αρνητικά σημάδια. Στο χέρι του και στις ικανότητές του είναι αν θα δικαιώσει την αδυνατισμένη εκλογική δύναμη της ΝΔ ή θα χαθεί, όπως και άλλοι στο παρελθόν, στις υποσχέσεις χωρίς περιεχόμενο. Δυο άλλες δημοτικές παρατάξεις ευθυγραμμισμένες, εν πολλοίς, στους κομματικούς σχηματισμούς της ευρύτερης πολιτικής σκηνής κόσμησαν την εκλογική αναμέτρηση. Ο κ. Βαφειάδης, ο σημερινός δήμαρχος και απερχόμενος και που αντικατέστησε τον κ. Μανιατογιάννη, ο οποίος με την σειρά του αποχώρησε από τον δημαρχιακό θώκο αφού ΄΄μετακόμισε΄΄ σε άλλο ψηφοδέλτιο στις εθνικές εκλογές κοντά στην κομματική και πολιτική του μήτρα. Στην παράταξη αυτή συγκεντρώθηκαν δυνάμεις κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ με ηχηρά ονόματα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο και στον ευρύτερο πολιτικό χώρο του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ. Το 2019 ο κ. Μανιατογιάννης είχε συγκεντρώσει και τις δυο αυτές τις ομάδες ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ. Ο αριθμός ψηφοδελτίων που πήρε ο κ. Μανιατογιάννης ήταν 4303. Ο κ. Βαφειάδης το 2023 πήρε 1750 ψηφοδέλτια. Όποια προσπάθεια να κάνουμε για να διαχωρίσουμε τις δυνάμεις δεν θα έχει κάποιο αξιόπιστο αποτέλεσμα. Αν, όμως, δούμε και συνεκτιμήσουμε τα ψηφοδέλτια και του άλλου συνδυασμού της κ Αρσένη, η οποία έχει πολιτική καταγωγή το ΠΑΣΟΚ μπορούμε να έχουμε μια προσέγγιση καλύτερη. Αθροιστικά, λοιπόν, οι δυο παρατάξεις έλαβαν 3130 ψηφοδέλτια. Συσχετιζόμενο αυτό με τον αριθμό ψηφοδελτίων του κ. Μανιατογιάννη παρατηρείται μείωση της δύναμης κατά 1173 ψηφοδέλτια!! Έτσι και εδώ εμείς διαβάζουμε σημαντικές μειώσεις στις δυνάμεις των δημοτικών παρατάξεων, που είχαν ΄΄χρώματα΄΄. Ένα ψηφοδέλτιο που παρατηρήσαμε ότι είχε μια κάποια σταθερότητα ήταν αυτό του κ. Τσούτσια. Το 2019 έλαβε 1243 ψηφοδέλτια ενώ το 2023 έλαβε 1205, μείωσε την δύναμή του κατά 38 ψηφοδέλτια. Δεν θα αναλύσουμε περισσότερο αυτή την περίπτωση διότι έχουμε σκοπό να την ακτινογραφήσουμε στο άμεσο μέλλον. Εδώ κρύβονται αδύναμα πολιτικά και αυτοδιοικητικά μηνύματα ενώ η συνεχής παρουσία εγείρει ερωτηματικά. Οπότε λογικά κανείς ρωτά πού πήγαν οι ψήφοι; Δείτε μια πραγματικότητα. Η Λαϊκή Συσπείρωση, που εκφράζει πολιτικά τον χώρο του ΚΚΕ έλαβε το 2019, 595 ψηφοδέλτια και το 2023 έλαβε 1014!! Σχεδόν διπλασίασε την δύναμή του!!! Έτσι εξηγούνται και οι πανηγυρισμοί του ΚΚΕ και δικαίως βέβαια. Μα είναι όλα τα απωλεσθέντα ψηφοδέλτια των άλλων συνδυασμών 1014-595=419; Όχι βέβαια!! Οι δημότες, που ψήφισαν την Λαϊκή Συσπείρωση απέδρασαν από την ΄΄ζεστή΄΄ αγκαλιά της συνασπισμένης ομάδας ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ – ΠΑΣΟΚ, που εξέφραζαν ομαδικά τις ΄΄προοδευτικές΄΄ δυνάμεις του δήμου το 2019. Γιατί μην μας πει κάποιος και κυρίως το ΚΚΕ ότι έχουμε μια ιδεο-πολιτική στροφή προς την original αριστερά; Τα 1014-595=419 ψηφοδέλτια δεν ήταν κεντροδεξιοί ήταν και ανήκουν σταθερά στον ευρύτερο χώρο της αριστεράς όχι με ισχυρές ελκτικές δυνάμεις. Εκφράζονται εκάστοτε εναλλακτικά μέσα από άλλες πολιτικές τοπικές δυνάμεις. Τελικά τι έγινε και κυρίως τι θα γίνει στο μέλλον με αυτή την εικόνα!! Το τι συνέβη στις εκλογές το βλέπουμε στον πίνακα που δημοσιεύουμε και το αναλύσαμε σύντομα σχετικά ως αποτέλεσμα των εκλογών. Σχετικά με το τι συνέβη στο παρελθόν, αν παράχθηκε έργο ικανό για τους δημότες, θεσμικά μέσα στα όργανα του δήμου ή εκτελεστικά από την διοίκηση του δήμου απαντούμε αρνητικά. Το τι θα γίνει στο μέλλον εμείς εκτιμούμε ότι θα έχουμε και πάλι μια εικόνα όμοια αυτή του παρελθόντος. Ο δήμος θα σέρνεται χωρίς συγκεκριμένο στόχο, χωρίς στενή επαφή με την τοπική κοινωνία και βέβαια μακριά από το όραμα μιας πόλης λειτουργικά σύγχρονης και άνετης για τους δημότες. Ο πίνακας που δημοσιεύουμε είναι η απόλυτη αλήθεια, η πραγματικότητα για τον δήμο Βριλησσίων. Τα πολιτικά συμπεράσματα που μπορεί να εξάγει κανείς είναι πιο πολλά και ίσως να αφιερώσουμε ακόμη λίγο χρόνο σε κάποια άλλη ανάρτησή μας στο μέλλον. Πάντως όσοι γνωρίζουν λίγο βαθύτερα την ΄΄πολιτική γεωγραφία΄΄ της πόλης έχουν κατανοήσει πολλά πράγματα και μόνο από αυτά που καταγράψαμε προσφέροντας την ευκαιρία για πολλές-πολλές συζητήσεις. Όσον αφορά για τα ΄΄απωλεσθέντα΄΄ ψηφοδέλτια από όλους τους συνδυασμούς μια είναι η απάντηση, χάθηκαν στην πλατεία, στο σπίτι, στην παραλία, στην δουλειά, στα χόμπυ και στις υποχρεώσεις τους. Όχι στην κάλπη!! Θα επανέλθουμε.

Ήλθε και το φθινόπωρο!!!

Τι είναι το «Εργοστάσιο Φωτιάς» τεχνητής νοημοσύνης του ισραηλινού στρατού;

Όπως έχουμε γράψει τελευταία η τεχνητή νοημοσύνη έχει ήδη περάσει στην ΄΄καθημερινή΄΄ χρήση. Τρανό παράδειγμα στον σε εξέλιξη νέο πόλεμο στην Μέση Ανατολή. Η εφαρμογή ήδη είναι σε πρακτική χρήση από το 2011!!

Όταν Ισραηλινοί ηγέτες είχαν περιγράψει την πρόθεσή τους να κάνουν τη χώρα «υπερδύναμη της τεχνητής νοημοσύνης», ήταν ασαφείς ως προς τις λεπτομέρειες. Το κύριο πλεονέκτημα της ενσωμάτωσης της τεχνητής νοημοσύνης σε συστήματα πεδίου μάχης, υποτίθεται πως είναι η δυνατότητα μείωσης των απωλειών αμάχων. Πάντως, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει διεθνές νομικό πλαίσιο που να καθορίζει ποιος φέρει την ευθύνη για τις απώλειες αμάχων, ατυχήματα ή ακούσιες κλιμακώσεις όταν ένας υπολογιστής κρίνει εσφαλμένα. Επιπλέον, υπάρχει και το ζήτημα των δεδομένων και των δοκιμών στα οποία αυτά τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης εκπαιδεύονται. Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε την αποτελεσματικότητα ενός τέτοιου συστήματος αν δεν έχει εκπαιδευτεί και δοκιμαστεί σε ανθρώπους; Ο ισραηλινός στρατός έχει στο τεράστιο και hi-tech οπλοστάσιο του ένα προηγμένο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που ονομάζεται Fire Factory το οποίο χρησιμοποιείται για την επιλογή στόχων αεροπορικών επιδρομών και επεξεργασίας δεδομένων για διαφόρων ειδών στρατιωτικά logistics. Κάθε πτυχή της παλαιστινιακής ζωής στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη επιβλέπεται από τον ισραηλινό στρατό σε επίπεδα που σύμφωνα τουλάχιστον με τους ισραηλινούς αξιωματούχους να γνωρίζουν ακόμη και τα ποσοστά κατανάλωσης θερμίδων των κατοίκων των δύο περιοχών σε καθημερινή βάση. Από την άλλη πλευρά αυτή η δυνατότητα (στο όποιο επίπεδο προσεγγίζει την πραγματικότητα) αποτελεί και το βασικό σημείο κριτικής στον ισραηλινό στρατό και τις μυστικές του υπηρεσίες αφού η απορία που φτάνει στα όρια της κατηγορίας είναι πώς με τέτοια παρακολούθηση κατάφερε η Χαμάς να οργανώσει μια τόσο μεγάλης έκτασης και σύνθετη στρατιωτική επιχείρηση χωρίς να γίνει τίποτε αντιληπτό. Δημιουργήθηκε πάντως στο Ισραήλ ένας εξαιρετικά κερδοφόρος τομέας ανάπτυξης τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης για στρατιωτικές εφαρμογές χρησιμοποιώντας τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα ως… εργαστήρια. Σε όλα τα παλαιστινιακά εδάφη, το Ισραήλ συλλέγει και αναλύει δεδομένα από drones, κάμερες CCTV, δορυφορικές εικόνες, ηλεκτρονικά σήματα, διαδικτυακές επικοινωνίες και άλλες πλατφόρμες που συλλέγονται από τον στρατό. Φημολογείται μάλιστα ότι η ιδέα για το Waze – το λογισμικό χαρτογράφησης που αναπτύχθηκε από πτυχιούχους του στρατιωτικού τομέα πληροφοριών του Ισραήλ και πουλήθηκε στην Google για 1,1 δισεκατομμύρια δολάρια το 2013 – προήλθε από λογισμικό χαρτογράφησης που σχεδιάστηκε για την παρακολούθηση Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη. Είναι σαφές ότι το Ισραήλ έχει σειρά συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης που έχουν σχεδιαστεί για να ελέγχουν τα παλαιστινιακά εδάφη και τον πληθυσμό τους. Ο ισραηλινός στρατός υποστηρίζει ότι τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης του δεν λειτουργούν αυτόνομα αλλά επιβλέπονται από στρατιώτες που λαμβάνουν τις αποφάσεις για αεροπορικές επιδρομές ή άλλου είδους αποστολές. Ο στρατός έχει επίσης υποστηρίξει εμμέσως ότι τα προγράμματά του ξεπερνούν τις ανθρώπινες αναλυτικές ικανότητες και ελαχιστοποιούνται έτσι τα λάθη που μπορεί να επιφέρουν απρόβλεπτες απώλειες ζωής. Οι αναλυτές ανησυχούν ότι αυτά τα ημιαυτόνομα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσαν να γίνουν γρήγορα αυτόνομα συστήματα χωρίς επίβλεψη με ότι αυτό συνεπάγεται για την λήψη αποφάσεων και τη χρήση βίας εναντίον ανθρώπων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης από το Ισραήλ εξελίσσεται πέρα ​​από διεθνείς ή άλλους κανονισμούς. Επίσης οι πολίτες του Ισραήλ έχουν ελάχιστη άμεση γνώση αυτών των συστημάτων και καμία δυνατότητα εκδήλωσης κάποιας άποψης για το πώς πρέπει να χρησιμοποιούνται. (Το ίδιο ισχύει και για τις χώρες, όπως ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Τουρκία κλπ, που χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για στρατιωτικούς σκοπούς). Ενώ η ακριβής φύση των προγραμμάτων τεχνητής νοημοσύνης του Ισραήλ παραμένει μυστική, ο στρατός έχει καυχηθεί για τη χρήση του AI. Ονόμασαν την 11ήμερη επίθεσή τους στη Λωρίδα της Γάζας το 2021 τον πρώτο «πόλεμο AI» στον κόσμο. Το βέβαιο είναι ότι μέλλον του πολέμου της τεχνητής νοημοσύνης διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή και λίγοι έχουν λόγο για το πώς εξελίσσεται. πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1523730/ti-einai-to-ergostasio-fotias-technitis-noimosynis-toy-israilinoy-stratoy/ – https://www.japantimes.co.jp/news/2023/07/17/world/israel-quietly-embeds-ai-military-systems/